پروپزال چیست؟
طرح تحقیق، مهم ترین و اصلی ترین بخش یک کار تحقیقی و پژوهشی است، طرح تحقیق ( Proposal) اصل تحقیق نیست، بلکه طرح اولیه و طرح پیشنهادی تحقیق است، طرح تحقیق در واقع شبیه طرح اولیه و پیشنهادی یک ساختمان است که توسط ارشیتکت (پژوهشگر یا محقق) ارکان اصلی آن طراحی و محاسبه شده و به صورت نقشه و ماکت ساختمان در آمده است و چنانچه یک مهندس خبره ( استاد راهنما ) به آن نگاه کند، بتواند ساختمانی را ( پژوهشی را) که بر اساس این نقشه شکل می گیرد، از قبل برای خود تجسم کند. پژوهشگری که قصد تحقیق دارد، ابتدا باید برای پژوهش مورد نظر خود طرح تحقیق بنویسد. طرح تحقیق در واقع نقشه انجام تحقیق است و راهنمای محقق برای عملیاتی کردن و اجرای تحقیق است .
پروپوزال از چه قسمت هایی تشکیل می شود؟
قسمت های یک پروپوزال
- عنوان
- چکیده
- مقدمه/پس زمینه
- بیان مشکل
- مرور متون
- هدف/مقصود/علت/سوالات تحقیق
- روش تحقیق
- ابزار تحقیق
- اهمیت/پیامدها
- کلیات فصل ها
- زمان بندی/طرح کار
- نتایج
- منابع و ضمایم
چگونه یک پروپوزال یا طرح پیشنهادی بنویسید؟
نوشتن یک پروپوزال خوب مهارت مهمی در بسیاری از مشاغل، از مدرسه تا مدیریت کسب و کاراست. هدف از یک پروپوزال، حمایت از طرح شما با اطلاع رسانی به افراد مناسب است. ایده ها یا پیشنهادات شما احتمالا مورد تایید قرار می گیرند در صورتی که بتوانید آنها را به شیوه ای واضح، مختصر و جذاب ارائه دهید. دانستن چگونگی نوشتن پروپوزال قانع کننده و جذاب برای موفقیت در بسیاری از زمینه ها ضروری است. پیشنهادهای متعددی از قبیل پیشنهادهای علمی و پیشنهادهای تالیف کتاب وجود دارد .
مخاطبان خود را مشخص کنید.
باید مطمئن شوید که در مورد مخاطبان خود فکر می کنید و در مورد موضوع خود قبل از شروع نوشتن آنچه که قبلا می دانید یا نمی دانید و این به شما کمک خواهد کرد که ایده های خود را با تمرکز بیشتر و موثرتر ارائه دهید. ایده خوبی است که تصور کنید خوانندگان شما مشغول خواندن یا در حال خواندن هستند، و نه مستعد به دادن ایده های خود به هر مورد خاص در حقیقت توجهی به ایده های شما ندارند .
چه کسی پروپوزال شما را خواهد خواند ؟ آن ها چه میزان آشنایی با موضوع شما دارند ؟ برای تعریف و ارائه اطلاعات پس زمینه اضافی به چه چیزی نیاز دارید؟
لحن خود را تغییر دهید تا انتظارات و خواسته های برآورده نشده خود را برآورده کنید .آن ها چه می خواهند بشنوند؟ موثرترین راه برای رسیدن به آن ها چه خواهد بود ؟ چطورمی توانید به آن ها در درک آنچه سعی دارید بگویید کمک کنید؟
موضوع خود را تعریف کنید.
برای شما روشن است که مسئله چیست، اما آیا این موضوع هم برای خواننده تان روشن است؟ همچنین خواننده شما معتقد است که شما واقعا می دانید که در مورد چه چیزی صحبت می کنید؟ شما می توانید از شخصیت خود، یا نوشتن شخصیتتان، با استفاده از شواهد و توضیحات درتمام این پروپوزال برای پشتیبانی از اظهارات خود حمایت کنید .
با تنظیم مسئله به درستی، شما شروع به متقاعد کردن خواننده می کنید که فرد مناسب برای توجه کردن آن هستید. وقتی این قسمت را برنامه ریزی می کنید، در مورد موارد زیر فکر کنید :
وضعیت این مساله به چه صورت اعمال می شود؟
دلایل این موضوع چیست ؟
آیا ما مطمئن هستیم که آن ها، و نه دیگران، دلایل اصلی هستند ؟ ما از کجا مطمئن هستیم ؟
آیا تاکنون کسی سعی کرده است با این مساله مقابله کند ؟
اگر بله چرا ؟ آیا این کار موثر بوده است ؟
اگر نه، چرا نه ؟
نشان دهید که تحقیق و ارزیابی جامع در مورد این موضوع انجام داده اید.
راه حل خود را مشخص کنید.
راه حل شما در یک پروپوزال باید صریح و آسان باشد تا درک شود. زمانی که موضوع را مشخص کردید، چگونه می خواهید آن را حل کنید ؟ موضوع خود را تا جایی که ممکن است به بخش های کوچک تر تقسیم کنید تا قابل اجرا گردد .
