ساعدنیوز
ساعدنیوز

معرفی کتاب آذربایجان در جنگ جهانی اول یا فجایع جیلولوق اثر توحید ملک زاده دیلمقانی

  چهارشنبه، 10 اسفند 1401   زمان مطالعه 10 دقیقه
معرفی کتاب آذربایجان در جنگ جهانی اول یا فجایع جیلولوق اثر توحید ملک زاده دیلمقانی
کتاب آذربایجان در جنگ جهانی اول یا فجایع جیلولوق نوشته‌ی توحید ملک زاده دیلمقانی اثری تاریخی درباره‌ی رویدادهای آذربایجان در حساس‌ترین دوره‌ی زمانی این خطه است. این کتاب به بررسی جزئی رویارویی ساکنان مسیحی و مسلمان آذربایجان و جنگ‌ها و نزاع‌های قوای روس و عثمانی می‌پردازد. در ادامه ساعدنیوز به معرفی کتاب فوق خواهد پرداخت.

پوستر توحید ملک زاده دیلمقانی

درباره توحید ملک زاده دیلمقانی

توحید ملک زاده دیلمقانی، 55 ساله، عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی و پژوهشگر تاریخ است. او به‌طور عمده تمرکز خود را بر تاریخ آذربایجان متمرکز کرده. از بهترین کتاب‌های تالیفی و ترجمه‌ای او می‌توان به «سلماس در دوران مشروطیت»، «زندگی‌نامه، آثار، خدمات اجتماعی و فرهنگی محمد تمدن»، «آذربایجان در اوایل دوره‌ی پهلوی» و «زلزله‌های بزرگ آذربایجانی از اوایل میلاد تا 1398» اشاره کرد.

