آرامگاه حمدالله مستوفی مربوط به دوره ایلخانی است و در قزوین، خیابان طالقانی، خیابان ملک‌آباد سابق، کوچه مستوفی واقع شده و این اثر در تاریخ 20 بهمن 1318 با شمارهٔ ثبت 332 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.بنای آرامگاه حمدالله مستوفی برج آجری کوچکی است متعلق به قرن هشتم قمری که پلان برج به صورت مربع توسط 4 فیل پوش، 8 ضلعی شده و با گنبد مخروطی پوشیده شده‌است.
محوطه آرامگاه 280 متر مربع است که تنها از این میزان 40 متر مربع به زیربنا اختصاص دارد. سردر آرامگاه با جمله لااله الاالله الملک الحق المبین و محمد رسول‌الله الصادق البار الامین تزیین شده، داخل بنا دارای کاشی فیروزه‌ای ساده و در زیر پایه‌های گنبد دور تا دور کتیبه‌ای است که سوره مبارکه هل اتی به خط نسخ گچبری و قسمت پایین دولنگه در ورودی آرامگاه نیز به صورت گل درهم و منبت کاری است.از یک جفت در منبت کاری آرامگاه، یک لنگه آن از میان رفته و لنگه دیگر هم به موزه ایران باستان انتقال داده شده‌است و به جای آن اکنون درِ تازه ساختی و در بقعه کار گذاشته شده‌است.
بی‌شک اگر شما هم بدانید مقبره‌ای متعلق به یکی از مهم‌ترین افرادِ چند قرن پیش بوده و بیش از 700 سال قدمت دارد حتما وسوسه خواهید شد از آن دیدن کنید. شما در آرامگاه حمدالله مستوفی از مقبره یک ادیب و جغرافیدان ایلخانی دیدن خواهید کرد که البته چند متر پایین‌تر از سطح کنونی خیابان قرار دارد. همین امر ممکن است سوالات متعددی را برای شما ایجاد کند که چرا این مقبره انقدر پایین‌تر از سطح خیابان‌های فعلی سطح شهر قزوین قرار دارد؟ در واقع این نکته اشاره به تغییر سطح زمین و به خصوص خیابان‌های قزوین دارد که به مرور زمان طی چند قرن گذشته شکل گرفته و ما را متعجب می‌کند. تماشای سبک زیبای معماری و آجرهای قدیمی و کاشی‌کاری‌های فیروزه‌ای جذاب، ما را با خود به قعر تاریخ برده و تمام توجه‌مان را به سمت خودش جلب می‌کند.
قدمت این بنای بسیار قدیمی به زمان ایلخانیان باز می‌گردد که حمدالله مستوفی یکی از افراد متفکر و بسیار مهم آن زمان به شمار می‌رفت. او یک جغرافیدان و شاعر بسیار قدر و نام‌آشنایی بود که در سال 682 تا 750 قمری می‌زیست و دارای شغل دیوانی بود. در واقع حمدالله مستوفی یکی از متصدیان حکومت ایلخانیان در شهر قزوین بود که در دستگاه حکومتی او را با عنوان "مستوفی" می‌شناختند. حمدالله مستوفی کارهای بسیار مفید و ارزشمندی در طول عمر خود انجام داد و شان و منزلت بالا و قابل توجهی داشت. همین امر نیز موجب گشت تا برای او یک آرامگاهی بسازند که در طول تاریخ به دست فراموشی سپرده نشود. لازم به ذکر است که آرامگاه حمدالله مستوفی در بیستم بهمن‌ماه سال 1318 به عنوان یک اثر ملی با شماره ثبت 332 در فهرست آثار ملی‌مان قرار گرفت.
