خلاصه داستان فیلم آرامش در میان مردگان
در فیلم آرامش در میان مردگان ، طیبه نام پیرزنی است که سال هاست در گورستان شهر تهران زندگی می کند. او فرزندی ندارد و شوهرش فوت کرده است. طیبه در ازای کار در گورستان دستمزدی می گیرد و در همان جا باقی عمرش را سپری می کند.مدتی است او با زنی آشنا شده است که از نظر او یک استثناست....
نکاتی درباره فیلم آرامش در میان مردگان
همانگونه که ازعنوان فیلم پیداست، قرار است فیلمی ببینیم که با مرده و گورستان سروکاردارد.جالب اینجاست که حتی تیتراژ آغازین فیلم هم در گورستان می گذرد و نام بازیگران و عوامل پشت صحنه هم روی سنگ های قبر حک می شود واین یک شیوه نوین و ابتکاری ست که نشانه ذوق و خلاقیت کارگردان اثر،مهرداد فرید می باشد.دو هفته پیش هم جدیدترین فیلم مهرداد فرید "ازما بهترون"را دیدم که خیلی به دلم ننشست و نقدش هم روی وبلاگم سی نما قراردادم ولی این فیلم را خیلی دوست دارم و احترام زیادی برایش قائلم چرا که با زبان تصویر حرف می زند و مفاهیم صرفا پس ذهن کارگردان اثر باقی نمی ماند.
درابتدا باید بازی روان، سیال و دلنشین گلاب آدینه را تحسین کرد; وی نقش پیرزنی به نام طیبه را ایفا می کندکه با گورستان و مرده ها انس گرفته و زندگی خوش و خرمی دارد.باغبانی می کند،دستشویی ها را می شوید و روی سنگ های قبرآب می پاشد.خلاصه اینکه در بین مردگان آرامش خاصی دارد.این باتصور ما زنده ها خیلی جوردر نمی آید چرا که همیشه ازمرده و قبرستان می ترسیم;خصوصا اینکه بخواهیم شب را آنجا بگذرانیم.اما طیبه به آن محیط عادت کرده وخود را جزئی ازآن می داند و حتی وقتی تصمیم می گیرد که به شهر و درواقع بین زنده ها برود مرتب نگران جا ومکان و حتی سمتش در گورستان است و فقط طلب یک روز مرخصی میکند چرا که می خواهد زود برگردد و به زندگی به ظاهرمردگی اش ادامه دهد. عشقی که درلفافه فیلمساز ازجانب مش رجب،گورکن قبرستان نسبت به طیبه تصویرمی کند خود بیانگر زنده بودن احساس و عاطفه حتی در چنین مکانی ست.البته طیبه راه نمی دهد و با پرخاشگری،مش رجب راپس می زند و علاقه وی را نمی فهمد.وقتی طیبه درمقابل آن زن عجیب(نیلوفرخوش خلق)که بالای سرقبر نشسته قرارمی گیرد و او را به اتاق خود می برد،به نوعی فیلمساز می خواهد آن حس عاطفی و قلبی که طیبه نسبت به مردگان دارد را به تصویربکشد;اینکه وی حاضر نیست ازآنها دل بکند و مسکن خود را گزیده است.البته غیب شدن ناگهانی آن زن دراتاق طیبه کمی به فیلم حال و هوای شبه متافیزیکی می دهد و آن برگه آدرسی که دردست طیبه قراردارد ظاهرا آدرس خانه آن زن مرموز در بالاترین نقطه تهران است که کارگردان تا اواخر فیلم از باز کردن ماهیت آن آدرس خودداری می کند. همانگونه که شخصیت اصلی"ازمابهترون"به صورت نمادین یک طوطی دردست داشت و با آن درکوچه و خیابانها می رفت اینجا هم شخصیت اصلی داستان،طیبه بازهم به صورت نمادین بابرگه آدرس دردست همه جا میرود.وقتی طیبه تصمیم می گیرد که پس از سالیان سال یک روز به شهر برود، فیلم تازه لحن انتقادی به خود می گیرد و مخاطب با پدیده هایی آشنا می شود که به طور سطحی و بعضا عمیق مشکلات شهرنشینی و معضلاتی که زنده ها ایجاد می کنند را نمایش می دهد.اول ازهمه آن سه دخترتهرونی با آن تیپ های سانتی مانتالی که معلوم نیست آن حوالی گورستان چکار می کنند!!آنها وقتی می فهمند آن پیرزن عمرش را در قبرستان گذرانده ،ازاو فرار می کنند در حالی که وی هیچ ترسی ندارد.نکته مهم همین جا رقم می خورد;اینکه ما انسانها معمولا از مرده ها فرار می کنیم درحالی که زنده ها بیشتر مهیب و ترسناک اند.شاید این پیام و هدف فیلم "آرامش درمیان مردگان"باشد.