کاتالیست خودرو، قطعه تاثیرگذاری در کاهش میزان آلودگی هوا به خصوص در فصل زمستان است که با هدف فیلتر آلایندگی ها، روی اگزوز قرار می گیرد. وظیفه خارج کردن گازهای سمی تولیدی در سیلندر موتور بر عهده اگزور است که خود از سه بخش تشکیل شده؛ هدف اگزوز به تفکیک کاهش سه مورد مهم دما، آلایندگی های صوتی و آلودگی هوا است.
در واقع نصب کاتالیست خودرو روی اگزوز با هدف کنترل انتشار آلایندگی ها، کمک بزرگی به کاهش انتشار گازهای آلوده در هوا دارد؛ اما برخی به اشتباه، این قطعه مهم را از ماشین جدا می کنند.
نکته مهم: در صورت استفاده از کاتالیزور معیوب یا عدم استفاده از آن، آلودگی منتشر شده توسط خودرو تا پنج برابر، افزایش پیدا می کند.
مبدل کاتالیست اگزوز و دلایل استفاده از آن
مبدل کاتالیست یا کاتالیزور، همانند یک فیلتر در سر راه گازهای خروجی از اگزوز قرار می گیرد و مواد تشکیل دهنده آن، به واسطه واکنش هایی که با هیدروکربن های نسوخته خروجی از اگزوز برقرار خواهند کرد، این مواد مضر را به آب و دی اکسیدکربن تبدیل می کنند. علاوه براین، گاز مونوکسیدکربن و اکسیدهای ازت نیز حین عبور از مبدل کاتالیست، به گازهای کم خطر کربن دی اکسید و ازت تبدیل می شوند.
بدین ترتیب، میزان آلایندگی خودروهای احتراقی تا حدود ۹۰ درصد کاهش می یابد و شهروندان می توانند راحت تر از قبل در هوای شهرها و مناطق پرجمعیت تنفس و زندگی کنند. در کشور ما نیز از سال ۱۳۸۱، استفاده از این وسیله زیست محیطی اجباری شد و بدین ترتیب، از ورود سطح وسیعی از آلاینده ها به هوای شهرها و ریه افراد ساکن در این مناطق ممانعت به عمل آمد.
عملکرد کاتالیزور
کربن منوکسید ، هیدرو کربن و اكسيدهاي نيتروژن از آلاینده های خطرناک موجود در دود اتومبیل هستند . واكنش های شيميايي و تجزيه گازها توسط كاتاليزور صورت می گيرد و این آلاینده های خطرناک را به حداقل می رساند. همچنین کاتالیزور، اکسیت ازت که ماده ای سمی است را به گاز ازت که یک گاز بی خطر محسوب می شود ، تبدیل می کند.
عوامل تاثیرگذار در خرابی کاتالیزور
در صورت خرابی کاتالیزور اول باید عیب مورد نظر را رفع کرده و سپس اقدام به تعویض کاتالیزور نمایید. زیرا تا وقتی عامل اصلی خرابی ریشه یابی نشود صرفا تعویض کاتالیزور مشکل را حل نمی کند و پس از مدتی دوباره عملکرد آن را مختل می کند. از عوامل تاثیرگذار در خرابی کاتالیزور می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- گرم شدن بیش از حد موتور
- ضربه شدید و صدمات فیزیکی
- معیوب بودن سیستم جرقه خودرو
- مکمل های انژکتور شور و مکمل های تقلبی