ساخت انواع عطر و ادوکلن، موسوم به خوشبوکننده ها، در دهه های اخیر، تحت تأثیر تغییرات چشمگیری قرار گرفته است. پیش از آن، عطرسازها معمولاً با شاگردی در آزمایشگاه ها و با کار با مواد سنتی و پیروی از روش های منظم آموزش می دیدند و به مهارت هایی در اختلاط و ترکیب مواد دست می یافتند. تنها گاهی بویی جدید و اصیل ابداع می شد، مانند عطراولداسپایس، که فوراً پاسخ خودبه خود و مطلوب را از طرف مصرف کنندگان دریافت کرد. بیشتر مردم نمی دانند که ابداع یک خوشبوکننده قابل قبول چقدر پیچیده است؛ برای انجام این کار به دانستنی های علمی، مهارت و تجربه همراه با تخصص در مسائل فنی شیمی سنتزی و تأیید گروهی از مصرف کنندگان نیاز است.
واژه Perfume، نام خود را از واژه لاتینی Perfumare (به معنای همراه با دود) گرفته است، زیرا آن ها به شکل اصلی، مواد خوشبوکننده ای بودند که در معبدهای مصری سوزانده می شدند. مواد خوشبوکننده اولیه تنها مخلوطی از ادویه آسیاب شده نرم بودند که با مُر یا میعه (استوراکس) به هم می چسبیدند. پیشرفت بعدی کشف این موضوع بود که اگر ادویه یا گلی در چربی یا روغن خیسانده شود، چربی یا روغن، بخشی از ماده اصلی خوشبوکننده را نگه می دارد. بدین ترتیب روغن های دارویی و مرهم های معطر معروف زمان مسیحیت ساخته شد. ابن سینا، پزشک ایرانی،تقطیر با بخارآب روغن های فرّار را کشف کرد. او در مدت پژوهش برای کشف شربت های دارویی، دریافت گل هایی که در یک انبیق با آب جوشانده می شوند، مقداری از عصاره را به محصول تقطیر منتقل می کنند. با بازگشت شرکت کنندگان در جنگ های صلیبی، تمام هنر و مهارت عطرسازی شرق، علاوه بر دانستنی های مربوط به منابع صمغ ها، روغن ها و ادویه به اروپا منتقل شد.
فرانسه تولیدکننده بسیاری از عطرهای گران بهاست. ادوکلن های قدیمی دست کم با قدمت 200 سال در شهر کلن، آلمان، ساخته شده اند؛ احتمالاً این مواد اولین اجناس واردشده به آمریکا بودند. تنها در دهه 1950 بود که صنایع آمریکا کشف کردند فروش مواد معطر به صورت رقیق شده با الکل سودآور است.
سه بخش اصلی مواد تشکیل دهنده عطرها
تمام عطرها از سه مواد تشکیل دهنده عطرها تشکیل شده اند که تفاوت در میزان غلظت و حجم مورد استفاده ی آن ها در یک ترکیب میتواند عطرهای مختلفی با درجات گوناگونی از کیفیت و ماندگاری تولید کند.
بخش اول مواد تشکیل دهنده عطرها :
اولین بخش هر عطر تاپ نوت یا TOP Note نام دارد. تاپ نوت در حقیقت ماده ای خوشبو و مؤثر است که اصلی ترین بخش رایحه ی یک عطر بوده و در اولین برخورد با رایحه ی یک اودکلن به مشام می رسد. تاپ نوت در حقیقت فرارترین و بارزترین بخش بوی هر عطر یا اودکلن است.
بخش دوم مواد تشکیل دهنده عطرها:
بخش دوم عطر ها میدل نوت یا Middle Note نام دارد. این بخش از یک رایحه در حقیقت اصلی ترین مکمل تاپ نوت است. میدل نوت یا نوت میانی از نظر ماندگاری از تاپ نوت پرقدرت تر است و معمولاً از رایحه ی گل هایی همچون یاس یا بنفشه برای آن استفاده می شود.
روش های صحیح نگهداری عطر ها چیست؟
بخش سوم مواد تشکیل دهنده عطرها :
نوت پایانی یا End Note نام این بخش از یک عطر است. نت پایانی رایحه است که برای به مشام رسیدن و حس شدن زمان بیشتری را صرف می کند و از نظرماندگاری پر قدرت ترین بخش یک رایحه است. در عطرهای مرغوب و با کیفیت که در ابتدای اسپری شدن یک رایحه دارند و بعد از گذشت سه تا پنج ساعت تغییر رایحه می دهند، آنچه در پایان این مدت زمان به مشام می رسد در حقیقت رایحه ی نت پایانی اودکلن است.
انواع عطر
منابع عطرسازی را سه دسته؛ گیاهان، منابع حیوانی و منابع مصنوعی تشکیل می دهند.
- منابع گیاهی:
گل ها (گل سرخ، مریم، میخک، یاس و ابریشم)، برگ ها (بنفشه، نعناع هندی، رزماری، مرکبات، گوجه فرنگی و علف خشک)، ریشه ها و ساقه های زیرزمینی (ریشه درخت جوز و زنجبیل)، دانه ها (گشنیز، زیره، کاکائو، هل و بادیان)، میوه ها (تمشک، توت فرنگی، سیب، مرکبات، وانیل و فلفل شیرین)، روغن چوب درختان (سرو، عرعر، کاج و صنوبر) و صمغ بوته (کندر، درخت گل حنا).
- منابع حیوانی:
مشک، (همان مشکی که بارها خوانده ایم از نافه آهوی ختن گرفته می شود)، کاستوریوم (از کیسه سگ آبی آمریکای شمالی به دست می آید)، عنبر سائل (ماده چربی مانندی که از نهنگ عنبر به دست می آید) و عسل هستند.
- منابع مصنوعی:
مواد معطر ساختگی از ترکیبات ارگانیکی هستند که از فرآورده های نفتی و یا صمغ درخت کاج به دست می آیند.
بوی گل یا روغن گل
عطر، آمیزه ای از روغن های اسانسی، ترکیبات معطر، ثابت کننده و الکل است. روغن های اسانسی از طریق تقطیر گل ها، گیاهان و علف ها به دست می آید. اگر عصاره گیری از طریق تقطیر میسر نباشد، این عمل توسط روغن های جاذب انجام می شود، مانند گل یاس و گل محمدی.
