صادق هدایت
صادق هدایت (۲۸ بهمن ۱۲۸۱ – ۱۹ فروردین ۱۳۳۰) نویسنده، مترجم و روشنفکر ایرانی بود. او را همراهِ محمدعلی جمال زاده، بزرگ علوی و صادق چوبک یکی از پدران داستان نویسی نوین ایرانی می دانند. هدایت از پیشگامان داستان نویسی نوین ایران و نیز، روشنفکری برجسته بود. بسیاری از پژوهشگران، رمانِ بوف کور او را مشهورترین و درخشان ترین اثر ادبیات داستانی معاصر ایران دانسته اند. هرچند آوازهٔ هدایت در داستان نویسی است، امّا آثاری از متون کهن ایرانی مانند زند وهومن یسن و نیز از نویسندگانی مانندِ آنتون چخوف و فرانتس کافکا و آرتور شنیتسلر و ژان پل سارتر را نیز ترجمه کرده است. او همچنین نخستین فرد ایرانی است که متونی از زبان پارسی میانه (پهلوی) به فارسی امروزی ترجمه کرده است. حجم آثار و مقالات نوشته شده دربارهٔ نوشته ها، زندگی و خودکشی صادق هدایت گواهِ تأثیر ژرف او بر جریان روشنفکری ایران است. شمار بسیاری از سخنوران ایرانی نسل های بعدی، از غلامحسین ساعدی و هوشنگ گلشیری و بهرام بیضایی تا رضا قاسمی و عباس معروفی و دیگران، هر یک به نوعی کمتر یا بیشتر تحت تأثیر کار و زندگی هدایت واقع شده و درباره اش سخن گفته اند. صادق هدایت در ۱۹ فروردین سال ۱۳۳۰ در پاریس در ۴۸ سالگی خودکشی کرد و چند روز بعد در قطعهٔ ۸۵ گورستان پر-لاشز به خاک سپرده شد. جایزه ادبی صادق هدایت که توسط بنیاد صادق هدایت برگزار می شود، سالانه تندیس هدایت را برای داستان برتر به یک اثر داستانی کوتاه به زبان فارسی اعطا می کند.
معرفی کتاب مازیار
کتاب مازیار اثر صادق هدایت نام نمایشنامه ایست که در سال هزار و سیصد و دوازده خورشیدی معادل هزار و نهصد و سی و سه میلادی توسط صادق هدایت نوشته است و هنگام چاپ این اثر استاد مجتبی مینوی در ابتدای کتاب با مقدمه ای جامع و کامل کتاب را مزین نموده است.نمایشنامه مازیار پیرامون خیزش مازیار بر ضد خلافت عباسی است که بر این تم به نمایشنامه در امده است. ساختار این نمایشنامه ملی گرایی و شاعرانه و تراژیک در 3 تابلو یا پرده است.ماجرای کتاب مازیار هنگام انحطاط سپاه ایران از عربهاست که زمانش مربوط به سلطه خلفای عباسی در کشورمان میباشد. درست در همین ایام خیزشهایی بر ضد سلطه و نوفوذ عربها اتفاق افتاد که یکی از اینها خیزش مازیار بود.ایشان که فرزند ونداد در این داستان قصد کشتن معتصم عباسی را دارد که با کمک افشین دست به این قتل بزند.اما شخصی به نام حسن فرزند حسین با مست نمودن ایشان از او اعتراف گرفته و اورا به زندانی در پایتخت میندازد و اما یکی از دوستان او که اورا در این شرایط می بیند سعی در فرار دادن او دارد اما هنگام فرار مازیار با معشوق خود روبرو شده که بخاطر انکه بدست اعراب نیفتاد خود را مسوم کرده و در اغوش یارش جان میدهد و این موجب میشود که مازیار از فرارش خودداری کند .این کتاب شامل دو بخش است.بخش اول تاریخ زندگی مازیار (آخرین فرمانده مازندران که در مقابل تازیان جانانه مقاومت کرد )به قلم مجتبی مینوی که بر اساس کتابهای تاریخی معتبر نوشته شده است و بخش دوم یک درام تاریخی در سه پرده از زندگی مازیار به قلم سحرانگیز صادق هدایت. در میان پهلوانان و فرمانروایان ایرانی این سرزمین خاندان کارن (قارن) از همه بیشتر در برابر عرب مقاومت کردند. تربیت ایرانی و دلیری طبیعی آنان به ایشان اجازه نمی داد که مقهور مشتی مارخواران اهریمن نژاد، شوند و پس از آن هم که با عرب رابطه پیدا کردند از آموختن زبان و عادات ایشان ابا داشتند. اتحاد مردم این سرزمین در دفع نفوذ عرب، از کشتار عام تازیان در زمان ونداد هرمزد خوب معلوم می شود.