خواص جادویی گوجه فرنگی که تا به حال نمیدانستید! 

گوجه فرنگی

گوجه فرنگی یا بادنجان رومی (نام علمی: Solanum lycopersicum) یکی از سبزیجات و با میوه ای سرخ رنگ و خوش بو و آبدار است. این گیاه بومی آمریکای جنوبی و مرکزی است که طی دورهٔ استعماری اسپانیا به سایر نقاط جهان منتقل شد. انواع مختلف این گیاه امروزه در سراسر جهان پرورش داده می شود. البته «گوجه فرنگی» از نظر علم باغبانی و نداشتن هسته در دسته سبزیجات محسوب می شود. این میوه امروزه به روش های مختلفی، به طور خام یا به عنوان یکی از مواد لازم برای تهیهٔ غذا، انواع سس و نوشیدنی مصرف می شود و بخش مهمی از رژیم غذایی مردم بسیاری از کشورها را تشکیل می دهد. کشت و پرورش این گیاه به طور کلی، مساحتی حدود سه میلیون هکتار را به خود اختصاص داده است، که نزدیک یک سوم کل مساحت مختص به کشت تره بار در جهان است. با وجود این که گوجه فرنگی در علم گیاه شناسی یک میوه تلقی می شود، در علم کشاورزی اغلب به عنوان تره بار (سبزیجات) شناخته می شود. گوجه فرنگی به تیرهٔ بادنجانیان تعلق دارد و از گیاهان چندساله است. به علت اهمیت اقتصادی، این گیاه موضوع تحقیق و پژوهش های بسیاری قرار دارد و در علم ژنتیک به عنوان یکی از گیاهان الگو شناخته می شود. تحقیقات انجام شده بر این گیاه در سال ۱۹۹۰ به تولید نخستین نوع تراریختهٔ مجاز برای مصرف و تجارت در ایالات متحده آمریکا انجامید.

گوجه فرنگی امروزه در سراسر جهان به شیوه های مختلف، به صورت خام در انواع سالاد، و به طور پردازش شده برای تهیهٔ غذا و سوپ، سس و رُب مصرف می شود. آب گوجه فرنگی هم چنین نوشیدنی خنکی است که برای تهیهٔ برخی کوکتلها چون بلادی مری استفاده می شود. گوجه فرنگی خاصیت اسیدی دارد و به همین دلیل ذخیره و نگاهداری آن در انبار به صورت خام، سس و رُب آسان می باشد. این میوه هم چنین می تواند به صورت ورقه های نازک خشک شده در روغن زیتون نگاهداری و مصرف شود. گوجه فرنگی در غذاهای مدیترانه ای به خصوص در ایتالیا استفادهٔ فراوان دارد و از مواد اصلی مورد نیاز برای تهیهٔ پیتزا و سس برای پاستا است.

ارزش خوراکی گوجه فرنگی

گوجه فرنگی از لحاظ ارزش غذایی بسیار کم کالری (۲۰ کیلوکالری در هر ۱۰۰ گرم) و سرشار از ویتامین های مختلف (آ، ث و ای) و مواد معدنی است. ۹۳ تا ۹۵٪ آن را آب تشکیل می دهد و قندها که ۳ تا ۴٪ آن را تشکیل می دهند عبارت اند از گلوکز و فروکتوز. مهم ترین مواد معدنی موجود در گوجه فرنگی که به نوع خاک و کود بستگی دارد شامل پتاسیم، کلر و فسفر است. گوجه فرنگی هم چنین دارای لیکوپن، یکی از قوی ترین انواع آنتی اکسیدانهای طبیعی، و چند نوع رنگ دانه از خانوادهٔ کاروتنوئیدها از جمله بتاکاروتن است.

