به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، تغذیه کودک در نخستین ماه های زندگی تنها از طریق شیر مادر است، بعد از حدود شش ماهگی علاوه بر شیر مادر امکان استفاده از مکمل های غذایی برای او فراهم می شود پس برای کودکی که تاکنون از طریق شیر خوردن از سینه شما مهم ترین نیاز اولیه اش برطرف می شده و از این طریق به آرامش می رسید، از شیر گرفتن می تواند مرحله ای بحرانی و استرس زا باشد.
اگر از شیر گرفتن کودک به شیوه صحیحی انجام نشود، کودک احساس می کند از سوی مادرش طرد شده است پس دچار ناآرامی، بی قراری و گریه می شود که پیامدهای منفی آن مانند احساس ناامنی، طرد شدگی یا دوست داشتنی نبودن به عنوان طرحواره های اصلی در زندگی آینده کودکتان نیز نمایان خواهد شد. پس از شیر گرفتن کودک باید با آگاهی و به صورت تدریجی اتفاق بیفتد تا کودک بتواند با این مسئله مهم خودش را وفق دهد و سازگار شود.
۱. چه زمانی باید کودک را از شیر گرفت
از شیر گرفتن کودک می تواند هم برای مادر و هم کودک روندی طولانی و سخت باشد. داشتن برنامه ای دقیق برای از شیر گرفتن کودک بسیار مهم است.
روند شیردهی یا توقف آن نباید به اجبار اتفاق بیفتد و در هر دو مورد، مادر باید آمادگی لازم و کافی داشته باشد. بااین حال، دستورالعملی کلی و ساده وجود دارد که به مادران کمک می کند در این مورد بهتر تصمیم بگیرند.
دستورالعمل های پزشکی پیشنهاد می کنند که نوزادان تا ۶ ماه اول زندگی خود، فقط باید از شیر مادر تغذیه کنند. بعد از ۶ ماهگی علاوه بر شیر مادر می توان از غذاهای جامد برای تغذیه کودک استفاده کرد و پس از آن به مدت یک سال یا هر زمانی که مادر و کودک تمایل دارند شیردهی مادر می تواند ادامه داشته باشد.
نوزادان بعد از یک سالگی، از شیر مادر به عنوان غذای مکمل و منبع راحت انرژی تغذیه می کنند. علاوه بر آن این منبع مهم تغذیه می تواند از دستگاه ایمنی کودک محافظت کند.
برخی مواقع خانم ها به دلیل احساس درد یا ورم در سینه، فشار اجتماعی یا ترس از اینکه کودک به اندازه ی کافی شیر نمی خورد، تصمیم می گیرند شیردهی را متوقف کنند اما درصورتی که تمایل به ادامه ی شیردهی دارند، بهتر است تا این مورد با پزشک یا متخصص کودک مشورت کنند.
۲. از تغذیه ی مناسب برای کودک استفاده کنید
خانم هایی که کودکان زیر یک سال خود را از شیر می گیرند، باید از شیرخشک یا شیر یک خانم دیگر برای تغذیه نوزاد استفاده کنند.
کودکان بزرگ تر از ۶ ماه همچنان به تغذیه با شیرخشک یا شیر خانم دیگر احتیاج دارند، اما می توانند در کنار آن از غذاهای جامد مناسب با سن خود تغذیه کنند. کودکان زیر یک سال به هیچ عنوان نباید از شیر گاو، شیر سویا یا هر نوع محصول مشابه دیگر استفاده کنند.
نوزادانی که غذای جامد می خورند، باید میزان مناسبی از پروتئین، آهن و سایر مواد مغذی دریافت کنند. والدینی که در این زمینه نگران هستند می توانند در مورد تغذیه و میزان کالری دریافتی کودک با پزشک متخصص اطفال مشورت کنند.
ممکن است بعضی کودکان به طورمعمول به میزان کافی آهن و ویتامین D دریافت نکنند و برای جبران به مولتی ویتامین و سایر مکمل های غذایی نیاز داشته باشند.
