خارش پوست در دوران بارداری 

تأثیر بارداری در خارش پوست

احساس خارش در دوران بارداری؛ به خصوص اطراف پستان و شکم در حال بزرگ شدن شما غیرمعمول نیست. زیرا پوست برای جا دادن به حجم اضافه شدۀ این اندام ها کشیده می شود. تغییرات هورمونی نیز ممکن است تا حدی در این احساس خارش نقش داشته باشد. گاهی کف دست و پاهای برخی از زنان باردار دچار قرمزی همراه خارش می شود. این شرایط ممکن است به علت افزایش استروژن در این دوران رخ دهد که بلافاصله پس از زایمان رفع می شود، حتی ممکن است مواردی که معمولاً در شما ایجاد خارش می کند مانند خشکی پوست، در دوران بارداری موجب خارش بیشتری شود. اگزما اغلب در دوران بارداری بیشتر می شود، اگرچه در موارد معدودی بهبودی علائم اگزما در زنان باردار گزارش شده است، اما در مورد بیماری پسوریازیس معمولاً برعکس است و اغلب علائم زنان باردار مبتلا به این بیماری، بعد از بارداری بهبود پیدا می کند و عدۀ کمی هستند که با باردار شدن، علائم بیماری پسوریازیس در آنها بدتر می شود.

علل شایع خارش پوست در بارداری

عوامل زیادی باعث خارش در بارداری می شوند که گاهی مشابه هستند و نمی توان دلیل اصلی آن را تشخیص داد.

کشیدگی پوست

خارش بدن در بارداری به خصوص اطراف شکم و سینه ها امری عادی است به دلیل اینکه پوست این قسمت ها در حال کشیده شدن است. گرچه پوست بدن بسیار انعطاف پذیر است و به راحتی منقبض و منبسط می شود، اما به دلیل اینکه در دوران بارداری باز شدن پوست به خصوص در ناحیه شکم در طی مدتی کوتاه و سریعا ایجاد می شود، انعطاف پذیری پوست کم شده و پوست دچار کشیدگی می شود.

تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی مانند افزایش هورمون استروژن یکی دیگر از دلایل خارش بدن در بارداری است. این هورمون ها همچنین می توانند باعث تغییر خلق و خو شوند و بسیاری از تغییرات دوران بارداری را به این هورمون ها مربوط می دانند. تغییر هورمون ها در دوران بارداری همچنین می تواند منجر به خشکی پوست شود که به تبع آن، خارش پوستی را ایجاد می کند.

مشکل کبدی در بارداری

خارش شدید در سه ماهه دوم یا سوم بارداری نشانه مشکل کبدی در بارداری است که به هیچ عنوان نباید نادیده گرفته شود. خارش شدید پوست می تواند نشانه پیش رفت یک وضعیت خطرناک در بدن به نام کلستاز کبدی حاملگی (ICP) و همچنین کلستاز بارداری (OC) باشد. کلستاز داخل شکمی که بر کبد تاثیر می گذارد نیاز به بررسی و معاینه پزشکی دارد و خطر مرده به دنیا آمدن نوزاد را سه برابر می کند.

هنگامی که صفرا در مجاری کوچک کبد جریان ندارد، باعث تجمع نمک های صفرایی در زیر پوست و خارش می شود. این حالت می تواند سبب تشدید خارش های پوستی در زمان بارداری شود. این خارش بر کف دست و پا اثر می گذارد اما در نقاط دیگر نیز دیده می شود. گفتنی است این خارش در شب شدیدتر می شود.

به نظر می رسد که کلستاز حاملگی بیماری وراثتی باشد، اما حتی اگر در خانواده هیچ سابقه ای از این بیماری وجود نداشته باشد، می تواند برای فرد اتفاق بیافتد. این بیماری در زنان آمریکای جنوبی، هندی ها و پاکستانی های اصیل شایع تر است. در کلستاز حاملگی، اسید صفرا به درستی جریان پیدا نمی کند و به جای آن در بدن تجمع پیدا می کند. هیچ درمانی برای ICP وجود ندارد، اما پس از به دنیا آمدن کودک رفع می شود. اگر شما در بارداری قبلی خود دچار کلستاز حاملگی شده اید، احتمال بروز دوباره این مشکل در بارداری بعدی زیاد است. همچنین برخی از تحقیقات نشان می دهد در نوزادانی که مادر آن ها کلستاز حاملگی داشته اند، احتمال زایمان زودرس و مرده به دنیا آمدن بیشتری وجود دارد.

