مسئولیت تربیت اطفال و فرزندان بر عهده کیست؟

تربیت اطفال در دین اسلام موضوعی مهم و حیاتی است که ناظر بر پرورش روحی و اخلاقی اطفال است و به این جهت ، با حضانت که ناظر بر حمایت جسمی از کودکان است تفاوت دارد . بر اساس عرف و همچنین قانون ، در درجه اول والدین عهده دار تربیت فرزندان خود هستند . لکن در صورت فقدان والدین ، جد پدری ، وصی و قیم کودک این وظیفه را عهده دار خواهند شد که البته دولت نیز در کنار این اشخاص واجد نقشی کلیدی در تربیت اطفال و فرزندان است . در این محتوا قصد داریم به بررسی این سوال بپردازیم که چه کسانی عهده دار تربیت اطفال و فرزندان هستند ؟ در پاسخ به این سوال نخست به بررسی تربیت فرزندان در قانون پرداخته و سپس به بررسی اشخاص عهده دار تربیت اطفال و فرزندان مطابق قانون خواهیم پرداخت .

مسئولیت پذیری چیست؟

مسئولیت پذیری (Responsibility) به عنوان تعهدی درونی از سوی فرد برای انجام مطلوب همه فعالیت هایی که بر عهده او گذاشته شده است، تعریف می شود و مسئولیت پذیر بودن یعنی پاسخگو بودن در برابر خودمان، کسی یا چیزی. مسئولیت پذیری به عنوان یک الزام و تعهد درونی از سوی فرد برای انجام مطلوب همه فعالیت هایی که بر عهده او گذاشته شده است، تعریف می شود که از درون فرد سرچشمه می گیرد. فردی که مسئولیت کاری را بر عهده می گیرد، توافق می کند که یکسری فعالیت ها و کارها را انجام دهد یا بر انجام این کارها توسط دیگران نظارت داشته باشد.
در میان موجوداتی که خداوند آفریده است، انسان نسبت به آنچه که انجام می دهد آگاه بوده و دارای اختیار و اراده است؛ آنچه که سبب می شود مسئولیت آثار و عواقب کردارش را به گردن بگیرد. از طرف دیگر به خاطر مسئول و مختار بودن انسان است که این فرصت به وی داده شده است که رشد کند و به کمال برسد. در جامعه نیز اشخاص مسئولیت پذیر به علت پاسخگو بودن، قابل اعتمادترند و جلب اعتماد دیگران، یکی از زمینه های مهم پیشرفت و بهتر شدن زندگی است. بنابراین، مسئولیت پذیری، عاملی مهم برای تسریع روند پیشرفت های فردی و اجتماعی است و همچنین بر اعتبار، احساس ارزشمندی و عزت نفس افراد می افزاید.

تربیت اطفال در قانون مدنی

تربیت در لغت به معنای پروردن و پروراندن و آداب اخلاق به کسی آموختن و پرورش روح و جسم است و در اصطلاح حقوقی ، تربیت به معنای پرورش روحی و اخلاقی اطفال استعمال شده است . در واقع همانگونه که اطفال به محض تولد قادر به نگهداری و مراقبت جسمی از خود نیستند و به همین دلیل ، در قانون حضانت اطفال به عهده والدین شان است ، از جهت روحی و روانی نیز فرزندان نیازمند مراقبت و حمایت هستند . در دین مبین اسلام نیز به مسئله تربیت فرزندان در خانواده توجه ویژه ای شده و این مطلب در برخی از مواد قانون مدنی نیز به صراحت بیان شده است.

اشخاص عهده دار تربیت اطفال و فرزندان

تربیت طفل مراحل مختلفی دارد که پس از تولد نوزاد آغاز خواهد شد . در مراحل اولیه زندگی و در سنین پایین تنها مادر و پدر هستند که عهده دار تربیت اطفال و فرزندان خود هستند ؛ ولی در مراحل بعدی زندگی طفل ، دولت و سازمان ها و ارگان های عمومی و دولتی نیز در این امر مهم مداخله دارند. بر اساس ماده 1178 قانون مدنی ، والدین مکلفند در حدود توانایی به تربیت اطفال همت گمارند و آنها را خودسر رها نکنند ؛ اگر در اثر عدم مراقبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت و تربیت اوست ، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر قرار گیرد ، محکمه یا دادگاه خانواده می تواند به تقاضای نزدیکان طفل یا به تقاضای قیم کودک و یا به تقاضای مدعی العموم ( دادستان ) ، تصمیم شایسته ای اتخاذ کند و طفل را به هر کس که مقتضی بداند ، جهت نگاهداری و تربیت بسپارد . همانگونه که از این ماده مشخص است ، نخستین اشخاصی که بر اساس قانون عهده دار تربیت اطفال هستند ، والدین طفل می باشند. اما در صورتی که طفل پدر و مادر نداشته باشد ، ابتدا جد پدری موظف به تربیت طفل است و در صورت زنده نبودن جد پدری ، وصی منصوب از جانب ولی قهری وظیفه تربیت طفل را به عهده دارد . در صورت عدم تعیین وصی از سوی ولی قهری ( پدر و جد پدری ) ، دادگاه برای تربیت طفل قیم تعیین خواهد کرد.

امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .

مسئولیت مدنی و کیفری ولی قهری چیست؟