معرفی هنر گلدوزی و مراحل انجام آن با دست
گلدوزی چیست؟
این هنر دست ساز روی پارچه یا اجناس شبیه آن به وسیله نخ های ابریشمی، نخ های گلابتون و یا نخ های معمولی طرح های برجسته ایجاد میکنند.این طرح ها در ابتدا بیشتر شکل های گوناگون گل ها را در بر می گرفت ولی با پیشرفت هنر کم کم طرح های مختلف هم وارد این هنر شد.
تاریخچه گلدوزی
شاید برای شما هم جالب باشد که کلمه ی embroidery به معنای گلدوزی، از واژه ی فرانسوی broderie معنای آراستن یا تزیین گرفته شده است. امروزه هنر گلدوزی در سرتاسر جهان، هنرمندان و علاقمندان زیادی دارد، اما اعتقاد بر این است که خاستگاه آن چین و خاور نزدیک بوده است. اولین زمان پیدایش گلدوزی به قرن نهم و دهم در سوئد بر می گردد. دورانی که عصر وایکینگ نام گرفته است. اما دو قرن بعد، حدود سال ۱۰۰۰ میلادی بود که هنر گلدوزی در اروپا فراگیر شد. در این دوران، کلیسای مسیحی به شدت رشد کرده بود و بر بسیاری از کشورها تسلط داشت. آن ها برای نشان دادن شکوه و قدرت و ثروت شان، پارچه های تزیین شده را از دیوار می آویختند یا به عنوان رومیزی بر روی میز پهن می کردند. پرده ی نقش دار Bayeux، که یادآور دوره ی تسلط نورمن انگلستان در سال ۱۰۶۶ است یکی از معروف ترین آثار گلدوزی جهان و محصول همان دوره است. اندازه ی این پرده، حدود ۷۰ متر در ۵۰ سانتیمتر بوده و بر روی پارچه ی کتانی با الیاف پشمیِ رنگیِ آن، حدود پنجاه صحنه ی مختلف گلدوزی شده است.
وسایل مورد نیاز برای گلدوزی
- نخ عمامه و یا نخ دِمسه (dmc) که در رنگ های متنوع می توانید تهیه کنید.
- پارچه های مخصوص گلدوزی که این گونه پارچه ها می توانند از جنس کتان و یا هر جنسی که حالت کشسانی ندارند باشند ولی در ابتدای کار توصیه می شود از پارچه های مخصوص گلدوزی با کانت بالا استفاده شود.
- کارگاه که در رنگ ها و اندازه های مختلف در بازار وجود دارد و برای نگه داشتن و فیکس کردن پارچه استفاده می شود.
- سوزن که از سوزن های بلند و مخصوص گلدوزی استفاده می شود.
- قیچی و کاربن و ماژیک و یا خودکار مخصوص پارچه که با استفاده از حرارت به راحتی طرحی که با خودکار کشیده اید پاک می شود.
- لایه حریر که در مواقعی که بافت پارچه به صورتی باشد که دوختن بر روی آن به سختی امکان پذیر باشد استفاده می شود و می توانید لایه حریر را از طرفی که زبر تر است بر روی پارچه قرار دهید و به وسیله ی حرارت اتو لایه ی حریر را به پارچه بچسبانید تا دوختن راحت تر انجام شود.
کاربرد های گلدوزی با دست
گلدوزی به دو صورت انجام میشه گلدوزی کامپیوتری که با چرخ خیاطی ها انجام میشه و گلدوزی با دست که با سوزن انجام میشه هر دو گلدوزی هم کاربرد های زیادی داره گلدوزی با دست روی مانتو ، گلدوزی برزیلی روی مانتو ، گلدوزی با دست روی لباس ، گلدوزی روی شال ، گلدوزی روی لباس مجلسی و غیره همچنین می تونی با گل دوزی یک تابلو گلدوزی زیبا بسازید این تابلو رو می تونید قاب کنید و یا با همون کارگاه گلدوزی نصبش کنید هم چنین می تونیئ رومیزی گلدوزی شده بسازید در کل نر گلدوزی یه هنر تزیینی هست و می تونید گلدوزی دستی روی پارچه انجام بدید و بعد اون رو به شکل مانتو ، لباس ، شال و غیره بدوزید.