۳. عوامل استرس زا را از خود دور کنید
بعضی از کودکان خیلی زود از شیر گرفته می شوند اما برای بقیه این طور نیست. داشتن یک برنامه ی مناسب برای تغییر تغذیه ی کودک سبب می شود که راحت تر کودک را از شیر بگیرید. همچنین هرقدر این تغییر تغذیه آرام تر اتفاق بیفتد، مادر و کودک استرس کمتری خواهند داشت.
زمان هایی که استرس کمتری دارید برای از شیر گرفتن کودک مناسب تر هستند.
همچنین سعی کنید در این مواقع زمان بیشتری را با کودک سپری کنید. بعضی اوقات هنگامی که کودکان از شیر گرفته می شوند، دچار اضطراب می شوند و بیشتر به مادر خود می چسبند.
والدین باید برای از شیر گرفتن کودک برنامه ی یک یا چند هفته ای داشته باشند و اگر کودک این روند را به خوبی پذیرفت، آن را ادامه دهید.
۴. از شیر گرفتن در شب
زمانی که کودکان بین ۶ ماهگی تا یک سالگی قرار دارند، معمولا شب ها کمتر از شیر مادر تغذیه می کنند. این روند «از شیر گرفتن شبانه» نامیده می شود و به مادر این فرصت را می دهد تا مقدار بیشتری استراحت کند و در طول روز بهتر فعالیت هایش را انجام دهد. مادران می توانند از همین زمان برای از شیر گرفتن کودک استفاده کنند.
۵. به تدریج تعداد دفعات شیردهی را کم کنید
توقف یک باره ی شیردهی بسیار وسوسه انگیز است، اما این کار می تواند سبب ورم و درد سینه و ناراحتی های روحی برای مادر و کودک شود، اما بهترین روش این است که به آرامی تعداد دفعات شیردهی را طی چند هفته کم کنید.
می توانید این کاهش دفعات را با وعده هایی که برای کودک خیلی مهم نیست یا میزان کمی شیر می خورد، شروع کنید.
چند روز کودک را به همین مرحله عادت دهید و بعد وعده ی بعدی را کم کنید. این کار را تا جایی ادامه دهید تا در نهایت تمام وعده های شیردهی متوقف شود.
۶. از شیردوش استفاده کنید
استفاده از شیردوش می تواند بسیاری از ناراحتی های مربوط به از شیر گرفتن کودک را کم کند. بهتر است که در هر وعده مقدار کمی شیر بدوشید، تا از تولید بیشتر شیر جلوگیری کنید.
فرایند شیردهی از قانون عرضه و تقاضا پیروی می کند. زمانی که کودک میزان زیادی شیر می خورد یا مادری به طور مرتب شیر خود را می دوشد، بدنش روند تولید شیر را ادامه خواهد داد. هرقدر کودک شیر کمتری بخورد، مادر شیر کمتری تولید می کند. بااین حال، بسیاری از زنان در این زمان در بدن شان احساس ورم یا ناراحتی می کنند.
یکی از این روش ها برای کم کردن این ناراحتی دوشیدن مقداری از شیر است. از دوشیدن مقدار زیادی شیر خودداری کنید، زیرا در این صورت مقدار تولید شیر بیشتر می شود. بهتر است ۲ تا ۳ دقیقه یا تا زمانی که دردی ندارید، شیر خود را بدوشید.
خانم هایی که در روند گرفتن شیر از کودک شان هستند می توانند از همین شیر دوشیده شده برای وعده ی بعدی شیردهی نوزاد استفاده کنند. استفاده از شیر دوشیده به جای شیردهی از سینه سبب می شود تا تولید شیر به سرعت کاهش پیدا کند.
۷. درمان ورم سینه
درصورتی که استفاده از شیردوش فایده ای نداشت، خانم های شیرده می توانند از روش های دیگری برای رفع ناراحتی سینه استفاده کنند.
هم استفاده از شیردوش و هم شیردهی هردو می توانند میزان تولید شیر را افزایش دهند، همچنین می توانند ناراحتی را بیشتر کند و روند از شیر گرفتن کودک را طولانی تر کنند.