خواص گوجه فرنگی برای سلامتی

گوجه ها سرشار از ویتامین ث و دیگر آنتی اکسیدان هایی هستند که بر علیه رادیکال های آزاد مضر در بدن ما که باع2 ایجاد سرطان می شوند، مبارزه می کنند. گوجه ها حاوی پلی فنول هستند که یک ترکیب گیاهی و موثر در جلوگیری سرطان پروستات می باشد. بتاکاروتن موجود در گوجه ها همچنین خواص ضد سرطانی نیز دارند. براساس تحقیقات و مطالعات دکتر جان اردمن مواد موجود در گوجه فرنگی با ایجاد حفاظت اپیدمیلوجیکال درصد ابتلا به سرطان پروستات را کاهش می دهد.

گوجه برای مقابله با تاثیرات بد استعمال دخانیات

مصرف دخانیات می تواند منجر به سرطان ریه شود. وجود گوجه در رژیم غذایی شما به ممانعت از این بیماری خطرناک با توجه محتوای فراوان ویتامین آ، کمک می کند. نیتروسامین ها عمده مواد سرطان زا در سیگار ها هستند. کوماریک اسید و کلروژنیک اسید موجود در گوجه فرنگی، به خنثی سازی تاثیرات آسیب زای این مواد سرطان زا کمک می کند. اسید کوماریک و اسید کلروژنیک در گوجه فرنگی، علیه نیتروزامین ها که مهم ترین مواد سرطان زای موجود در سیگار هستند، مبارزه می کنند. حضور ویتامین A در مقادیر زیاد در گوجه فرنگی نشان داده شده است که باعث کاهش اثرات سرطان زایی ناشی از مصرف سیگار می شود و می تواند شمارا در برابر سرطان ریه محافظت کند.

گوجه برای مراقبت از قلب

مصرف گوجه با توجه به محتوای فیبری، کولین، ویتامین ث و پتاسیم آن، برای قلب شما بسیار خوب است. تثبیت مقدار بالای پتاسیم نسبت به مقدار سدیم یک مانع کلیدی برای جلوگیری از بروز بیماری های قلبی است. محتوای فیبری این گیاه سطح هموسیستئین را در خون تنظیم می کند. وجود زیاد این ماده می تواند منجر به ریسک های بالاتری از حملات و سکته های قلبی شود. مصرف منظم گوجه به کاهش تری گلیسیرید و کلسترول بد در بدن کمک کرده و در نتیجه ما را در مقابل بیماری های قلبی عروقی مصون می دارد. گوجه فرنگی حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان به نام لیکوپن است. لیکوپن موجود در گوجه فرنگی در برابر رادیکال های آزاد، قوی تر از ویتامین E عمل می کند و چنانچه گوجه فرنگی به صورت پوره همراه با روغن زیتون مصرف شود، مقدار این آنتی اکسیدان در آن به شدت بالا می رود. طبق بررسی هایی که دانشمندان در دانشگاه کمبریج بر اثرات لیکوپن بر روی بیماران قلبی انجام دادند؛ معلوم شد که لیکوپن می تواند با اثرگذاری بر روی آندوتلیوم که به پوشش داخلی دیواره رگ ها گفته می شود، عملکرد رگ ها و خون رسانی به قلب را بهبود بخشیده و از خطرات قلبی و عروقی به شدت جلوگیری نماید. جالب است بدانید در این آزمایش ها اثر لیکوپن بر روی افراد سالم نیز بررسی شده است که هیچ تغییری ایجاد نکرده بود. از همین رو پزشکان معتقدند خواص گوجه فرنگی برای قلب، سبب شده است وجود آن در رژیم مدیترانه ای یکی از عوامل موثر در کاهش بیماری های قلب و عروق باشد.