گلدوزی با چرخ
چرخ های خیاطی که برای گلدوزی استفاده می شود، هم کاربرد خانگی دارد و هم کاربرد صنعتی. کاربرد خانگی آن برای هنرمندانی که در خانه به کار با آن می پردازند، مهم تر می باشد. البته خوب است که بدانید چرخ خیاطی های منحصر به فرد، دارای برنامه های از پیش تعیین شده است. لذا شما می توانید با توجه به قسمت کامپیوتری که برای این چرخ خیاطی ها در نظر گرفته شده طرح را اعمال نمایید.
لذا این چرخ خیاطی ها دقیقاً طرح شما را بر روی پارچه اجرا می نمایند. پس می بینید که کارایی این چرخ خیاطی ها بسیار مهم و پیچیده می باشد. جالب است که بدانید دقت این چرخ خیاطی ها بسیار بالا است. همین موضوع سبب می شود تا افراد به راحتی بتوانند نسبت به تولید آثار زیبا اقدام نمایند. شما می توانید چندین نخ با رنگ های مختلف را در این چرخ خیاطی ها قرار دهید. لذا تعداد دوک هایی که این چرخ خیاطی ها می گیرند بر اساس نوع کارایی که برای آنها طراحی شده و برندی که دارند متفاوت است.
انواع طرح گلدوزی
انواع طرح های گلدوزی، جدید و جذاب هستند. تقریباً هر طرحی را که در نظر داشته باشید می توانید در این هنر روی پارچه اجرا کنید. به ویژه طرح هایی که از طبیعت هستند، گل ها و برگ ها یا پرندگان را به نمایش می گذارند، جزو محبوب ترین طرح های گلدوزی دسته بندی می شوند. برای طرح گل ها و درختان می توان تکنیک گل دوزی برجسته را اجرا کرد. به این ترتیب نمای گل ها، زیباتر و با جلوه بصری بهتری دیده می شود.برای گلدوزی کردن روی لباس کودکان و نوزادان می توان طرح های فانتزی و کارتونی را اجرا کرد. طرح پروانه، حیوانات کوچک نظیر جوجه، مرغابی، خرس یا گل های ریز رنگارنگ همگی برای لباس کودکان مناسب هستند.
از هنر گلدوزی با طرح و نقش های شاخه های انواع گل ها نظیر گل آفتابگردان، گل داوودی، گل میخک، گل رز می توان برای تهیه و دوخت سرویس آشپزخانه و جهیزیه عروس استفاده کرد. طرح و نقش هایی که در هنر گل دوزی می توان به کار برد هم می تواند طبق یک الگوی خاص باشد یا می تواند انتزاعی و به طور کامل برگرفته از تخیلات فرد باشد. آنچه اهمیت دارد این است که هنرمند با مهارت هر چه تمام تر بتواند این نقش ها را روی پارچه پیاده کند.برای اینکه نقش گلدوزی شده کاملاً متقارن و یکنواخت روی پارچه ایجاد شود معمولاً می توان از شابلون های مخصوص که برای این کار وجود دارد استفاده کرد. کافیست نقش مورد نظر را با مداد روی پارچه منعکس کنید و سپس مرحله دوخت را آغاز نمایید.
ایده های گلدوزی در تزیینات مختلف
ایده ۱ : یکی از راحت ترین کارها استفاده از گلدوزی برای تزئین دیوار هاست؛ اثر هنری تون رو با همون حلقه ی گلدوزی بزنید به دیوار.
ایده ۲ : جاسوزنی های خوشگل و رنگی درست کنید.
ایده ۳ : با گلدوزی کاری کنین که کیف های ساده خوشگل تر به نظر برسن.
ایده ۴ : از این هنر برای خوشگلسازی بالشت ها هم میشه کمک گرفت.
