حساسیت به طرد چیست و راهکارهای درمانی آن کدام اند؟ اهمیت زندگی به شیوه گروهی در انسان ها به حدی زیاد است که تقریباً تمامی آن ها طرد و کنار گذاشته شدن از اجتماع را موضوعی ناخوشایند دانسته و تلاش می کنند تا از بروز چنین اتفاقی برای خودشان جلوگیری کنند. بااین حال، گروهی از افراد به این مسئله بیش ازحد واکنش نشان می دهند. واکنش های شدید نسبت به کنار گذاشته شدن از یک جمع و رفتارهایی که به دنبال آن از فرد سر می زند، معمولاً مشکلاتی را برای خود فرد و اطرافیان ایجاد می کند. به همین خاطر در این مطلب سعی می کنیم تا شمارا با مفهوم حساسیت به طرد آن آشنا کنیم پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
حساسیت به طرد چیست؟
گروهی از افراد همواره در حالت گوش به زنگی برای دریافت نشانه های طرد شدن هستند. آن ها ساده ترین رفتارها را به عنوان دلایلی برای طرد تلقی می کنند و به دنبال چنین برداشتی، معمولاً رفتارهایی انجام می دهند که اگرچه نامتناسب با شرایط محیط و اجتماع است، اما با استنباطی که آن ها در ذهن دارند، کاملاً همخوان است.
برای مثال، یک فرد دارای حساسیت بالا به طرد، در حین مکالمه با یک دوست، متوجه می شود که دوستش گاهی به تلفن همراه خود نگاه می کند. توجه به تلفن همراه ازنظر چنین فردی به این معناست که دوستم حتماً حوصله مرا ندارد، او نمی خواهد با من صحبت کند، می خواهد به من بفهماند که باید خداحافظی کنم، او احتمالاً می خواهد ارتباطش را برای همیشه با من قطع کند و.... به دنبال چنین دریافت و باوری، این فرد واکنشی نسبتا شدید به رفتار دوستش نشان خواهد داد، این واکنش می تواند از رفتارهایی مانند یک خداحافظی نابهنگام و ترک قرار تا یک پرخاشگری تمام عیار باشد. واکنش هرچه که باشد، نکته اینجاست که ازنظر چنین فردی، هیچ دلیل دیگری برای این رفتار نمی توان متصور شد.
واکنش ها به ادراک طرد
هر فردی بر اساس شخصیت و روحیاتی که دارد، به شکلی منحصربه فرد به احساس طرد شدن پاسخ می دهد. به طورکلی می توانیم انواع پاسخ ها به حساسیت بالا نسبت به طرد را در چند گروه، طبقه بندی کنیم.
1. افرادی که به دنبال تایید و محبت دیگران برمی آیند
این گروه از افراد، به دلیل ترسی که از طرد شدن و از دست دادن نزدیکانشان دارند، همواره تلاش می کنند تا از بروز کوچک ترین اختلاف نظر و دلخوری جلوگیری کنند. آن ها همواره به دنبال تایید و محبت از جانب دیگران هستند؛ درنتیجه بیش ازحد محبت می کنند، در همه حال، دیگران و شرایط آن ها را درک کرده و مقدم بر خود می دانند. می توان گفت که این گروه از افراد، خود را به عنوان یک فرد مستقل، از یاد برده و کاملاً بر اساس برنامه ها و نیازهای دیگران زندگی می کنند.
2. افرادی که با پرخاش و بدرفتاری تلاش می کنند توجه دیگران را جلب کنند
یکی از شایع ترین واکنش ها در مقابل احساس طردشدگی، خشم است. افرادی که در مقابل بی توجهی دیگران از کوره در می روند و یا آن هایی که با زورگویی سعی در حفظ یک رابطه دارند، در این گروه قرار می گیرند. این افراد اگرچه در ظاهر خودخواه به نظر می رسند و به شکلی وانمود می کنند که دیگران نسبت به آن ها در مرتبه پایین تری قرار دارند اما در حقیقت به شدت نسبت به تنها شدن و از دست دادن اطرافیانشان آسیب پذیر هستند.
3. افرادی که بخاطر حساسیت به طرد تنهایی را برمی گزینند
انتخاب تنهایی، می تواند یک پیش دستی هوشمندانه در مقابل حساسیت بالا به طرد شدن باشد. به عبارتی این افراد باور دارند که قرار است از جانب نزدیکان و عزیزانشان طرد شوند و از این طرد، ناراحتی بسیاری را تجربه کنند. به همین خاطر سعی می کنند تا از ابتدا وارد روابط اجتماعی نزدیک نشوند تا نهایتاً طرد را تجربه نکنند. افرادی که از شروع روابط صمیمانه واهمه دارند و هنگامی که یک رابطه صمیمانه شکل می گیرد سعی می کنند تا رابطه را از بین ببرند و همچنین آن هایی که تلاش می کنند تا روابطشان را همواره منطقی نگه دارند در این دسته قرار می گیرند.
