مقاله علمی پژوهشی چیست؟
مقاله علمی پژوهشی به مقاله ای گویند که در نگارش آن به جای پرداختن به نتایج تحقیقات پیشین در زمینه تحقیقاتی، به داشتن یک ایده نو و نوآوری نسبت به تحقیقات پیش پرداخته شده باشد. در واقع مقاله پژوهشی به مقاله بیس یا پایه ای اطلاق می شود که برای نگارش آن از داده های خامی که خود محقق آن ها را به دست آورده است، استفاده شده باشد. مقاله علمی پژوهشی بر روی تجزیه و تحلیل و هم چنین تفسیر این داده ها شکل گرفته است و روی تجزیه اطلاعات کسب شده از تحقیقات پیشین تمرکزی ندارد.
مقاله علمی پژوهشی به رفع یک مشکل خاص اختصاص داده می شود که قبلاً درباره آن راه حلی ارائه نشده است و یا راه حل های ارائه داده شده شک برانگیز هستند. مقالات علمی پژوهشی اغلب دارای المان های تحقیقاتی به خصوصی هستند.
مقاله علمی پژوهشی چگونه نوشته میشود؟
یک مقاله علمی پژوهشی ساختار منحصر به فردی دارد که نویسنده باید این شکل و قالب مقالات را بشناسد بخش های مختلف یک مقاله علمی پژوهشی عبارتند از:
- عنوان
عنوان مقاله، ستون اصلی یک تحقیق است اگه این بخش با نواقصی روبه رو شود؛ در کل تحقیق اثراتش را خواهد گذاشت.
- افلیشین
اسامی نویسندگان اغلب زیر عنوان مقاله آورده می شود. مشخصات، آدرس، تلفن، فاکس و مشخصات نویسندگان در این بخش ذکر می شود.
- چکیده
این بخش معمولا بین 150 تا 400 کلمه است(از نیم تا یک صفحه). در چکیده روش پژوهش که شامل جامعه، نمونه، روش اجرا، زمان و مکان اجرای پژوهش و ابزار جمع آوری داده ها است. مجموعا در حداکثر سه تا چهار سطر توضیح داده می شود و آنگاه شرح تحلیل یا نتایج کلی پژوهش در دو تا سه سطر انجام می گیرد.
- کلمات کلیدی(کلید واژه)
کلید واژه شامل یک تا حداکثر سه کلمه می باشد. نویسنده مقاله کلماتی که اصل مقاله براساس آن نوشته شده است؛ را به عنوان کلمات کلیدی معرفی میکند.
- مقدمه
این بخش به اهداف در نظر گرفته شده از انجام تحقیق پرداخته می شود و در بخش آخر نیز به ساختارهای بعدی مقاله اشاره می شود.
- مواد و روش ها(روش تحقیق)
این بخش نوع تحقیق را مشخص می کند. روش نمونه گیری، ابزار تحقیق، جامعه و نمونه، میزان پایایی و روایی تو چگونگی انجام پژوهش را مشخص می کند.
- نتایج
در بخش نتایج و یافته ها مشخص می شود که نتایج به دست آمده فرضیات تحقیق را تایید می کنند یا نه. اگه فرضیات مورد تایید قرار بگیره به شیوه ای واضح و روشن بیان می شوند.
- بحث
در این قسمت نویسنده راه را برای ادامه تحقیقات بوسیله دیگران و یا برای خود در آینده هموار نموده، و حداقل باید یک عنوان مقاله جدید(کوتاه، مناسب، زیبا و جذاب) مرتبط با مقاله حاضر خود را به خواننده ارائه نماید.
- نتیجه گیری
این بخش در حدود 25 درصد حجم مقاله را دربر میگیرد و در این بخش نتایج بدست آمده مورد بحث و تحلیل قرار می گیرد و با نتایج کارهای گذشتگان مورد مقایسه قرار می گیرد.
- تقدیر و تشکر
در طول تحقیق کسانی که به پژوهشگر کمک کرده اند؛ بهتر است به نحوی تشکر و قدردانی خود را بیان کنند. این بخش به همین منظور می باشد که بهتر است بین 2-5 سطر باشد البته آوردن این بخش اختیاری است و می توان ننوشت.
- مراجع
یکی از ملاک های ارزشیابی یک مقاله علمی چگونگی استفاده از منابع دسته اول و بروز است .هر چه غنای علمی منابع استفاده شده در مقاله بیشتر و بهتر باشد مقاله از استحکام علمی بیشتری برخوردار است. هنگامی که نام نویسنده و تاریخ انتشار اثری در پرانتز ذکر می شود باید در بخش پایانی مقاله، فهرست منابع به ترتیب حروف الفبا ارائه شود. در صورتی که از یک نویسنده چندین اثر در یک مقاله مورد استفاده قرار بگیرد؛ برای شناسایی منبع باید از شماره های ۱و۲و… یا حروف الفبا الف،ب،… استفاده شود.
- ضمیمه
- موارد تکمیلی
لازم به ذکر است که ممکن است بخش های 6 و 7 با هم ادغام شده با عنوان results and discussion نوشته شوند.
توجه شود که بعضی از بخش های گفته شده مثل قسمت های 9، 11و 12 لزوما در همه مقالات وجود ندارند و وجود آنها به نوع مقاله و ژورنال مورد نظر بستگی دارد.
امتیازات چاپ مقاله در مجلات علمی پژوهشی
امتیازات چاپ مقاله در مجلات ایمپکت دار بصورت زیر است:
- اکسپت و چاپ مقاله در مجلات علمی خارجی با ضریب تاثیر بالا از طرح پژوهشی دانشجو 6-7 امتیاز دارد.