وقتی طیبه مرتب گم و گور می شود و از این گوشه شهر به آن گوشه می رود یا سوار اتوبوس،مترو،تاکسی و نهایتا موتور می شود در واقع بدین معناست که این اسباب و وسایل هرگز انسان را به سرمنزل مقصود نمی رسانند و وسیله اصلی را باید جای دیگر یافت; وسیله ای که آدمی را واقعا درست و بجا به هدفش برساند.نمایش آن دختر فراری که به راحتی سوار ماشین مردان می شود، نمایش پسربچه مدرسه ای که دزدی می کند ، نمایش جوانان با آن سر و وضع ناجور داخل ماشین که آهنگهای هرز و نافرم گوش می کنند، دعوای زن و شوهر در ایستگاه مترو و.....همه و همه طعنه و کنایه های تلخ فیلمساز به اوضاع اجتماعی جامعه است; بله طیبه بیگانه ای در این شهرست که گویا در جنگلی آمده که اهالی آن مرتب به جان هم می پرند.در واقع تهران و در معنای مجاز آن جامعه همچون جنگلی تصویرشده که خبری از امنیت و انسانیت در آن نیست، سرسبزی و خرمی درآن به چشم نمی خورد، رحم و مروتی در آن دیده نمی شود.خلاصه اینکه چیزی وجود ندارد که طیبه را پاگیر کند و نخواهد به جا و مکان اصلی اش برگردد.کما اینکه نهایتا هم به لحاظ معنا وی به جایگاه اصلی اش،قبرستان(مجازا آخرت) باز می گردد قبل از اینکه به آن آدرس موردنظر برسد.در واقع ظرافت کارگردانی اثر آنقدر زیباست که هرگز مخاطب از آن آدرس اطلاعیه ای پیدا نمی کند و دست آخر هم متوجه می شود که آن آدرس ، اعلامیه ای بیش و آن زن عجیب در قبرستان مرده ای بیش نبوده است.پس می توان به این نتیجه رسید که طیبه دارد راه مرگ را طی می کند و راه مرگ مقصدی ندارد; این راه را نمی توان با پای پیاده، موتور، اتوبوس، تاکسی،مترو و.....طی کرد چرا که راهی صعب العبور است؛راه رسیدن به معشوق حقیقی، راهی که باید با دل طی شود؛ این راه دل است و رهرو آن دلداده ای بیش نیست.وقتی طیبه به آرامی و با آرامش کامل روی آن سکو جان به جان آفرین تسلیم می کند و به دیار باقی می شتابد در واقع ضرب شصت فیلمساز به مخاطب رو می شود؛ مسیر قبرستان به شهر تهران در واقع مسیر زندگی تا مرگ(چه پارادوکس معنایی ستودنی از کارگردان اثر مهرداد فرید) و آن برگه آدرس، نشانی مرگ است؛ منتهی انسان در این مسیر با خیلی ها روبرو می شود همانگونه که طیبه همه کسانی را که در این راه با آنها روبرو شده در عالم خیال می بیند؛ آن زن گدا، دختر فراری، بچه های محصل،راننده تاکسی، زن و شوهر در ایستگاه مترو، آن سه دختر بزک کرده، موتورسوار و ..........در کلام آخر کارگردان اثر به دنبال این مفهوم است که آرامش جز با مرگ حاصل نمی شود و زندگی در عالم ملکوت بسی لذت بخش تر از زندگی در عالم ناسوت است و به تعبیر حضرت مولانا :هرکسی کو دور ماند از اصل خویش باز جوید روزگار وصل خویش
کارگردان فیلم آرامش در میان مردگان
مهرداد فرید متولد 1345 تهران، دارای مدرک کارشناسی روانشناسی از دانشگاه شهید بهشتی و کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی از دانشگاه علامه طباطبایی است. وی فعالیت هنری را با دبیری سرویس بخش هنری روزنامه «سلام» آغاز کرد. او سینما را با ساخت فیلم های کوتاه تجربه کرد. از دیگر فعالیت های فرید میتوان به سردبیری فصلنامه نقد سینما، مؤسس و سردبیر اسبق مجله «فیلم نگار»، مدیر دفتر پژوهش های کاربردی سینما (حوزه هنری)، عضویت در انجمن منتقدان سینمای ایران، مدیر پژوهش مرکز مطالعات سینمایی وزارت ارشاد و نگارش مقالات در نشریات گوناگون اشاره کرد.
گلاب آدینه، نیلوفر خوش خلق، نورا هاشمی، محسن حسینی، جواد فرخانی، مهسا مهجور
ساير عوامل فیلم آرامش در میان مردگان
- کارگردان:مهرداد فرید
- تهیه کننده:مهرداد فرید
- نویسنده: مهرداد فرید
- مدیر فیلمبرداری: غلامرضا آزادی
- آهنگساز: نیما ایوبی
مشخصات فیلم آرامش در میان مردگان
- ژانر :خانوادگی،اجتماعی
- زبان : فارسی
- امتیاز IMDb: امتیاز 0 از 10