عملیات بی سابقه فلسطینی ها در داخل اسرائیل در زمان دست راستی ترین دولت اسرائیل انجام شد که خواهان شدید ترین برخورد با فلسطینی ها بود. نتانیاهو اعلام جنگ کرده است و تلاش خواهد کرد از این شرایط برای تحکیم جایگاه خود و تضعیف اپوزیسیون استفاده کند.
لذا احتمال تداوم درگیری زیاد است. عملیات طوفان الاقصی بعد از جنگ یوم کیپور بزرگ ترین غافل گیری نظامی اسرائیل بود. با این تفاوت که جنگ یوم کیپور جنگ دولتی و متقارن بود و جنگ کنونی یک جنگ نامتقارن است. ادامه درگیری و ورود بازیگران بیشتر به صحنه سرنوشت عادی سازی را در هاله ای از ابهام فروخواهد برد.
مصر و قطر همواره در توقف درگیری ها در غزه نقش اصلی را داشته اند. باید دید که آیا این بار هم آنها می توانند عملیات اسرائیل را در غزه متوقف کنند یا نه؟ اگر نتوانند و درگیری ها ادامه پیدا کند دیگر بازیگران منطقه ای و مخصوصا عربستان و امارات خواهند کوشید با بازیگران حامی خود زمینه آتش بس موقت را فراهم کنند. زیرا تداوم درگیری بیشتر از هر بازیگر دیگری به ضررآنهاست.
اما این بار نتانیاهو برای تضعیف مخالفان و حتی تضعیف متحدان دست راستی خود در کابینه نیازمند تدوام درگیری هاست. از طرف دیگر جبران تحقیر ناشی از این عملیات کار بسیار دشواری است.
1- توان نظامی حماس بیشتر از میزانی بود که اسرائیل ارزیابی می کرد. عمده تلاش اسرائییل معطوف به مهار حزب الله بود و با توجه به محاصره غزه تصور نمی کرد حماس چنین توانی داشته باشد.
2- عملیات رعد آسا و همراه با ورود نیروهای نظامی حماس به داخل اسرائیل بود.
3- پوشش رسانه های عملیات بسیار گسترده و به قصد تحقیر نتانیاهو و تشدید اختلاف در داخل نیروهای سیاسی و حتی امنیتی اسرائییل بود.
4- گروگان گرفتن سربازان و اسیر گرفتن غیر نظامیان باعث درگیر شدن طولانی مدت جامعه اسرائیل با موضوع خواهد شد. یعنی اختلافات داخلی ادامه خواهد داشت.
5-حماس بخاطر گروگان گرفتن اسرائیلی ها دست برتر را در مذاکرات احتمالی آتش بس خواهد داشت و بعد از حزب الله دومین تهدید امنیت ملی اسرائیل خواهد شد.
6- با توجه به نزدیکی حماس و محور اخوانی در سال های اخیر باید دید که آیا این بار هم قطر می تواند با میانجی گری آتش بس برقرار کند؟
عملیات طوفان الاقصی بار دیگر این پرسش را مطرح می کند که آیا ایران و اسرائیل از درگیری نیابتی وارد درگیری مستقیم می شوند؟ ایران و اسرائیل درگیری مستقیم را به نفع خود نمی دانند و تا جایی که امکان دارد از آن خودداری می کنند. در نتیجه، درگیری نیابتی همچنان گزینه اول آنهاست. توانایی دو طرف بیشتر از آنکه در جنگ مستقیم باشد در جنگ نیابتی است. ایران از طریق محور مقاومت و اسرائیل از طریق عملیات خرابکارانه هسته ای و ترور نظامیان ایرانی و هدف قرار دادن آنها در سوریه این جنگ نیابتی را پیش می برند. اکنون به نظر می رسد با عملیات طوفان الاقصی جنگ نیابتی آنها وارد سطح و فاز جدیدی خواهد شد که ممکن است در مواردی از کنترل هم خارج شود. سرنوشت این عملیات تعیین خواهد کرد دو طرف درگیری نیابتی آینده را چگونه طراحی خواهند کرد. نحوه پایان جنگ برای هر دو طرف بسیار مهم و تعیین کننده است.
1 سال پیش