دورتادور محوطه آرامگاه حمدالله مستوفی توسط حفاظ‌های آهنی احاطه شده که بیشتر برای محافظت از این بنای نفیس تعبیه شده است. اما زمانی که وارد حیاط آرامگاه می‌شوید گنبد فیروزه‌ای شکل آن نظر شما را به خودش جلب می‌کند که دورتادور آن توسط کاشی‌های بسیار زیبا تزئین شده است. قسمت پایینی گنبد نیز با آجرهای قدیمی نماکاری شده که البته به لطف مرمتگران ماهر کشورمان این‌چنین زیبا و استوار گشته است. چرا که سعی شده آجرکاری‌ها همانگونه به سبک ایلخانیان باقی بماند و از طرفی دیگر مقرنس‌هایی که زیباییِ دورتادور پایین گنبد را دو چندان کرده‌اند نیز حاصل تعمیر و بازسازی متخصصان مرمت آثار باستانی کشورمان بوده است. چنین گفته می‌شود که آرامگاه حمدالله مستوفی در قرن چهاردهم شمسی صدمه دیده که توسط اهالی آنجا، دورتادورش دیواری کشیده می‌شود و تا حدودی این بنا تعمیر می‌گردد. اما در نهایت طبق توضیحاتی که در بالا دادیم کار اساسی مرمت آرامگاه حمدالله مستوفی در سال 1319 انجام شده است.
شما میتوانید در ابتدا از فضای آزاد 280 متر مربعی این آرامگاه دیدن کنید که توسط چند پله کوچک میتوانید وارد آرامگاه شوید. علاوه بر تماشای گنبد مخروطی شکل و آجرهای زیبای ایلخانی، میتوانید از کتیبه‌های قدیمی که به خط نستعلیق نگاشته شده و بیانگر تاریخ و زندگی حمدالله مستوفی است نیز دیدن کنید. یکی از جذاب‌ترین بخش‌های این آرامگاه مقبره اصلی حمدالله مستوفی است که برای تماشا کردن آن باید وارد یک زیرزمین شوید. پس از آنکه چند پله آجری را به سمت پایین طی کردید هم از مقبره حمدالله مستوفی دیدن خواهید کرد و هم متوجه خواهید شد که سطح خیابان قدیمی قزوین چقدر پایین‌تر از سطح کنونی بوده و چند قرن گذر زمان چقدر می‌تواند تغییرات بالقوه و بسزایی را در سطح شهر ایجاد بکند.
معمولا بهترین راه پیدا کردن اکثر اماکن تاریخی و گردشگری در قزوین در ابتدا پیدا کردن چهارراه ولیعصر (عج) است. چرا که در ابتدا از آنجا میتوانید به تمامی مراکز مدنظرتان دسترسی داشته باشید و ثانیا اکثر اماکن تاریخی در آن نزدیکی قرار دارند. پس در نتیجه اولین کاری که باید بکنید این است که چهارراه ولیعصر (عج) را پیدا کنید، سپس همان مسیر را مستقیم به سمت بلوار آیت‌الله طالقانی بروید و بعد سمت راست، یعنی به سمت خیابان باغ تشریف برده و همان مسیر را مستقیم ادامه بدهید تا به اولین تقاطع برسید. سمت راستتان خیابان حمدالله مستوفی خواهد بود که اگر همان مسیر را طی کنید چند متر بعد به آرامگاه حمدالله مستوفی خواهید رسید. ناگفته نماند که میتوانید به جای بلوار آیت‌الله طالقانی از خیابان شاهد به عنوان مسیر میان‌بر نیز استفاده کنید. به عبارت دیگر، میتوانید به جای طی کردن مسیر مستقیم به سمت بلوار آیت‌الله طالقانی، از چهارراه ولیعصر (عج) به سمت چپ رفته و خیابان شاهد را پیدا کنید و همان راه را ادامه بدهید تا به تقاطع حمدالله مستوفی برسید.
بقعه حمد الله مستوفی بارگاهی است به‌جا مانده از دوران ایلخانان مغول که قدمتی حدود 7 قرن دارد. حمدالله مستوفی نویسنده، تاریخ‌نگار و مولف تاریخ گزیده، نزهه القلوب و ظفر نامه، از آثار دوره ایلخانی، بود. یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد بنا که با سبک معماری آذری ساخته شده، گنبد فیروزه‌ای رنگ و مخروطی شکل آن و کتیبه‌ای است که به خط ثلث به معرفی پدران و آثار مستوفی می‌پردازد. بقعه حمد الله مستوفی که از جاهای دیدنی قزوین به شمار می‌رود، در تاریخ 20 بهمن 1318 با شماره‌ی ثبت 332 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