در دوره ای که همه ایرانیان برای تملق زبان عربی را می آموختند ونداد هرمزد با هارون به وسیله مترجم گفتگو کرد و درشت گویی های او را با دستور حفظ ادب و پاس احترام خویش جواب داد. خلفا از شهریاران ایرانی مازندران همیشه حساب می بردند و در نامه هایی که به ایشان می نوشتند شرایط احترام را ملحوظ می داشتند. مازیار نوه ونداد هرمزد آخرین نمونه این قهرمانان ایرانی بود. وی به اقرار دوست و دشمن بزرگ ترین کسی است که به شاهی نواحی کوهستانی بحر خزر رسیده است.در میان شاهان این ناحیه ازو مقتدرتر و باهوش تر و فعال تری به وجود نیامده است. این مرد نامی همین که به شاهی طبرستان رسید به اطمینان موقع محکم طبرستان اکتفا نکرده بیشتر دوره شاهی خویش را به ساختن قلاع جنگی و سنگر بندی و کشیدن دیوار در برابر یأجوج و مأجوج تازی صرف کرد و پیوسته به لشکر آرایی و تجهیزات جنگی مشغول بود. با دشمنان دستگاه خلافت مانند افشین و بابک همدست شده بود و به طور غیر مستقیم امپراتور روم شرقی را نیز با خود یار داشت.
فهرست
- رشته نسب و خاندان
- سلسله قارن وند،اسپهبدان گیلان و طبرستان از زمان ساسانیان
- ونداد هرمز
- قارن
- مازیار
- سرکشی مازیار
- سال دویست و بیست و چهار
- خیانت
- پایان کار
ویژگی های کتاب مازیار
مازیار؛ قهرمان ملی که جانش را فدای دفاع از ایران کرد مازیار پسر قارن ابن ونداد هرمزد، سپهبد زاده طبرستان بود، که پس از مرگ پدر، حکومت طبرستان به عمویش رسید.مازیار به درگاه مامون خلیفه عباسی رفت و مورد مرحمت خلیفه واقع شد و نام محمد بر مازیار نهاد و او را والی طبرستان، رویان و دماوند کرد. از این رو نامه ای به عموی مازیار نوشت تا ولایت را به مازیار بسپارد، و مازیار بسوی طبرستان روان گردید، عمو سخت از اقدام پسر برادر خود مازیار در خشم شد، اما به ظاهر به استقبالش به بیرون شهر آمد، ولی میخواست مازیار را بکشد، اما غلامی این توطئه را به مازیار خبر داد و مازیار پیشدستی کرد و عموی خود را از یارانش جدا ساخت و کشت و همه قلمروی حکومت پدر را زیر فرمان خویش در آورد و نامه ای به مامون نوشت و ماجرای کشتن عموی خود را نیز شرح داد: " مازیار در ظاهر مطیع خلیفه عباسی بود، از آن پس خود را گیل گیلان و اسپهبد اسپهبدان و پشتخوار گرشاه نام مینهاد، اما به ظاهر فرمانبردار و خراجگزار خلیفه بود " (نقل از کتاب دو قرن سکوت، عبدالحسین زرین کوب) در آن روزگار طبرستان جزو قلمرو طاهریان در خراسان بود. از اینرو باید خراج به خراسان فرستاده شود و مازیار که نمیخواست خود را زیر نفوذ عبدالله طاهر بداند، نامه ای به خلیفه نوشت که خراج را راسا به نزد خلیفه بفرستد ولی خلیفه پیشنهاد کرد که خراج تحویل مامور خلیفه شود و آن گاه به خراسان فرستاده شود. یکی از دلایل مهم شورش های اوایل دوران خلافت عباسیان، ناامیدی مردم از وعده هایی بود که برای آن علیه امویان قیام کرده بودند. دعوت گران عباسی در سال های مبارزه با امویان بارها به مردم نوید روزهای بهتری