معرفی فیلم ترن

امیر قویدل کارگردانی است که خودش را با فیلم ترن در سینمای ایران جاودانه کرد. ترن یکی از فیلم های خوش ساختی است که در اوایل انقلاب با موضوع مبارزات مردم ساخته شد و مورد استقبال مردم قرار گرفت. این فیلم تاکنون چندین بار از تلویزیون پخش شده است و جالب اینجاست که پس از هر بار نمایش منتقدان درباره آن نوشته اند و ویژگی هایی را که این فیلم به عنوان یک اثر کامل از آن برخوردار است مورد بررسی قرار داده اند. ترن سال گذشته به عنوان بهترین فیلم انقلابی معرفی شد.قویدل با ساخت ترن نشان داد که فیلمساز قابلی است، تصویر را می شناسد و می داند قصه خود را چگونه در سینما بیان کند تا مخاطب با او همراه شود، از دیدن فیلم لذت ببرد و مهم تر این که تحت تاثیر قصه فیلم قرار گیرد. البته قویدل پیش از کارگردانی ترن فیلم های خونبارش، برنج خونین و سردارجنگل را هم کارگردانی کرد که هر کدام از این فیلم ها، آثاری ارزشمند هستند که توانستند سینمای پس از پیروزی انقلاب را سرو سامان بخشند و پایه های آن را محکم سازند. قویدل در سال 66 با ساخت فیلم ترن نام خود را در سینما تثبیت کرد و توقع مخاطبی که با سبک و نوع سینمای او آشنا شده بود را بالا برد. بعد از این فیلم بود که نام قویدل برابر شد با نام ترن. قویدل بعد از ساخت ترن در سال های 68 و 69 فیلم های دل نمک و گالان را ساخت که آثار قابل تاملی در سینمای ایران هستند و در سال 71 فیلم بندر مه آلود را کارگردانی کرد تا نشان دهد که می تواند نظرات خود درباره سینما را به روز کند و با نفس مخاطب پیش آید. اما دهه 70 دهه خوبی برای قویدل نبود. او تا پایان این دهه فیلمی نساخت و شاید همین دوری از سینما بود که او را در عرصه تلویزیون فعال کرد. قویدل زمانی سریال سازی در تلویزیون را شروع کرد که اعتبار خوبی در بین مردم داشت و می توانست این اعتبار را در تلویزیون تداوم بخشد. اما سوال این است چرا چنین نشد؟برخی معتقدند کار کردن در تلویزیون راحت تر از سینماست چون آنها هرچه بر سفره مخاطب بگذارند او آنها را مصرف می کند و به کیفیت آنچه می بیند زیاد فکر نمی کند. اما استادان ارتباطات و جامعه شناسان با بررسی های خود نشان داده اند که این تفکر کاملا اشتباه است و اگر چنین نگرشی در تلویزیون راه یابد باعث می شود این رسانه مخاطبان اندیشمند خود را از دست بدهد و سطح سلیقه و مطالبات عموم مردم کاهش یابد و این یعنی نابودی تلویزیون و اهدافی که به عهده آن گذارده شده است.تلویزیون کشور ما در سال های اخیر نشان داده است که به تولیدات خود اهمیت می دهد و تمایل دارد تمام اقشار مردم را با تلویزیون و برنامه های آن همراه کند که در این زمینه توفیقات خوبی هم داشته و تولید و پخش سریال هایی چون میوه ممنوعه، اغما، ساعت شنی، مدار صفردرجه و... نشان دهنده این هدف رسانه ملی است.اما با همه اینها برخی از کارگردانان گویا هنوز هم بر سر همان قول قدیمی هستند و مخاطب تلویزیون را زیاد جدی نمی گیرند و اگر در تلویزیون حضور پیدا می کنند دلایل خاصی دارد که مهم ترین آنها می تواند ادامه روند حرفه ای باشد. چون یک کارگردان که از ابتدای جوانی از طریق فیلمسازی امرار معاش کرده و زندگی خود را گذرانده است و کار دیگری جز کارگردانی نمی شناسد، باید برای تداوم زندگی این حرفه را ادامه دهد. این دسته از کارگردانان هرچند کار خود را می شناسند اما معمولا با بی حوصلگی خود نمی توانند کنار بیایند و بیننده هم می تواند براحتی این بی حوصلگی را در آثار آنها ببیند.