درباره کتاب آذربایجان در جنگ جهانی اول یا فجایع جیلولوق

در جنگ جهانی اول، به رغم اعلام بی‌طرفی ایران، کشور ما، به‌ویژه منطقه‌ی آذربایجان صحنه‌ی حضور قوای نظامی بیگانه و نبرد میان دولت‌های روس و عثمانی و انگلیس بود. در این میان گروه‌های قومی نیز به تحریک دولت‌های یاد شده، مسلح شدند و جنگ وکشتار را دامن زدند. در چنین اوضاعی، گروه‌های مسیحی آذربایجان از جمله ارمنی‌ها و آشوری‌ها در حمایت از روسیه وارد جنگ با عثمانی شدند. آشوری‌های عثمانی که در آذربایجان به آن‌ها "جیلو" می‌گفتند نیز وارد معادلات نظامی منطقه شدند. جیلوها با حمایت روس‌ها به جنگ با عثمانی‌ها پرداختند، اما شکست خوردند و به آذربایجان گریختند و در شهرهای ارومیه و سلماس مستقر شدند. جیلوها با همکاری روس‌ها بارها به کشتار مردم آذربایجان و سوزاندن بازارها دست زدند. با خروج روسیه از آذربایجان، جیلوها از سوی متفقین (روس، انگلیس، فرانسه) پشتیبانی شدند. جیلوها در یک دوره‌ی زمانی، سیطره نظامی خود را با کشتار مردم بر ارومیه و سلماس و نواحی آذربایجان برقرار کردند، اما به زودی در مقابل عثمانی شکست خوردند و با هدایت انگلیسی‌ها به جنوب دریاچه ارومیه و از آن‌جا به پایگاه انگلیسی‌ها در همدان گریختند و سپس به اردوگاه‌هایی در شمال بغداد منتقل شدند. در این کتاب نویسنده با استفاده از اسناد و منابع مستند، جزئیات این رویدادها را با سیری تاریخی بازگو می‌کند. عکس‌هایی نیز از اشخاص یا رویدادهای مرتبط با آن به چاپ رسیده است. جنگ جهانی اول در تاریخ بشر یک نقطه‌ی عطف محسوب می‌شود که در طی آن بسیاری از نظام‌های کهنه‌ی سیاسی و اجتماعی به نظام‌های نوین و همچنین امپراتوری‌های بزرگ به ممالکی کوچک تبدیل شدند. آذربایجان نیز گرچه از میدان اصلی جنگ (اروپا) به‌دور بود، اما به دلیل موقعیت ژئوپلیتیک خود از همان ابتدای جنگ، صحنه‌ی تاخت‌وتاز قوای روس و عثمانی شد. بنابراین به سبب عواملی مانند اشتراکات فرهنگی جزو هواداران عثمانی قرار گرفت. با وجود اینکه ترکان آذربایجان که اکثریت‌قریب‌به‌اتفاق اهالی آذربایجان را تشکیل می‌دادند، در ردیف هواداران عثمانی قرار گرفتند، اما ساکنان مسیحی آذربایجان به صف مقابل و به متفقین (دولت‌های روس، انگلیس و آمریکا) پیوستند. توحید ملک‌زاده دیلمقانی، کتاب آذربایجان در جنگ جهانی اول را با بررسی اسناد تاریخی برجای‌مانده از جنگ جهانی اول، و با روش تحقیق بر اساس ماکرو (بعد جهانی و منطقه‌ای) و میکرو (بعد شهری) نوشته است. بر همین اساس او ضمن تشریح فعالیت‌های نظامی قوای روس، عثمانی و آذربایجانی، حوادث مختلف شهرهای غرب آذربایجان را نیز به تفکیک روز بیان کرده است. نویسنده همچنین رویدادهای اجتماعی سیاسی آذربایجان مانند قحطی، جنگ‌های داخلی و تأثیراتی را که بر کشور ایران گذاشته، موردبحث قرار داده است. از جمله موارد موردبحث تاریخ سده‌ی اخیر می‌توان به حضور ارمنی‌ها و آشوری‌های آذربایجان در معادلات سیاسی کشورهای عثمانی و روسیه اشاره کرد که نویسنده‌ی کتاب آذربایجان در جنگ جهانی اول، این مناقشه‌ها را نیز واکاوی کرده است. توحید ملک زاده دیلمقانی در این اثر تاریخی، با اشاره به جنگ‌های پی‌درپی دو سوی مناقشه یعنی عثمانی و روس، وضعیت شهرها و مردم آذربایجان مانند تبریز، سلماس و... را در میانه‌ی این مناقشه‌ها به‌دقت زیر ذره‌بین خود گرفته است. به‌عنوان‌مثال در توضیح اوضاع تبریز در زمان اشغال روس‌ها در آوریل 1915 اینطور می‌نویسد: «در نتیجه‌ی همراهی دموکرات‌ها و مردم آذربایجان قرار می‌شود که تظاهراتی روز 4 آوریل 1915 (19 جمادی‌الثانی 1333 ) در تبریز برگزار شود. بهانه هم گویا امتناع مردم از پرداخت عوارض بلدیه بوده، اما این گردهمایی دیگربار به اعتراض به استیلای روس‌ها در آذربایجان تمام شد. اهالی تبریز هم تصمیم می‌گیرند به علامت اعتراض به اشغال، یک روز بازار را ببندند. این مسئله با مداخله‌ی کنسول و ولیعهد، و دستگیری برخی از سرشناسان فیصله می‌یابد و بازار دوباره باز می‌شود.» کتاب آذربایجان در جنگ جهانی اول به قلم توحید ملک‌زاده دیلمقانی و در نشر اختر منتشر شده است و یکی از منابع مهم تاریخی برای اطلاع از رویدادهای سده‌ی گذشته در آذربایجان محسوب می‌شود.

