معرفی فیلم سونامی

شنبه، 26 تیر 1400 زمان مطالعه 9 دقیقه

سونامی فیلمی درام ورزشی به کارگردانی میلاد صدرعاملی، نویسندگی میلاد صدرعاملی و علی اصغری و تهیه‌کنندگی رسول صدرعاملی محصول سال ۱۳۹۷ است.این فیلم برای نخستین بار در سال ۱۳۹۷ در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد.

خلاصه داستان سونامی

داستان سونامی در مورد زندگی دو تکواندوکار ملی پوش در دو نسل ورزشی متفاوت است.اتفاقاتی سرنوشت آن ها را یکدیگر گره می زند.بعد از پناهنده شدن بعضی از ملی پوشان سرشناس، فدراسیون تکواندو و سرپرست جدید آن (امیر مهدی ژوله) تصمیم می گیرد دست به دامان مربی قدیمی تیم ملی (علیرضا شجاع نوری) شود. مربی خسروی که به خاطر عالاقه به کشور خود قید آمریکا را زده و به تیم ملی بازگشته است . تاب بی نظمی ستاره تیم یعنی بهداد (مهرداد صدیقیان) را نمی آورد و برای به خطر انداختن او، شاگرد قدیمی اش (مرتضی) که طی المپیک لندن مجبور به شکست سوری برای قرار نگرفتن در مقابل حریفی از اسرائیل شده بود را دوباره به تیم ملی دعوت می کند.

