معرفی فیلم تنگه ابوقریب

در این مطلب از ساعد نیوز به معرفی و بررسی فیلم تنگه ابوقریب خواهیم پرداخت.باما همراه باشید.

خلاصه فیلم تنگه ابوقریب

این فیلم که بر اساس واقعیت است، روایتی است از دفاع گردان عمار یاسر لشکر ۲۷ محمد رسول الله در برابر لشکرکشی رژیم بعث در موقعیت تنگهٔ استراتژیک ابوقُرَیب دهلران و حمله به فَکّه و شرهانی،در روزهای پایانی جنگ. عراقی ها باید از سد یک پایگاه که شکل تنگه است عبور کنند که با مقاومت شدید نیروهای ایرانی روبه رو می شوند.

نقد فیلم تنگه ابوقریب

فیلم تنگه ابوقریب به همان میزان که به کارهای پیشین بهرام توکلی شباهت دارد، اثری متفاوت در کارنامه او تلقی می شود. توکلی که پیش از این با فیلم هایی مثل پابرهنه در بهشت، پرسه در مه، اینجا بدون من، آسمان زرد کم عمق، من دیه گو مارادونا هستم و بیگانه در سینمای ایران خط و ربط مشخص خودش را پیدا کرده بود، با سراغ گرفتن از تنگه ابوقریب توجهات بسیاری را متوجه خودش کرد.مولفه اصلی سینمای بهرام توکلی را باید توجه و توانایی بالایش به خلق جهان عمیق و چندلایه شخصیت ها و ترسیم دنیای درونی آنها دانست. این ویژگی به آن معناست که محور اصلی شکل گیری فیلمنامه و فیلم های بهرام توکلی، کشمکش و تعارضات درونی شخصیت ها با خود و درادامه جهان بیرونی شان است.غالب شخصیت های اصلی فیلم های توکلی شخصیت هایی درون گرایی هستند که با ماهیت وجودی و تفکرات و برداشت هایشان از زندگی و روابط انسانی و حتی رابطه انسان با جهان پیرامونی مسئله جدی دارند و غالبا در مرحله ای حیاتی از پوست اندازی و تحول عمیق درونی به سر می برند. باید اعتراف کرد که توکلی تا اینجا توان بالایی در تصویری کردن جهان درونی شخصیت هایش داشته است؛ جهانی که به فیلمنامه و بعد به فیلم بدل کردنش امری پرخطر است، چرا که اندک نقیصه ای در تصویر کردن آنچه در ذهن شخصیت ها می گذرد، می تواند رشته همراهی مخاطب با اثر را پاره کند و فیلم از دست رفته تلقی شود.برخلاف آنچه شاید در نگاه نخست به فیلم تنگه ابوقریب، در ذهن متبادر شود، توکلی در تجربه سراغ گرفتنش از یک فیلم به دشت پر ضدوخورد و به ظاهر برون گرایانه اطراف موضوع جنگ ایران و عراق، این بار هم محور کارش را روی شخصیت ها و نه لزوما رخدادهای بیرونی قرار داده است.

فیلم تنگه ابوقریب به دلیل زاویه نگاه عریان و کم زائده اش به جنگ و زمینی و قابل لمس ترسیم کردن شخصیت ها و رخدادها و تحول ها، بعد از سال ها به یکی از بهترین درام های جنگی ایران بدل شده است که به راحتی با نمونه های جهانی اش قابل مقایسه است. اما سوال اینجاست که آیا کیفیت قابل اعتنای فیلم تنگه ابوقریب مرهون کیفیت فیلمبرداری، طراحی صحنه و لباس، چهره آرایی و کارگردانی صحنه عظیم و پر چالش است؟ پاسخ هم بله است و هم خیر.بخش بزرگی از داشته های فیلم، به ویژه با فرض اینکه روی پرده عریض و با کیفیت صدای خوب تماشا شود، مدیون همین ویژگی های فنی فیلم است که البته دستاورد کمی نیست و قدمی بزرگ در به رخ کشیدن توان کارگردانی بهرام توکلی است.اما وجه مهم تر ماجرا به واسطه زاویه دید درست فیلمنامه رقم خورده است. سال های سال فیلم هایی با موضوع دفاع مقدس، سرشار بود از صحنه و موقعیت ها و شخصیت هایی که همگی ماهیت بیرونی داشتند و بیشتر نگاه شکلی به مقوله ساخت فیلم های جنگی را تداعی می کردند. شخصیت ها همگی تخت و اهورایی و موقعیت ها پر ضد و خورد و هیجان انگیز بود تا جایی که به هیجان آمدن مخاطب امری مهم تر تلقی شده بود تا زمینی و قابل درک و همراهی بودن برای تمام مخاطبان، حتی کسانی که در دروان جنگ به دنیا نیامده بودند.همواره از سوی متولدین سال های بعد از جنگ در مورد فیلم های حوزه جنگ این نظر مطرح می شد که چرا ما نمی توانیم این موقعیت ها و شخصیت ها را کاملا درک و خودی کنیم؛ پاسخ مشخص بود، استمرار نگاه تبلیغاتی (که در دوران جنگ ضروری هم بود) در دهه های بعد از جنگ تنها در حالتی قابل درک بود که مخاطب تجربیات شخصی اش از جنگ را به فیلم ضمیمه کند و در ادامه به درک عمیق تر موقعیت های فیلم برسد.