بخشی از کتاب آذربایجان در جنگ جهانی اول یا فجایع جیلولوق

از همان روز حرکت از اورمیه مسیحیان به جان هم افتادند. یعنی قاچاق‌ها و جیلوها در راه به مسیحیان شهری یک مایه‌ی بدبختی شده، هرکس از مسیحیان شهری اسب یا ارابه و درشکه داشته قاچاق‌ها و جیلوها از دست آن‌ها گرفته و در افراد سبقت می‌نمایند. در سولدوز اهالی منطقه آن‌ها را محاصره می‌کنند. در آخر جیلوها با وضع بسیار فلاکت‌باری خود را از محاصره‌‌ی افراد مسلح ایل قاراپاپاق نجات داده و به ساوجبلاغ می‌روند که در آنجا هم دست به شرارت زده و به قتل و غارت مسلمانان می‌پردازند و در نتیجه عده‌ای از سران قوم و ریش‌سفیدان و معتمدین ساوجبلاغ (مهاباد فعلی) با مشکلات زیاد شبانه از شهر خارج شده و خود را به سولدوز می‌رسانند و به ایل قاراپاپاق پناهنده می‌شوند. در ضمن وضع فلاکتبارشان را به اطلاع رئیس ایل قاراپاپاق _سرتیپ بخشعلی‌خان امیر تومان می‌رسانند. با ارسال دوباره‌ی افراد مسلح قاراپاپاق به ساوجبلاغ نماینده‌ای وارد سولدوز می‌شود و با اخطار به رئیس ایل قاراپاپاق می‌خواهد که از جیلوها رفع مزاحمت گردد وگرنه نیروی مسلح انگلیسی مستقر در مرز حاج عمران به سولدوز خواهد آمد. بدین ترتیب از جیلوها رفع مانع گردید. با این حال تا رسیدن به سوگلی تپه که نزدیکی‌های میاندوآب است کسی از آذربایجانیان به آن‌ها تعرض ننموده ولی مجدالسلطنه افشار اورمی که چندی بود به واسطه فشار روس‌ها از اورمیه مهاجرت و در استامبول می‌زیست در این ایام با چند تن از مجاهدین آذربایجانی از استامبول به آذربایجان آمده وارد تبریز شده و چون مغلوبیت ارامنه و جیلوها را در مقابل قوای عثمانی یقین کرده بود با قوای داوطلب آذربایجانی در حوالی میاندوآب آمده و در قریه حسین‌آباد نشسته منتظر مهاجرت مسیحیان بود. همین که فتح اورمیه حرکت مسیحیان را دریافت و خط فرار آن‌ها را نیز کاملاً می‌دانست.

فهرست مطالب کتاب

  • مقدمه

  • آغاز جنگ جهانی اول

  • موقعیت قوای روس و عثمانی در آذربایجان در ماه‌های آغازین جنگ

  • موقعیت و استعداد قوای روس مستقر در آذربایجان قبل از شروع جنگ جهانی اول

  • ارامنه در جنگ علیه ترکان آذربایجان و آناطولی

  • کل نفرات ارامنه در ابتدای جنگ

  • آغاز حمله عمومی عثمانی علیه روس‌ها

  • تصرف غرب آذربایجان و شرق آناطولی توسط روس‌ها

  • حملات عثمانی‌ها به اورمیه و تصرف آنجا

  • فرار ارامنه و آشوری‌های اورمیه و سلماس (‌اول ژانویه 1915‌)

  • تشکیل کمیسیون آمریکایی اعانه برای ارامنه و آشوری‌های فراری

  • تصرف آذربایجان توسط روس‌ها در بهار 1915

  • تلاش عثمانی‌ها برای تصرف خوی در زمستان 1915

  • فعالیت‌های ارامنه علیه قوای عثمانی

  • حمله عثمانی به قوای روس در مارس 1915

  • اوضاع تبریز در زمان اشغال روس‌ها

  • ادامه خیانت‌های ارامنه به مسلمانان و فرمان انتقال آنان از جبهه‌های جنگ به مناطق امن

  • آغاز حملات عثمانی به دیلمان مرکز ولایت سلماس

  • آخرین وضعیت قوای عثمانی قبل از حمله به سلماس

  • حمله مقدماتی قشون عثمانی به قوای روس (جنگ دیلمان 15 آوریل 1915‌)

