احتمالاً تا به حال لفظ آبکاری را بسیار شنیده اید به خصوص در بازار زرگر ها! غالباً طلافروش ها به محض اینکه مدل طلا را بپسندید این پیشنهاد را به شما می دهند که می توانید رنگ آن را عوض کنید! باید بگوییم که در کارگاه های طلا سازی می توان به سرعت با آبکاری طلا رنگ آن قطعه طلا را عوض کرد، بدون آنکه وقت گیر و هزینه بر باشد. در این مقاله می خواهیم شما را با روند آبکاری طلا بیشتر آشنا کنیم، به همین خاطر در ابتدا صلاح دیدیم که توضیحاتی در مورد خود آبکاری بیان کنیم.آبکاری یا پوشش کاری ( Electroplating ) یا روکش کردن Plating به فرایندی می گویند که به وسیله ی ایجاد جریان الکتریکی صورت می گیرد از همین رو به آن آبکاری الکتریکی یا الکترولیتی نیز می گویند. روش آبکاری الکتریکی به این صورت است که در محلول، یون های مثبت یا کاتیون آن فلز روکش را به صورت یک لایه روی جسم مورد نظر اضافه می کنند. این کار علاوه بر این که باعث افزایش مقاومت جسم در برابر سایش، خوردگی، زنگ زدن، اکسید شدن و خط و خش می شود، موجب شفافیت، درخشندگی و چشم نوازی اجسام به خصوص زیورآلات و وسایل تزیینی نیز می شود. طبیعتاً برای این منظور از فلزات براق و ارزشمندی مانند طلا، نقره و رودیم به عنوان روکشی برای فلزات کم ارزش و کدر مانند مس، نیکل و برنج استفاده می کنند.
آبکاری طلا و نقره مرحله آخر ساخت است ، یک لایه درخشان و مقاوم بر روی فلزات قرار می گیرد در ادامه به بررسی ابکاری سفید ( سیلور ) ، زرد ( طلایی) و رزگلد می پردازیم. آبکاری طلا و نقره ایرن مرحله را به اصطلاح مرحله فینیشینگ و یا همان پایان کار فرآیند ساخت و ساز زیورآلات طلاو نقره می نامند ، در رشته سازندگی طلا و جواهر و همچنین اکسسوری این مرحله جزو مراحل مهم است چرا که ارتباط مستقیم با زیبایی و درخشندگی زیورآلات دارد. اکسسوری ها هر چند هم که زیبا ساخته شده باشند اگر ابکاری انجام شده بر روی آن ها بی کیفیت و یا کدر باشد هیچ زمان به چشم نمی آیند و نگاه ها را به خود جذب نمی کنند.
چگونه می توان از کدر شدن طلای سفید جلوگیری کرد؟
چهار روش برای آبکاری طلا عبارتند از:
آبکاری طلا سیانیدی (آبکاری طلای تزیینی): این روش آبکاری در کارگاه های طلاسازی استفاده می شود. آبکاری طلای تزیینی یکی از رایج ترین شیوه های آبکاری است.از این روش به جز در صنعت جواهرات برای آبکاری قاب عکس، شیرآلات، لوستر ها و دیگر وسایل تزیینی استفاده می کنند. تفاوت آبکاری طلای تزیینی با آبکاری زیورآلات در میزان ضخامت آنهاست. ضخامت وسایل تزیینی باید بین 5/0 تا 3 میکرون باشد اما ضخامت زیورآلات حدود 75/0 تا 2.5 می باشد.این روش آبکاری بسیار پرطرفدار است، زیرا دارای رنگ های متنوع می باشد. رنگ هایی که در این آبکاری از آنها استفاده می شود شامل زرد، سبز، سفید، رزگلد، شامپاین، صورتی و قرمز می باشد.در آبکاری طلای تزیینی گاهی فلزاتی که مانند شیرالات ها جنس شان از طلا نیست را روکش نیکل می کنند تا براقیت و شفافیت و چشمگیری خاصی را داشته باشد.
آبکاری طلا آلیاژی: این روش آبکاری یکی دیگر از روش های رایج در آبکاری طلا است. این نوع آبکاری دارای پوشش ثبات رنگ است و می تواند فلزات را در برابر خوردگی و سایش بسیار مقاوم کند.همچنین از دوام بالایی نیز برخوردار است. در این روش آبکاری آلودگی جوی نیز باعث افزایش مقاومت فلزات می شود.زیرا یک لایه بسیار سطحی از طلا اکسید می شود و همین اکسید شدن می تواند مقاومت فلزات را افزایش دهد. از این روش بیشتر در صنعت دندانپزشکی، پزشکی، هواپیمایی و مصارف صنعتی استفاده می شود و به نوعی متخصصان آن را لحیم کاری و یا جوشکاری نیز می نامند.
آبکاری طلا اسیدی: همانطور که از اسم این آبکاری معلوم است ساختارآن اسیدی می باشد. این روش ثبات رنگ قابل توجهی را به فلزات می دهد. سختی و ثبات رنگ آن با نوع و میزان ترکیبات داخل وان آبکاری رابطه ی مستقیم دارد.این روش آبکاری همانند آبکاری طلا تزیینی دارای رنگ های مختلفی است که رنگ های بنفش، زرد، پرتقالی و سبز آن طرفداران بیشتری دارند.
آبکاری طلا سولفیتی: چیزی که این آبکاری را از دیگر روش های آبکاری متمایز می کند ضخامت زیاد آن است. در این روش در هر دقیقه ضخامت 8 میکرونی به فلز اضافه می شود و به دلیل براقیت و ظریف کاری ای که این آبکاری دارد باعث می شود که فلز دارای پوشش فوق العاده زیبا و چشم گیری شود.
