در ادامه، به معرفی چند مکان دنج و خلوت در شیراز می‌پردازیم که می‌توانید در تابستان به آن‌ها پناه ببرید و از آرامش و خنکای آن‌ها لذت ببرید.
این مسجد که یادگاری از دوران قاجار است، با معماری منحصر به فرد و زیبایی خیره کننده‌اش، هر ساله گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند. مسجد نصیر الملک در محله‌ای که پیشتر به خاندان قوام تعلق داشت، بنا شده است. این محله که در گذر زمان شاهد احداث بناهای تاریخی متعددی بوده، امروزه نیز هویت تاریخی خود را حفظ کرده و میزبان گردشگران بسیاری است. اما بدون شک، ستاره اصلی این محله، مسجد نصیر الملک است. این مسجد که به "مسجد صورتی" نیز شهرت دارد، به واسطه کاشی‌کاری‌های ظریف و رنگارنگ خود، لقب این رنگ را به خود گرفته است.
نارنجستان قوام یکی از زیباترین باغ های تاریخی ایران است که در شیراز قرار دارد. این مجموعه که در محله بالاکفت و در قسمت شرقی انتهای خیابان لطفعلی خان زند واقع شده، یادگاری از دوران قاجار است و بین سال‌های 1257 تا 1267 خورشیدی، مقارن با حکومت ناصرالدین شاه قاجار، به دستور علی‌محمد‌خان قوام ساخته شده است.
مجموعه قوام از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده که هر کدام زیبایی‌های خاص خود را دارند. بخش بیرونی، که امروزه به عنوان موزه نارنجستان شناخته می‌شود، محل انجام امور سیاسی، نظامی و دیدار با نمایندگان دولت‌های خارجی بوده است. این بخش از طریق تونلی به بخش اندرونی، که خانه زینت‌الملوک نامیده می‌شود، متصل می‌شود.
علاوه بر عمارت اصلی، بناهای تاریخی دیگری نیز در این مجموعه وجود دارند که هر کدام کاربری خاص خود را داشته‌اند. حمام گچینه، حسینیه قوام، مکتب‌خانه قوام، اندرونی قوام، دیوان خانه قوام و حمام اختصاصی قوام از جمله این بناها هستند.
باغ ارم، یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر شیراز، که در شمال غربی این شهر واقع شده، نمونه‌ای کم نظیر از یک باغ ایرانی است. قدمت این باغ به دوران قاجار باز می‌گردد و در طول تاریخ، مالکان متعددی داشته است. در قلب این باغ، عمارتی باشکوه از دوران قاجار قرار گرفته که هسته مرکزی باغ را تشکیل می‌دهد. این عمارت با تزئینات و معماری چشم‌نواز، هر ساله گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند.
اما زیبایی باغ ارم فقط به عمارت آن محدود نمی‌شود. در این باغ، درختان مرکبات و سروهای بلند و کهنسالی وجود دارند که در دو طرف خیابان اصلی باغ صف کشیده‌اند و منظره‌ای بدیع و دل‌انگیز خلق کرده‌اند. قدم زدن در این خیابان و تنفس هوای پاک باغ، لذتی وصف‌ناپذیر دارد. باغ ارم به دلیل برخورداری از این همه زیبایی، در سال 1353 به ثبت ملی ایران رسیده و در سال 1390 نیز در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفته است.
باغ عفیف آباد، که به نام باغ گلشن نیز شناخته می‌شود، یکی از گوهرهای تاریخی و دیدنی شهر شیراز است. این باغ که در گذر زمان شاهد فراز و نشیب‌های بسیاری بوده، در حال حاضر با شکوهی تمام، پذیرای گردشگران و مشتاقان تاریخ و طبیعت است.
عفیف آباد، با معماری منحصربه‌فرد خود که تلفیقی از هنر و ذوق دوره‌های مختلف، از جمله هخامنشی، ساسانی و قاجاریه است، در سال 1351 با شماره 913 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. این باغ زیبا که اکنون تحت نظارت سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی اداره می‌شود، با میزبانی از یکی از بزرگ‌ترین موزه‌های نظامی خاورمیانه، حال و هوایی حماسی به خود گرفته است. در گوشه و کنار این باغ، می‌توانید انواع ادوات جنگی، از جمله تانک و توپ‌های قدیمی را مشاهده کنید و سفری در گذر زمان و تاریخ داشته باشید.
حافظیه، آرامگاه شاعر نامدار ایرانی، خواجه حافظ شیرازی، در شهر شیراز واقع شده و یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این شهر به شمار می‌رود. این بنا که در دوره پهلوی اول ساخته شده، در سال 1354 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. اما حافظیه تنها آرامگاه حافظ نیست، بلکه فضایی سرسبز و دلنشین است که در هر فصلی از سال، پذیرای گردشگران و علاقه‌مندان به شعر و عرفان ایرانی است. در میان این فضای سرسبز، آرامگاه حافظ همچون نگینی می‌درخشد و بازدیدکنندگان را به سوی خود می‌خواند.
نورپردازی‌های زیبا در شب، جلوه‌ای خاص به حافظیه می‌بخشد و آن را به مکانی ایده‌آل برای تفکر و تأمل تبدیل می‌کند. علاوه بر زیارت آرامگاه حافظ، می‌توان در حافظیه به دیوان او تفأل زد و از اشعار پرمغز و عرفانی این شاعر بزرگ ایرانی لذت برد. بازدید از حافظیه هزینه‌ی چندانی ندارد و تجربه‌ای بی‌نظیر و خاطره‌انگیز برای هر ایرانی و گردشگر خارجی خواهد بود.
در میان باغ‌های دل‌انگیز و بناهای تاریخی شیراز، عمارت شاپوری همچون نگینی درخشان می‌درخشد. این عمارت که یادگاری از دوران پهلوی اول است، با معماری منحصربه‌فرد خود، تلفیقی چشم‌نواز از هنر ایرانی و اروپایی را به نمایش می‌گذارد. گویی در این مجموعه، جلوه‌های طبیعی باغ و زیبایی‌های معماری بنا در یک آغوش گرم با هم متحد شده‌اند تا چشم‌اندازی بی‌نظیر را خلق کنند.
قدمت عمارت شاپوری به اوایل دوره پهلوی اول باز می‌گردد. در آن زمان، این عمارت باشکوه به دستور عبدالصاحب شاپوری، یکی از ثروتمندان شیراز، توسط معمار چیره دست، استاد ابوالقاسم مهندسی، بنا شد. از آن زمان تا اوایل دهه هفتاد، این باغ‌عمارت، محل سکونت خانواده شاپوری بود و خاطرات بسیاری را در خود جای داده است.
اما در گذر زمان، عمارت شاپوری به تدریج رو به فراموشی رفت تا اینکه در سال 1378، سازمان میراث فرهنگی استان فارس، با درک اهمیت این بنای تاریخی، آن را خریداری و مورد مرمت و بازسازی قرار داد. خوشبختانه، تلاش‌های این سازمان به ثمر نشست و عمارت شاپوری در تاریخ 16 مهر 1379 با شماره 2781 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