گوجه فرنگی یک عامل آنتی اکسیدان

گوجه فرنگی حاوی مقدار زیادی از لیکوپن است. لیکوپن یک پلی فنول یا ترکیب گیاهی است که با یک نوع پیشگیری از سرطان پروستات ارتباط دارد. همچنین لیکوپن آنتی اکسیدان است که در دفع رادیکال های آزادکننده سرطان بسیار مؤثر است. همچنین گوجه فرنگی رنگ قرمز مشخصی دارد. محصولات گوجه فرنگی ۸۰ درصد از لیکوپن رژیم غذایی مصرف شده روزانه در ایالات متحده را تأمین می کنند. این مزیت ناشی از مصرف گوجه فرنگی حتی می تواند با مصرف محصولات گوجه فرنگی گرم شده مانند کچاپ نیز حاصل شود. لیکوپن در گوجه فرنگی در برابر ابتلای به سرطان از انسان دفاع می کند و اثبات شده است که در مبارزه با سرطان پروستات، سرطان دهانه رحم، سرطان معده و سرطان رکتوم و همچنین سرطان های گلو و مری مؤثر است. طبق مطالعات منتشرشده توسط دانشکده بهداشت عمومی هاروارد، همچنین این ماده غذایی ما را از در برابر ابتلای به سرطان سینه و دهان محافظت می کند. البته برای بررسی نقش احتمالی لیکوپن در پیشگیری یا درمان سرطان، نیاز به تحقیق بیشتر درزمینهٔ انسان است.

خواص گوجه برای لاغری و کاهش وزن

مقادیر بالای فیبر موجود در گوجه فرنگی باعث کاهش اشتها شده و با جلوگیری از پرخوری به لاغری و کاهش وزن افراد کمک می کند. همچنین فیبر موجود در گوجه فرنگی به پاک سازی روده ها کمک می کند و همین می تواند باعث لاغری و کاهش وزن شود. دانشمندان تایید کرده اند که مصرف گوجه فرنگی باعث افزایش متابولیسم و سوخت و ساز بدن می شود. گوجه فرنگی شاخص گلیسیمی پایینی دارد که باعث کنترل قند خون می شود، بهتر است بدانید که کنترل قند خون به لاغری و کاهش وزن کمک می کند. گوجه ها کالری کمی دارند و اگر مواد کم کالری مصرف کنید، گوارش سریعتر انجام شده و چربی ذخیره نمی شود. گوجه فرنگی محتوای فیبری بالایی دارد که از جذب مولکول های چربی جلوگیری می کند. علاوه بر آن، این فیبر سوخت و ساز چربی ها را بهبود داده، تجمع چربی را از بین می برد و بدین ترتیب به شما در کاهش وزن کمک می کند. علاوه بر آن، گوجه فرنگی حاوی مقدار زیادی آب است که احساس سیری به شما می دهد و ضعف های ناشی از گرسنگی را التیام می بخشد.

مبارزه با سرطان

طبق موسسه تحقیقات سرطان آمریکا، لیکوپن موجود در گوجه فرنگی می تواند از نظر خاصیت ضدسرطانی میوه مفیدی باشد. لیکوپن یک آنتی اکسیدان در خانواده کاروتنوئیدها است. مشخص شده است که خواص آنتی اکسیدانی قوی آن باعث خنثی سازی رادیکال های آزاد شده است که به دلایل مختلف در بدن ما تولید می شود. حتی مطالعات آزمایشگاهی نشان می دهد که اجزای گوجه فرنگی از تکثیر چندین نوع سلول سرطانی جلوگیری کرده است. از همه مهمتر می توان با مصرف گوجه فرنگی به شکل فرآوری شده مانند سس ، آب یا رب گوجه فرنگی، توانایی مبارزه با سرطان را افزایش داد. با انجام این کار ترکیبات طبیعی موجود در گوجه فرنگی به راحتی جذب بدن می شود. همچنین، نمونه های فرآوری شده گوجه فرنگی غلظت بالاتری از لیکوپن دارد.