- اکسپت و چاپ مقاله در مجلات علمی خارجی با ضریب تاثیر بالا خارج از طرح پژوهشی دانشجو 5-7 امتیاز دارد.
- اکسپت و چاپ مقاله در مجلات علمی خارجی با ضریب تاثیر پایین از طرح پژوهشی دانشجو 5-6 امتیاز دارد.
- اکسپت و چاپ مقاله در مجلات علمی خارجی با ضریب تاثیر بالا خارج از طرح پژوهشی دانشجو 4-6 امتیاز دارد.
- اکسپت و چاپ مقاله در مجلات علمی پژوهشی داخلی از طرح پژوهشی دانشجو 2-6 امتیاز دارد.
- اکسپت و چاپ مقاله در مجلات علمی پژوهشی داخلی خارج از طرح پژوهشی دانشجو 2-5 امتیاز دارد.
- اکسپت و چاپ مقاله علمی ترویجی در مجلات داخلی و خارجی
ویژگی های یک مقاله علمی پژوهشی خوب
معیار های ذیل از مهم ترین مواردی هستند که در یک مقاله علمی پژوهشی باید رعایت شوند:
موضوع جدید
موضوع یک مقاله، مهم ترین ملاک مجلات برای پذیرش آن است. موضوعات قدیمی و تکراری هیچ جذابیتی برای سردبیران مجلات ندارند، بنابراین موضوع مقاله علمی پژوهشی باید جدید باشد و به افزایش دانش در حوزه علمی مربوطه کمک کند. خلاقیت و نوآوری در نحوه اجرای تحقیق نیز می تواند جذابیت مقاله را برای سردبیران و خوانندگان دو چندان کند.
عنوان جذاب
عنوان مقاله، نخستین قسمت مقاله است که توسط خوانندگان دیده می شود و تأثیر بالایی در جذب آن ها دارد. عنوان مقاله باید به صورتی نوشته شود که در عین اختصار، موضوع و هدف مقاله را به صورت مشخص نشان دهد و کاملاً روشن و گویا باشد. لازم به ذ کر است که تا حد امکان باید از کلمات کلیدی در عنوان مقاله نیز استفاده شود.
چکیده جامع و گیرا
پس از عنوان مقاله، چکیده بیشترین سهم را در جذب خواننده دارد و خواننده بر اساس چکیده تصمیم می گیرد که آیا ادامه مقاله را مطالعه کند یا خیر. چکیده نباید بیش از حد کوتاه یا بلند باشد و تمام موارد مهم مقاله را پوشش دهد. چکیده باید در عین انسجام، با ساختار مقاله نیز هماهنگ باشد، یعنی مطالب به ترتیبی که در طول مقاله عنوان شده اند، در آن بیان شوند.
کلمات کلیدی مناسب
کلمات کلیدی در حکم بازاریاب مقاله ها هستند و بر نرخ استناد تأثیر زیادی دارند. نویسنده باید کلماتی را که محققان برای جستجوی موضوع مربوطه استفاده می کنند، حدس بزند و مهم ترین آن ها را به عنوان کلمات کلیدی درج کند.
مقدمه هدفمند
نقش مقدمه مقاله، آماده کردن ذهن خواننده برای ورود به مبحث اصلی و درک هدف و اهمیت پژوهش انجام شده است. مقدمه باید فاقد کلمات و عبارات کلیشه ای باشد و خواننده را برای مطالعه کل مقاله ترغیب نماید. همچنین باید میان حجم آن با حجم کل مقاله تناسب وجود داشته باشد.
روش شناسی دقیق
مهم ترین مسئله در زمینه نگارش روش شناسی، بیان دقیق جزئیات مواد مصرفی و روش های اتخاذ شده است، به نحوی که افراد دیگر بتوانند عیناً تحقیق انجام شده را اجرا کنند. همچنین لازم است که محقق دلیل تمام اقدامات انجام شده را ذکر کند.
لازم به ذکر است که نوآوری و خلاقیت در اجرای آزمایشات می تواند مقاله مربوطه را به مرجع انجام آن روش تبدیل کند و استنادات فراوانی دریافت کند.
نتایج عاری از خطا
حیاتی ترین مورد در رابطه با نتایج، درج صحیح داده ها و تجزیه وتحلیل آماری صحیح آن ها است. دومین مورد مهم، نمایش آن ها به شیوه ای جذاب، گویا و روشن است. هر چه بیشتر از عناصر بصری برای نمایش اطلاعات استفاده شود، فهم آن ها ساده تر و کشش بیشتری در خواننده ایجاد می کند.
همخوانی متن با جداول و اشکال نیز از اهمیت زیادی برخوردار است، چرا که هرگونه تضادی، خواننده را گیج کرده و اعتبار مقاله را به شدت کاهش می دهد.
بحث و نتیجه گیری عمیق
بحث و نتیجه گیری مقالات علمی پژوهشی بسته به دستورالعمل مجلات یا نظر نویسنده جدا یا با یکدیگر درج می شوند. در قسمت بحث باید به صورت عمیق به دلایل توافق یا تناقض نتایج حاصل با منابع دیگر پرداخته شود و تنها به بیان همسو بودن یا نا همسو بودن آن ها اکتفا نشود.
منابع یکپارچه
منابع پایانی باید با منابع درون متنی انطباق داشته باشند و یکنواختی و یکپارچگی حتی در کوچک ترین موارد در نگارش آن ها رعایت شود. باید خاطر نشان کنیم که نحوه درج منابع و ترتیب آن ها به دستور العمل مجله هدف بستگی دارد.