به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از اقتصاد آنلاین: بر این مبنا کارشناسان معتقدند تبی شش برابر بزرگ تر از آنچه در سال 99 ایجاد شد، به وجود خواهد آمد و سهام داران حقیقی خرد درگیر این هیجانات می شوند. در جریان حباب شکل گرفته در بورس نیز نقل و انتقالات شدت می گیرد و از این کانال دولت گمان می کند درآمدهای مدنظرش از محل مالیات بر نقل و انتقالات تأمین شود. در این بین حقوقی های بازار پس از فروکش کردن تب بازار و ارزان شدن قیمت سهام، سهم های ارزان شده را جمع می کنند و دست آخر این حقیقی های خرد هستند که زیان می بینند. امروز مقدمات این اتفاق از سوی دولت در حال فراهم شدن است. در مصوبه اخیر دولت پیش بینی شده 43هزارو 500 میلیارد تومان از سهام شرکت های دولتی واگذار شود و از این میزان حدود 30 هزار میلیارد تومان به بانک ها به منظور تأدیه بدهی واگذار می شود. متن مصوبه دولت به گزارش «پایگاه اطلاع رسانی دفتر هیئت دولت» به قرار زیر است: «وزارت امور اقتصادی و دارایی (سازمان خصوصی سازی) مکلف گردید مجموعا معادل مبلغ ۴۳۵ هزار میلیارد ریال از باقی مانده سهام متعلق به دولت در شرکت های پالایش نفت تهران، تبریز، اصفهان، بندرعباس و شرکت های سرمایه گذاری ملی ایران، تولید تجهیزات سنگین – هپکو و ایران ترانسفو را به بانک های ملت، صادرات و تجارت واگذار نماید. لازم به ذکر است معادل ۲۹۰ هزار میلیارد ریال از سهام موضوع این تصویب نامه بابت تأدیه بدهی دولت به بانک های فوق واگذار می گردد».
دست کاری تبلیغاتی برای کشاندن مردم به بورس
حسین راغفر، کارشناس اقتصادی می گوید: دولت می خواهد از محل فروش دارایی های عمومی در بورس یک تقاضای جدید ایجاد کند و از این طریق قیمت ها را افزایش دهد و این سبب شود که مردم برای خرید سهام هجوم بیاورند و این افزایش قیمت ها را سبب شوند. در نهایت در این ماجرا چیزی به اسم ارزش افزوده نخواهیم داشت و این رشد واقعی نخواهد بود. به اعتقاد او یکی از مشکلات بورس در سال جاری این است که منابعی تجهیزشده از طریق بورس، وارد فعالیت های تولیدی نشده و بخش قابل توجهی از منابع به حوزه هایی که سفته بازی و سوداگری را رشد می دهد، وارد می شود. به این ترتیب امسال ملاحظه کردیم که بسیاری از بانک ها خودشان وارد خرید و فروش سکه شدند. همچنین بخشی از افزایش قیمت دلار نیز به دلیل ورود منابع به معاملات سوداگری اتفاق افتاد.
راغفر می افزاید: از طرفی یکی از دلایلی که جمعیت بزرگی از جامعه وارد خرید سهام شدند این بود که سرمایه های چندده میلیونی یا چندصد میلیونی دیگر برای ورود به بازار زمین و مسکن کافی نبود و یکی از بازارهای جاذب در یک مقطع زمانی بورس تلقی شد و به همین دلیل بازار سرمایه توانست منابع را سمت خود بیاورد؛ اما سرمایه های بزرگ نوعا متعلق به حقوقی هاست و اینها ظرفیت های دسترسی شان به تحلیل های کارشناسی بسیار بیشتر از حقیقی های خرد است. به همین دلیل وقتی آنها علائم اوج قیمت ها یا نزدیک شدن به اوج قیمت ها را می گیرند، شروع به خروج از بازار سهام می کنند و آنهایی که با سرمایه های کوچک به بازار آمده اند، ممکن است اصلی ترین بازنده های این بازار باشند. اتفاقی که از این طریق می افتد این است که با ایجاد جذابیت مردم وارد بازار سهام می شوند و از محل درآمد حاصل شده، دولت بدهی های خود را پرداخت می کند. استاد دانشگاه الزهرا خاطرنشان می کند: بدهی های دولت به سازمان تأمین اجتماعی امروز بالغ بر 200 هزار میلیارد تومان است. در پرداخت این بدهی دولت تعدادی از کارخانه ها و شرکت های خود را به تأمین اجتماعی می دهد و در مقابل آنها را ملزم به عرضه سهام آن شرکت یا کارخانه در بورس می کند که نقل و انتقال سهام در بازار سرمایه افزایش یابد؛ اما این رونق کاذب است. مشکل اصلی بورس این است که منابعی که تجهیز می شوند، وارد تولید نمی شوند و سود حاصل از فعالیت های تولیدی را در اختیار مردم نمی گذارند، به همین دلیل می بینیم در اوج رکود تورمی بهمن 98 تا تیرماه 99، قیمت برخی از سهام تا 10 برابر افزایش پیدا کرد؛ درحالی که هیچ منطق اقتصادی از آن حمایت نمی کرد و فقط نوعی دست کاری بود. مانند بانک های ورشکسته که برخی از آنها باید تعطیل شوند؛ اما با دست کاری انتظارات مردم برای همین بانک های ورشکسته ارزش اضافی غیرواقعی درست می شود. او یادآور می شود: ابتدای سال دیدیم که مسئولان کشور تأکیدهای مکرر بر حضور مردم در بازار سرمایه داشتند و برنامه های متعدد برای حضور مردم در بورس از صدا و سیما پخش شد و به نوعی همه مبلغ و مروج بازار سرمایه شدند و این پایه بحرانی شد که در جریان آن بسیاری از مردم منابع و سرمایه شان را از دست دادند. راغفر اضافه می کند: دولت از این معامله بزرگی که در بازار سهام شکل می گیرد، به چند نحو سود می برد؛ اول اینکه دولت در همین چند ماه سال 99، 33 هزار میلیارد تومان درآمد کسب کرد. دوم اینکه بر اثر تورمی که از این طریق در بازار به وجود می آید، ارزش بدهی های بدهکاران کاهش می یابد و بزرگ ترین بدهکار در جامعه ما خود دولت است. بازنده این جریان گروه های بزرگی از مردم هستند که نه تنها ارزش دارایی آنها به واسطه فروریختن حباب قیمت سهام افت شدید پیدا می کند، بلکه به واسطه تورمی که اتفاق می افتد نیز سرمایه آنها بیش از پیش بی ارزش می شود. در این بین حتی افرادی که در بازار سرمایه حضور ندارند نیز از تبعات تورمی که در اقتصاد ایجاد شده، متأثر خواهند شد و به ویژه اقشار آسیب پذیر جامعه زیر فشارهای تورمی این مناسبات قرار خواهند گرفت.
