لامِرد یکی از شهرهای استان فارس است. این شهر مرکز شهرستان لامرد می باشد و در جنوب استان فارس واقع شده است. بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، این شهر با ۲۹٬۳۸۰ نفر جمعیت، هجدهمین شهر پرجمعیت استان فارس و نهمین شهر پرجمعیت نیمه ی جنوبی استان به شمار می رود. این شهر در سال های اخیر به دلیل اکتشاف ذخایر گاز شیرین آن، به همراه عسلویه، در حال توسعه بوده است. علاوه بر این پالایشگاه گاز پارسیان در جوار اتوبان لامرد به مهر احداث شده است و منطقه انرژی بر و کار خانه الومنیوم در ابتدا شهر احداث شده است.
جمعیت لامرد
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۲۹٬۳۸۰ تن (در ۸٬۵۲۹ خانوار) بوده است.
جغرافیا لامرد
شهرستان لامرد با ۵۶۸۳/۴ کیلومتر مربع مساحت در طول جغرافیایی ۵۲ ۵۴ و عرض جغرافیایی ۲۷ ۲۸، در جنوبی ترین نقطه استان فارس واقع شده است به طور دقیق در ۴۰۵کیلومتری شیراز و ۱۴۰ کیلومتری خُنج قرار دارد و ۴٫۶٪ از مساحت کل استان را به خود اختصاص داده است. با اختلاف ارتفاع ۴۵۰ تا۵۰۰ متر از سطح دریا و متوسط بارندگی سالیانه حدود ۲۵۰ میلی متر با ویژگی سیل آسا در مدت کوتاهی از سال (سه ماه سال) و تبخیر سالیانه ۴۰۰۰ میلی متر دارای آب و هوای گرم و خشک می باشد، حداکثر گرما در فصل تابستان ۵۰درجه سانتیگراد بالای صفر و سردترین زمان آن صفر درجه سانتیگراد می باشد.
محدوده شهرستان لامرد
شهرستان لامرد از شمال و شمال شرقی به شهرستان های لارستان ، خُنج و گراش، از جنوب و جنوب شرقی شهرستان پارسیان و شهرستان بندر لنگه، و از سمت مشرق به شهرستان بستک و از طرف مغرب به شهرستان مهر محدود می گردد.
پیشینه و تاریخ لامرد
در دوران گذشته و پیش از آنکه لامرد به شهر تبدیل شود؛ خود روستای کوچکی از دهستان تراکمه از توابع بخش کنگان شهرستان بوشهر بوده است. اما با تغییر در تقسیمات کشوری روستای لامرد دهستان تراکمه به مرکز بخش تراکمه تبدیل شد. تراکمه (لامرد) تا سال ۱۳۶۸ یکی از بخش های شهرستان لارستان بود، اما از این سال به بعد به شهرستان لامرد تغییر نام داد و هم اکنون دارای سه بخش است که شامل ۷ دهستان و ۱۴۰ روستا می باشد. این شهر در قدیم به تراکمه مشهور بوده است. طبق بررسی های انجام شده توسط کارشناس میراث فرهنگی شهرستان لامرد، این شهرستان دارای پیشینه ای کهن می باشد. تل تاریخی کنارو در جوار روستای رکن آباد دارای قدمتی بالای پنج هزار سال می باشد و در بخش علامرودشت تل های چند هزار ساله ای را می توان یافت که در آنجا سفال نخودی منقوش یافت شده است. علامرودشت در عصر هخامنشی دارای کوشکهایی بوده است که هم اکنون سر ستون آن بناها یافت شده است. در دوره اشکانی و ساسانی لامرد یک پایگاه نظامی بوده و قلاع بسیاری در آن ساخته می شود البته تعدادی آتشکده نیز به رسم عبادت آن روزگار احداث می شود که تعدادی از آن ها در خفرویه علامرودشت و اشکنان باقی مانده است. در دوران اسلامی تنگه لامرد رهگذر اقوام بسیاری بوده است که لایه لایه های فرهنگ غنی این منطقه را تشکیل داده اند.
زبان ومذهب لامرد
زبان رايج در لامرد، فارسي همراه با لهجه محلي است که در بخشهاي مرکزي و علامرودشت تشابهاتي از نظر لهجه با لهجه بوشهري و زبان لري وجود دارد . مردم بخش اشکنان نيزاز لهجه خاص خود که مشابه با لهجه مردم لارستان است استفاده مي کنند، 100 درصد جمعيت اين شهرستان را مسلمانان تشکيل مي دهندکه 95 درصد آن شيعه و5 درصد اهل تسنن هستند.
