معرفی فیلم کلانتری غیرانتفاعی

دوشنبه، 26 مهر 1400 زمان مطالعه 6 دقیقه

کلانتری غیرانتفاعی فیلمی به کارگردانی یداله صمدی و نویسندگی مهدی شجاعی، بهزاد بهزادپور ساختهٔ سال ۱۳۸۷ است.

خلاصه داستان کلانتری غیرانتفاعی

فیلم داستان گروگانگیری است که در یک نشریه اتفاق می افتد.

نکاتی درباره فیلم کلانتری غیرانتفاعی

کمدي هاي صمدي چون «آپارتمان شماره 13» (1369) و «دونفر و نصفي» (1370) هر چند آثار برجسته اي نيستند ولي کمدي هاي آبرومندي به شمار مي آيند. صمدي در دوازدهمين اثر خود «کلانتري غير انتفاعي» مجددا گونه کمدي را (البته اين بار با تمرکز بر مخاطبين کودک) برگزيده است.کلانتري غير انتفاعي داستان آشنايي را در سينماي کودک دستمايه خود قرار مي دهد. مسئله گروگان گيري و دزديدن و حبس کردن بچه ها را قبلا در فيلم هايي چون «دزد عروسکها» (محمدرضا هنرمند) ديده بوديم. در دزد عروسکها در مسئله دزديدن و حبس کردن عروسک ها و سپس بچه ها جنبه فانتزي قضيه پررنگ تر است و فضاي فانتزي اثر به برگ برنده فيلم تبديل شده است.در «کلانتري غير انتفاعي» مسئله گروگان گيري در ترکيبي از واقع گرايي و لحظات کميک و کارتوني شکل مي گيرد. البته جنبه کارتوني و کميک گروگان گير پر رنگ تر است. چنين شيوه داستان پردازي البته براي کودکان شيوه اي سرگرم کننده است ولي از سويي ديگر باعث مي شود تا وجه واقع گراي درام کم رنگ و تحت الشعاع يک کمدي خيال پردازانه قرار بگيرد.به همين جهت است که تماشاگر نمي تواند نگون بختي شخصيت هاي اصلي را باور و با آنها همذات پنداري کند. مشکل فقر و بيکاري شخصيت هاي اصلي در طول فيلم به شوخي برگزار شده، و به هيچ وجه جدي گرفته نمي شود حتي گاه تماشاگر حس مي کند که مشکل آنها به هجو کشيده شده است. گويي خود بچه ها هم مشکلات آنها را جدي نمي دانند و بيشتر به دنبال ماجراجويي و تفريح کردن هستند.ارتباط عاطفي و صميميتي که بايد تدريجي و گام به گام ميان بچه ها و گروگان گيرها شکل بگيرد بطور ناگهاني پس از تنها شدن آنها در دفتر انتشارات حادث مي شود. صميميتي که پس از عمليات خشن و خرابکارانه و البته کميک گروگان گيرها در دفتر انتشارات (که بچه ها را مي ترساند) ناگهان و بدون زمينه چيني لازم به نظر مي رسد.صمدي در کلانتري غير انتفاعي، ترکيبي از ايده هاي موفق فيلم هاي ژانر کودک را در فيلم خود گردآورده، از قضيه گروگان گيري که بگذريم. (که در آغاز نقد به آن اشاره شد.) کلانتري که اعضايش را عده اي پيرمرد تشکيل مي دهند، ايده اش کاملا برگرفته از فيلم مدرسه پيرمردها (علي سجاد حسيني) به نظر مي رسد.تاثير پذيري از فيلم هاي ديگر را به راحتي مي توان در جزييات فيلم کلانتري غير انتفاعي پي گرفت. مثلا شوخي با پرتاب هندوانه ها يادآور شوخي مشابهي در «دزد عروسکها» است. صمدي حتي برخي از ايده ها را عينا از فيلم هاي کمدي سايرين برداشته و آنها را حتي با همان بازيگر تکرار مي کند. مثلا شخصيت عکاس مجله (علي سليماني) که عينا عکاسي مجلس عروسي (با بازي خودش) در سريال اشک هاو لبخندها (حسن فتحي) را به ياد مي آورد.کلانتري غير انتفاعي گاه به موضوعاتي مي پردازد که مناسب مخاطب کودک نيست. در فيلم موتور محرکه درام توطئه صاحب انتشارات (مهران رجبي) است که مقاصدي سياسي را دنبال مي کند تا دست به تبليغات بزند و در مقابل خبرنگاران داخلي و خارجي مظلوم نمايي کند. (هرچند ماهيت اصلي توطئه تا انتهاي فيلم مبهم مي ماند) چنين مضمون سياسي براي مخاطب کودک قابل درک نيست و اصولا نمي تواند جذابيتي داشته باشد. اين مسئله که صاحب انتشارات مخفيانه زن ديگري اختيار کرده، و اين دو زن در نهايت يکديگر را پيدا مي کنندو در مورد اينکه چطور فريب مرد را خورده اند با هم صحبت مي کنند، هم نمي تواند موضوعي مناسب براي کودکان باشد.صمدي به برخي از صحنه هاي کلانتري غير انتفاعي به سان برخي از فيلم هايش مثل اتوبوس، حال و هوايي نوستالژيک بخشيده است. يونيفرم پيرمردهاي کلانتري، مفتشان نظميه و ارتشان سابق را به ياد مي آورد. اتوبوسي که بچه ها و گروگان گيرها را سوار مي کند، يادآور اتوبوس قديمي فيلم «اتوبوس» است. در پايان فيلم هم در فرودگاه با هواپيمايي قديمي روبرو مي شويم. چنين نشانه هاي نوستالژيکي حال و هواي تازه اي به يک فيلم ژانر کودک مي بخشد هر چند بعيد به نظر مي رسد که براي کودکان ماهيت چنين ارجاعاتي به گذشته قابل درک باشد.صحنه هاي اسلپ استيک(کمدي بزن و بکوب) فيلم موفق هستند و نشان مي دهند که صمدي از تجربيات قابل توجه خود در زمينه ساخت فيلم هاي کمدي به خوبي استفاده مي کند. فلاش بک هاي(رجوع به گذشته) مربوط به گذشته يکي از گروگان گيرها (امير جعفري) و اخراج شدن پياپي او از مشاغلي که قبلا داشته و نيز صحنه اي که گروگان گيرها دفتر انتشارات را بر هم مي ريزند از نمونه هاي قابل توجه اسلپ استيک در فيلم هستند.هر چند در کلانتري غير انتفاعي سعي شده، منطق حادثه پردازي و روابط علت و معلولي اتفاقات رعايت شود اما در برخي از لحظات، درام شکلي غير منطقي يا مبهم پيدا مي کند. مثلا معلوم نيست که در پايان چگونه توطئه مدير انتشارات برملا مي شود؟ يا اينکه چرا گروگان گير در فرودگاه داخلي اتوبوس منتظر مي ماند تا پليس سر برسند؟هر چند کلانتري غير انتفاعي اثري خالي از ضعف نيست و در مجموع فيلم متوسطي در ژانر کودک به شمار مي آيد. اما در زمانه اي که سينماي کودک از کم رونقي رنج مي برد. ساخت چنين فيلم هايي به هر حال اميدوار کننده است تا شايد بار ديگر بتوانيم شاهد رونق سينماي کودک و نوجوان باشيم.