مردم تجربه زیان 99 را در خاطر خواهند داشت
غلامحسین دوانی، عضو جامعه حسابداران رسمی ایران، می گوید: وقتی می گوییم درآمد حاصل از نقل و انتقال از بورس شش برابر می شود؛ یعنی تصور دولت این است که بورس در سال 1400 رونق دارد.
او تأکید می کند: در این خصوص چند نکته را باید یادآور شد. باید در نظر داشته باشیم که سال 1400 این دولت سر کار نخواهد بود و دولت بعدی مشخص نیست که روی خوشی به بازار سرمایه داشته باشد یا خیر. ضمن آنکه تصور ما این است که سال بعد گشایشی در اقتصاد صورت نخواهد گرفت و انتظار رونق گرفتن بورس از محل گشایش اقتصادی انتظار درستی نیست. اما نکته مهم تر اینکه دولت نمی تواند بازی ای را که امسال در بورس به راه انداخت، سال بعد تکرار کند. واقعیت این است که بازی امسال برای مردم سابقه نداشت و به تبع آن از تب ایجاد شده در بازار، گرفتار هیجانات خرید سهم شدند؛ اما سال بعد مردم تجربه زیان سال 99 را دارند. تعداد کدهای سهام داری که در شش ماه اول سال 99 صادر شد، تقریبا 14 برابر سال قبل بود؛ اما سال 1400 مردم گرفتارشدن در ریزش های بورس را تجربه کرده اند. پس می توان انتظار داشت مردم مانند سال 99 بازی نخورند.
برگزاری دورهمی مجامع
عباس هشی، کارشناس حسابرسی می گوید: مالیات نقل و انتقال سهام نمی تواند باعث افزایش نقل و انتقال سهام شود. اتفاقات 99 ریشه در دولتی بودن بورس و عدم نظارت کافی بر عملکرد بازیگران دارد. بورس دست دلالان است. در غیاب بازارساز رسمی پاسخ گو، افراد پشت پرده صندوق ها و سبدها که ظاهرا نقش بازارساز را اجرا می کنند، وضعی را به وجود آوردند که بورس به مرکز نوسان تبدیل شود و از این نوسان گیری خودشان سود ببرند. مشکل ما در بورس عدم کاهش بنگاه داری و تصدی گری است. او اظهار می کند: سود سرمایه ای در همه جای دنیا مشمول واردات است، مانند واردات که مشمول حقوق و عوارض گمرکی است. در دنیا وقتی می خواهند بورس فعال شود، حمایت هایی را لحاظ می کنند و یکی از حمایت ها، تخفیف های مالیاتی است. در ایران پایین ترین نرخ ممکن نیم درصد مالیات بوده است. حال بعد از مدت ها دست گذاشتند روی سودهای سرمایه ای و این آقایان نیم درصد را شش برابر کرده اند. در ایران چون مالیات را مقطوع می گیرند، مالیات روی سود و زیان واقعی محاسبه نمی شود. این نقطه ضعف نظام مالیاتی ماست. مجبور هستند مالیات ها را با مدلی که در اقتصاد داریم کم و زیاد کنند که باعث ایجاد دردسر می شود. هشی همچنین توضیح می دهد: وقتی عملکرد کاهش بنگاه داری را تا به امروز بررسی کنید، می بینید هیچ اقدامی نشده است. دولت بنگاه داری را کاهش داد و از طریق بورس بنگاه ها را واگذار می کند. روز گذشته در مجلس صحبت شده که سهام پالایشگاه ها را به بانک ها بدهند. این دفع شر است. در واگذاری مانده اند و می خواهند دوباره بار بانک ها را اضافه کنند. بانک ها هم همه خصولتی هستند. متولی آنها هم وزیر اقتصاد است. هیئت مدیره را وزیر تعیین می کند، رئیس مجمع آنها وزیر اقتصاد است و حسابرسشان حسابرس وزیر اقتصاد است و دورهمی مجمع برگزار می کنند.
چرا بورس به سیگنال های مثبت واکنش نشان نمی دهد؟