استفاده از روش های زیر می تواند برای کاهش ناراحتی ها مناسب باشد
- استفاده از برگ کلم برای سینه، برگ های سرد می تواند برای ورم مناسب باشد؛
- از داروهای ضدالتهابیِ غیراستروئیدی برای کاهش درد استفاده کنید؛
- قبل از شیردهی از کمپرس گرم یا حمام داغ استفاده کنید؛
- قبل از شیردهی از کمپرس سرد (مثلا نخودفرنگی یخ زده) استفاده کنید؛
- با مشورت و تشخیص پزشک می توانید از قرص های ضد بارداری استفاده کنید. تولید شیر در بعضی از خانم هایی که قرص های ضدبارداری مصرف می کنند کاهش می یابد و ناراحتی هایی حاصل از گرفتن کودک از شیر کم خواهد شد؛
- سینه ی خود را ماساژ دهید تا خطر بسته شدن مجاری شیری کاهش یابد؛
- زمانی که سینه سنگین می شود از سینه بندهای حمایتی استفاده کنید. محکم بستن سینه می تواند میزان درد را بیشتر کند و سبب التهاب سینه شود.
۸. نشانه های اختلال را بشناسید
از شیر گرفتن کودک می تواند استرس زا باشد و در موارد نادری احتمال خطر وجود دارد. التهاب سینه و سوتغذیه کودک، دو خطر اولیه ی از شیر گرفتن کودک است.
در این مواقع بعضی از مادران دچار افسردگی یا اضطراب می شوند و بعضی از نوزادان تلاش می کنند تا بدون تغذیه با شیر مادر خودشان را تسکین دهند.
در صورت مشاهده موارد زیر حتما پزشک خود را مطلع کنید
- ایجاد تب در مادر؛
- سینه های مادر متورم، قرمز و داغ شوند؛
- ترشحات سبزرنگ یا بدبو از سینه؛
- مادر علائم افسرگی یا علائم اضطراب داشته باشد؛
- پوشک کودک کمتر خیس یا کثیف شود؛
- تغییر مشخصی در الگوی خواب کودک ایجاد شده باشد و به مدت طولانی، در حدود یک یا دو هفته ادامه داشته باشد.
۹. آرامش کودک را حفظ کنید
شیر مادر چیزی بیشتر از یک منبع تغذیه ای است. زمانی که کودک دچار استرس یا ترس می شود، شیر مادر می تواند منبعی برای ایجاد حس آرامش باشد. بسیاری از کودکان درحالی که شیر می خورند به خواب می روند.
موارد زیر کمک می کند تا زمانی که کودک را از شیر می گیرید، حس آرامش را در او ایجاد کنید
- ارتباط پوستی با کودک را حفظ کنید؛
- به کودک آرامش دهید؛
- با کودک بازی کنید، برایش آواز بخوانید و او را بیرون ببرید؛
- کودک را در آغوش بگیرید و به آرامی تکان دهید؛
- درصورتی که کودک دندان درآورده است می توانید حلقه های لاستیکی مخصوص گاز گرفتن را در فریزر سرد کنید و به کودک بدهید؛
- شیوه ی جدیدی برای خواباندن کودک پیدا کنید تا کودک به راحتی به خواب برود.
می توانید از افراد دیگر یا مراقب برای آرام کردن کودک استفاده کنید. زمانی که نوزادان از شیر گرفته می شوند، ممکن است به شدت تلاش کنند تا از شیر مادر تغذیه کنند. در این مواقع اجازه دهید تا فرد دیگری به کودک غذا دهد یا او را آرام کند؛ این روش می تواند به طور واضح موجب کاهش استرس مادروپدر شود.
مادران باید در مقابل نوزادی که تمایلی ندارد از شیر گرفته شود صبور باشند. ممکن است در مراحل اولیه ی رشد کودک اختلالی ایجاد شود، کودک مضطرب شود، به مادر بچسبد یا بیش ازحد معمول گریه کند، اما بعد از گذشت چند هفته، این موضوع بهبود می یابد.