در یک پروپوزال شما باید یک مشکل را تعریف کرده و برای آن راه حلی ارائه دهید که خوانندگان بدبین و شکاک از آن حمایت کنند.
هدف اصلی شما این است که به طور کامل به اهداف پروژه خود دست پیدا کنید . به راه حل های خود در رابطه با اهداف تعیین شده در ژورنال فکر کنید. اهداف فرعی اهداف دیگری هستند که شما می توانیددر پروژه خود آن ها را به دست آورید
یک روش مفید برای فکر کردن در مورد راه حل شما عبارت از ” پیامدها ” و ” نتایج “است. به عنوان مثال, اگر پروپوزال شما برای یک پروژه کسب وکار است و هدف شما “افزایش سود ” است, یک نتیجه ممکن است ” سود بردن از ۱۰۰۰۰۰ دلار ” باشد. برای مثال اگر پروپوزال شما در مورد یک پروژه علمی باشد می تواند یک واکسن یا یک داروی جدید را تحویل دهد . خوانندگان پروپوزال ها بدنبال نتایج هستند , زیرا آن ها بهترین گزینه برای تعیین “ارزش ” پروژه هستند.
مولفه های سبک را در ذهن خود داشته باشید.
بسته به پروپوزال شما و این که چه اشخاصی آن رامی خوانند, باید برای تناسب با سبک خاصی از افراد نوشته تان را آماده کنید. آن ها چه انتظاری دارند؟ آیا آن ها به نوشته شما علاقه دارند؟
چطور می خواهید قانع کننده باشید؟ پروپوزال های پیشنهادی می توانند از درخواست های عاطفی استفاده کنند, اما همیشه باید بر حقایق به عنوان بستر اصلی بحث تکیه کنند . برای مثال, پیشنهاد شروع یک برنامه حفاظت از گونه پاندا می تواند به این موضوع اشاره کند که برای فرزندان نسل های آینده چقدر غم انگیز است که هرگز یک پاندا را نبینند, اما نباید در آنجامتوقف شود. لازم است استدلال خود را بر روی حقایق و راه حل های پیشنهادی برای متقاعد کردن دیگران مطرح کنیم .
بیش از حد, کلمات اختصاری مبهم یا زبان پیچیده در نوشتار خود استفاده نکنید. در صورت امکان به زبان ساده و رک بنویسید.
یک طرح کلی بنویسید.
این بخشی از پروپوزال نهایی نخواهد بود, و به شما کمک می کندافکارتان را سازماندهی کنید. دقت کنید که قبل از شروع همه جزئیات مربوطه را بدانید .
طرح کلی تان باید شامل مشکل شما, راه حل شما, نحوه حل آن, چرا که راه حل شمابهترین است, و یک نتیجه گیری باشد. اگر شما یک پیشنهاد اجرایی را بنویسید، باید مواردی مانند تجزیه و تحلیل بودجه و جزئیات سازمانی را شامل شود.
چرا باید پروپوزال بنویسیم؟
تنظیم پروپوزال به علل زیر لازم می باشد:
- داشتن برنامه مدون جهت اجرای تحقیق به عنوان یک راهنما برای تمامی مجریان طرح
- رفع نواقص و خطاهای احتمالی قبل از شروع تحقیق
- راهنمای سایر پژوهشگران در اجرای پروژه های مشابه
- ارائه به سازمان تامین کننده هزینه طرح
نحوه نوشتن بخش های اصلی پروپوزال
عنوان موضوع
مهم ترین عنصری که باید در نظر داشته باشید علاقه خود شماست. البته باید در نظر داشته باشید از موضوع کاری استاد راهنمایتان دور نشوید.
یک موضوع خوب باید مختصر و مفید باشد نه خیلی بلند که خواننده را خسته کند و ان قدر کوتاه که هسته مطلب عرضه نشود.
یک موضوع خوب باید بدیع و نو باشد. مهم ترین چیزی که از یک پژوهش دانشگاهی یا پروژه کاری مد نظر داوران و انجام دهندگان آن کار قرار دارد، تازه و نو بودن آن است.
یک موضوع خوب باید واقع بینانه و عملیاتی باشد. شاید شما دوست داشته باشید موشک هوشمند با برد n کیلومتر بسازید ولی آیا در حوزه کاری شماست؟ با توان شما همخوانی دارد؟ امکاناتتان به شما اجازه این کار را می دهند؟
یک موضوع خوب باید همسان با سطح تجارب شما باشد.
بیان مسئله
این قسمت باید واضح و روشن باشد به طوری که مطمئن شوید کسانی که قرار است آن را بخوانند بدون آن که برایشان سوال ایجاد شود، دلیل این تحقیق را متوجه می شوند. بهتر است نظم موجود در این قسمت برای خودتان واضح باشد. مثلا روند کلی آن را از کل به جزء در نظر بگیرید. مطالب عنوان شده نباید از هم گسسته باشد و ذهن مخاطب را از هم بپاشد بلکه باید به هر روشی مخاطب را به سمت خود جذب کند. به یاد داشته باشید که از کارهایی که قبلا انجام شده نام ببرید و کار خود را با آن ها مقایسه کنید.