جاذبه های گردشگری شهرستان لامرد
شهر لامرد در جنوب استان فارس قرار دارد. آب و هوای این شهر گرم و خشک است. سفر به شهر لامرد و آشنایی با فرهنگ مردم این شهر تجربه ای جدید خواهد بود. باغ ها، تنگه ها، چشمه ها، آسیاب ها، سنگ نوشته ها و دیگر جاذبه های گردشگری شهرستان لامرد را تشکیل داده اند.
استودان سنگ چله گاه
استودان ها مکان هایی بودند که زرتشتیان استخوان های درگذشتگان خود را در آن ها دفن می کردند. بنای تاریخی سنگ چله گاه از مهم ترین آثار تاریخی شهر لامرد است. چله گاه نام محلی است که استودان در آن قرار دارد. این بنا در سال ۱۳۸۱به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است.
قلعه اشکنان
در بخش اشکنان، در شرق لامرد آثار قلعهای از دوره قاجار برپا میباشد، که منسوب هب حاکمان محلی اشکنان است.مصالح به کار رفته در قلعه، خشت، سنگ و آهک است. قسمتی از دیوارههای قلعه و دوبرج درضلع جنوب غربی و شمال شرقی آن هنوز پابرجاست. در میان قلعه عمارتی مانندکلاه فرنگی قرار دارد که قسمتهایی از آن تخریب شده است.
قلعه گوری
در حاشیه رود فصلی کنار روستای رکن آباد لامرد، یک محوطه باستانی که آن را منتسب به آثار به جای مانده از قلعه گوری می شناسند قرار دارد. این اثر تاریخی ازلحاظ ابعاد، یک محوطه 13 در 18 متری است که در ارتفاعی تقریبا 3 متر بالاتر از دشت های اطراف قرار دارد. یک ستون نصف نیمه در حاشیه رودخانه، شاخص ترین اثر بازمانده از این قلعه است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید، بخش اعظمی از این اثر تاریخی ساخته شده با سنگ و ساروج و گچ، تا همین امسال (سال 1398) در لابه لای گل ولای پنهان بود و در اثر یک بارندگی سیل آسا از دل خاک بیرون آمد.
مجموعه علیخان
شهرستان لامرد، چندین بنای ثبت شده در آثار ملی ایران دارد که یکی از مهم ترین آن ها، مجموعه علیخانی واقع در بخش اشکنان است. این مجموعه شامل یک مسجد و حمام تاریخی است که با توجه به کتیبه موجود، سابقه ساخت آن ها به اواخر قرن گذشته و حکومت قاجار برمی گردد. آب انباری منتسب به علیخان نیز اندکی دورتر از این مجموعه رو به روی قلعه سفید اشکنان قرار دارد. مسجد دارای تزیینات زیبای گچبری در ایوان و شبستان است. سقف چوبی مسجد با نقاشی تزئین شده و دارای دو شبستان است که شبستان دوم آن در قسمت زیرین حیاط و شبستان دوم آن در قسمت زیرین حیاط و شبستان اصلی واقع شده است. در ضلع غربی و کنار مسجد، حمام علیخان قرار دارد.
هفت برکه
در سرتاسر دشت لامرد، آب انبارهای سفیدرنگ یا همان برکه های آب به وفور دیده می شود که هر یک از آن ها در دل خود داستانی برای گفتن دارند. مجموعه هفت برکه همان گونه که از نام آن پیداست، شامل هفت آب انبار با هندسه ای منظم است که برای تأمین آب آشامیدنی در نزدیکی روستای میرحسنی لامرد ساخته شده بود. به سبب کمبود آب در فصول گرم سال، پیشینیان منطقه لامرد اقدام به احداث آب انبار با استفاده از ساروج و سنگ و بعدها با استفاده از گچ و سنگ در مسیر رودهای سرازیر شده از ارتفاعات می کردند تا با مهار آن ها بتوانند برای آینده خود آب را ذخیره کنند.