فشار خون

مصرف روزانه گوجه فرنگی به دلیل مقادیر بالای پتاسیم خطر ابتلا به فشار خون بالا را کاهش می دهد، پتاسیم یک وازودیلاتور است که تنش در عروق خونی و شریان ها را کاهش داده و با افزایش گردش خون در رگ ها، فشار خون بالا را کاهش می دهد. یک محقق اسرائیلی متوجه شد که لیکوپن موحود در دانه های گوجه فرنگی می تواند باعث کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک در افراد مبتلا به فشار خون بالا شود. لیکوپن موجود در گوجه فرنگی فشار خون را کاهش می دهد. گوجه فرنگی همچنین غنی از پتاسیم است. زیرا پتاسیم اثرات سدیم را کاهش می دهد. در حقیقت ، هرچه پتاسیم بیشتری مصرف کنید، سدیم بیشتری از طریق ادرار از دست می دهید. طبق تحقیقات انجمن قلب آمریکا، میزان توصیه شده پتاسیم برای یک فرد بالغ به طور متوسط 4700 میلی گرم در روز است. اما مراقب باشید مقدار زیادی پتاسیم مصرف نکنید زیرا ممکن است منجر به سنگ کلیه شود. همچنین ثابت شده است که لیکوپن به طور کلی عملکرد رگ های خونی را بهبود می بخشد، که می تواند به کاهش فشار خون کمک کند. تحقیقات نشان می دهد که اگرچه لیکوپن می تواند به کاهش سطح فشار خون بالا کمک کند، اما هیچ تأثیری بر سطح فشار خون طبیعی ندارد. دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که مکمل های لیکوپن می تواند اثرات مفیدی در فشار خون داشته باشد. گوجه فرنگی همچنین سرشار از ویتامین C است که مشخص شده فشار خون را کاهش می دهد. اگر گوجه فرنگی ها کاملاً رسیده نیست می توانید آنها را در دمای اتاق نگهداری کنید. پس از رسیدن، می توانید آنها را تا سه روز در یخچال نگه دارید. فراتر از آن، می توانید با انجماد یا کنسرو کردن، آنها را حفظ کنید. اما بهترین گزینه گوجه فرنگی تازه است زیرا غنی ترین منبع پتاسیم است و می تواند بهترین اثرات کاهش فشار خون را داشته باشد.

بهبود سلامت پوست و مو

گوجه فرنگی ماده مهمی در اکثر درمان های زیبایی است. آنها به بهبود منافذ بزرگ پوست، درمان آکنه، تسکین آفتاب سوختگی و احیای پوست کمک می کند. آنتی اکسیدان های موجود در گوجه فرنگی، به ویژه لیکوپن، با آسیب سلولی و التهاب پوست مقابله می کند. گوجه فرنگی همچنین باعث بهبود بافت صورت می شود. آنها روغن های اضافی پوست شما را از بین می برد و صورت شما را برای مدت طولانی تری شاد نگه می دارد. تمام کاری که شما باید انجام دهید مخلوط کردن آب گوجه فرنگی تازه و خیار است. با استفاده از یک پنبه ، آب را به طور مرتب به صورت خود بمالید. مطالعات نشان داده است که خوردن گوجه فرنگی همچنین از پوست در برابر اثرات مضر آفتاب محافظت می کند. همچنین به بهبود توانایی پوست در برابر اشعه ماورا بنفش ، در زنانی که رب گوجه فرنگی می خورند ، ثابت شده است. طبق یک مطالعه در بوستون، آنتی اکسیدان هایی مانند لیکوپن تا حد زیادی به تقویت سلامت پوست کمک می کند. همانطور که در یک گزارش آمده است، لیکوپن یکی از معدود آنتی اکسیدان هایی است که دارای خواص محافظتی نوری است. ویتامین C موجود در گوجه فرنگی همچنین می تواند سلامت مو را بهبود بخشد.

گوجه فرنگی در دوران بارداری

ویتامین C یکی از مواد مغذی است که هر زنی در دوران بارداری برای سالم نگه داشتن خود و نوزادش به آن نیاز دارد. ویتامین c به تشکیل استخوان ها، دندان ها و لثه های سالم کمک می کند. این ویتامین همچنین به جذب مناسب آهن در بدن که ماده مغذی حیاتی دیگری در دوران بارداری است، کمک می کند. اگرچه مصرف مکمل های آهن در دوران بارداری توصیه می شود اما خوردن گوجه فرنگی می تواند فواید همان را داشته باشد. طبق مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، ویتامین C موجود در گوجه فرنگی به محافظت از مادر و نوزاد کمک می کند.