نکاتی درباره فیلم سونامی

اسم میلاد صدرعاملی اولین بار در تیتراژ فیلم «دختری با کفشهای کتانی» ساخته رسول صدرعاملی، بعنوان دستیار کارگردان دیده شد و شش سال بعد با چهره او و نقش امیر در فیلم «من ترانه پانزده سال دارم» آشنا شدیم. حال او بعد از سالها فعالیت در کنار پدر و کسب تجربه های مختلف، اولین قدم بلند کارگردانی خود را با ساخت فیلم «سونامی» برداشته است.از سکانس افتتاحیه و زاویه فوق العاده جذاب دوربین متوجه می شویم با فیلمی از ژانر ورزش، آن هم ورزش تکواندو طرف خواهیم بود. تیتراژ آغازین روی مبارزه تکواندو با قابی عمود و بسیار زیبا، شروع جذابی را رقم زده است که در ادامه چندان در این حالت باقی نمی ماند.«سونامی» فیلمی است در ژانر درام ورزشی، میلاد صدرعاملی در اولین کار خود به درستی، دست روی موضوعی گذاشته است که همیشه جای خالی آن در سینمای ایران به شدت حس میشود. نزدیک شدن سینمای ایران به موضوع ورزش با توجه به اهمیت این ژانر در سینماهای مطرح جهان و ساخت آثار فاخر سینمایی در این زمینه، به خودی خود اقدام تحسین برانگیزی است. اما انتخاب موضوع و ژانر نمی تواند تنها عامل موفقیت یک اثر باشد بلکه باید قصه، روایت، شخصیت سازی و تکنیک درست در کنار هم قرار گیرند تا حاصل کار یک اثر فاخر و قابل دفاع شود. فیلم با سکانس کلوزآپ از دست لرزان استاد خسروی مربی سابق تیم تکواندو ایران با بازی علیرضا شجاع نوری شروع می شود. تاکید روی دست لرزان و بعدتر اشاره به موضوع بیماری پارکینسون، گویی تاکید بیهوده و بی کاربردی است که تنها قرار است در دکور شخصیت قرار گیرد. دوربین در شروع، مربی کهنه کار را دنبال میکند پس از چندی شاهد جلسه ای در فدراسیون با حضور اعضا، مربی و سرمربی جدید و همچنین رئیس فدراسیون تکواندو با بازی امیر مهدی ژوله هستیم. با توجه به دیالوگ های رد و بدل شده پی میبریم در المپیک قبلی، سه تا از بهترین بازیکنان تیم ملی، پناهنده کشور دانمارک شده اند و تنها بازمانده تیم بهداد مقیمی با بازی مهرداد صدیقیان است.بعد از این سکانس با چند فلش بک از دید علیرضا شجاع نوری متوجه میشویم او در مسابقات المپیک هشت سال پیش به خاطر فشار و مصلحت ملی، به شاگردش مرتضی نجاتی با بازی بهرام رادان دستور لازم الاجراء باخت مصلحتی برای عدم رویارویی او با حریف اسرائیلی را گوشزد میکند. از اینجا روایت قصه به یکباره چند پاره میشود، نگاه تماشاگر از اینجا به بعد دچار تردید در دنبال کردن شخصیت محوری فیلم سردرگم می شود. ابتدا نماها روی مربی سالخورده تیم و حس عذاب و وجدان و بازگشت او برای جبران تاکید دارد اما بعد از آن با توجه به تصاویری که از زندگی مرتضی نجاتی بعد از باخت مصلحتی میبینیم شاهد تبعات این اتفاق در سرنوشت اجتماعی، خانوادگی و حتی به قهقرا رفتن آینده ورزشی او هستیم (کشیده شدن به مسابقات شرط بندی های زیرزمینی)، در اینجا ما ناخودآگاه با حس و حال این قهرمان زخم خورده همراه می شویم. اما چندی بعد دوربین پیمان شادمان فر، جوان بدخلق اما قهرمان المپیک قبلی یعنی بهداد مقیمی و روابط مجهول او را به تصویر میکشد و ما را با او همراه میکند، در حقیقت باید گفت این رفت و برگشت های مکرر بین شخصیت ها باعث گسست داستان شده است. این گسست زمانی بیش از پیش احساس می شود که شرایط فیلم، تماشاگر را به روابط تو در تو کاراکترها میکشاند و در این میان رابطه بهداد و دوست دختر افغانی الاصل اش یعنی ترگل با بازی فرشته حسینی به تصویر در می آید و بعد از آن شاهد رابطه عجیب پریسا با بازی رعنا آزادی ور بعنوان خبرنگار با بهداد مقیمی و گرفتن دستور درج تیتر و انتخاب عکس خبر توسط او هستیم! و اندکی بعد با رابطه شبه عاشقانه پریسا و مرتضی آشنا می شویم، و در نهایت فیلم با پیش کشیدن موضوع زندگی قبلی مرتضی و اینکه او دختر کوچکی دارد که حاصل ازدواج قبلی او است، روایتش را ادامه میدهد و تماشاگر را با کلی موضوع پیچیده اما در عین حال تیتر وار و بدون عمق، آشنا و سردرگم میکند.متاسفانه باید گفت این شلختگی در روایت باز هم ادامه پیدا میکند و بعد از چندی پسر جوان سر مربی وارد داستان میشود که به سختی می توان فهمید او پسر استاد خسروی است. ورود این کاراکترهای جدید در حالی است که چون ما هیچ اطلاعاتی از پیشینه و سرگذشت آنها نداریم، پس هیچگاه کارکرد ورودشان به قصه را نمیفهمیم و انگیزه کنش های آنها برایمان روشن و شفاف نمیشود.گفتیم «سونامی» یک درام ورزشی است اما در حقیقت میلاد صدرعاملی با توجه به انتخاب این ژانر یک فرصت سوزی بزرگ را رقم زده است. اگرچه فیلم «سونامی» تا حدودی نقاب ژانر و سوژه ورزش را به چهره زده است اما در بحث درام و پرداختن به روابط کاراکترها با تمام تلاشی که برای به تصویر کشیدن مراوده های تو در توی آنها کرده است، نمی تواند رابطه و درام موفقی را پدید آورد.تمامی پیوند های فیلم متاسفانه آبکی و غیرقابل باور هستند. رابطه اضافه و بی کاربرد پدر و پسر خانواده دو نفره خسروی، رابطه گنگ مرتضی و همسر سابقش و گذشته نامعلوم این زوج، رابطه عجیب بهداد و ترگل و شک های بی دلیل بهداد به او و یا حتی مهم تر از همه، رابطه مربی و شاگرد که می بایست در اولویت پرداخت قرار می گرفت، در بی اعتناعی کامل رها شده اند. فیلم «سونامی» به شدت از انتخاب و چینش بد بازیگران توسط میلاد صدرعاملی رنج می برد، اینکه امیر مهدی ژوله به عنوان رئیس فدراسیون انتخاب شود و یا علیرضا شجاع نوری را در جایگاه سرمربی تیم ملی ببینیم تا به واسطه فیلمنامه (و نه بازی او) با آن انفعال، سکون و سکوت بیش از حد او روبرو شویم، درحالی که جایگاه مهم سرمربی در متن چنین داستانی که انتظار میرفت بیشترین کنش را از او شاهد باشیم، به هیچ وجه قابل باور نیست.روایت پرداخت فصل مبارزه نیز مشکلات جدی خودش را دارد، میلاد صدرعاملی در مصاحبه های خود اقرار می کند که او عامدانه نمی خواسته قهرمان و یا ضد قهرمانی را پدید آورد، ولی واقعا سوال اینجاست که مگر می شود صحنه را برای مبارزه مهیا کرد اما قهرمانی در آن نداشت. در حقیقت اقتضای چنین ژانری، وجود و پدید آوردن یک قهرمان تمام عیار و چه بسا مشتی و لوطی را می طلبد. در فیلم «سونامی» هیچکدام از طرفین مبارزه نه تنها هدفی جهانی و آرمانگرا برای بدست آوردن افتخار زیر سایه پرچم ایران ندارند بلکه با توجه به پرداختی که در طول فیلم روی آنها صورت میگیرد، مغرورتر و بی ثبات تر از آن هستند که شمایل اخلاقی لازم برای الگو شدن را داشته باشند.تنها یکبار کارگردان می کوشد به کمک تعلیق، شمایل یک قهرمان را در مبارزه آخر و ضربه نزدن به پای مصدوم حریف و حتی باخت انسانی او ایجاد کند اما با توجه به آن چه که از کاراکتر در طول فیلم کاشته است، لقمه بزرگ تر از دهانی است که باور کنش را بسیار سخت می کند. انتقال محوریت داستان به ارجاعات سیاسی آن هم قبل از اینکه این انتقادها راه خود را به متن اثر باز کنند، آنقدر وصله ناچسبی است که تنها کاربردش را می توان مخدوش سازی لحن فیلم دانست.اینکه در دل اثر به واسطه موضوع داستان آن، صحبتی و یا انتقادی از نفوذ فدراسیون در موارد ریز و درشت فنی و یا عدم مبارزه با حریف اسرائیلی و مسائل اینچنینی به میان آید، شاید در راستای فضای فیلم قابل هضم باشد اما پیش کشیدن مشکلات سیاسی مربوط به مباحث پناهندگی ورزشکاران و یا مسئله دو تابعیتی ورزشکاران افغانی و یا حتی به میان آوردن مشکلات ورزش بانوان و فشارهای سیاسی روی آنها، اگرچه شاید به درستی… اما دیگر زوایدی است که نمیتوان تمامی آنها را در بطن و بستر یک فیلم فریاد زد و در عین حال ساختار درست و روایی آن را حذف کرد.

