کشک بسیار مغذی و دربردارنده کلسیم، چربی، نمک، پروتئین و نیاسین (ویتامین B3) است. این خوراکی خوش طعم می تواند به تامین انرژی مورد نیاز بدن کمک کند، چرا که هر صد گرم کشک حدود ۱۰۵ تا ۱۲۰ کیلو کالری انرژی تولید می کند. مقدار مواد مغذی موجود در کشک به نحوه فرآوری و همچنین شیر یا ماده اولیه آن بستگی دارد و هر چه کشک بافت متراکم تری داشته باشد، دارای پروتئین بیشتری است. همچنین هر چه کشک دارای درصد رطوبت پایین تری باشد و فراوری كمتری روی آن صورت گرفته باشد، موادمغذی مخصوصا كلسیم بیشتری دارد. به طور معمول در هر صد گرم کشک موارد زیر وجود دارد:
- پروتئین: ۱۵ تا ۲۱ گرم
- چربی: ۳ تا ۱۱ گرم
- کربوهیدرات: ۶۱ تا ۷۷ گرم
- آب و نمک: ۶ تا ۱۰ گرم
فواید کشک در بارداری
- کشک همانند منشا خود یعنی شیر، حاوی کلسیم، چربی، نمک، پروتئین و ویتامین نیاسین فراوانی است. کلسیم در بارداری کشک برای تشکیل استخوان های جنین بسیار ضروری است. همچنین در رشد و نمو قلب جنین و حفظ سلامت آن، شکل گیری مناسب عضلات جنین، تشکیل یک سیستم عصبی و هورمون های مهم و جلوگیری از مشکلات پوستی در او ضروری ست.
- حفظ فشار خون طبیعی نیز یکی دیگر از خواص کشک در بارداری است. کشک حاوی پتاسیم، ماده ای معدنی، است که انقباضات ماهیچه ها را در بدن کنترل می کند؛ از جمله ماهیچه ی قلب. مصرف کافی پتاسیم به قلب کمک می کند بتواند خون را به طور موثر و با ریتم صحیح در بدن به گردش در آورد؛ و به این ترتیب، کشک فشار خون را در سطوح طبیعی حفظ می کند.
- کشک در حدود 55 تا 75 درصد پروتئین دارد. پروتئینی که از خوردن کشک در بارداری بدست می آورید می تواند به طور ویژه در سه ماه ی سوم بارداری مفید باشد. از این پروتئین در تشکیل جفت و بافت غشایی استفاده می شود. به هر میزان که پروتئین کمتری مصرف کنید، خطر تولد نوزاد کم وزن و بروز مشکلات قلبی افزایش می یابد.
- کشک یک غذای تخمیر شده محسوب می شود و فواید فراوانی برای حفظ سلامت مغز دارد. پروبیوتیک های موجود در کشک، نقش مهمی را در حفظ تعادلی سالم بین مغز و روده ایفا می کنند. مغز و روده از طریق غدد درون ریز HPA axis به یکدگیر متصل هستند.
- این ماده ی غذایی حاوی مقداری اسیدهای آلی ست که می تواند باعث ضدعفونی شدن دستگاه گوارش شود. همچنین میزان زیادی فسفر در کشک وجود دارد که برای تشکیل مغز جنین ضروری ست.
- کشک خشک به این دلیل که کم کم در دهان آب می شود می تواند زمان لازم برای مغز برای صادر کردن پیام سیری را فراهم کند لذا در کنترل اشتها نقش موثری دارد. کشک حاوی ویتامین B12 نیز هست این ویتامین برای تولید گلبول های قرمز خون و عملکرد درست اعصاب کودک نقش داد و در صورت کمبود این ویتامین در بدن زوال عقلی رخ می دهد.
- کشک برای زنانی که به بیماری عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستند و نمی توانند شیر مصرف کنند گزینه ی بسیار مناسبی ست زیرا در کشک لاکتوز به اسید لاکتیک تبدیل می شود و گوارشش آسان می گردد.
