معرفی کتاب امید آفتابی من اثر احمد شاملو

درباره احمد شاملو

احمد شاملو (۲۱ آذر ۱۳۰۴ – ۲ مرداد ۱۳۷۹) متخلص به الف. بامداد و الف. صبح، شاعر، فیلم نامه نویس، روزنامه نگار، پژوهشگر، مترجم، فرهنگ نویس و از دبیران کانون نویسندگان ایران بود. شاملو تحصیلات مدرسه ای نامرتبی داشت؛ زیرا پدرش افسر ارتش بود و پیوسته از شهری به شهری گسیل می شد، و از همین روی خانواده اش هرگز نتوانستند مدتی طولانی جایی ماندگار شوند. زندانی شدنش در سال ۱۳۲۲ به سبب فعالیت های سیاسی پایانِ همان تحصیلات نامرتب بود.

درباره کتاب امید آفتابی من

«امید آفتابی من» نامه های احمد شاملو، شاعر توانای معاصر به پسرش سامان است. ۵۰ نامه از احمد شاملو به سامان در این کتاب آمده که اولین آن در تاریخ ۱۱ خرداد ۱۳۵۲ و آخرین ان در تاریخ ۲۹ تیرماه ۱۳۷۷ نوشته شده است. در مقدمه این کتاب که به قلم آیدا سرکیسیان نوشته شده، می خوانیم: «در مرداد ماه سال ۱۳۷۹ بعد از سال ها برادران گرد هم آمدند، سیاوش، سیروس و سامان، در خانه یی که دیگر پدر در آن خانه نبود، تنها صدای پدر بود و دوستان و دوست داران شاملو در خیابان دهکده و حیاط خانه یی که صدای قدم هاشان هُرم گرما را به زمزمه جویبار بهاری در سایه درخت بدل کرده بود.» در بخشی از نامه ای که در پشت جلد کتاب هم امده است، نوشته شده است: «امید آفتابی من! جز این آرزو ندارم که حالت خوب و فکرت راحت واعصابت آرام باشد.در کارت توفیق حاصل کنی و پشتیبان روحی پدرت باشی که امیدش هستی و می دانی که درباره ات چه عقیده و چه قضاوتی دارد.در عین حال دلم می خواهد واقعا دنیا را بشناسی و با چشم باز وعقل سلیم درمسائل نگاه کنی و درحالی که جسما و روحا جوانی خود را حفظ میکنی و از زندگی کوتاهی که آدمی زاد در این چهار صباح عمر خود دارد لذت می بری و هر ساعت زندگیت را غنیمتی بازیافته تلقی می کنی،ازلحاظ فکر و معرفت هر ساعت پیرتر و جهاندیده تر بشوی.دلم می تپد و آرزو دارم که به این خواست من لبیک بگوییو بکوشی این جور باشد.»

«آثار من، خود اتوبیوگرافیِ کاملی است. من به این حقیقت معتقدم که شعر، برداشت هایی از زندگی نیست، بلکه یکسره خودِ زندگی است.» هر مخاطبی که اندک الفتی با آثار شاملو داشته باشد، بی درنگ تصدیق خواهد کرد که گفته ی نقل شده از او، به راستی در باب شعرهای وی صدق می کند. شاملو از آن دسته شاعرانی بود که در شعر خویش، حیات خود را چنان که زیسته اند -نه بیشتر، و نه کمتر- می سرایند. او حتی در سیاسی ترین آثارش، لحظه ای از «منِ خویش» فاصله نگرفت و در تمام اشعارش، از نخستین آن ها تا واپسینشان، جهان را چنان که دید و لمس کرد، به تصویر کشید. شاید به همین خاطر است که زندگی خصوصی شاملو، بیش از هر شاعر دیگری، در کانون توجه دوست دارانش قرار گرفته است. زیرا بدیهی است که اطلاع از جزئیات زندگی شخصیِ شاعری با شعری چنین شخص محور و خودکاوانه، فهم آثار او را به مراتب دقیق تر، و از بسیاری جهات، ساده تر می سازد. در ادامه ی همین مطلب، باید گفت که مطالعه ی کتاب امید آفتابی من می تواند بسیاری از زوایای پنهان در شعر شاملو را آشکار کند. چه، در این اثر، با برخی از ناشناخته ترین وجوهِ زندگی شخصی این شاعر پیچیده و بزرگ آشنا می شویم. در کتاب امید آفتابی من مخاطب نامه های خصوصی احمد شاملو به فرزندش، سامان، و پاسخ های سامان شاملو، به نامه های پدر، خواهید بود. شمار نامه هایی که از احمد شاملو در این کتاب گرد آمده، به عدد پنجاه می رسد. نخستینِ این نامه ها به تاریخ 18 خرداد 1352، و آخرین آن ها، به تاریخ 29 تیر 1379 مرقوم شده اند. در کتاب امید آفتابی من با سیمایی از احمد شاملو مواجه می شویم که تا پیش از انتشار این کتاب، کمتر با آن آشنا بوده ایم؛ این سیما، سیمایِ پدرانه ی احمد شاملوست. اغلب ما شاملوی عاشق را، از مجرای مطالعه ی نامه هایش به آیدا، و البته انس با اشعار عاشقانه ی او در باب این زنِ شگرف، می شناسیم. همچنین، شاملوی شاعر را، از طریقِ مطالعه ی مجموعه ی دفترهای شعری اش؛ و البته، شاملویِ روشنفکر و اهل تحقیق را، به واسطه ی آگاهی از تأثیر او بر فضای فکری و فرهنگی ایرانِ معاصر. با وجود این، درباره ی شاملوی پدر کمتر خوانده ایم و می دانیم؛ نقطه ی تاریکی که حال، به یمن در دسترس بودن نامه های پرشمار او به فرزندش، سامان، می تواند در پرتوی روشن تر، نگریسته و آشکار گردد. با خواندن کتاب امید آفتابی من، چهره ی مردی را می بینیم که همچون هر پدر دیگری، دلسوزانه و صادقانه به فرزند خود عشق می ورزد، و در این عشق ورزی، البته که گاه مسیر خطا می پیماید. مطالعه ی نامه های شاملو در کتاب حاضر، بیش از هر چیز، این فایده را دارد که به ما یادآوری می کند که حتی بزرگ ترین شاعران و متفکران نیز، لزوماً افرادی بی نقص و کامل نیستند؛ بلکه همچون هر موجود بشری دیگری، در معرض عواطف افراطی، خطاهای احساسی، و ارتکاب واکنش های نادرستِ رفتاری اند. افزون بر تمام این ها، با مطالعه ی کتاب امید آفتابی من، با ظرایف و نکاتی در اندیشه و منش شاملو آشنا می شویم که به هر دلیل، در شعر او مجال آشنایی با آن ها را نیافته ایم. زیرا حتی شاعری چون شاملو که شعر خود را زندگینامه ی خویش می خواند نیز، هرگز موفق به بازنمایی تمام وجوه فکری، شخصیتی و عاطفیِ خود در شعرش نشده. زیرا به هر حال، شعرْ شعر است، و زندگیْ زندگی. این دو اگرچه در کار شاعران بزرگ به بهترین و زیباترین شکل ممکن به یکدیگر نزدیک می شوند، در نهایت امر، هرگز بدل به رونوشتی از یکدیگر، نخواهند شد.