  • تعداد تلفات قوای عثمانی در اولین روز جنگ دیلمان

  • آغاز نبرد دوم جنگ دیلمان

  • نبرد دوم جنگ دیلمان

  • ادامه جنگ دیلمان

  • علل شکست عثمانی‌ها در جنگ دیلمان

  • کاظم قره بکیر و جنگ دیلمان

  • قوای عثمانی آذربایجان را ترک می‌کند

  • اعلان جنگ آشوری‌ها (‌جیلوها‌) به عثمانی

  • اشغال اورمیه توسط روس‌ها و ارامنه

  • بازگشت ولیعهد قاجار به آذربایجان در آوریل 1915

  • عثمانی‌ها دوباره به اورمیه نزدیک می‌شوند

  • خلع سلاح ارامنه و آشوری‌های عثمانی

  • موقعیت قوای روس در پاییز 1915

  • جنگ‌های روس و عثمانی در جنوب دریاچه اورمیه

  • نگاهی به اوضاع غرب آذربایجان در دوران حکومت شش‌ماهه معزالدوله

  • گزارشی از تشدید فعالیت‌های مسلح جیلو و نگرانی عمومی مسلمین خلع سلاح شده

  • پیشروی عثمانی‌ها به طرف اورمیه

  • حکومت اعتمادالدوله در غرب آذربایجان

  • آشوری‌ها یا جیلوها کیانند؟

  • نگاهی به تاریخ میسیونرهای مسیحی در آذربایجان

  • جمعیت بازل

  • میسیون پروتستان

  • پرسبیتری‌ها

  • لازاریست

  • آنگلیکان‌ها

  • لوتری‌ها

  • میسیون روس

  • میسیون کاتولیک

  • آشوری‌ها در معادلات سیاسی آذربایجان و عثمانی قبل از جنگ اول جهانی

  • آغاز حملات آشوری‌ها به عثمانی‌ها

  • آشوری‌ها به دولت عثمانی اعلان جنگ می‌دهند

  • فرار جیلو‌ها به سلماس و اورمیه

  • اوضاع جیلوها در اورمیه و سلماس در روزهای نخست فرار از عثمانی

  • کمک‌های اروپاییان و آمریکاییان به آشوریان و ارامنه پناهنده به آذربایجان

  • پیام تشکر مارشیمون به کمک‌کنندگان آشوری‌ها

  • دعوت روس‌ها از مارشیمون

  • آتش زدن بازار اورمیه توسط روس‌ها

  • آشوب‌های ایجاد‌شده در اورمیه توسط ارامنه و جیلوها

  • اوضاع جبهه‌های جنگ

  • آمدن آمبولانس امدادی فرانسه به آذربایجان

  • انقلاب بولشویکی روسیه و خروج روس‌ها از آذربایجان

  • احیای فرقه دموکرات آذربایجان

  • وخیم شدن اوضاع جیلوها

  • حکومت اجلال‌الملک در اورمیه

  • قشون مسیحی در غرب آذربایجان جانشین روس‌ها می‌شود

  • عزیمت مارشیمون از سلماس به اورمیه

  • تشکیل ارتش مسیحی در غرب آذربایجان

  • مرامنامه و نظامنامه قوای مسلحه مسیحی

  • نطق تاریخی پطروس از فرماندهان جیلوها

  • تشکیل فرقه دموکرات آذربایجان در اورمیه

  • مصادره گندم مردم توسط روس‌ها و اقدامات فرقه دموکرات آذربایجان

  • جیلوها و میتینگ مسجد جامع

  • اقدامات فرقه دموکرات آذربایجان در اورمیه برای ایجاد نظم در منطقه

  • قوای جیلوها و مسلمانان در اورمیه

