اگرچه تشابهات زیادی بین آیین نگارش مقالات در مجلات و ناشران مختلف وجود دارد، نباید فراموش کرد که تفاوت هایی نیز وجود دارد و رعایت این تفاوت ها از جانب نویسندگان کاملا ضروری است. در این حالت بهتر است پیش از شروع به نوشتن پیش نویس مقاله، چندین مجله مناسب و مرتبط با موضوع را انتخاب کرده و سپس اولویت بندی کنیم. با بررسی سایت مربوط به اولویت اول (مناسب ترین مجله از دیدگاه نویسندگان) و از قسمت راهنمایی برای نویسندگان (Guide for Authors) می توان تمام قوانین نگارشی و اطلاعات لازم برای نوشتن مقاله را به دست آورد. اما توصیه می شود که حتما چندین مقاله از شماره های اخیر چاپ شده توسط مجله دانلود شده و از نظر نگارشی و به خصوص نحوه ارجاع به مقالات با دقت بررسی شود.
متداول است که در مقالات افعال به صورت مجهول استفاده شوند. به عنوان مثال در قسمت مقدمه (Introduction) بجای اینکه بنویسیم «ما در پژوهش به این نتایج دست پیدا کردیم» درست تر آن است که بنویسیم «در این پژوهش این نتایج بدست آمد» و توصیه می شود که از بکار بردن فاعل های «من» و یا «ما» در جملات اجتناب شود.
بیشتر بخوانید: تفاوت چاپ مقاله در مجلات JCR و ISI
برای نوشتن مقاله بهتر است که از قسمت های مواد و روش ها (Materials and methods) و/ یا نتایج (Results) شروع کرد و از عنوان مقاله (Title) شروع نکنید. قطعا در هنگام نوشتن مقاله، عناوینی به ذهن می رسد که می توان بهترین آن ها را انتخاب نمود. سپس می توان ابتدا تا حدی مقدمه مقاله و پس از آن تا حدی قسمت بحث (Discussion) را آماده کرد. در ادامه با بهره گیری از جملات نوشته شده در قسمت های مقدمه، مواد و روش ها، نتایج و بحث می توان نسخه اولیه چکیده (Abstract) را نیز آماده کرد.
به همین ترتیب قسمت خلاصه و نتیجه گیری (Conclusion) مقاله با در نظر گرفتن چکیده مقاله و دیگر بخش های نوشته شده و نیز توضیح پژوهش های آتی (Future works)، با استفاده از جملات و عبارات جدید نوشته شود. لازم به ذکر است که در هنگام نوشتن مقاله بین بخش های مختلف مقاله چندین بار جابجایی صورت می گیرد. به عبارت بهتر پس از تکمیل بخشی از «مقدمه» می توان بخش دیگری از «نتایج» و/ یا «بحث» را تکمیل نمود. در نهایت کلمات کلیدی (Keywords) و مراجع (References) نوشته می شوند.
در هنگام نوشتن مقاله عنوان های مختلفی که به ذهن می رسد در صفحه اول نوشته می شود که در نهایت با تلفیق این عنوان ها، یک عنوان مناسب که گویای پژوهش بوده و در عین حال جذاب باشد، انتخاب می گردد. در اینجا تاکید می گردد که فرآیند نوشتن مقاله یک فرآیند دینامیک بوده و نویسنده می بایست چندین بار در بین بخش های مختلف مقاله جابجا شود که در این میان تجربه نویسنده بسیار حایز اهمیت است.
فرمول ها، روابط ریاضی، شکل ها و جداول استفاده شده در متن مقاله می بایست به صورت عددی شماره گذاری شوند. همچنین لازم است به تمامی شکل ها و قسمت های مختلف هر شکل و جدول، پیش از قرار گرفتن شکل/ جدول در متن مقاله اشاره گردد. قسمت های مختلف هر شکل نیز به صورت (a)، (b) و … شماره گذاری شود. جدول ها و شکل ها، خلاصه نتایج و یافته ها را برای افرادی که به مقاله نگاه می کنند، نمایش می دهد.
پس از آماده شده نسخه اولیه manuscript، دیگر افرادی که در (پشتیبانی) پژوهش مشارکت داشته اند نیز می بایست این نسخه را مطالعه کنند و نظرات خود را به نویسنده اصلی ارایه کنند تا پس از بحث و تبادل نظر، نسخه تکمیل شده آماده شود. پس از تکمیل و گنجاندن نظرات تمامی نویسندگان، توصیه می شود که به مدت یک هفته پیش نویس مقاله را در کشوی کمد خود بگذارید و به هیچ وجه آنرا مطالعه نکنید. پس از سپری شدن حداقل یک هفته، دوباره پیش نویس مقاله را از ابتدا و از عنوان مطالعه کنید. قطعاً به نکات جدیدی پی می برید که از قلم افتاده است و لذا ضروری است که مجدداً به ویرایش مقاله بپردازید.
به این ترتیب نسخه نهایی پیش نویس مقاله آماده خواهد شد. دقت شود که از بکار بردن جملات و عبارات تکراری در متن مقاله اجتناب کنید و به عنوان یک نکته منفی تلقی می شود.
معمولاً در manuscript قلم استفاده شده Times New Roman با اندازه ۱۱ یا ۱۲ و فاصله بین خطوط متن مقاله معمولا ۵/۱ تا ۲ می باشد. همچنین ابتدا باید تمام متن مقاله (بدون هیچگونه عکس و جدول) به صورت تک ستونه نوشته شود و در انتها و پس از مراجع، ابتدا جداول و سپس شکل های مقاله قرار بگیرند. هر شکل و هر جدول می بایست در یک صفحه جداگانه قرار داده شود. دقت شود اعداد، واحد محورها و نوشته های هر شکل واضح و خوانا باشند و توضیحات هر شکل نیز باید به طور کامل در پایین آن ذکر شوند. فرمت و کلیات ظاهری شکل ها و جداول را نیز با استفاده از مقالات دانلود شده از شماره های اخیر مجله و یا در قسمت «راهنمایی برای نویسندگان» از سایت مجله می توان یافت.
ذکر این نکته ضروری است که ممکن است یک مجله خاص(برای برخی از مجلات IEEE می توان manuscript را کاملا مشابه با مقاله چاپ شده آماده و ارسال نمود. در این حالت manuscript دو ستونه بوده و جداول و شکل ها نیز در متن مقاله قرار دارند.)، manuscript را مشابه مقاله اصلی با درج کلیه شکل ها و جداول در متن مقاله نیز بپذیرد و نیازی به خارج کردن شکل ها و جداول از متن و قرار دادن آن ها در انتها و پس از مراجع نباشد.
