شرب خمر چیست؟
شرب خمر از دو کلمه شرب و خمر ایجاد شده است. شرب به معنای نوشیدن است و خَمر به معنای مایع مست کننده است . بنابراین شرب خمر یعنی نوشیدن مایعی که مست می کند. البته طبق آیات قرانی و مواد قانونی مصرف مایع مست کننده به هر طریقی که باشد ، چه از طریق نوشیدن ، چه از طریق تزریق کردن و چه از طریق تدخین یعنی دود کردن، موجب مجازات است .
مصادیق خمر:
احتمالا فکر کنید که تنها آب انگور شراب محسوب میشود. اما باید بدانیم که شراب گرفته شده از انگور ، خرما ، کشمش و جو و حتی شرابی که از ارزن و گندم گرفته میشود ، جزء مصادیق مشروبات الکی محسوب میشود. علاوه بر این مایعات الکلی که از طریق شیمیایی ایجاد می شوند مانند ودکا ، شامپاین و مواردی از این دست از جمله مصادیق مشروبات الکی می باشند.

انواع مستی:
مستی به چند دسته تقسیم می شود:
- مستی تعمدی: مربوط به هنگامی است که بزهکار عمدا شرب مسکر کرده باشد تا بتواند جرم را با قوت قلب بیشتری مرتکب شود. ماده ۱۵۴ قانون مجازات اسلامی جدید در مورد مستی تعمدی است که بزهکار با قصد پیش بینی بر ارتکاب جرم یا علم به چگونگی تاثیر خمر مرتکب جرم مشروب شود. بر اساس این ماده، مستی و بی ارادگی حاصل از مصرف اختیاری مسکرات، مواد مخدر و روانگردان و نظایر آنها، مانع مجازات نیست مگر اینکه ثابت شود مرتکب حین ارتکاب جرم به طور کلی مسلوب الاختیار بوده است. اما چنانچه ثابت شود مصرف این مواد به منظور ارتکاب جرم یا با علم به تحقق آن بوده است و جرم مشروب مورد نظر واقع شود، به مجازات هر دو جرم محکوم می شود.
- مستی اتفاقی: اگر کسی اتفاقا مست شده باشد، به این معنی که از تاثیری که مسکر بر روان او دارد ناآگاه بوده و اراده از او کاملا سلب شده باشد، برای جرایمی که در حال مستی مرتکب شده باشد مسئول قلمداد نمی شود. اما اگر عادتا به شرب مسکر مبادرت کند یعنی به تجربه تاثیر مسکر را بر روان خود دریافته باشد و در حالی که اختیار از کف داده است اتفاقا مرتکب جرم مشروب شود، بعید به نظر می رسد که بتوان از او سلب مسئولیت کرد.
- مستی مزمن: مصرف مفرط الکل در زمانی طولانی ممکن است دگرگونی های روانی و جسمانی عمیق در انسان ایجاد کند. مهمترین آشفتگی های روانی می بارگی یا همان الکلیسم حالت هذیان گویی است. کاهش روزافزون حافظه، ضعف تدریجی دقت، اختلال قوای عالی روانی مانند اختلال قضاوت و استدلال، تغییرات حالت روانی در مرحله پیشرفته وابستگی به الکل است.
راه های قانونی اثبات مصرف مشروبات الکلی عبارت هستند از:
- دوبار اقرار مکتوب که در پرونده مضبوط باشد.
- شهادت دو مرد عادل
- علم قاضی به وقوع جرم
شرایط شرابخوار برای اجرای حد:
شرابخوار مرد باشد یا زن با شرایط زیر حد می خورد:
- بالغ شد.
- عاقل باشد.
- با اختیار خودش شراب بنوشد.
- به حرمت شرابخواری آگاه باشد.
- بداند آنچه می نوشد شراب است.
- مضطر به نوشیدن شراب نباشد.
کیفیت اجرای حد شرابخوار
گفتنی است که اگر کسی چند بار به طور مکرّر، شراب بیاشامد، ولی در خلال آنها حدّ زده نشود، یک حدّ از همه آنها کفایت می کند و چنانچه دو بار بیاشامد و در بین آن حدّ بخورد، در مرتبه سوّم به قتل می رسد و بعضی گفته اند: در مرتبه چهارم کشته می شود. طبق قانون مجازات اسلامی شلاق را نباید به سر و صورت شخص محکوم زد و مجازات حد وقتی اجرا می شود که محکوم از حال مستی بیرون آمده باشد.