  • وضعیت قشون عثمانی در اواخر جنگ

  • شروع کشتار مردم اورمیه توسط جیلوها

  • آغاز کشتار اهالی اورمیه توسط جیلو ها

  • ادامه کشتار مردم اورمیه

  • ادامه مذاکرات در روز دوم کشتار

  • در خواست کونسول آمریکا برای تخلیه بنای چهار برج

  • تسلیم اهالی اورمیه

  • کشتار قزاق‌های اورمیه

  • در تلاش صلح

  • صبح روز سوم کشتار

  • چگونگی تسلیم

  • متن اولتیماتوم مسیحیان

  • شب‌های هولناک اورمیه

  • وضعیت قشون عثمانی

  • کفن و دفن شهدای آذربایجانی

  • خلع سلاح مسلمانان

  • قحطی

  • قشون عثمانی آماده قلع و قمع جیلوها می‌شوند

  • حرکت مارشیمون به سلماس

  • اوضاع اورمیه پس از عزیمت مارشیمون به سلماس

  • مداخلات نیکیتین کونسول روس

  • مجلس، رئیس نظمیه اورمیه را تعیین کرد

  • تشکیل مجلس فوق‌العاده برای اعاده نظم

  • جریان قتل مارشیمون در کهنه‌شهر

  • قتل مارشیمون به روایت سورمه‌خانم خواهرش

  • قتل مارشیمون به نقل از شلمون د ملک اسماعیل

  • حمله جیلوها به کهنه‌شهر

  • تدفین مارشیمون در خسرو‌آباد سلماس

  • پطروس، چهره مرموز

  • بازتاب قتل مارشیمون در اورمیه

  • اعلامیه پولکونیک کوزمین

  • حمله جیلوها به چهریق

  • دستگیری حاکم اورمیه

  • اجلاس صلح مسلمانان و مسیحیان

  • تصرف شرفخانه به دست دموکراتها

  • ممانعت اهالی اورمیه از رفتن قشون مسیحی به سلماس

  • روزشمار قتل عام مردم اورمیه

  • قتل عام قریه مردم قهرمانلوی اورمیه توسط جیلوها

  • اوضاع سلماس

  • پاره‌ای از اسناد قتل عام مردم آذربایجان در بهار 1298 شمسی

  • اوضاع سلماس

  • چگونگی تصرف دیلمقان مرکز ولایت سلماس

  • عزیمت فرانسویان از اورمیه

  • تصرف دوباره سلماس توسط جیلوها و قتل عام مردم

  • اوضاع اورمیه پس از قتل عام مردم

  • قتل عظیم‌السلطنه سردار به دست شمشه فرهاد آشوری

  • جلسات صلح

  • جنگ عسگر‌آباد و قتل عام مسلمانان توسط ارامنه و آشوری‌ها

  • قشون عثمانی برای نجات آذربایجان از دست ارامنه و آشوری‌ها بسیج می‌شوند

  • پیشروی قوای عثمانی در اورمیه و سلماس

  • پیام تسلیم شدن پطروس به قوای عثمانی

  • اوضاع قوای عثمانی در 16 ژوئیه 1918

  • تعرض نیروهای عثمانی به قوای ارمنی و آشوری در دیلمان 17 ژوئیه 1918

  • دومین روز حملات عثمانی به سلماس

  • تعرض قوای عثمانی به اورمیه

  • تلاش دوباره عثمانی‌ها برای تجمع قوا در سلماس

  • تلاش جیلوها برای فرار از سلماس

  • حمله نهایی عثمانی‌ها به ارامنه در سلماس و آزادسازی دیلمان (19 ژوئن)