گوجه فرنگی بینایی را بهبود می بخشد

گوجه فرنگی سرشار از ویتامین A است، این یکی از دلایل عالی بودن آن برای چشم شما است. شبکیه چشم شما به ویتامین A متکی است و سطح پایین ویتامین می تواند باعث کوری شود. لیکوپن موجود در گوجه فرنگی با آسیب رادیکال های آزاد مقابله می کند، در غیر این صورت می تواند چشم شما را تحت تأثیر قرار دهد. مطالعه ای که در سال 2011 انجام شد ، نشان داد که افرادی که سطح لیکوپن آنها بالاتر است، خطر کمتری در تحلیل رفتن ماکولای وابسته به سن دارند. لیکوپن همچنین از چشم در برابر آسیب های خورشید محافظت می کند. سایر مواد مغذی مفید در گوجه فرنگی ویتامین C و مس است. در حالی که اولی ممکن است با آب مروارید مرتبط با سن مبارزه کند، دومی به تولید ملانین - رنگدانه مهم سیاه در چشم کمک می کند. یک نکته مهم - اگر گوجه فرنگی را در ماه های خنک تر انتخاب می کنید ، به دنبال انواع کنسرو بروید. این شامل گوجه فرنگی های خرد شده ، آب گوجه فرنگی ، رب گوجه فرنگی یا گوجه فرنگی هایی با پوست کامل است. گوجه فرنگی کنسرو شده از نظر مواد مغذی غنی تر هستند و از آنجا که زمستان است ، ممکن است هزینه کمتری نیز داشته باشد. هنگام خرید کنسرو گوجه فرنگی ، سراغ نوع کم سدیم بروید.

گوجه فرنگی سلامت گوارش را تقویت می کند

گوجه فرنگی منابع خوبی از کلرید است که یکی از اجزای اساسی آب های گوارشی است .یک گزارش همچنین در مورد تأثیر لیکوپن در گوجه فرنگی در جلوگیری از سرطان معده صحبت می کند. فیبر موجود در گوجه فرنگی به مقابله با این بیماری نیز کمک می کند - 100 گرم گوجه فرنگی به شما 2 گرم فیبر می دهد و باعث تقویت بیشتر سلامت روده می شود. خوردن غذاهای غنی از آنتی اکسیدان مانند گوجه فرنگی همچنین می تواند به شما کمک کند تا با ورم معده مقابله کنید ، بیماری که در آن مخاط معده ملتهب است.

عوارض و مضرات گوجه فرنگی

گوجه فرنگی در موارد نادر ممکن است باعث ایجاد حساسیت و واکنش های آلرژیک در برخی افراد شود، این نوع آلرژی را سندرم آلرژی به گرده یا سندرم آلرژی دهانی می نامند که با خارش در دهان، گلودرد یا تورم دهان یا گلو مشخص می شود. زیاده روی در مصرف گوجه فرنگی به دلیل مقادیر بالای پتاسیم می تواند برای افراد مبتلا به بیماری های کلیوی مضر باشد. افرادی که مبتلا به بیماری ریفلاکس معده هستند ممکن است در هنگام مصرف مواد غذایی اسیدی مثل گوجه فرنگی با سوزش سر دل و استفراغ رو به رو شوند.

سخن آخر

گوجه فرنگی آبدار و شیرین، سرشار از آنتی اکسیدان است و ممکن است به مبارزه با چندین بیماری کمک کند. این میوه به خصوص سرشار از لیکوپن است، یک ترکیب گیاهی که با بهبود سلامت قلب، پیشگیری از سرطان و محافظت در برابر آفتاب سوختگی مرتبط است.