را داده بودند و اینک فریاد دادخواهی مردم از هرسو بلند شده بود. این سرخوردگی ها و ناامیدی ها منجر به قیام ها و جنبش هایی علیه دولت عباسیان شد که از همان ابتدای این خلافت نیز آغاز گشت. بسیاری از این شورش ها با خشونت فراوان از سوی عمال بنی عباس سرکوب گردید: " تعدادی از آنها در موقعی به ظهور پیوست که ابومسلم هنوز زنده بود، اما بیشترشان بعد از قتل ابومسلم روی داد و در بعضی از آنها خونخواهی ابومسلم نیز تا حدی بهانه شورش بود " (تاریخ مردم ایران، از پایان ساسانیان تا پایان آل بویه، نوشته عبدالحسین زرین کوب، جلد دوم، صفحه ۶۰؛ ۱۳۸۸) مردم شمال ایران هم مانند سایر نقاط ایران از جور و ستم بی اندازه حکمرانان به جان آمده بودند. مازیار به تحریک پنهانی افشین خروج نمود و از فرمان خلیفه سر برتافت. مازیار با شتاب فراوان به گرد آوردن مال پرداخت و غلامان را ضد ارباب خود شورانید تا با خلیفه به مبارزه برخیزند. ابن _خلدون در مورد علت شورش مازیار مینویسد: " مردم دیلم و طبرستان با مازیار بیعت کردند. او مردم گرگان را به نیشابور منتقل کرد و بارویی در حدود گرگان ساخت …؛ علت عصیان وی تحریکات افشین از موالی معتمد بود که او را به طمع تصرف خراسان افکند، زیرا با عبدالله بن طاهر دشمنی داشت .، عبدالله بن طاهر نیز با حیله موفق به دستگیری مازیار شد " (ابن خلدون، ۱۳۶۶، جلد ۳، صفحه ۶۰۵) مازیار رسما در سال ۲۲۴، ضد خلیفه قیام کرد. مردم طبرستان را مجبور به بیعت با خود کرد و کشاورزان را امر کرد که بر خداوندان مسلمان خویش بشورند و اموال آنان را به غارت برند. او از این اموال غارت شده صرف مبارزه با خلیفه میکرد. خلیفه بغداد نیز به همان نیرنگی دست زد که بابک را از پا درآورد. عبدالله ابن طاهر را به جنگ مازیار فرستاد. عبدالله_ابن_طاهر، عموی خود حسن_ابن_حسین و خلیفه معتصم نیز محمدابن_ابراهیم_ابن_مصعب را برای سرنگون ساختن مازیار فرستاد. مازیار برادری بنام کوهیار داشت که از برادر کینه در دل داشت، با رسیدن سپاهیان خراسان به سرداری حسن ابن حسین به حدود طبرستان، کوهیار مازیار را با نیرنگ به چنگ حسن ابن حسین انداخت و از آنجا مازیار را به سامرا نزد خلیفه فرستادند. زمانیکه مازیار به نزدیکی سامرا رسید خواستند مانند بابک وی را نیز با پیل درون شهر بگردانند. پیل را نزد مازیار بردند اما مازیار که شنیده بود بابک را با همین پیل درون شهر برده بودند سوار پیل نشد و گفت من در اندازه ای نیستم که بر جای بابک خرمی تکیه کنم. در پایان به دستور خلیفه ، مازیار را چهارصد و پنجاه تازیانه زدند تا وی بمرد. مازیار را پس از مرگ بر همان داری کردند که جنازه بابک هنوز بر آن بود. 🔸سوم ژوئیه سال ۸۳۹ (برابر ۱۲ تیرماه ۲۱۸ خورشیدی)؛ سالروز کشته شدن #مازیار، اسپهبد طبرستان به دست معتصم خلیفه عباسی میباشد.
شناسنامه کتاب اصفهان نصف جهان اثر صادق هدایت
- نویسنده: صادق هدایت_ مجتبی مینوی
- زبان: فارسی
- ناشر چاپی: مازیار
- تعداد صفحات:142
- موضوع کتاب: نمایشنامه
- نسخه الکتریکی:دارد
- نسخه صوتی : دارد
امیدوارم از محتوای معرفی کتاب نهایت لذت را برده باشید و برای کسانی که کتاب دوست هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش فرهنگ و هنر ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.