  • موقعیت قوای عثمانی در پایان روز 19 ژوئیه

  • تحرکات جناح جنوبی قوای عثمانی به طرف اورمیه

  • اوضاع منطقه پس از تصرف سلماس به دست عثمانی ها

  • حمله ارامنه به فرماندهی آندرانیک به خوی

  • موقعیت قوای عثمانی در زمان حمله آندرانیک

  • پیشروی قوای عثمانی به طرف خوی

  • اوضاع داخل خوی در موقع حملات آندرانیک

  • بازگشت قوای عثمانی به سلماس

  • موقعیت اردوی عثمانی در 24 ژوئیه

  • تلاش برای نجات ارامنه و آشوری‌ها

  • حمله ارامنه به عثمانی‌ها در 25 ژوئیه 1918

  • تلاش انگلیسی‌ها برای نجات جیلوها

  • اوج کشت و کشتار مردم اورمیه

  • آغاز حملات عثمانی به اورمیه از شمال

  • فرار ارامنه و آشوری‌ها از اورمیه

  • ورود عثمانی‌ها به اورمیه

  • تعقیب قوای ارمنی و آشوری توسط عثمانی‌ها

  • حمله مجد‌السلطنه

  • حرکت تیپ 11 قفقاز به تبریز

  • حمله انگلیسی‌ها به میانه

  • به جان هم افتادن مسیحیان

  • حمله آذربایجانیان به فرماندهی مجدالسلطنه به جیلوها

  • اوضاع غرب آذربایجان پس از فرار جیلوها

  • طرح اسکان مسلمانان آذربایجانی آن سوی ارس در سلماس و ارومیه

  • اوضاع جیلوها پس از فرار و پناهندگی به انگلیسی‌ها

  • عقب‌نشینی عثمانی‌ها از آذربایجان

  • پروژه مملکت آشور

  • عاقبت جیلوها

  • اقامت جمعی از سربازان عثمانی در سلماس

  • نتایج فجایع جیلوها

  • منابع

شناسنامه کتاب آذربایجان در جنگ جهانی اول یا فجایع جیلولوق

  • نویسنده: توحید ملک زاده دیلمقانی

  • زبان: فارسی

  • ناشر چاپی: نشر اختر

  • تعداد صفحات: 231

  • موضوع کتاب: کتاب‌های تاریخ جهان

  • نسخه الکترونیکی: دارد

  • نسخه صوتی ندارد

سخن پایانی

بنابراین مطالعه‌ی این کتاب را به همه‌ی تاریخ‌پژوهان و علاقه‌مندان به تاریخ معاصر ایران و به‌ویژه خطه‌ی آذربایجان پیشنهاد می‌کنیم. امیدوارم از محتوای معرفی کتاب نهایت لذت را برده باشید و برای کسانی که کتاب دوست هستند، میتوانید ارسال نمایید و برای مشاهده ی مطالب مرتبط دیگر میتوانید به بخش فرهنگ و هنر ساعدنیوز مراجعه نمایید. همچنین شما نیز بهترین کتابی که تا حال مطالعه کرده اید، برای ما معرفی نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.

