تماس بدنی از ویژگی های بارز بسیاری از بازی های محلی ایرانی است. حس یگانگی، بیرون آمدن از جلد خود و احساس با هم بودن، زمانی که افراد دست در دست هم می دهند یا دست در شانه یکدیگر می اندازند، تا وقتی تجربه نشود، قابل لمس نیست. در دنیای مدرن ما چنان از هم فاصله گرفته ایم که نهایت تماس بدنی مان با دیگران، دست دادن است و در آغوش کشیدن نیز فقط به صمیمی ترین افراد منحصر شده. به نظر می رسد در دوره پسا کرونا دست دادن نیز از تماس های بدنی ما انسان ها حذف شده و به سمتی می رویم که هر چه بیشتر از «دیگری» فاصله می گیریم.
این فاصله گرفتن از همنوع، مضار بسیاری دارد و بر دور شدن دلها از یکدیگر نیز اثر دارد. پذیرش این مطلب وقتی برایتان راحت خواهد بود که مثلاً در یک محیط رسمی با همکاران یا همکلاسی های خود، یکی بازی دورهمی از جنس تنور گرمه یا آسیاب بچرخ را بازی کنید! در آغاز ممکن است حس غریبی به شما دست دهد، ولی با گذشت چند دقیقه از بازی، به راحتی حاضر نیستید این تجربه بی نظیر را به اتمام برسانید. ما انسان ها بسیاری از رنج های زندگی را به وسیله با هم بودن، تحمل پذیر می کنیم. بنابراین عجیب نیست که هر چه از هم دورتر و هر چه تنهاتر می شویم، زندگی برایمان سخت تر می شود؛ به حدی که امیل دورکیم، جامعه شناس فرانسوی در تحقیقاتش به این نتیجه رسید که نرخ خودکشی در میان افراد منزوی و تنها بسیار بیشتر از جوامع همبسته و پرارتباط است.
ویژگی بارز بازی تنورگرمه این اتحاد و یگانگی در تماس متحد بدنی است. وقتی تنور تشکیل می شود، با اینکه رقبا به قصد سواری گرفتن روی تنور می پرند، یگانگی افراد، تحمل این حمله را آسان می کند. وگرنه هیچ یک از ما به راحتی حاضر نیستیم تنهایی به کسی سواری بدهیم!
ملزومات برای بازی تنور گرمه (تنیر خرابک)
- طناب برای وصل کردن سالار به هم تیمی ها
- گچ یا زغال برای کشیدن دایره روی زمین
دستورالعمل بازی تنور گرمه (تنیر خرابک)
بازیکنان دو دسته اند و هر دسته سلاری دارد و با قرعه یک دسته تنور می سازند. به این نحو که افراد جمع می شوند و دست ها را به گردن هم انداخته، سرها را به هم نزدیک می کنند و سلار مراقبت آن ها را به عهده می گیرد و دسته دیگر به دور این تنور پراکنده می شوند و هر نفر سعی دارد که بر پشت افراد تنور سوار شود، ولی سلار تنور دفاع می کند. هر فردی توانست، بر پشت یکی از افراد دسته تنور سوار می شود و پس از لحظاتی به پایین پریده، فاصله می گیرد؛ ولی اگر در موقع سوارشدن و پایین آمدن، سلار تنور او را با پای خود زد، دسته تنور آزاد می شود و دسته آزاد تنور می سازند و بازی به همین نحو ادامه می یابد. سالار با چرخش های سریع دور و درون تنور، سعی می کند مانع نزدیک شدن نفرات گروه مقابل به تنور شود. چنانچه بتواند با پا ضربه ای به یکی از حمله کنندگان وارد کند آن گروه دور را می بازند و باید این بار آنها تنور را تشکیل دهند.
از آنجا که پریدن بر روی پشت افراد تشکیل دهند تنور کار سختی است امکان بر هم خوردن تعادل و سقوط فرد از روی تنور زیاد است و گاه سالار منتظر می ماند تا فرد سقوط کند و لگدی به وی بزند. اگر فردى از گروه مخالف با همه دشوارى ها بتواند از تنور بالا برود، تا زمانى که تنور به علت سنگينى او خراب نشده مى تواند همان جا بماند. البته افراد ديگر هم از گروه مخالف مى توانند بالاى تنور بروند ولى به علت سنگينى افراد، تنور زودتر خراب خواهد شد. افراد گروه تنور حق ندارند بدون خود را کج و کوله کنند تا گروه مخالف را از تنور پائين بى اندازند. زمانى که تنور خراب شود، گروه تنور بازنده و گروه مخالف که منظورى جز سوار شدن بر روى تنور نداشته، برنده ٔ بازى خواهد بود.
قوانین بازی محلی تنور گرمه
- پاى را نميشود زد مگر آنكه پايش به زمين بخورد.
- فرد سواره ميتواند با چابكى پايين پريده و از دايره بیرون شود. می تواند سوار کس دیگری شود.
- فرد سواره میتواند آن قدر بالا بماند تا حريف خسته شده و زانو بزند و اصطلاحا تنور خراب شود، در اينصورت تيم آن ها برنده بازى خواهند بود.
تقویت مهارت ها و توانایی ها در بازی تنور گرمه
- تعامل گروهی و همکاری
- سرعت عمل
- تیزبینی
- حس مسئولیت
- افزایش آستانه صبر و تحمل در مقابل مشکلات
- افزایش حس اعتماد به هم تیمی
گفتنی است که بازی محلی تنور گرمه با تفاوت کوچکی در استان های آذربایجان غربی و شرقی با نام «اوستا میندی» انجام می شود و مشخص نیست کدام یک، از دیگری اقتباس شده است. شدت تشابه به حدی است که می توان حتی آنها را یک بازی واحد دانست.
فلسفه جالب سفره هفت سین ایرانیان
