قلعه کرشاهی که با نام قلعه دزدها نیز شناخته میشود، در نزدیکی شهرستان آران و بیدگل و مجاورت ابوزیدآباد قرار گرفته است. با مساحت 4000 متر مربع، قدمت این بنا به دورههای پیش از اسلام بازمیگردد. از این قلعه برای دفاع در برابر هجوم مغولان و دیگر دشمنان استفاده میکردند که متاسفانه بعدها به جولانگاه راهزنان و یاغیان تبدیل شد. بعد از ارگبم، قلعه کرشاهی بزرگترین بنای خشتی ایران بهشمار میرود. این اثر تاریخی که به عنوان یکی ازجاهای دیدنی آران و بیدگل شناخته میشود، در 25 خرداد 1381 بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
اطلاع دقیقی از وجه تسمیه «کرشاهی» در دست نیست. هرچند گفته میشود: «کرشاهی» همان «کاریز شاهی» است یعنی قناتی که منسوب به شاه میباشد. شاید بتوان از طرفی حسب وجود مزرعه و قنات که موجبات کشت و زرع را فراهم آورده است و نیز سخن گفتن اهالی کرشاهی به زبان راژی، کرشاهی را همان کَردویِ شاه قلمداد نمود. قلعه کرشاهی در فاصله 30 کیلومتری شمال شرقی شهر ابوزیدآباد در موقعیت جغرافیایی 33٫55 درجه شمالی و 52٫06 درجه شرقی، واقع در جنوب بندریگ و در نزدیکی ارتفاعات یخاب ابوزیدآباد قرار دارد. این قلعهٔ تدافعی در حوزهٔ استحفاظی بخش کویرات شهرستان آران و بیدگل قرار دارد. برخی نیز معتقدند که واژه کرشاهی از کاریزشاهی گرفته شده است. حیاط بزرگ میانی قلعه که در میان آن، انبار حوض بزرگی وجود دارد و اتاقهای شاهنشین زمستانی و تابستانی، انبار، اصطبلهای طویل و بزرگ و برجهای ستبر و بلند را جانمایی کرده با ترکیب و در همگسیختگی فضاهای مختلف، طراحی منحصر به فرد این قلعه را به رخ میکشاند.
این قلعه را میتوان از بناهای بازمانده از عهد مغول دانست که شاهد دلاوری سربازان آن زمان مقابل لشکریان مغول بوده است. لشکریان مغول با این تفکر که ایرانیها پس از چند روز مقاومت و اتمام آب و غذا تسلیم میشوند، دست به محاصره قلعه میزنند. اما دژ دفاعی کرشاهی با هوش و ذکاوت معماران ایرانی دقیقا در جایی از کویر بنا شده است که از سطح زمین کمترین فاصله را با سفرههای آب زیرزمینی دارد. گفته میشود در آن زمان جنگجویان پس از حفر کمتر از 5 متر به آب رسیدهاند و پس از گذشت چندین روز از طریق تونلهایی که به خارج از قلعه حفر شده بود به دشمن شبیخون زده و مغولان را از پای در میآورند. پس از حمله مغولان، قلعه کرشاهی بازسازی شده تا به عنوان دژی مستحکم برای مقابله با نفوذ دشمن از راه کویر استفاده شود. به خاطر استحکامات، این قلعه در طول تاریخ بارها از سوی حاکمان و راهزنان مورد استفاده قرار گرفته است. در بیرون قلعه آبگیری وجود دارد که با ذخیره آب ناشی از قنات کر شاهی، آن را از قلعه عبور میدهد. آب مورد نیاز ساکنان کرشاهی نیز از طریق همین آبگیر تامین میشده است. به دلیل نوع خاک، ضخامت کم پوسته زمین و نزدیکی به سفرههای آب زیرزمینی حوض بزرگ میانی قلعه همیشه مرطوب است.