- مرد را به حالت ایستاده و عریان (به استثنا شرمگاه)، تازیانه می زنند.
- زن را به صورت نشسته و با لباس هایش تازیانه می زنند.
تدارک مکان جهت استعمال مشروبات الکلی:
فردی که محلی جهت شرب خمر دایر نماید یا مردم را به آنجا دعوت کند، به سه ماه تا دو سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق و یا از یک میلیون و پانصد هزار تا دوازده میلیون ریال جزای نقدی یا هر دو آن ها محکوم خواهد شد و در صورتی که هر دو مورد را مرتکب شود (دایر کردن محل و دعوت مردم) به حداکثر مجازات محکوم خواهد شد.
کشف و تعقیب جرم:
تقریبا تمامی اعمالی که در رابطه با جرم مشروب الکلی، امکان وقوع آن وجود دارد، جرم است و مجازات دارد. این جرایم به دو دسته حدی و تعزیری تقسیم می شوند. نوشیدن مشروبات الکلی جرم حدی است اما سایر اقدامات از قبیل حمل، نگهداری، عرضه، فروش و… جرایم تعزیری هستند. این جرایم در صورتی که مشهود باشند، فورا قابل تعقیب از سوی ضابطان دادگستری هستند. این در حالی است که امکان متوقف کردن یک خودرو برای تفتیش قسمت های مختلف آن به منظور پیدا کردن جرم مشروب الکلی وجود ندارد؛ مگر اینکه اجازه مخصوص و حکم قضایی برای تفتیش آن خودروی خاص وجود داشته باشد. بنابراین باید میان ارتکاب جرایم مشهود و غیر مشهود مربوط به جرم مشروب الکلی تفاوت قائل شد و فقط در جرایم مشهود است که ضابطان دادگستری اجازه انجام اقدامات لازم برای کشف جرم و تعقیب مجرم را دارند.
مجازات شرب خمر برای غیر مسلمان:
غیرمسلمان تنها در صورتی که تظاهر به مصرف مسکر کند، محکوم به حد می شود و در غیر این صورت اگر مصرف مسکر توسط غیرمسلمان، علنی نباشد ولی درحالت مستی در معابر عمومی ظاهر شود به مجازات مقرر برای تظاهر به عمل حرام محکوم می شود. مستند ماده 701 قانون مجازات اسلامی، هر کس متجاهراً و به نحو علن در اماکن و معابر و مجامع عمومی مشروبات الکلی استعمال نماید، علاوه بر اجرای حد شرعی شرب خمر به دو تا شش ماه حبس تعزیری محکوم می شود.
مستی از نگاه قانون مجازات اسلامی:
قانون مجازات اسلامی در مواد مختلفی در مورد مستی بحث کرده اما مستی در این قانون تعریف نشده و فقط خوردن مسکر جرم انگاری شده است.؛ به گونه ای که حتی اگر فردی ماده مسکر را بخورد اما مست نشود، حتی اگر یک قطره هم باشد باز به مجازات حد اسلامی محکوم می شود. بنابراین آنچه برای شارع مقدس اسلامی مهم بوده، خود ماده سکرآور است نه حالت بعد از آن؛ به همین منظور بر اساس ماده ۲۶۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، مصرف مسکر از قبیل خوردن، تزریق و تدخین آن کم باشد یا زیاد، جامد باشد یا مایع، مست کند یا نکند، خالص باشد یا مخلوط به گونه ای که آن را از مسکر بودن خارج نکند، موجب حد است. در حقیقت، قانونگذار تلاش کرده است متن قانون به گونه ای انشا شود که تمامی مصادیق ممکن را در بر گیرد. در ماده ۲۶۶ نیز تاکید شده است که غیرمسلمان، تنها در صورت تظاهر به مصرف مسکر، محکوم به حد می شود. همچنین در تبصره این ماده آمده است که اگر مصرف مسکر توسط غیرمسلمان علنی نباشد اما مرتکب در حال مستی در معابر یا اماکن عمومی ظاهر شود به مجازات مقرر برای تظاهر به عمل حرام محکوم می شود.