سوالا ت و فرضیات
در این مرحله از نگارش پورپوزال proposal باید سوالات پیش رو را در غالب چند سوال کوتاه و معمولا در نیم سطر یا یک سطر بنویسید. نوشتن سوالات تحقیق به شما کمک می کند بدانید برای چه هدفی و چرا قصد نوشتن این مقاله و پایان نامه را دارید. شما باید تمام سوالاتی که ذهن شما را درگیر این موضوع کرده است را به روش بارش مغزی بنویسید یعنی ابتدا تمام سوالاتی که به ذهن شما خطور می کند را بنویسید و بعد بین آنها چند سوال را انتخاب کنید و در پورپوزال proposal وارد کنید در آخر فرضیات و پاسخ احتمالی به سوالات را بنویسید.
ابزار تحقیق
در برخی رشته ها لازم است برای انجام تحقیق از یک سری ابزار بهره بگیرند مثلا نیاز به تدوین پرسش نامه یا استفاده از پرسش نامه های قبلی وجود داشته باشد و یا نیاز باشد اسناد موجود در کتابخانه ها را بررسی کنید یا در رشته های پزشکی، آزمایشاتی انجام دهید. به هر حال همه این ابزارها را واضح شرح دهید.
پیشینه تحقیق یا مرور ادبیات
پیشینه تحقیق که گاهی به آن مرور ادبیات می گویند، برگردانده شده و معادل عبارت انگلیسی litrature review است. در قسمت پیشینه تحقیق یا مرور ادبیات پروپوزال، کارهای پیشین را توضیح می دهید. مقالات قبلی و یا کتاب های مرتبط را بررسی می کنید و دقیقا مشخص می کنید که چه روش های مختلفی برای حل هر یک از اجزای مسئله یا پاسخ به سوالات مطرح شده در بیان مسئله اجرا شده است.
همچنین باید منابعی (مقالات و کتب) را که می خواهید از آن در نوشتن پایان نامه یا تحقیق خود استفاده کنید، مشخص نمایید و با جزئیات کافی بیان کنید که چرا که می خواهید از آن ها کمک بگیرید و روند طی شده را توضیح دهید. در این حالت است که دقیقا مشخص می کنید در این روند شکل گرفته، کدام سنگ را قرار است بردارید. شما باید از نقط ضعف و قوت کارهای پیشین به نحو احسن استفاده کنید.
در مرحله نوشتن پیشینه تحقیق شاید نیاز به ترجمه مقالات مرتبط نیز پیدا کنید. اگر خودتان زبان انگلیسی (یا در برخی رشته ها عربی یا فرانسوی) را به خوبی می دانید، کارتان با سرعت بیشتری جلو خواهد رفت. در غیر اینصورت نیز از خدمات با کیفیت موسساتی همچون ترجمیک با قیمت مناسب می توانید استفاده نمایید.
روش و مراحل تحقیق
مهم ترین رکن پروپوزال شما را شامل می شود. شما در این قسمت نوع تحقیق و مراحل انجام آن را بیان می کنید. در واقع هر کاری که انجام داده اید و یا می خواهید انجام دهید را در این قسمت بازگو می کنید. همچنین ممکن است لازم باشد یک جدول زمان بندی ارائه کنید که به هر یک از اجزای برنامه طی چه بازه ی زمانی خواهید رسید. این بخش بیشتر از آن که برای داوران و کسانی که قرار است در برابر آن ها از پروپوزال و پایان نامه دفاع کنید، برای خودتان مهم است و به انجام بهتر تحقیق کمک می کند. از این رو پیشنهاد می شود آن را جدی بگیرید و با دقت تمام انجام دهید.
استفاده از منابع خارجی و معتبر علمی در پورپوزال
توجه داشته باشید که برای نوشتن یک پورپوزال پایان نامه باید از منابع علمی معتبر استفاده کنید. این مرحله از پورپوزال اهمیت کار شما را برای داوران مشخص می کند. در استفاده از منابع باید به علمی بودن آن اطمینان داشته باشید یعنی نمی توانید از سایت های نامعتبر یا مقالاتی که هیچ رفرنسی برای مبدا ارجا آن وجود ندارد استفاده کنید باید دقت کنید مقلات از درجه بالایی اعتبار علمی برخوردار باشد سعی کنید مقالات را از سایت های مانند IEEE, ISI, WILEY, PUBMED, PROQUEST ,OXFORD JOURNALS , … می توانید دانلود و نسبت به استفاده در پورپوزال اقدام کنید.
نتایج قابل حصول
بهتر است مختصری از کاربرد نتایجی که قرار است به آن برسید و اهمیتشان در برآورده کردن نیاز های محلی یا استانی یا کشوری را بیان کنید و در نهایت محدودیت های کار و نقص های احتمالی را نیز بازگو کنید.
مراحل نگارش و تصویب پروپوزال دکتری