روش های کاهش خارش پوست

روش های کاهش خارش پوستی با توجه به علت خارش متفاوت است. اگر خارش ایجادشده ناشی از کشیده شدن پوست یا خشک شدن آن باشد، روش های سادۀ زیر ممکن است برای تسکین خارش کافی باشد:

• از حمام کردن با آب داغ پرهیز کنید، زیرا می تواند باعث خشکی پوست و شدیدتر شدن خارش شود.
• از صابون های بدون بو و عطر استفاده کنید، زیرا برخی از عط رها می تواند باعث سوزش و تحریک شود. بهتر است ابتدا از شست وشوی کامل صابون از روی پوست اطمینان پیدا کنید و سپس به آرامی پوستتان را خشک کنید.
• پس از حمام، مقدار زیادی مرطوب کنندۀ بدون عطر استفاده کنید.
• گذاشتن کمپرس های سرد و مرطوب را بر روی نواحی مبتلا به خارش امتحان کنید.
• گرما خارش پوست را بیشتر می کند، بنابراین از بیرون رفتن در گرمای روز خودداری کنید.
• لباس های نرم نخی و گشاد بپوشید.
• اگر بثورات زیادی بر روی پوست خود دارید یا پوست شما خارش بیش از حدی دارد، این راهکارها ممکن است به تنهایی برای کاهش خارش شما کافی نباشد. در چنین مواردی بهتر است با پزشک خود مشورت کنید، ممکن است پزشک با تجویز داروی خوراکی یا کرم های موضعی به کاهش احساس خارش در پوست شما کمک کند.

خارش های نیازمند مراقبت و پیگیری پزشکی

اگر در دوران بارداری علائمی از قبیل بثورات جدید بر روی پوست، شرایط رو به وخامت در پوست یا خارش بسیار زیاد در سراسر بدن، حتی بدون بثورات را داشتید، پزشک خود را از وجود آنها مطلع سازید. ممکن است برخی از خارش ها و بثورات پوستی نشانۀ بیماری هایی باشد که می تواند سلامت شما و جنین را تهدید کند. پزشک برای تشخیص مشکل، شما را معاینه می کند و درمان مناسب را تجویز خواهد کرد. خارش شدید در سه ماهۀ دوم یا سوم می تواند علامت کلستاز داخل کبدی (icp) باشد. این بیماری بیشتر در سه ماهۀ دوم خود را نشان می دهد. زمانی که صفرا به شکل طبیعی در مجراهای کوچک کبد جریان نداشته باشد، نمک های صفراوی در پوست تجمع می کند و در نتیجه باعث خارش در فرد می شود.

ممکن است ابتدا خارش از کف پا و کف دست ها شروع شود، اما می تواند در هر جایی از بدن نیز رخ دهد. بیشتر زنان مبتلا به کلستاز، احساس خارش را در سراسر بدن دارند. خارش، هنگام شب می تواند بی نهایت شدید و بدتر شود. این بیماری خودبه خود ایجاد بثورات نمی کند، اما ممکن است در نهایت با یک پوست قرمز و تحریک شده به همراه بریدگی های کوچک شبیه زخم در قسمت هایی از پوست مواجه شوید که زیاد آنها را خارانده اید. برخی زنان علائم دیگری مانند کاهش اشتها، تهوع خفیف و ضعف را نیز دارند. عدۀ اندکی از زنان نیز زردی خفیف را نشان می دهند. اگر فکر می کنید که مبتلا به کلستاز هستید با پزشک خود تماس بگیرید، زیرا ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در جنین شما شود. پزشک شما را ارزیابی می کند و برخی از آزمایش های خون را برای کمک به تشخیص مشکل تجویز خواهد کرد.