فیلم تنگه ابوقریب اما با رو کردن برگ برنده شخصیت پردازی حقیقی و قابل لمس این نقیصه را برطرف کرد. همه چیز از یک، هویج بستنی، آغاز می شود و درنهایت به قهرمانی و رشادت ختم می شود. همه چیز ظرف ۲۴ ساعت رقم می خورد. شخصیت هایی قابل لمس که دغدغه هایی قابل لمس دارند در موقعیتی قابل لمس معرفی می شوند. شخصیت هایی که هر یک چنان شیرین، واقعی تصویر می شوند که گویی هر یک از ما مشابه آنها را در میان خانواده و دوستان می توانیم پیدا کنیم. شخصیت هایی که حرف های بزرگ و شعاری نمی زنند، زندگی های عادی دارند، مشکلاتی دارند از جنس تمام مشکلاتی که همه مردم ایران دارند، نقص هایی دارند از جنس نقص هایی که همه ما داریم، نتیجه اینکه بسیار واقعی هستند.از سوی دیگر همین شخصیت ها با تکیه بر مولفه های ظریف شخصیت پردازی و نه لزوما سخنان نخراشیده و شعاری، ماهیتی انسانی و اخلاقی پیدا می کنند و در همان سکانس ابتدایی «آبمیوه خوری» دل مخاطب را به دست می آورند. حال همین شخصیت ها بنا به ضرورت در کمتر از چند ساعت بعد از این همکاری راهی خط مقدم می شوند تا از تنگه ای دفاع کنند که عبور دشمن از آن به معنی سرافکندگی برای کشور خواهد شد. پس آدم های عادی و دوست داشتنی در موقعیت قهرمانی قرار می گیرند.این همان ویژگی ای است که سال ها دنبالش بوده ایم، یعنی تصویر دقیق و درستی از قهرمان ایرانی که از جنس مردم است و همزمان بزرگی کردن و فداکاری را بلد است. مگر فرماندهان و قهرمانان جنگ ایران با عراق کسانی جز این شخصیت ها بودند. پس شیوه نگاه، اندازه اطلاعات در مورد شخصیت ها، سرعت ارائه اطلاعات و زمان بندی برای رسیدن از واقعیت عادی به موقعیت قهرمانی بدون دیالوگ ها و رفتارهای غلو شده می شود برگ برنده توکلی در نگارش و ساخت یک فیلمنامه در حوزه سینمای جنگ در ایران. شاید بهترین مثال برای این مدعا که شخصیت پردازی برگ برنده فیلم تنگه ابوقریب بوده، همین دیالوگ امیر جدیدی در لحظات پایانی فیلم و در میانه هجوم وسیع ارتش عراق باشد که می گوید: «حیف شد کاش هویج بستنیم رو تا تهش می خوردم، هولم کردین نتونستم راحت هویج بستنیم رو بخورم».در واقع توکلی تا آخرین لحظه حیات شخصیت هایش، از عمیق، اما همزمان زمینی تصویر کردن شخصیت هایش دست بر نمی دارد و همین مسئله شخصیت ها را برای مخاطب همدلی برانگیز و دوست داشتنی می کند. این دقیقا همان ویژگی است که وجودش اقبال مخاطب به هر اثر سینمایی ای را تضمین می کند.

کارگردان فیلم تنگه ابوقریب

بهرام توکلی : بهرام توکلی (زادهٔ ۴ آذر ۱۳۵۵) فیلمنامه نویس و کارگردان ایرانی ا ست. او دارای مدرک کارشناسی تاتر از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و مدرک کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی از دانشگاه تربیت مدرس است. وی فعالیت سینمایی را با کارگردانی فیلم های کوتاه شروع کرد.

بازیگران فیلم تنگه ابوقریب

جواد عزتی
امیر جدیدی
حمیدرضا آذرنگ
علی سلیمانی
مهدی پاکدل
مهدی قربانی
یدالله شادمانی
قربان نجفی
بانیپال شومون
میلاد یزدانی
مهدی صباغی

دیگر عوامل فیلم تنگه ابوقریب

تهیه کننده : سعید ملکان ، مدیر فیلمبرداری : حمید خضوعی ابیانه ، طراح صحنه و لباس : محمدرضا شجاعی ، صدابردار : رشید دانشمند ، طراحی و ترکیب صدا : امیرحسین قاسمی ، مدیر تولید : محمدرضا منصوری ، برنامه ریز : علی مردانه ، دستیار اول کارگردان : محمد عسگری ، آهنگساز : حامد ثابت ، جانشین تولید : کیومرث عباسی ، عکاس : محمد بدرلو ، محصول مرکز فیلم و سریال سازمان هنری رسانه ای اوج