سرخجه یک بیماری حاد ویروسی است ولی علائم آن می تواند به شکلی بروز کند که تشخیص آن از سایر بیماری ها مشکل باشد. در نیمی از موارد ابتلا به این بیماری یا علائمی وجود نداشته یا نشانه های آن بسیار خفیف بوده است. دو تا سه هفته پس از ابتلا به ویروس، معمولاً علائم بروز می کند. ممکن است از یک تا پنج روز قبل از این که جوش های بیماری نمایان شود، تب خفیف، ضعف، سردرد، لنف های متورم، درد و تورم مفاصل، قرمزی چشم و گرفتگی یا آبریزش بینی داشته باشد. جوش ها تنها برای چند روز باقی می ماند و معمولاً ابتدا روی صورت و سپس در سایر نواحی ظاهر می شود. تورم غدد و درد مفاصل ممکن است تا چندین هفته باقی بماند. یک هفته قبل از آن که جوش ها نمایان شود تا یک هفته بعد از آن امکان سرایت این بیماری از طریق فرد وجود دارد.
خطرات سرخچه در بارداری
سرخجه یک بیماری نسبتاً خفیف در دوران جنینی و حتی کودکی است. اما این بیماری می تواند یک تهدید جدّی برای بارداری باشد. ویروس سرخجه می تواند از جفت عبور کند و این امر در اوایل بارداری (به خصوص در سه ماهه ی اول و دوم) بسیار خطرناک است. در صورتی که جنین در معرض این ویروس قرار گیرد اختلالات زیر بروز می کند:
-
سندرم سرخجه مادرزادی (CRS):
این سندرم زمانی اتفاقی می افتد که در دوران بارداری ویروس سرخجه از مادر به جنین منتقل شده و منجر به بروز نقص هایی در جنین از جمله اختلالات قلبی، اختلال در بینایی (کاتاراک)، مشکلات شنوایی (ناشنوایی)، عقب ماندگی ذهنی، مشکلات استخوان، اختلال در رشد و آسیب کبد و طحال شود. احتمال بروز این بیماری در جنین در سه ماه ی اول 90 درصد است.
- سقط خود به خودی جنین (قبل از هفته ی 20 حاملگی)
- مرده زایی (بعد از هفته 20 بارداری)
باید توجه داشت احتمال این بیماری در ماه های آخر بارداری بسیار ضعیف تر از ماه های نخست است. جنین هایی که در ماه های اول بارداری مبتلا می شوند، بیش از همه در معرض خطر مرگ داخل رحمی، سقط جنین خودبخود و ناهنجاری های اندام های مهم بدن قرار می گیرند.
در صورتی که زن بارداری با بیمار مبتلا به سرخجه تماس داشته باشد، اگر پیش از آن واکسینه شده یا مبتلا گردیده باشد، به اقدام خاصی نیاز ندارد.
در صورتی که بعد از تماس، معلوم شود که پادتن سرخجه در سرم زن باردار موجود نیست، باید او را به مدت یک ماه از نظر بروز تب، بثورات جلدی و لنفادنوپاتی(بیماری های غدد لنفاوی) تحت نظر قرار داده و در صورت بروز این علائم به بررسی ترشحات بینی (از نظر وجود پادتن ضد سرخجه) پرداخت و در صورت بروز علائم منطبق بر سرخجه، بررسی پادتن باید به فاصله دو هفته بعد از ظهور علائم صورت گیرد.
در صورتی که بعد از تماس زن باردار با بیمار مبتلا به سرخجه مشخص شود که پادتن سرخجه در بدن او موجود نبوده و طی چهار هفته بعد نیز علائم سرخجه در او ظاهر نشود، لازم است 8 – 6 هفته بعد از تماس، دوباره آنتی بادی سرخجه در سرم بررسی و در صورت مثبت بودن جواب، احتمال آلودگی جنین باید در نظر گرفته شود. در این گونه موارد، در کشورهایی که قوانین آنها اجازه می دهد ،سقط جنین مانعی ندارد.
در صورت باردار بودن چه باید کرد؟
در مورد سرخجه نیز درست همانند بسیاری دیگر از بیماری های عفونی دوران کودکی مهمترین کاری که باید انجام دهید این است که پیش از اقدام به بارداری نسبت به مصون بودن خود در برابر این بیماری از طریق واکسیناسیون و یا آلودگی قبلی به ویروس اطمینان حاصل کنید. اغلب پزشکان معمولا در اولین جلسه از معاینات بارداری با تجویز یک آزمایش خون ساده ایمنی مادر را در برابر بیماری سرخجه بررسی می کنند. به احتمال زیاد شما در برابر این بیماری مصون می باشید ولی با این حال چنانچه مصون نبوده و در دوران بارداری به سر می برید نمی توان شما را بر علیه این بیماری واکسینه کرد زیرا واکسن این بیماری حاوی ویروس زنده است. چنانچه تصور می کنید در اثر تماس با فرد آلوده در معرض خطر ابتلا به ویروس سرخجه قرار گرفته اید در اولین فرصت پزشک خود را از این موضوع مطلع کنید.
در صورت باردار بودن از واکسیناسیون دیگر فرزندانتان بر علیه بیماری سرخجه نگران سرخجه در بارداری نباشید زیرا این مساله هیچ خطری برای سلامت خود و جنینتان به همراه نخواهد داشت. ضمن آنکه انجام این کار از ابتلا فرزندانتان به این بیماری نیز در دوران بزرگسالی پیشگیری می کند.