جینسینگ قرن هاست که به طور گسترده، مصارف خوراکی و دارویی فراوانی دارد و عمدتا به دلیل فواید سلامتی اش شناخته شده است. به نظر می رسد این گیاه به تقویت سیستم ایمنی بدن، مبارزه با خستگی و کاهش استرس کمک می کند و درمجموع گیاهی نشاط آور و نیروزا تلقی می شود. اما بااین وجود، تحقیقات نشان می دهد که مصرف جینسینگ در بارداری خطرناک است و زنان باردار برای حفظ سلامت خود و جنین باید از مصرف هرنوع مکمل یا افزودنی حاوی جینسینگ خودداری کنند. این مقاله نگاهی دقیق تر به عوارض، فواید، میزان دوز مجاز و هشدارهای مصرف جینسینگ در بارداری خواهد داشت.
جینسینگ چیست؟
جینسینگ ریشه خشک شده گیاهی با نام علمی پاناکس جینسینگ (Panax ginseng) است که ریشه دوکی شکل یا استوانه ای دارد و رنگش سفید مایل به خاکستری تا زرد کهربایی با بوی مشخصی است. ریشه جینسینگ در ابتدا کمی شیرین و بعد کمی تلخ می شود. نام جینسینگ از یک واژه یونانی به معنای درمان کننده تمام بیماری ها گرفته شده است.جینسینگ گیاهیست چند ساله که بلندی آن تا ۸۰ سانتمیتر می رسد. این گیاه دارای برگ هایی مشتمل بر ۵ برگچه نوک تیز دندانه دار، که دو برگچه پایینی کوچکتر از بقیه بوده و گل های آن به صورت چتری مجتمع شده اند. ریشه گیاه که قسمت مستعمل آن است دراز، ضخیم یک شاخه یا منشعب و دو شاخه، طول آن یک متر و بیشتر و قطر آن در ناحیه یقه گیاه تا ۱۰ الی ۲۰ سانتی متر می رسد.
فواید مصرف جینسینگ در بارداری
فواید مصرف جینسینگ در بارداری تقریبا می توان گفت مصرف جینسینگ در بارداری هیچ سودی ندارد. جینسینگ معمولاً به عنوان یک گیاه خطرناک در بارداری معرفی می شود. اگرچه شواهد علیه این گیاه قطعی نیست، اما برخی تحقیقات نشان می دهد جینسینگ می تواند برای سلامت مادر و جنین درحال رشد مضر باشد. به عبارت دیگر، مصرف آن در دوران بارداری ارزش ریسک کردن را ندارد.
عوارض مصرف جینسینگ در بارداری
در شرایطی که بعضی معتقدند جینسینگ می تواند به درمان ناباروری کمک کند، اما متاسفانه از نظر بسیاری از متخصصین، صحت این ادعا بسیار بعید به نظر می رسد. بعلاوه تحقیقات در مورد اثر مکمل و چای جینسینگ در بارداری هنوز به طور کامل انجام نشده و کارشناسان نگران عوارض جینسینگ در بارداری هستند. مصرف این گیاه به طور کلی در دوران بارداری توصیه نمی شود، و در ادامه دلایل آن آمده است:
- خطر وقوع نقص های مادرزادی: همه چیز سر ماده ای به نام جینسنوزید Rb1 است که در تحقیقات آزمایشگاهی مشخص شده که می تواند خطر نقص مادرزادی را افزایش دهد.
- خطر خونریزی: جینسینگ خاصیت ضدانعقادی دارد و می تواند در روند زایمان که به لخته شدن نیاز دارید مشکل ایجاد کند. بعلاوه خطر افزایش خونریزی خطرناک در اوایل بارداری را نیز افزایش می دهد.
- اسهال می آورد: یکی از عوارض قرص جینسینگ افزایش خطر اسهال در بارداری است که می تواند منجر به کم آبی بدن شود. به ویژه در مورد چای جینسینگ که اسهال می تواند یک عارضه ی حتمی و البته شدید باشد.
- اختلال در خواب: اختلالات خواب در بارداری به خودی خود به دلیل تغییر در هورمون های بارداری رخ می دهد. با این حال مصرف جینسینگ یکی دیگر از عوارض قرص جینسینگ برای خانم ها است که می تواند این مشکل را حتی بدتر کند. همچنین افزایش نوسانات خلق و خو که در نتیجه ی استراحت ناکافی ایجاد می شود، می تواند از دیگر عوارض جینسینگ در بارداری باشد.
- خشکی دهان: آنزیم های جینسینگ می تواند غدد بزاقی را ضعیف کند و همین موضوع منجر به تولید آب دهان کمتر و خشکی دهان می شود. زنان باردار به صورت خود به خودی به دلایل مختلفی مانند اضطراب و استرس و مصرف بعضی داروها خشکی دهان را تجربه می کنند و مصرف ریشه جینسینگ یا به هر نحو دیگر آن می تواند تنها شرایط را بدتر کند.
- کاهش قند خون: یکی از خواص جینسینگ که طرفداران زیادی دارد، تاثیر آن در کاهش قند خون و لاغری است. اما این موضوع می تواند در بارداری خطرناک باشد و منجر به سرگیجه و کاهش ضربان قلب شود که حتی زندگی جنین را نیز به خطر می اندازد.
- عدم تعادل هورمونی: از دیگر عوارض قرص جینسینگ در بارداری، می توان به تغییر در تعادل هورمونی اشاره کرد که می تواند در بارداری بسیار خطرناک بوده و منجر به سقط جنین شود.
چه مقدار جینسینگ در روز بی خطر است؟
به طور کلی، برای زنانی که باردار نیستند، روزانه 1-2 گرم ریشه جینسینگ خام یا 200-400 میلی گرم عصاره ی آن پیشنهاد می شود. اما این میزان برای زنان بسیار کمتر و در ماه های اول توسط بسیار از متخصصین ممنوع شده است. اگر قبل از بارداری از این گیاه استفاده نمی کردید، بهتر است در دوران بارداری نیز این کار را شروع نکنید. در زمان خرید محصولات مراقبتی و بهداشتی نیز لیست ترکیبات تشکیل دهنده را بخوانید و تا حد امکان از انواعی استفاده کنید که حاوی جینسینگ نباشد.
جمع بندی
جنسینگ نیز مثل بیشتر مکمل های گیاهی و انواع چای برای ایمنی در زنان باردار مورد مطالعه ی کافی قرار نگرفته؛ به همین دلیل بهتر است زنان باردار و مادران شیرده از مصرف جنسینگ خودداری کرده و احتیاط کنند. به طور کلی مصرف زیاد برخی از چای های گیاهی ممکن است باعث تحریک رحم سقط جنین شود؛ پس به طور کلی در پاسخ به سوال آیا مصرف جنسینگ در دوران بارداری ایمن است باید گفت که زنان باردار و شیرده باید از مصرف دم نوش ها و داروهای گیاهی خودداری کنند، مگر این که از طرف پزشک تجویز شده باشد.