معرفی فیلم بی مادر

بی مادر فیلمی به نویسندگی و کارگردانی مرتضی فاطمی و تهیه‌کنندگی علی اوجی و محمدرضا مصباح محصول سال ۱۴۰۰است. این فیلم در بخش سودای سیمرغ چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور داشت. در ادامه به توضیح کامل این فیلم پرداخته خواهد شد.

خلاصه فیلم بی مادر

موضوع فیلم «بی مادر» زندگی آرام یک زوج است که با پا فشاری یکی از آن ها روی تصمیم اش، ناخواسته وارد آزمایش ها و دو راهی ها و مخاطرات اخلاقی می شود. انسان چیزی را به دست نمی اورد مگر اینکه چیزهایی را از دست بدهد و هر تصمیمی بهایی دارد که باید پرداخته شود …

نقد فیلم بی مادر

کارگردان فیلم بی مادر تصور می کند که با نمایش مصیبت ها یکی پس از دیگری می تواند فیلمی درام بسازد و احساسات تماشاگر را تحت تاثیر قرار دهد غافل از اینکه فیلمنامه ویرانه ای که او برای این اثر سینمایی نوشته، یک اثر شلوغ اما تو خالی است که هیچ چیز جذابی در چنته ندارد.بی مادر از آن دسته فیلم هایی است که به معنای واقعی می توان برچسب سیاه نمایی را به آن چسباند چرا که تنها کاری که از دستش برمی آید سیاه نشان دادن وقایع زندگی یک زوج است که قصد اجاره کردن رحم می گیرند تا بچه دار شوند.امیر علی و مرجان زن و شوهری هستند که هر دو طبابت می کنند، مرد روانکاو است و زن دکتر زنان زایمان یک بیمارستان. آنها برای بچه دار شدن از دختر جوانی به اسم مهروز کمک می گیرند که بچه ای پنج شش ساله دارد و این بچه در معرض عمل جراحی کلیه باید قرار گیرد. مرجان قول هزینه جراحی این پسربچه به نام عرفان را می دهد و مهروز تن به این کار می دهد و داستان زندگی این سه نفر به همدیگر کره می خورد.

شخصیت پردازی در فیلم کاملا در اوت قرار دارد! امیر علی شبیه هر کسی است جز یک روانکاو معروف. دیالوگ ها و نوع برخورد او با دیگران هیچ صراطی به روانکاو مشهور جامعه ندارد و دیگر کاراکترها نیز تکلیفشان با خودشان مشخص نیست. برادر مهروز که پژمان جمشیدی در نقش او فرو رفته، در ابتدا مردی غیرتی و سنتی است و در ادامه مردی که هیچ چیزی اش شبیه به این قشر نیست. پژمان جمشیدی که در نقش آفرینی جدی دیگری فرو رفته تنها داد و بیداد و اخم می کند تا مثلا نقشش جدی شود. امیر آقایی و میترا حجار از دیگر بازیگران فیلم نیز به خاطر شخصیت پردازی بسیار ضعیف شان امکان ارائه بازی خوب ندارند. فیلم هیچ تلاشی نمی کند که این شخصیت ها را شکل بدهد و ارتباط بین آنها را برایمان روشن کند. ارتباطی که بین مهروز و امیرعلی شکل می گیرد ارتباطی غیر قابل باور است. شاید محدودیت های سینمای ایران باعث شده که شکل گیری این رابطه برای ما کاملا بی منطق باشد اما هر چه که دلیل این موضوع بوده باعث شده که یکی از مهمترین پیچش های داستانی فیلم کاملا مصنوعی از آب در بیاید. ما هیچ ارتباطی با این کاراکترها نمی گیریم و نمی توانیم با آنها همذات پنداری کنیم. نه دلمان برای مرجان می سوزد که دلش می خواهد مادر شود و نه امیرعلی را درک می کنیم که با وجود یک روانکاو قهار بودن ، چطور زندگی خودش را به این قهقرا کشانده است . هیچ یک از کاراکترها و تصمیماتشان محلی از اعراب و منطق ندارد و سلسله حوادثی که در طول مدت زمان نسبتا کوتاه فیلم رخ می دهد نیز مانند رگبار عمل می کنند.