چرا حساسیت بالا به طرد ایجاد می شود؟
تقریباً تمامی روانشناسان به اهمیت سال های اولیه کودکی و رابطه مادر و فرزند، باور داشته و معتقدند که کیفیت این رابطه، چگونگی روابط بعدی فرد در طول زندگی را تعیین می کند. اگر کودکان در سال های نخستین زندگی، به این نتیجه برسند که مادر و یا هر فرد دیگری که مسئولیت مراقبت از آن ها را دارد، همواره برای رفع نیازهایشان حاضر است و آن ها را تنها نمی گذارد، در آینده نیز چنین تصوری را راجع به شریک احساسی شان خواهند داشت؛ اما اگر کودک احساس کند که مادر همواره برای پاسخگویی به نیازهای وی آماده نیست و گاهی نیازهایش را بی جواب می گذارد، این بی اعتمادی به کلیه روابط بعدی فرد نیز سرایت می کند.
درمان حساسیت به طرد
برای درمان حساسیت به طرد شدن باید راهکارهای زیر را مد نظر قرار دهید:
1. پذیرش از راهکارهای درمان حساسیت به طرد
اولین قدم برای ایجاد هر تغییری آن است که بپذیریم در چه وضعیتی قرار داریم. تا زمانی که نپذیرفته ایم که در کجا ایستاده ایم نمی توانیم برای عقب یا جلو رفتن برنامه ریزی کنیم.
2. در نظر گرفتن همه احتمالات از راهکارهای درمان حساسیت به طرد
هنگامی که احساس می کنید رفتاری به این معناست که طرف مقابل قصد طرد کردن شمارا دارد، چند نفس عمیق بکشید، خودتان را آرام نگه دارید و سعی کنید در ذهنتان به این سال پاسخ دهید چه دلایل دیگری غیر از طرد شما، برای رفتار او وجود دارد؟
3. باور کنید واقعیت غیرقابل تغییر نیست
اگر تجربه ناخوشایندی داشتید که شمارا نسبت به طرد شدن از جانب دیگران حساس کرده است، باور کنید در دنیا قرار نیست همواره یک تجربه برایتان تکرار شود، شاید در تجربیات جدیدتان، نتیجه ای متفاوت بگیرید. برای رسیدن به این باور باید شروع کنید و رفتاری متفاوت از قبل در روابطتان پیش بگیرید.
4. از کنار گذاشته شدن نترسید
حساسیت به طرد، از آنجایی نشات می گیرد که فرد نبودن اطرافیان را به مثابه یک فاجعه تعبیر می کند. این باور را در خودتان تقویت کنید که در زندگی هر یک از انسان ها، افراد بسیاری می آیند و می روند و این مسئله، چندان هم ترسناک نیست.
نقش اطرافیان در حساسیت به طرد
حساسیت به طرد، براثر تجربیات فرد در زندگی ایجاد می شود به همین خاطر، برای کاهش نشانه ها و از بین بردن چنین طرز فکری در فرد، می بایست بامحبت بی قیدوشرط به او نشان دهید که دوستش دارید و قصد رها کردنش را ندارید. محبت بی قیدوشرط به این معناست که شما می بایست با رفتارتان به طرف مقابل نشان دهید که علی رغم دلخوری هایی که به صورت طبیعی در یک رابطه پیش خواهد آمد و تمام اختلاف نظرهای موجود، همواره او را دوست می دارید و تصمیمی برای رها کردنش ندارید. همواره این نکته را در نظر داشته باشید که ایجاد چنین تفکری، به مرورزمان و براثر تجربیات مختلفی در فرد ایجادشده است، پس برای از بین بردن آن نیز، به زمان و صبر نیاز است.
چه افرادی بیشتر در معرض آسیب نسبت به حساسیت به طرد هستند؟
افرادی که به هر دلیلی نظیر فوت والدین، جدا شدن از والدین، بی توجهی والدین به نیازهایشان و...، رابطه والد فرزندی باکیفیتی در دوران کودکی شان نداشته اند و یا افرادی که در معرض تجربیات طرد شدن از سوی دیگران بوده اند، نسبت به این باور مخرب آسیب پذیرتر هستند.
چگونه می توانیم حساسیت به طرد را در خودمان از بین ببریم؟
برای ضعیف کردن باور به طرد شدن از جانب دیگران، در مرحله اول باید به این درک برسید که این، صرفاً یک حساسیت و باور اشتباه در ذهن شماست و می بایست با آن مبارزه کنید، سپس سعی کنید تا دلایل دیگری برای رفتارهایی که ازنظر شما دال بر طرد هستند بیابید.
شناخت والدین سمی و نحوه برخورد با آنها