دیدگاه ها

  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
رهبر معظم انقلاب: از وقتی که رهبر شده‌ام آجیل نخوردم؛ چون رهبر باید مثل فقرا زندگی کند! (505 نظر) 10 اقدامِ منجر به گرانی در 100 روز (254 نظر) 10 ایده تبلیغات مؤثر برای کسب‌وکارهای کوچک (246 نظر) (تصاویر) سفر به عصر قاجار؛ منظره‌های «کلاردشت»، 158 سال قبل (244 نظر) داریوش ارجمند: زنی که وزنه برداری می کند نه رَحِم دارد و نه تخمدان ریش درآورده نه می‌تواند شوهر کند و نه می‌تواند بچه داشته باشد! (243 نظر) مهران مدیری: من رفتم مسافرت و بهترین هتل اون شهر رو پیدا کردم ولی من رو نشناخت و گفت اتاقامون پُره، من هنوزم که هنوزه فکر میکنم دارم خواب میبینم+ویدیو (194 نظر) آخرین جشن تولد ساده و خلوت بهاره سرگل زایی، یکی از استعدادهای برتر کشورمان/ روحت شاد بانوی کرمانی+عکس (99 نظر) مهراب قاسم خانی: معرفی میکنم عضو جدید خانواده/ چه پشمالو و گوگولی هم هست+عکس (77 نظر) شهرام قائدی: دنیا دیگه نمیزاد مادرهای مارو، مادر من هیچوقت کرم به دستش نزد، نفهمید مو رنگ کردن چیه لباس خونه با مهمونی چه فرقی داره...+ویدیو (65 نظر) بهاره رهنما: من کاهل نماز بودم که بعد از شرط گذاشتن همسر دومم درباره نماز خواندن الان نمازم را میخوانم و دیگه کاهل نماز نیستم (61 نظر) رونالدو: برای اولین بار جورجینا را برای شام دعوت کردم متعجب بود چون باورش نمی شد که به جای اتوبوس با بوگاتی به خانه برمی گردد+فیلم (57 نظر) الهام چرخنده: من برای همه کسانی که کتکم زدند، باعث بیماری قلبی شدند نفرین ندارم اما الهی که به درد من دچار بشید+ویدیو (45 نظر) مازیار لرستانی: ای کاش به جای روز زن و روز مرد، روز شرف و انسانیت داشتیم+عکس (44 نظر) خلاقیت خنده دار پدر ایرانی با طراحی سینما در توالت خانه اش حماسه آفرید+عکس/ هنر نزد ایرانیان است و بس😂 (41 نظر) پریناز ایزدیار؛ هرچقدر هم شلوغ باشم بازم وقت دارم که به ازدواج فکر کنم، شرایط خانواده‌مون این مدلی نیست که ازدواج حتما باید سنتی باشه یا نباشه، ولی خودم دوست دارم همسرم رو انتخاب کنم (39 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
فال شمع روزانه امروز شنبه 3 آذر 1403
فال حافظ با تفسیر امروز شنبه 3 آذر 1403+فیلم
فال ابجد روزانه شنبه 3 آذر 1403
رونمایی از سند ازدواج در زمان قاجار؛ آداب عجیب خواستگاری رفتن بدون خبر دادن به صاحبخانه+ عکس
یک فیلم ایرانی نداریم که مردها در آن نرقصند!
بشار اسد و نبیه بری به پیام رهبر انقلاب چه جوابی دادند؟
واکنش ایران به قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام چیست؟
تصویب قطعنامه ضدایرانی کشورهای غربی در آژانس اتمی
ابلاغیۀ رئیس جمهور مبنی بر اصلاح مصوبۀ ماده واحدۀ تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی
ویدیو | فلسفۀ زندگی از نگاه حسین پناهی: عشق یک جفت النگو، عدالت نیم کیلو سیب‌زمینی!
معنا و مفهوم ضرب المثل «هر چی سنگه، مال پای لنگه» در ادبیات فارسی / ضرب المثل در حقیقت یک باور هست، و هر باور یک ماتریکس!
اجاره خانواده برای ازدواج مجدد پنهانی / مواظب باشید سرتان کلاه نرود!
ویدیو/ شعر مفهومی و فی‌البداهۀ مهران مدیری برای سربازان/ تمجید و تحسین سروش صحت و نادر سلیمانی
بهترین سن یادگیری زبان انگلیسی در کودکان چه سنی است؟ / این یک هشدار است؛ قبل از 18 سالگی یک زبان جدید بیاموزید!
شوخی با تاریخ/ وقتی «خشایارشا» اینستاگرامی می‌شود؛ شاهنشاه هخامنشی در جستجوی فالوور + عکس
منتخب روز   
هدیه‌ دست‌ساز مادران سرزمین آفتاب، سیستان و بلوچستان به مسعود پزشکیان+ویدیو استفاده از ویروس کووید 19 برای مبارزه با سرطان! تب دنگی خطرناک شد؛ شیوع در جنوب شرقی ایران! سردار آزمون: وقتی دو تا گل میزنیم فکر میکنیم بازی رو بردیم و این ایراد بزرگ ماست/ناراحتی سردار آزمون بعد از بازی با قرقیزستان جزئیات پرونده آزار و اذیت دختر 16 ساله مشهدی از طرف 2 برادر ناتنی و پناه بردن او به کلانتری / از چند سال قبل که 2 برادر ناتنی ام به مصرف شیشه اعتیاد پیدا کردند مدام مرا کتک می زدند... مرگ پسر جوان بعد از خوردن الکل ضدعفونی اولین تمرین تیم ملی در استادیوم شهر بیشکک/ماشالله به این انرژی گروگانگیری افغان‌ها در تهران توسط 3 پاکستانی اخاذ اندروید 15 برای شیائومی و سامسونگ کی میاد؟ /لیست کامل تبلت‌هایی که اندروید15 سامسونگ را دریافت می‌کنند سلیقه‌ی خاص همسر پوریا پورسرخ برای سوپرایز تولد شوهر خوش‌تیپش با دیزاین شیک و کیک روکش طلا/ چه تیپ خفنی زده شادوماد! تصاویری از اولین تمرین ستاره های همیشه درخشان تیم ملی ایران، از طارمی گرفته تا بیرانوند و... در بیشکک قبل از بازی با قرقیزستان/به امید پیروزی✌ قتل خانمی جوان به دست یک مرد 43 ساله در تبریز/ پول و جواهرات انگیزه متهم از قتل بود