ژانر موسیقی یک مقوله یا نامی قراردادی است که برای توصیف صفات قطعه هایی از موسیقی که متعلق به رسوم مشترک هستند یا دسته ای از قراردادها است. به کار می رود. در کل دنیا از موسیقی به عنوان هنر و فرهنگ هر کشوری یاد میشود که موسیقی هر کشوری از سبک خاص خود پیروی میکند. سبک ها با یکدیگر به دلیل دوره زمانی، منطقه جغرافیایی و نوع سازها و نحوه اجرای قطعات متفاوت است.
در کل سبک های موسیقی به سه دسته هنری، پاپ و سنتی تقسیم میشوند و مهمترین سبک هایی که می توان نام برد سبک کلاسیک، سبک پاپ، سبک راک، سبک مینیمال، سبک سنتی ایرانی، سبک جز، سبک هیپ هاپ، سبک رپ و … است.
سبک موسیقی کلاسیک Classical music
این نوع سبک بعنوان مادر سبک های موسیقی در جهان شناخته میشود که با موسیقی سنتی تفاوت داشته و نوعی موسیقی آکادمیک محسوب میشود و منظور ما از این سبک موسیقی هنری سنتی اروپایی است. در حال حاضر این سبک پرطرفدارترین است که آغاز آن بر میگردد به سده های میانه (حدود ۵۰۰ سال پیش از میلاد). از هنرمندان معروف این سبک می توان به بتهوون، باخ، موتسارت، آنتونیو ویوالدی، پیوتر ایلیچ چایکوفسکی، شوپن و آرنولد شونبرگ اشاره کرد.
سازهای مختلفی در این سبک موسیقی استفاده می شود مانند پیانو و سازهای زهی (ویولن، ویولا، ویولن سل (چلو)، کنترباس)، سازهای بادی چوبی (فلوت، کلارینت، ابوا، ساکسیفون، پیکولو)، سازهای برنجی مانند هورن، ترومپت، ترومبون، تروبا) و همچنین سازهای همانند مانند طبل های بزرگ و تیمبانی. بداهه نوازی در موسیقی کلاسیک خیلی محدود است و نت ها عموما نت های مشخص شده از قبل هستند.
سبک موسیقی راک Rock music
موسیقی راک ژانری است که از راک اند رول و در سال ۱۹۵۰ میلادی از کشور آمریکا نشاًت گرفته است. طرفداران این سبک بیشتر در آمریکا زندگی می کنند. منشا راک اولیه را باید در سرودهای مذهبی سیاه پوستان به نام گاسپل، سبک ریتم بلوز و موسیقی جاز جستجو کرد. سازهایی که در این نوع سبک موسیقی قرار می گیرند شامل گیتار (آکوستیک، الکتریک و باس)، کیبورد، سینتی سایزر و پیانو است. و به همین دلیل است که در این نوع از سبک موسیقی از امواج بلند با ضرب آهنگ یکنواخت استفاده می شود که این امر از بارزترین ویژگی سبک موسیقی راک محسوب میشود.
سازهایی مانند گیتار (آکوستیک، الکتریک و باس)، سینتی سایزر، کیبورد، ووکال، درامز، کیبورد و پیانو در موسیقی راک بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. هنرمندان و گروه هایی که در این موسیقی بیشتر شناخته شده هستند می توان به بیتلز، کویین، لد زپلین، فرانک زاپا، تام ویتس، پینک فلوید، تیم باکلی، باب دیلن، کلاوس شولز، رولینگ استونز، مایو تامپسون اشاره کرد. افکت هایی مانند اعوجاج در سازهایی مانند گیتار الکتریک، یکی از ویژگی های سبک راک محسوب می شود. از دیگر ویژگی ها می توان به گیتار باس، درامز و ریف های تکراری اشاره کرد. گیتار الکتریک نقش اساسی در این نوع موسیقی ایفا می کند. از ژانرهای مرتبط با راک می توان به راک ان رول، هوی متال، متال، پانک، آر اند بی، آلترنیتیو، پاپ، رگه، بلوز، کانتری، هیپ هاپ، جاز و فانک اشاره کرد. شاید بتوان مهم ترین خصیصه سبک موسیقی راک را حضور آمپلی فایرها و ایجاد صدای دیستورت شده و بسیار بلند دانست.
سبک موسیقی مینیمال Minimal music
این سبک موسیقی از دهه 1960 وارد دنیای موسیقی شد که نام دیگر آن کمینه گرا است. به عنوان ایجاد سادگی در ملودی و هارمونی موسیقی شناخته میشود. تاکید این سبک موسیقی بر روی ثابت ماندن ریتم، ملودی، آکورد و تمپو است تا بدون کوچکترین تغییری اِلمان های پایه موسیقی اجرا شوند.
