در آغاز باید متذکر شویم که برای چاپ مقاله در مجلات ISI، ISC، SCOPUS و حتی مجلات علمی و پژوهشی داخلی اخذ هزینه از سوی مجله امری کاملاً رایج و طبیعی است. برخی به اشتباه تصور می کنند هزینه پذیرش و چاپ مقاله صرفاً در مجلات کم اعتبار و درجه پایین رایج است اما باید بگوییم که این تصور کاملاً اشتباه می باشد. مجلات را از نظر دریافت هزینه اشکال مختلفی دارند.
بسیاری از اساتید و دانشجویان با شنیدن هزینه پذیرش و چاپ مقاله احساس می کنند که مجله فاقد اعتبار لازم علمی است و گهگاهی به عینه شاهد آن بودیم که حتی در سطح معاونت پژوهشی دانشگاه نیز به صراحت اخذ پذیرش و چاپ مقاله در مجلات به اصطلاح رایج “پولی” را فاقد اعتبار می دانند. برخی پا فراتر از این گذاشته و اعتقاد دارند که مجلات Open access نیز مجلات فاقد اعتباری هستند زیرا همین که شما می توانید از آرشیو آنها مقاله را به صورت رایگان دانلود کنید به این معنی است که آن مجله مقالات سطح پایینی را برای پذیرش و چاپ قبول کرده است.
مجلات چه هزینه هایی را از نویسندگان اخذ میکنند؟
هزینه هایی که از طریق مجلات معتبر اخذ میگردد هزینه هایی هستند که از طرف مسئولین مجلات برای تامین هزینه ها مشخص میشود و تمام افرادی که میخواهند مقاله چاپ کنند باید هزینه آنرا واریز نمایند اما این هزینه ها برای تامین چه هزینه هایی میباشند؟
- هزینه رسیدگی به مقالات: یا Processing Fee یا Submission Fee تحت عنوان هزینه انتشار نامیده می شود.در واقع هزینه ای هست که برخی مجلات (از جمله مجلات علمی پژوهشی داخلی) از نویسندگان دریافت می کند تا مقاله بر اساس دستورالعمل مجله قالب بندی شده و در نهایت به فرم قابل چاپ در مجله درآید. دریافت این هزینه به معنای پذیرش مقاله در آن مجله نمی باشد.
- هزینه دسترسی رایگان یا Open Access: با پرداخت این هزینه مقاله شما بصورت رایگان در دسترس عموم قرار خواهد گرفت و مجله بابت دسترسی به این مقاله، از خوانندگان مقاله وجهی دریافت نخواهد کرد. این گزینه ضمن اجازه دسترسی ساده تر به مقاله شما،شانس ارجاعات (Citation) را افزایش می دهد.
- هزینه داوری سریع: گاهی زمان رسیدگی به مقالات بصورت عادی بین 3 تا 6 ماه بطول می انجامد، در چنین مواردی مجلات با دریافت هزینه ای بابت داوری سریع در زمان کمتری به مقالات رسیدگی خواهند کرد.لطفا دقت فرمایید داوری سریع به معنی پذیرش مقاله شما در مجله نمی باشد!
- هزینه انتشار: گاهی مجلات پس از تایید مقالات هزینه ای بابت چاپ مقاله نیز بصورت جداگانه دریافت می کنند.
نکته) پرداخت هزینه پذیرش مقاله از طریق یکی از روش های پرداخت با پی پال (PayPal) و یا ویزا کارت یا مستر کارت (Visa Card/Master Card) امکان پذیر است.
مجلاتی که مقالات را رایگان چاپ می کنند معمولاً بودجه خود را از طریق نهادهای دولتی، خصوصی و یا دانشگاهی که می تواند خصوصی یا دولتی باشد دریافت می کند. سپس، از فروش مقالات خود به متقاضیان دانلود این مقاله در پایگاه های مختلف درآمدزایی می کند. بسیاری از مجلات نیز وجود دارند که نه در هنگام پذیرش و چاپ و نه در هنگام نشر نه از مولف و نه از متقاضیان دانلود آن مقاله هیچ هزینه ای دریافت نمی نماید زیرا هدف خود را صرف نشر علم قرار داه است. البته ناگفته نماند که این مجلات بودجه مالی خود را به صورت کافی از نهادهای خاص دولتی و غیردولتی تامین می کنند.
برخی دیگر از انواع مجلات وجود دارد که این مجلات برای پذیرش و چاپ مقاله هزینه دریافت می کنند زیرا برای تامین بودجه های نشر و چاپ مقاله هیچ حامی مالی ندارند و در آمد خود را از مولفین مقاله و متقاضیان دانلود مقاله تامین می کنند. یعنی مجله هم هزینه پذیرش و چاپ مقاله دریافت می کند و هم Close access می باشد. یعنی برای دریافت مقاله در آرشیو مجله نیازمند کسب اجازه از مولف و یا پرداخت هزینه است.
نوع دیگری از مجلات هزینه پذیرش و چاپ مقاله از مولفین دریافت نمی کند و صرفاً مقاله را برای افرادی که می خواهند آن را در اختیار داشته باشند می فروشند. که این نیز نوعی بسیار رایج در بین مجلات است.
مثالهایی از هزینه پذیرش و چاپ مقاله در مجلات معتبر
در زیر مثال هایی از مجلات مختلف آورده شده است که از وب سایت ژورنال فایندر اقتباس شده است. به نمونه زیر توجه کنید:
هزینه پذیرش و چاپ مقاله در مجله Current Opinion in Chemical Engineering با ضریب تاثیر یا ایمپکت فاکتور ۳٫۴۰ حدود ۳۷۵۰ یورو می باشد. این مجله با چنین ضریب تاثیری یکی از مجلات بسیار تاثیرگذار و بسیار مهم رشه مهندسی عمران می باشد. همانطور که می بینید این مجله Open Access نیز می باشد. در این مثال به عینه مشخص می گردد که مجلات Open Access و پولی را مجلات فاقد اعتبار نمی توان نامید و این یک تصور که چنین مجلاتی ارزش و اعتبار پایینی دارند هرچند بسیار رایج است اما در عین حال باید بگوییم بسیار اشتباه نیز هست. حال به دو مثال دیگر توجه کنید:
به نظر می رسد مثالهایی که از مجلات فوق ذکر شد می تواند تمامی تصورات رایج درست و اشتباه را درباره هزینه پذیرش و چاپ مقاله در مجلات را تایید و تصدیق نماید. توصیه ای که برای محققین و دانشجویان می تواند نمود آن است که از آنجایی که در کشور و حتی در بین قشرهای دانشگاهی در حیطه پذیرش و چاپ مقاله تصورات بسیار اشتباهی وجود دارد برای تصمیم گیری به منابع معتبر مراجعه نمایند تا اطلاعات دقیقتری از کیفیت مجلات کسب نمایند.
چاپ مقاله در یک مجله علمی چقدر هزینه دارد؟
