جرم مزاحمت تلفنی چیست و چه مجازاتی دارد؟

به چه کسی مزاحم گفته میشود؟

آنکه آسایش دیگران را به هم بزند، مزاحم استT خواه این مزاحمت به وسیله تلفن همراه صورت گیرد و خواه به صورت های دیگر انجام پذیرد حال که با مفهوم عام مزاحمت و همچنین با شخص مزاحم اشنا شدید در ادامه به مزاحمت تلفنی میپردازیم

تعریف مزاحمت تلفنی

مزاحمت تلفنی عبارت است از یک فعل عمدی آگاهانه که به محض کشف، ملاک مسئولیت کیفری مزاحم شناخته می شود و مرتکب طبق قانون باید پاسخگوی عمل ناشایست خود باشد. در اینگونه موارد مزاحم با استفاده از تلفن یا سایر وسایل مخابراتی، بدون جهت، ضمن اشغال خط تلفن متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی، موجبات اذیت و آزار و سلب آسایش طرف دیگر را فراهم کند.

انواع مزاحمت تلفنی چیست؟

مزاحمت تلفتی انواع گوناگونی دارد که از رایج ترین آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سوت کشیدن، سکوت و سپس فوت کردن در گوشی بدون وقفه
• فحاشی و بیان حرف های رکیک نسبت به مخاطب و در مواردی دادن اخبار کذب و غیر واقعی به مخاطب و نیز بیان تهمت های ناروا که ممکن است عواقب وخیمی به دنبال داشته باشد.
• عنوان اخبار کذب و تکان دهنده که گاهی اوقات باعث شوک آنی شده و آرامش خانواده ها را بر هم می زند.

از سوی دیگر افرادی که از نیمه شب به بعد، از طریق تلفن آسایش دیگران را سلب کنند و این مزاحمت موجب خسارت مالی یا جانی شود، مطابق با قانون مسئولیت مدنی و قانون مجازات، حسب مورد تعقیب خواهند شد و حتی اگر کسی عمدا یا با سوء نیت به وسیله تلفن، خبر فوت یکی از نزدیکان شنونده را به او بدهد و این خبر موجب مرگ یا مرض شنونده شود، مجازات خواهد شد.

کدام مرجع مسئول پیگیری است؟

مزاحمت تلفنی موضوعی است که علاوه بر امکان پیگیری از سوی شرکت مخابرات، از طریق دادسرا و در قالب شکایت کیفری نیز قابل پیگیری است.
برای این اقدام، کافی است به دادسرای محل سکونت یا کار خود یعنی جایی که مزاحمت در آنجا رخ داده است، مراجعه کنید. داشتن نامه ای از مخابرات نیز می تواند باعث سرعت در کار شود.
در این مرحله می توانید روی یک برگه کاغذ شکایت خود را مطرح می کنید. عنوان مجرمانه این شکایت نیز چنین است: ایجاد مزاحمت تلفنی از طریق ارسال پیامک یا تلفن. همچنین در صورتی که توهین شدیدی صورت گرفته باشد، شاکی می تواند تقاضای اعاده حیثیت را نیز مطرح کند. ممکن است طرف مقابل نامشخص باشد که در چنین حالتی در بخش مربوط به متشاکی نوشته می شود: نامشخص
بعد از این مرحله، با ارجاع شکایت به یکی از شعبه های دادیاری یا بازپرسی، با نامه ای که دادگاه خطاب به کلانتری برای تکمیل تحقیقات می نویسد، کلانتری از مخابرات در خصوص این شماره تلفن استعلام و تقاضای پرینت مکالمات تلفنی را عنوان می کند. ممکن است این استعلام به طور مستقیم از سوی دادگاه خطاب به مخابرات ارسال شود اما بخش اولیه کار در این مرحله شناسایی مزاحم است. این نامه ها نیز برای بخش حقوقی شرکت مخابرات ارسال می شود. در این بخش ردیابی مربوط به خط و گوشی تلفن عادی و همراه قابل انجام است و حتی مخابرات می تواند گوشی تلفن همراهی که از آن تماس گرفته شده است را ردیابی و این مساله را مشخص کند که آخرین بار، چه زمانی و چگونه از آن استفاده شده و چه سیمکارتی در آن فعال بوده است؟
پس از این مرحله و مشخص شدن شماره تماس، از سوی دادسرا برای آن نشانی و صاحب خط تلفن اخطاریه ارسال می شود و دادسرا وی را احضار و از او تحقیق می کند. اگر فردی در مرحله اول در دادسرا یا کلانتری حاضر نشود، برای بار دوم نیز برای او اخطاریه ارسال می شود و در نهایت با عدم حضور وی، برای بار سوم در صورتی که دادستان دلایل جرم را قوی تشخیص دهد، برای او حکم جلب صادر می شود.
در مرحله بازپرسی، اگر فرد مزاحم این مساله را بپذیرد، پرونده با صدور کیفرخواست برای صدور رای به دادگاه فرستاده می شود. البته ممکن است مزاحم در طول مراحل بازجویی عنوان کند که استعلام را قبول ندارد. در این مرحله تا زمان اقرار، بازجویی ادامه می یابد و در صورتی که دلایل کافی وجود داشته باشد، با اخذ قرار مناسب، پرونده مراحل بعدی خود را طی می کند.
یکی از شیوه های اثبات مزاحمت تلفنی، استناد به صدای ضبط شده است. صدای ضبط شده در رسیدگی به یک پرونده جزو امارات محسوب می شود و گاهی دادیاران، بازپرس ها یا قضات این مساله را نمی پذیرند. چون ممکن است با توجه به پیشرفت تکنولوژی، صدای ضبط شده، ساختگی باشد.

