مراحل اعلام مفقودی چک چگونه است؟

چک چیست؟

چک یک نوشته است که صادر کننده با استفاده از آن به بانک دستور می دهد که وجوهی را که نزد بانک دارد به دیگری بپردازد. البته هر نوشته ای چک تلقی نمی شود. دستور صادرکننده به بانک باید بر روی فرم چاپی مخصوصی که به عنوان چک منتشر شده و در اختیار صادرکننده قرار گرفته نوشته شود. امروزه به دلیل ایجاد سامانه صیاد اوراق چک همه ی بانک ها یک شکل و یکسان شده است. در صورت گم شدن چک، باید، مراحل اعلام مفقودی چک، انجام شود. در مرحله اول، صاحب چک، باید، به بانک مراجعه و دستور عدم پرداخت چک را بخواهد. سپس، باید، به مراجع صالح شکایت از چک مفقودی ( شورای حل اختلاف یا دادسرا ) مراجعه کند و گواهی مفقودی صادره و برگه اعلام شکایت از چک مفقود شده را، مجددا به بانک ارایه نماید. اگر دادگاه، مفقودی بودن چک را احراز کند، چک مفقود شده را ابطال خواهد کرد. زمانی که یک برگه چک، تکمیل شده و از دسته چک جدا می شود، آن چک، در حکم پول است و دارنده چک، در صورت ارایه آن به بانک، می تواند، وجه چک را وصول کند. بنابراین، احتیاط در حفظ و نگهداری چک، بسیار مهم است. با همه این ها، ممکن است، یک برگه چک، گم یا مفقود شود و یا به واسطه سرقت، جعل، یا از طریق کلاهبرداری، به دست دیگری بیفتد. در این شرایط، اگر اقدامات لازم و درست صورت نگیرد، احتمال سوء استفاده از چک، و ایجاد مشکلات عدیده برای افراد، وجود دارد. به همین علت، پس از گم شدن چک یا مفقودی آن به هر علتی، صادر کننده چک باید، اقدام به اعلام مفقودی چک نماید که این موضوع، دارای مراحل مخصوص به خود می باشد. از این رو، در این محتوا، قصد داریم به بررسی مراحل اعلام مفقودی چک، از جمله، دستور عدم پرداخت به بانک، مراجعه به مراجع قضایی، ارایه گواهی به بانک، بپردازیم. چنانچه سوالاتی پیرامون موضوع گم شدن چک و مراحل اعلام مفقودی چک دارید، با ما همراه باشید.

مراحل اعلام مفقودی چک

گم شدن و مفقودی چک، از جمله مواردی است که ممکن است برای هر فرد، اتفاق بیفتند. مفقودی چک، می تواند به واسطه سرقت چک، جعل، کلاهبرداری یا گم شدن چک، به نحو عادی باشد. در هر حال، از آنجا که با گم شدن چک، بیم سوء استفاده از آن می رود، صاحب چک، باید، بلافاصله پس از گم شدن چک و مفقودی آن، اقدام به اعلام مفقودی چک و طی کردن مراحل اعلام مفقودی چک، نماید. مراحل اعلام مفقودی چک، مطابق زیر می باشد: مراجعه به بانک و پر کردن فرم درخواست دستور عدم پرداخت از جانب بانک، که اعتبار این دستور، صرفا برای یک هفته می باشد. مراجعه به مراجع قضایی صالح، در مهلت یک هفته ای و اقدام برای گرفتن گواهی مربوط به مفقودی چک و تقاضای رسیدگی به مساله مفقودی چک. درخواست رسیدگی به گم شدن چک و صدور گواهی مفقودی چک، باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، به دادگاه، ارسال شود. ارایه گواهی مفقودی چک صادره از مراجع قضایی صالح و برگه اعلام شکایت، به بانک، جهت تمدید مهلت دستور عدم پرداخت.

دستور عدم پرداخت به بانک

گم شدن چک، ممکن است به دلایل مختلفی، مثل سرقت چک، مفقود شدن چک، کلاهبرداری، جعل و سایر موارد باشد. طبق ماده 14 قانون صدور چک، بعد از گم شدن چک، صادر کننده، باید به بانک، کتبا دستور عدم پرداخت بدهد. بانک، بعد از بررسی هویت دستور دهنده، در صورتی که کسی، چک را به بانک ارایه دهد، از پرداخت وجه آن، خودداری می کند و با ذکر علت، اقدام به صدور گواهی عدم پرداخت می کند. بنابراین، اولین مرحله از مراحل اعلام مفقودی چک، این است که صادر کننده، به بانک مراجعه کند و در فرم مخصوصی که بانک به او می دهد، دستور کتبی عدم پرداخت را بدهد. در این وضعیت، بانک، برای مدت یک هفته، حساب را مسدود می کند که در این مدت، صادر کننده، جهت تمدید این مهلت، باید، به مراجع قضایی، مراجعه کند و گواهی مفقودی چک را جهت ارایه به بانک، دریافت نماید.

مراجعه به مراجع قضایی

مرحله بعدی از مراحل اعلام مفقودی چک که صادر کننده چک برای اعلام مفقوی و گم شدن چک، بر عهده دارد، این است که ظرف یک هفته ای که بانک، حساب او را مسدود کرده است، به مراجع قضایی صالح، مراجعه کند و بعد از اعلام گم شدن چک و تشکیل پرونده، گواهی مربوط به مفقودی چک را از مرجع قضایی، دریافت کند. لازم به ذکر است که مرجع صالح برای اعلام مفقودی و گم شدن چک، در حالت عادی و تا مبلغ دویست میلیون ریال، شورای حل اختلاف، و مبلغ بیشتر از آن، در صلاحیت دادگاه عمومی است. البته باید در نظر داشت، مراجعه به شورای حل اختلاف، منحصر به زمانی است که چک، گم شده است، ولی اگر چک، سرقت یا جعل شده باشد، باید در دادسرا، اقامه دعوی کرد؛ حتی اگر مبلغ چک، کمتر از دویست میلیون ریال باشد.

ارایه گواهی به بانک

مرحله بعدی از مراحل اعلام مفقودی چک، این است که بعد از دریافت گواهی مفقودی و گم شدن چک، از مرجع صالح، باید حداکثر ظرف مدت یک هفته از دستور عدم پرداخت، گواهی دریافتی از مرجع قضایی، به بانک، تسلیم شود. اگر فرد متقاضی، این گواهی را به بانک ارایه ندهد، بانک، بعد از گذشت یک هفته، در صورت تقاضای دارنده چک، وجه چک مفقود شده را به دارنده چک، پرداخت خواهد کرد. بعد از ارایه گواهی اعلام مفقودی و گم شدن چک به بانک، بانک موظف است، وجه چک را تا زمانی که تکلیف پرونده، در مرجع رسیدگی مشخص نشده است، در یک حساب مسدود، نگه دارد و از پرداخت وجه چک، به دارنده آن امتناع کند. شایان ذکر است، در صورتی که دادگاه، موضوع مفقودی بودن چک را احراز کند، ممکن است، حکم بر ابطال چک مفقودی، صادر نماید . امروزه با توجه به تدابیر دولت و ایجاد تحول و رویه جدید، در خصوص چک و صدور دسته چک های جدید، می توان انتظار داشت که در آینده، به نحو قابل توجهی، شاهد کاهش مشکلات مربوط به مفقودی چک، باشیم. از جمله این تدابیر، راه اندازی سامانه صیاد و الزامی شدن ثبت چک، در این سامانه و همچنین ممنوعیت صدور چک، در وجه حامل، می باشد.

اگر صاحب چک فوت کند تکلیف چیست؟