سبک موسیقی سنتی ایرانی Music of Iran Traditional
از قدیمی ترین سبک های موسیقی از دوران باستان تا به امروز است که به دوران پیش از میلاد مسیح مربوط می شود. در این نوع موسیقی از نت هایی بهره می برند که باعث جدایی این سبک از موسیقی قاره های مختلف می شود. سبک موسیقی سنتی ایرانی شامل 7 دستگاه (شور، سه گاه، چهارگاه، همایون، نوا، راست پنجگاه و نوا) و 5 آواز (ابوعطا، افشاری، دشتی، بیات ترک و اصفهان) میباشد.
سبک موسیقی جاز Jazz music
دیگر سبک موسیقی که پرطرفدار است، سبک موسیقی جاز یا جَز میباشد که اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم توسط سیاه پوستان آمریکایی آن هم توسط سازهایی نظیر ترومپت، کنترباس، درامز، ترامبون، ساکسیفون، پیانو، گیتار باس و گیتار شکل گرفت. از مشخصه های این سبک می توان به مکث، ضرب های تابدار، چند ضربی بودن، بداهه نوازی، پرسش و پاسخ خوانی اشاره کرد و هنرمندانی نظیر نورا جونز، کرمیت رافینز، جلی رول مورتون، کلمن هاوکینگ، کرمیت رافینز، لوئیس آرمسترانگ و… با این سبک شناخته می شوند.
سبک موسیقی هیپ هاپ Hip hop music
ورود این سبک به دنیای موسیقی برمیگردد به اواسط دهه 70 میلادی که ترکیبی از صدا و اسکرچ و نمایانگر داستان زندگی افراد به صورت ریتمیک است و قطعات موسیقی در آن بصورت بیت اجرا میشود. بدین گونه که بیت ها به وسیله دی جی نواخته و با خواننده همراه می شوند.
سبک موسیقی پاپ Pop music
شاید بتوان پرطرفدار ترین سبک موسیقی جهان را سبک پاپ یا همان عامه پسند دانست، سبکی که پیدایش آن را می توان به دهه های ۱۹۳۰ و ۱۹۵۰ میلادی مرتبط دانست. این نوع موسیقی در قاره های آمریکا، اروپا و آفریقا رواج بیشتری دارد.در این نوع سبک، بیشتر از سازهایی نظیر انواع گیتار (باس، آکوستیک و الکتریک)، پیانو، درامز، سازهای بادی (ساکسیفون، فلوت، ترومپت) سازهای زهی (ویولن، سلو، ویولا)، پرکاشن (تمبورین، shaker) هارمونیکا و سینتی سایزر استفاده می شود.
صدا دهی در سازها در این سبک، به موسیقی کلاسیک شباهت زیادی دارد اما صدای باس در آن به شدت تقویت شده و دیگر جوانب موسیقایی آن از جمله سازبندی، هارمونی، فرم و… نسبت به موسیقی کلاسیک ساده تر شده است.
سبک موسیقی رپ Rap music
موسیقی رپ که برای بیان اعتراضات به مشکلات زندگی و تبعیض های نژادی توسط سیاه پوستان ایجاد شده بود، امروزه نیز برای یک بیان اعتراضی در سراسر جهان کاربرد دارد، اعتراض به تبعیض، فقر، مواد مخدر و بیکاری! سبک موسیقی رپ در دهه ۶۰ میلادی ساخته شد، سبکی که ریتم موسیقی در آن بسیار تند و کلمات پشت سر هم بیان می شود. سیاه پوستان در آن زمان، سرمایه و امکانات کافی برای ضبط آهنگ های خود نداشتند و هنر خود را در خیابان عرضه می کردند.
سبک موسیقی متال Metal music
موسیقی متال پس از راک به وجود آمد، شاید به همین دلیل باشد که نمی توان تفاوت های عمده ای برای آن ها در نظر گرفت. سبک متال در موسیقی را با ریتم تند و آشفته، استفاده از فریاد و صدای بسیار بلند سیستم های صوتی می شناسند. از موسیقی متال بیشتر برای بیان اعتراضات درخصوص سیاست های اجتماعی، مذهبی و فرهنگی استفاده می شود. انواع گیتار (الکترونیک، بیس) درامز، بیشترین استفاده را در این سبک دارند اما استفاده از سازهایی مانند ویولن، ویولن سل، کیبورد و گیتارهای آکوستیک نیز در آن رایج است.
گفته می شد آشفتگی های ملودی های موزیک متال، همنوایی خاصی با زندگی و ذهن آشفته انسان ها دارد اما از طرفی، قدرت تفکر را در انسان کاهش می دهد.