کارگردان فیلم کلانتری غیرانتفاعی

یدالله صمدی کارگردان سینما اهل ایران بود. او فعالیت سینمایی خود را با فیلم «تختخواب سه نفره» به عنوان دستیار کارگردان نصرت کریمی در سال ۱۳۵۱ آغاز نمود و در سال ۱۳۶۳ با ساخت اولین فیلم خود - مردی که زیاد می دانست -، ساخت اوّلین فیلم طنز پس از انقلاب را به نام خود سند زد و با همین فیلم برنده جایزه سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی از سومین جشنواره فیلم فجر گردید.یکی از مهم ترین مولفه های آثار یدالله صمدی توجه به فرهنگ بومی آذری و استفاده از داستان های اصیل این سرزمین است که حاصل آن را می توان در فیلم های اتوبوس (۱۳۶۴)، ساوالان (۱۳۶۸)، دمرل (۱۳۷۲) و سارای (۱۳۷۶) مشاهده نمود.فیلم های آپارتمان شماره ۱۳ (۱۳۶۹)، دو نفر و نصفی (۱۳۷۰) و معجزه خنده (۱۳۷۵) از شناخته شده ترین کارهای صمدی هستند.

یدالله صمدی

بازیگران فیلم کلانتری غیرانتفاعی

امیر جعفری ،مهران رجبی ،مرتضی احمدی ،کیومرث ملک مطیعی ،فردوس کاویانی کوثرخیری ،مختار سائقی ،شهرام قائدی ،باقر صحرارودی ،اتابک نادری ،علی شادمان ،ارسلان قاسمی ،علی سلیمانی ،گوهر خیراندیش ،خسرو خانمحمدی ،آزاده اسماعیل خانی