- کشک حاوی پتاسیم نیز هست. پتاسیم از انباشته شدن مایعات در بدن در دوران بارداری جلوگیری می کند و گرفتگی و بی قراری پا که یک مشکل شایع در این دوران است را تخفیف داده و برطرف می سازد.
مضرات کشک در بارداری
- خوردن کشک در بارداری اگر به صورت افراطی باشد می تواند با بروز مشکلاتی نیز همراه باشد. کشک منبع خوب کلسیم است اما متاسفانه کشک هایی که به صورت خشک در بازار عرضه می شوند، مقدار زیادی نمک دارند که جذب کلسیم را در سلول های بدن کاهش می دهند.کشک یک ماده ی نفاخ است و باعث سفتی در روده می شود برای همین برای هضم بهتر باید همراه با نعناع استفاده شود. کسانی که مبتلا به فشار خون بالا و چربی خون هستند، لازم است در مصرف کشک احتیاط کنند.از آنجایی که کشک حاوی پروتئین های حیوانی ست می تواند منبع خوبی برای رشد ارگانیسم ها شود برای همین باید نسبت به محل خریداری و نگهداری آن توجه زیادی نمود. بهتر است از کشک های پاستوریزه استفاده کنید و آن را در یخچال نگهداری کنید. از نظر احتمال رشد باکتری ها محیط کشک مایع به دلیل وجود رطوبت می تواند بسیار مناسب تر از کشک خشک باشد.
- خوردن کشک در بارداری به میزان بیش از حد، باعث کاهش pH بدن می شود. برقراری شرایط اسیدیته در بدن می تواند روی ذخایر استخوانی اثرات سوء داشته باشد و باعث پوکی استخوان، دیابت و بیماری های قلبی شود.
شرایط مصرف کشک در بارداری
- از کشک های بسته بندی (پاستوریزه) شده که دارای برچسب و مجوز بهداشتی هستند، استفاده کنید.
- کشک را در یخچال نگه داری نمایید و از فروشندگان هم بخواهید همین کار را در مغازه های خود انجام دهند.
- تا حد امکان از مصرف کشک مایع باز خودداری کنید و در صورت استفاده ۱۰ تا ۲۰ دقیقه قبل از مصرف آن را بجوشانید تا میکروارگانیزم های آن کاهش یابد.
- از کشک خشک حاوی نمک پایین استفاده کنید، یا لایه رویی کشک خشک را که حاوی نمک بالایی است با ساییدن آن برداشته و بقیه کشک را مصرف کنید. چون برخی از کشک های خشک شوری زیادی دارند که مصرف این میزان نمک نیز برای بدن و سلامتی مفید نیست.
موارد منع مصرف کشک در بارداری
متخصصات تغذیه و طب سنتی کشک را به عنوان یکی از لبنیات پر خاصیت در دوران بارداری به زنان باردار توصیه می کنند و تقریبا موردی برای منع مصرف کشک وجود ندارد، فقط اینکه کشک مایع دارای چربی بالایی است زیرا از ماست های پرچرب تهیه می شود و این چربی برای افرادی که چاق هستند یا مشکل چربی خون دارند، اصلا مناسب نیست.
- خطر مسمومیت با کلستریدیوم بوتولنیوم با مصرف کشک های سنتی زیاد است بنابراین مصرف کشک های سنتی که در رنگ های مختلف زرد، سفید و خاکستری به صورت فله ای و غیربهداشتی به فروش می رسند، کار اشتباهی است.
میزان مصرف کشک در بارداری
از آنجا که متخصصان تغذیه روزانه مصرف حداقل 3 واحد از لبنیات را به تمام گروه های سنی توصیه می کنند، مصرف هفتگی کشک می تواند به تأمین این نیاز کمک کند. یادتان باشد که هر لیوان کشک با غلظت متوسط یک واحد لبنیات محسوب می شود و 65 - 55 کیلوکالری انرژی دارد.
خوردن کندر در بارداری چه فواید و چه عوارضی دارد؟