با این مقدمه برمی گردیم به نوع کار کارگردانی چون امیر قویدل که با صبر و حوصله بی نظیری فیلمی چون ترن را در سال هایی که سینمای ایران امکانات چندانی برای ساخت فیلمی پرحرکت و ویژه ای را نداشت، کارگردانی کرد و از خواسته های خود برای ساخت یک اثرماندگار کوتاه نیامد. اما همین کارگردان وقتی به تلویزیون می آید وسواس های خود را کنار می گذارد و با پیروی از همان قانون نا نوشته که می گوید کار تلویزیون فقط پر کردن آنتن است سریال هایی را می سازد که به سختی می توان باور کرد کارگردان آنها همان فیلمسازی است که روزی روزگاری فیلمی به نام ترن ساخته است.سریال سرزمین من به کارگردانی امیر قویدل چند شبی است که از شبکه یک سیما پخش می شود. موضوع این سریال در عراق می گذرد و بازیگران آن همگی عرب هستند. گویا در این سریال که به سفارش شبکه برون مرزی سیما تولید شده است قرار است نابسامانی های عراق و مبارزات مردم آن با بعثی ها به تصویر کشیده شود. اما واقعیت این است که سرزمین من یکی از ضعیف ترین سریال هایی است که در چند سال گذشته در تلویزیون تولید شده است. نام قویدل هنوز هم برای برخی از مردم نامی معتبر است هرچند مخاطبانی که با این کارگردان با سریال هایی چون روح مهربان و ستاره سهیل آشنا شدند، نمی توانند زیاد از واژه کارگردان معتبر که ما از آن برای قویدل استفاده می کنیم سر در بیاورند.آنها قویدل را با سریال هایی می شناسند که نه تنها در جذب مخاطب فرهیخته ناتوان عمل کرده بلکه عموم مخاطبان را هم ساده انگار به شمار آورده و هیچ تلاشی نکرده است تا با اثر خود به مخاطب احترام بگذارد و سطح آگاهی های او را بالا ببرد.معمولا مرسوم است که کارگردانانی چون قویدل از نوشتن اینگونه نقدها به شدت ناراحت می شوند و با دلخوری از نگارنده آن، عنوان می کنند که مگر خود تو چقدر سواد و آگاهی در این زمینه داری، کنار گود ایستاده ای و بدون در نظر گرفتن شرایط و امکانات ساخت تند و تند نقد می کنی، اگر خیلی بلدی بیا و خودت یک فیلم کوتاه کارگردانی کن تا حساب کار دستت بیاید.اما با همه اینها مخاطبی که قویدل را می شناسد و به او احترام می گذارد نمی تواند قبول کند این کارگردان شعور او را نادیده گرفته است و سریالی ساخته که نه داستان گیرایی دارد نه نقش آفرینی که حتی بتوان نام بازیگر روی او گذاشت و نه یک ذره در کارگردانی، تصویربرداری و دیگر امور فنی آن دقت شده است و باز هم جای تعجب دارد که این سریال چگونه توانسته است سه شب در هفته مجوز پخش بگیرد.

فرامرز قریبیان، خسرو شکیبایی، حسین ملکی، عنایت بخشی، فتح اله، کنعان کیانی، امراله صابری شیروانی، سروش خلیلی، کیومرث ملک مطیعی، عباس کسایی، عباس خان مختاری، امیر معاون زاده، حسین صفاریان، کریم پرویزیان، بهرام روشن، محمد اقبالی کازرونی، محمدرضا، حسین صادقی، توران قادری، عصمت رضایی، محمدرضا راد، آزادی، عباس نوذری

سایر عوامل فیلم ترن

کارگردان: امیر قیدل، دستیار کارگردان:پرويز محقق،رضا خرسندی، صمد کاظمی، نویسنده: امیر قویدل، طرح اولیه داستان: حسن هدايت، جمال اميد، بهرام ري پور،تهیه کننده:محمدجعفر صديق،ماشاءاله افراشته،هادي مشكوت‏، مدیر فیلمبرداری: فرج الله حيدري، دستیار فیلمبردار:سيدنظام كشفي،امير عرب، عکس: بهروز صادقی،طراح صحنه و لباس:امیر قویدل