این عجول بودن فیلمنامه در نمایش مصیبت ها و بدبختی ها کاری کرده که فیلمنامه کاملا شلخته از آب در بیاید. بسیاری از حوادثی که ما می بینیم در اصل داستان تاثیر نمی گذارند و مشخص نیست برای چه داخل فیلم گنجانده شدند، البته می توان حدس زد که فیلمساز قصد داشته سوژه نازکش را با این حوادث کش بدهد و بتواند فیلم را لااقل به یک اثر بلند سینمایی تبدیل کند.

بی مادر یک فیلم بی پدر و مادر است، فیلمی که انگار نه خالقش می دانسته باید با آن چه کند و نه دیگر بستگانش فهمیدند که مشغول چه کاری هستند. همه در طول فیلم سردرگم به نظر می آیند و این مسأله از لحاظ فنی هم قابل مشاهده است. تدوین شلخته فیلم و فیلمبرداری مشکل دار فیلم و همه عناصر دیگر دست به دست هم دادند تا از ارزشهای فیلم بکاهند. شاید تنها نکته مثبت در میان این حجم از اشکال و ایراد، موسیقی متن فیلم باشد که قابل توجه است و می تواند کمی خودش را نشان دهد.فیلمنامه فیلم بی مادر پاشنه آشیل این اثر است و هیچ چیزی در آن سر جای درستش قرار ندارد. فیلمنامه ادعا دارد که وارد یک اثر اجتماعی درام می شود اما نهایت چیزی که از آن استخراج می شود، یک سری داستانک بی سر و ته است که قصد دارد به زور با تماشاگر ارتباط برقرار کند و احساساتش را درگیر سازد. این زور زدن اما آنقدر بد پیش می رود که تماشاگر فیلم را بیشتر یک اثر تمسخر آمیز می پندارد که در آن همه چی در هم میکس شده و به بدترین شکل ممکن سرو شده است.

فیلم با یک حادثه شروع می شود که ربط و منطق آن به کل داستان تا پایان فیلم یک علامت سوال بزرگ است. این حادثه بی ربط تکلیف اثر را همان اول مشخص می کند که در بی مادر، هر بلایی که فکرش را بکنید سر کاراکترها می آید و توجیه و دلیلی وجود ندارد. فیلم مانند یک صحنه تصادف شلوغ است اما حادثه ای که در آن هیچ قربانی وجود ندارد و کسی هم توقف نکرده تا به قربانیان کمک کند چرا که صحنه تصادف خالیست. تو خالی بودن این اثر باعث شده که بی مادر اصلا نتواند پیام خودش را برساند. فیلم در همان خیال کارگردان باقی می ماند و به مصنوعی ترین و ساده ترین شکل ممکن پیش می رود انگار که مشغول تعریف کردن قصه خود برای یک کودک ده ساله است. داستانی که در بی مادر روایت می شود ابعاد پیچیده و جذابی دارد که همگی می توانستند جزو پتانسیلهای قدرتمند فیلم باشند اما در نهایت به بدترین شکل ممکن پیاده سازی شده اند.

کارگردان فیلم بی مادر

مرتضی فاطمی: مجری تلویزیون و روزنامه نگار و تهیه کننده متولد سال ۱۳۶۲ و دانش آموخته رشته فلسفه سیاسی در مقطع دکترا می باشد.جدیدترین اجرایش در برنامه اختیاریه است که تهیه کنندگی آن را نیز بر عهده دارد.این مجری جوان بیشتر در زمینه تهیه کنندگی فعالیت داشته و او را بیشتر با همین حرفه و شغل می شناسند.