مراحل گام به گام گلدوزی با دست به چه صورت می باشد؟
گام اول
خرید ابزار های مناسب گلدوزی است
گام دوم
در مرحله باید طرح مورد نظر خود برای گلدوزی را انتخاب کنید. شما می توانید از هر چیزی در اطرافتان و یا در طبیعت ایده بگیرید. علاوه بر این طرح های بسیار زیاد و متنوعی در اینترنت موجود است و شما قادرید با توجه به سلیقه ی خود به راحتی یکی از آن ها را انتخاب کنید. میتوانید از این مقاله طرح های خام را پرینت بگیرید و از آن ها استفاده کنید.
گام سوم
بعد انتخاب طرح شما باید، بتوانید طرح مربوطه را بر روی پارچه منتقل کنید. طرح هایی که انتخاب کرده اید باید روی یک پارچه ی مناسب و با استفاده از یکی از روش های دوخت، گلدوزی شوند. در این گام شما باید یک پارچه مناسب پیدا کرده و طرح انتخابی را روی پارچه بکشید. برای این کار می توانید از خودکار حرارتی، ماژیک پاک شونده با آب، ماژیک محو شونده، مداد و کاربن خیاطی استفاده کنید. برای راحتی کار می توانید از طرح مورد نظر پرینت گرفته و با کاربن آن را روی پارچه پیاده سازی نمایید.
گام چهارم
بعد از انتخاب طرح و انتقال آن، شما باید انواع مختلف دوخت ها در گلدوزی را یاد بگیرید و با توجه به نیاز خود یکی را انتخاب کنید. انواع مختلفی از دوخت ها وجود دارند که برخی از آن ها عبارتند از: دوخت بخیه ساده، دوخت شلال، دوخت ساقه دوزی، دوخت زنجیره ای، دوخت فرانسوی و …گل هایی که کوک می زنید یا به صورت ساده گلدوزی می شوند و یا به صورت برجسته؛ معمولا به گلدوزی برجسته گلدوزی برزیلی هم گفته می شود.
گام پنجم
سومین گام شروع گلدوزی نخ کردن سوزن می باشد! این کار ممکن است برای کسانی که در خیاطی یا هنرهای مشابه تجربه دارند ، راحت باشد. با اینکه چشم سوزن گلدوزی بزرگتر از سوزن های عادی است، اما نباید نخ را دو لایه کنید. با این کار حتی اگر نخ از سوزن رد شود، دوخت شما زیبا و مرتب دیده نمی شود.
توجه داشته باشید که بیشتر نخ های گلدوزی 6 رشته ای هستند و زمانی که طرح انتخابی شما دارای جزئیات و ظریف کاری است باید این رشته ها را از هم جدا کنید. جدا کردن رشته های نخ از هم بسیار ساده است و به راحتی با استفاده از ناخن می توانید این کار را انجام دهید .
گام ششم
قبل از شروع دوخت باید پارچه را درون کارگاه قرار دهید. برای استفاده از کارگاه، ابتدا باید پارچه مورد نظر را کمی بزرگ تر از سایز کارگاه به صورت مربعی برش بزنید. سپس باید پیچ کارگاه را شل کنید و پارچه را روی حلقه میانی قرار دهید. سپس حلقه بیرونی را روی پارچه قرار داده و پارچه را از فضای بین دو حلقه بکشید تا حدی که سطح پارچه کاملا صاف شود. در آخر نیز برای اینکه پارچه به همین شکل ثابت بماند باید پیچ کارگاه را سفت ببندید.
گام هفتم
در این مرحله باید تمام لوازم مورد نیاز مثل نخ و قیچی و … را در دسترس قرار دهید. همچنین بر طبق توضیحات، پارچه ی طراحی شده هم درون کارگاه آماده شده باشد. حال شما می توانید از روی طرح هایی که کشیدید شروع به گلدوزی نمایید. اینکه شما از کجای کار شروع به دوخت کنید هیچ تفاوتی نمی کند و کاملا به راحتی شما بستگی دارد.
توجه کنید برای شروع گلدوزی باید سوزن را از زیر پارچه وارد کنید و در اخر هم گره نهایی را محکم بزنید تا دوخت های شما باز نشوند. منظور از گره نهایی این است که چندین بار سوزن را در یک محل از پارچه عبور دهید تا کار محکم شود.