نکات مثبت فیلم سونامی

« سونامی » سراسر کلیشه است و نمی توان نکات مثبت چندانی در آن یافت. شاید بازی مهرداد صدیقیان بتواند توجهتان را جلب کند.

نکات منفی فیلم سونامی

شخصیت پردازی های فیلم بسیار ضعیف و دور از انتظار بوده اند. در وجود قهرمان فیلم نشانی از ویژگی های قهرمانانه نیست و بیش از حد سست و منفعل به نظر می رسد و هیچ شباهتی هم به قهرمان سابق ندارد!
به حدی داستان های پراکنده در « سونامی » وجود دارند که باعث شده قصه اصلی فیلم به حاشیه رانده شود. خرده داستان هایی که به غنای قصه نمی افزایند و بی توجه به ظرفیت های فیلم به آن اضافه شده اند.
رابطه های عاشقانه فیلم نیز در کنار خرده داستان های پراکنده فیلم، بسیار گنگ هستند نه چرایی شکل گیری مشکلات رابطه مرتضی با همسر سابقش مشخص است و نه رابطه عاشقانه بهداد و ترگل و شک و دلایل وجود شک و تردیدها در آن. رابطه هایی که شکل نگرفته اند و نگاهی سطحی به آنان صورت گرفته است.
در آثار ورزشی معمولاً قوی ترین پرداخت شخصیت ها به مربی و ورزشکار مربوط می شود. اما در « سونامی » اهمیتی به شخصیت مربی داده نشده و او با کلی تناقض به حال خود رها شده است.

کارگردان فیلم سونامی

میلاد صدرعاملی که پسر رسول صدرعاملی، کارگردان سینمای ایران است. صدرعاملی کار خود را به عنوان بازیگر با فیلم « من ترانه پانزده سال دارم» به کارگردانی پدرش آغاز کرد اما بعدها به پشت دوربین رفت و دستیار پدرش شد. « سونامی » اولین ساخته سینمایی میلاد صدرعاملی است.