نحوه تنظیم شکواییه و شرایط آن

به تکلیف ماده ۶۸ قانون آیین دادرسی کیفری شاکی یا مدعی خصوصی می تواند شخصاً یا توسط وکیل شکایت کند در شکواییه موارد زیر قید می شود:

1. نام و نام خانوادگی، نام پدر، سن، شغل، میزان تحصیلات، وضعیت تأهل، تابعیت، مذهب، شماره شناسنامه، شماره ملی، نشانی دقیق و درصورت امکان نشانی پیام نگار (ایمیل)، شماره تلفن ثابت و همراه و کدپستی شاکی
2. موضوع شکایت، تاریخ و محل وقوع جرم
3. ضرر و زیان وارده به مدعی و مورد مطالبه وی
4. ادله وقوع جرم، اسامی، مشخصات و نشانی شهود و مطلعان در صورت امکان
5. مشخصات و نشانی مشتکی عنه یا مظنون در صورت امکان

قوه قضائیه مکلف است اوراق متحدالشکل مشتمل بر موارد فوق را تهیه کند و در اختیار مراجعان قرار دهد تا در تنظیم شکواییه مورد استفاده قرار گیرد. عدم استفاده از اوراق مزبور مانع استماع شکایت نیست.

مجازات مزاحمت تلفنی

• مجازات از طرف دستگاه های مخابراتی

مقررات خاص شرکت مخابرات نیز علیه مرتکب اجرا می شود. مطابق این مقررات در تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون تأسیس شرکت مخابرات (مصوب سال ۱۳۶۴)، خط تلفن فرد مزاحم برای بار اول، به مدت یک هفته، برای مرتبه دوم به مدت سه ماه و برای بار سوم به طور دائم قطع می شود.

سؤالی که مطرح می شود، این است که اگر شخصی علاوه بر ایجاد مزاحمت، مرتکب توهین، تهدید و… نیز شود، می توان در مورد این جرایم نیز علیه وی شکایت کرد؟ شخصی که علاوه بر ایجاد مزاحمت از طریق دستگاه های مخابراتی، رفتارهای مجرمانه دیگری مثل توهین، تهدید و… (در قانون مجازاتی مجزا دارند) نیز مرتکب می شود، می توان به اتهام هر دو مجازات از وی شکایت کرد.

• مجازات از طرف دادگاه صالح

از حیث صلاحیت ذاتی، دادگاه رسیدگی کننده به جرم مزاحمت تلفنی، دادگاه کیفری دو است. از حیث صلاحیت محلی، چون قاعده کلی بر این است که دادگاهی، صلاحیت رسیدگی به جرایم را دارد، که جرم در حوزه قضایی آن واقع شده باشد، برای رسیدگی به جرم مزاحمت تلفنی نیز، باید دید که این جرم دقیقا در چه مکانی رخ داده است. در جرم مزاحمت تلفنی رفتار مجرمانه در یک محل اتفاق افتاده و نتیجه آن در محل دیگری است. مطابق رأی وحدت رویه هیئت عمومی دیوان عالی کشور، چون وقوع بزه منوط به آن است که مقصود فرد مرتکب محقق گردد، بنابراین در مواردی که اجرای مزاحمت از یک حوزه قضایی شروع و نتیجه آن در حوزه قضایی دیگر حاصل شود، محل حدوث نتیجه مزبور، محل وقوع جرم محسوب می شود و مناط صلاحیت دادگاه رسیدگی کننده نیز همین امر خواهد بود. بنابراین محل دریافت تماس تلفنی، محل وقوع جرم است و دادگاه این محل صالح به رسیدگی است. مطابق ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی، هرگاه کسی به وسیله تلفن یا دستگاه های مخابراتی دیگر برای اشخاص ایجاد مزاحمت کند، علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، به حبس از یک تا شش ماه محکوم خواهد شد.

آیا مزاحمت خیابانی جرم محسوب می شود؟