نقش برجسته سراب بهرام
از جاهای دیدنی لامرد نقش برجسته بهرام متعلق به دوران ساسانی است. تصویر حک شده در این نقش برجسته منسوب به بهرام دوم، پادشاه ساسانیان، است. در این نقش برجسته بهرام در حالی که شمشیر خود را در زمین فرو برده و در دو طرفش دو نفر به نشانه احترام انگشتان خود را به طرف بالا نگه داشته اند را می توانید مشاهده کنید. سراب بهرام نام محلی است که نقش برجسته در آن قرار دارد.
چشمه های آب گرم اوباد
چشمه های آب گرم با آن خواص درمانی منحصربه فردشان در چندین جای لامرد وجود دارند که شناخته شده ترینشان، چشمه آبگرم موسوم به اوباد این شهرستان است. اوباد از جاهای دیدنی لامرد، به لحاظ حوضچه آب مساحت آن چنان بزرگی ندارد و کمتر از 100 مترمربع است. با این حال به سبب دسترسی آسان و خواص درمانی فوق العاده برای درمان بیماری های مفصلی، گردشگران بسیاری را به خود جذب می کند. به واسطه نزدیکی لامرد به کشورهای حوزه خلیج فارس، حتی از این کشورها نیز مردمانی برای استفاده از خواص درمانی اوباد به لامرد می آیند.
چشمه آب گرم سراب بهرام
این چشمه در مجاورت جاده آسفالته چنار شاهیجان – نورآباد واقع شده است و آب آن برای مصارف درمانی مورد استفاده قرار می گیرد.این چشمه که از چشمه های معدنی معروف فارس است از نوع گوگری است و می تواند برای مداوای برخی از امراض مورد استفاده قرار گیرد.
تپه گلرخ
محوطه تپه گلرخ میزبان یک قلعه باستانی ثبت شده با همین نام در آثار ملی ایران و بازمانده از دوران ساسانیان در لامرد است. تپه گلرخ در بخش تازه تأسیس چاهورز شهرستان لامرد قرار دارد و آثار تاریخی ازجمله ظروف و سکه های مربوط به سده هفتم میلادی از دل آن استخراج شده است. در بخش چاهورز یک تپه باستانی دیگر به نام دهگچی نیز وجود دارد که آن نیز در شمار آثار ملی ایران قرار دارد.
تنگ ترمان
تنگ ترمان از آن دست جاهای دیدنی لامرد است که حتی در فصول گرم سال هم می توانید به آن سر بزنید. در روزگاران قدیم این تنگ محل زندگی مردمانی بعضاً کشاورز و دامدار بوده است که هنوز بعضی از دست ساخته های آن ها به صورت نصفه نیمه سالم مانده اند. وجود چشمه دائمی در تنگ ترمان باعث شده بود، ساکنان این منطقه اقدام به ساخت چندین آسیاب در این منطقه بکنند.از زیبایی های تنگ ترمان در زمستان، سرسبزی فوق العاده کوه های اطراف آن و جاری شدن آب زیاد در این تنگه است. اگر خوش شانس باشید می توانید آبشار تنگ ترمان را هم ببینید.
تنگ خور
تنگ خور نام یک منطقه خوش آب وهوا در نزدیکی محور مواصلاتی شهرستان لامرد به سمت شهرهای استان هرمزگان است. وجود نخلستان زیبا، آب روان و طبیعت بی نظیر، باعث شده است تنگ خور همیشه یکی از گزینه های اصلی لامردی ها برای گردشگری در دل طبیعت باشد. اگر قصد شنا در گودالهای آب این منطقه را دارید، حتما از محلی ها جای مناسب آن را سؤال کنید. در منطقه ای در دل این تنگه به نام اردوگاه شهید رجایی، می توانید اتراق کنید و ساعاتی خوش را در کنار خانواده بگذرانید.
رودخانه مهران
از جاهای دیدنی لامرد رودخانه مهران از ارتفاعات کوه سیاه و شمال کوه گاو بست سرچشمه می گیرد. این رود فصلی است و فقط در فصل های بارندگی جریان دارد. آب رودخانه مهران شور است. رودخانه پس از عبور از شهرستان لامرد به سمت بندر خمیر می رود و به خلیج فارس سرازیر می شود. این رودخانه و روستاهای لامرد می توانند انتخابی عالی برای گشت و گذار در طبیعت منطقه باشند.