افتخارات احمد شاملو

• برنده ی جایزه ی فروغ فرخزاد
• برنده ی جایزه ی استیگ داگرمن
• برنده ی جایزه ی آزادی بیان (از سوی سازمان دیده بان حقوق بشر)
• و ...

در بخشی از کتاب امید آفتابی من می خوانیم

سامان خوب نازنینم

امیدوارم حال تو عزیز من خوب باشد و توانسته باشى با غمى که برایت ایجاد شده است کنار بیایى. این ها امورى است که نمى توان پیش بینى کرد و همیشه باید براى برخورد با آن ها آمادگى ذهنى داشت. همه ی ما رفتنى هستیم، دیر و زودش را هم کسى نمى داند. مدت هاست براى من چیزى ننوشته اى. نمى دانم بالاخره در مورد ساقى چه تصمیمى گرفته اید، با خودت آورده ایش به لندن یا در تهران مانده، و اگر مانده چه طور. در هر صورت باید برایش فکرى بکنم و قرارى بگذارم. تو که نمى توانى با چندرغاز خرج تحصیلت مخارج او را هم تحمل کنى. اگر نزد توست از طرف من او را ببوس و تسلیت بگو و خبر بده تا برایش نامه بنویسم. از وضع تحصیل خودت هم براى من بنویس.

قرار است آقایى که مى خواهد در لندن روزنامه یى به فارسى انتشار بدهد براى مذاکره ی با من تا اواخر ژانویه به آمریکا بیاید. اگر توانستیم بر سرِ رئوس مطالب با هم توافق کنیم احتمالاً ما هم براى اقامت به انگلستان خواهیم آمد و این ترتیب بسیارى از اشکالات را حل خواهد کرد. در حال حاضر منتظر رسیدن این شخص هستم. مطلب زیادى ندارم بنویسم جز این که سلام گرم آیدا و مرا به ساقى و هلن برسانى. حتماً زودتر جواب نامه ی مرا بده که هم از نگرانى بیرون بیایم و هم بفهمم وضع مالیت چه طور است.

قربان تو پسر خوبم

امضا

شناسنامه کتاب امید آفتابی من

• نویسنده: احمد شاملو، آیدا شاملو، سامان شاملو
• زبان: فارسی
• ناشر چاپی: نشر چشمه
• تعداد صفحات: 96
• موضوع کتاب:کتاب ادبیات پارسی
• نسخه الکترونیکی:دارد
• نسخه صوتی : ندارد

بنابراین دوست داران شعر و شخصیت احمد شاملو، و علاقه مندان به آشنایی با زندگی خصوصی مفاخر فرهنگ ایران زمین، دو گروه از مخاطبین اصلی کتاب امید آفتابی من اند. امیدوارم از محتوای معرفی کتاب نهایت لذت را برده باشید و برای کسانی که کتاب دوست هستند، میتوانید ارسال نمایید و برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش فرهنگ و هنر ساعدنیوز مراجعه نمایید. همچنین شما نیز بهترین کتابی که تا حال مطالعه کرده اید، برای ما معرفی نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.

معرفی کتاب رقص زندگی اثر مسیحا برزگر