منطقه شکار ممنوع کوه هوا و تنگ خور
این کوه تنگ خور(Tang-e-khur) با بیشینه ارتفاع ۱۴۷۲ متر، در شمال شرق بخش علامرودشت در جنوب استان فارس قرار دارد. این کوه از طرف غرب به کوه هوا و از طرف شمال شرقی به کوه مز متصل است و شهرستان خنج را در شمال از بخش علامرودشت و دهستان فداغ در جنوب جدا می سازد. آبادی های «خلیلی»، «پشت پری»، «گود بُگُر»، «خشتی»، «گهلویه» و «ابوحنا» در دامنه جنوبی این کوه قرار دارند. این دو کوه که به ترتیب میدان های گازی هما و شانول را در خود جای داده اند در سال های اخیر به علت فعالیت های اکتشاف، استخراج و بهره برداری از منابع گاز آسیب فراوانی دیده اند و چهره بکر طبیعی آن دستخوش تغییر گردیده است.
روستای لاورخشت
روستای لاورخشت، جنوبی ترین منطقه مسکونی شهرستان لامرد است و پس از آن استان هرمزگان شروع می شود. اگر مسیر زیبای هم جوار با تنگ خور را ادامه دهید، پس از چند کیلومتر به این روستای زیبای لامرد می رسید. روستای لاورخشت از جاهای دیدنی لامرد، علاوه بر آب وهوای خوب، آب کافی و خاک مناسب برای کشاورزی دارد و تقریبا در بیشتر ایام سال سرسبز است.
تل علامرودشت
تل علامرودشت از جاهای دینی لامرد نیز در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است و برای آن تاریخی مربوط به بعد از ورود اسلام ذکر کرده اند. تل درواقع به کوهی پست یا یک پشته بلند اطلاق می گردد. بر بالای این بلندی، ویرانه هایی یک اثر تاریخی مربوط به دوره زندگی زرتشتیان در منطقه علامرودشت وجود دارد. آثار تاریخی کشف شده در این محوطه ازجمله ظروف سفالی، صحت این ادعا را اثبات کرده است. محیط اطراف این اثر تاریخی نیز شامل نخل های کهن سال و طبیعت زیبایی برای گشت وگذار در لامرد است. علامرودشت در دل خود چند جای تاریخی دیگر به نام تل باستانی جت که در قسمت شمال غرب قرار دارد به همراه تل بهرویه، محوطه خفرویه و… نیز دارد.
امامزاده شاه فرج الله
امامزاده شاه فرج الله از نوادگان امام موسی کاظم به شمار می رود و مزار او مورد احترام و تکریم مردم است. روی سنگ قبر قدیمی این امامزاده تاریخ ۳۳۸ قمری دیده می شود. بقعه امامزاده شاه فرج الله با معماری سنتی و خاص مناطق جنوبی کشور بنا شده است و شامل امکاناتی مانند استراحتگاه و زائرسرا می شود. طبیعت اطراف بقعه نیز با چشمه های آب، قنوات و درختان خرما و مرکبات، چشم انداز زیبایی دارد.
بازار بزرگ دهشیج
دهشیخ یکی از روستاهای چسبیده به لامرد است که در فاصله ای کمتر از 10 کیلومتر با آن در قسمت شرقی شهر قرار دارد. دهشیخ نمونه ای کوچک تر مشابه با بندر گناوه استان بوشهر و شهر بانه کردستان است. درواقع پس از بازدید از جاهای دیدنی لامرد، برای یک خرید فوق العاده و کم هزینه می توانید به بازار بزرگ دهشیخ لامرد بروید.مغازه ها و پاساژهای بزرگ بازار دهشیخ، همگی در امتداد هم و دو طرف جاده اصلی لامرد به سمت اشکنان واقع است. در اینجا اجناس خارجی از نوع پوشاک، کیف، کفش، لوازم خانگی، کالای خواب، مبلمان و هر چیزی که فکرش را می کنید، بسیار ارزان تر از هر جای ایران قابل خریداری است.
و در پایان....
استان فارس یکی از استان های جنوب کشور است. این استان، چهارمین استان بزرگ و پرجمعیت ایران به شمار می رود. مرکز استان فارس، کلانشهر شیراز است. استان فارس یکی از محبوب ترین و مهمترین مقاصد گردشگری ایران است. وجود طبیعت زیبا و جاذبه های تاریخی بی شمار دلیل این محبوبیت می باشد. یکی از شهرهای این استان شهر لامرد می باشد.امیدوارم از خواندن این مطالب لذت برده باشید با ساعد نیوز همراه باشید.