ماهی گوپی با نام علمی Poecilia reticulate یکی از انواع ماهی های زیبای آب شیرین و از محبوب ترین ماهی های آکواریومی است. آنها رنگارنگ، پر جنب و جوش، بسیار سرگرم کننده و سازگار با شرایط مختلف هستند. این ماهی در خانواده زنده زا ها قرار می گیرد . این ماهی ها با نام های مختلفی از جمله ماهی رنگین کمان و ماهی میلیون نیز شناخته میشوند.
ماهی گوپی از نظر شکل بسیار باهم متفاوت هستند و حتی در یک گونه خاص نمی توان دو قطعه مشابه پیدا کرد. ماهی گوپی ماده دارای رنگ خاکستری تیره است، حال آنکه گوپی نر بسیار خوشرنگ و با طرحهای متنوع است و باله های بزرگی دارد. گونه های مختلفی از ماهی گوپی وجود دارد که شما می توانید با تکثیر انواع جدیدی از آن به دست آورید. با این حال، چیزی که بیشتر باعث محبوبیت این ماهی شده اینست که نگهداری آنها بسیار ساده تر از بسیاری از گونه های دیگر است.
خصوصیات ماهی گوپی
گوپی که اولین بار در سال ۱۸۶۶ توسط Robert John Guppy کشف شد یکی از ماهیان زیبای آب شیرین است با وجود اینکه اولین بار در سال ۱۸۶۶ این ماهی کشف شد اما قبل از آن هم گوپی ها توسط آلمانی ها شناخته شده بودند و چند سال بعد توسط آقای گوپی این ماهی معرفی شد.گوپی ها به دلیل تکثیر راحت و رنگ آمیزی زیبای دم و تکثیر حرفه ای برای به وجود آوردن اشکال و طرح های مختلف یکی از ماهیان محبوب و دوست داشتنی آب شیرین محسوب می شوند که در تکثیر معمول و غیرحرفه ای هم از آنها به عنوان راحت ترین ها در تکثیر یاد می کنند.
گوپی ها در اصل بومی ونزوئلا، ترینیداد، شمال برزیل و گینه هستند ولی اکثر گوپی های در حال حاضر و موجود در مغازه های آکواریومی همگی دست ساز و بر اثر تکثیر موفق بین گوپی های مختلف به وجود آمده اند و به شما با قیمتی اندک و در بعضی نمونه های خاص به قیمت بالایی به فروش می رسند.
همه گوپی ها را به یک نام واحد “گوپی” می شناسند اما در نمونه های مختلف از نام های رایجی همچون گوپی پوست ماری، گوپی دم قرمز، گوپی دم آبی، گوپی دم خرگوشی، گوپی فانتزی و ….. نیز استفاده می کنند.ماهی گوپی ها به دلیل تکثیر راحت و رنگ آمیزی زیبا یکی از ماهیان محبوب و دوست داشتنی آب شیرین محسوب میشوند. یکی از خصوصیات آنها تطبیق دادن خود با شرایط محیط و سازگاری با اکثر ماهیان صلح جوی آب شیرین می باشد. بطور کل ماهی گوپی ها دوست داشتنی و ایده ال برای نگهداری در آکواریوم می باشند.
انواع گونه های ماهی گوپی
گونه های مختلفی از این ماهی وجود دارد به طوری که لیست کردن آن ها را کمی دشوار می کند. پرورش دهندگان این نوع از ماهی های همواره در تلاش برای تولید گونه های مختلفی از این نوع ماهی های زیبای آکواریومی هستند. عمر این ماهی معمولا بین ۱- ۳ سال است . در واقع به طور متوسط آن ها ۲ سال و حداکثر هم ۳ سال عمر می کنند. اندازه گوپی ها متفاوت است، اما نرها معمولا طولی به اندازه ۱.۵ تا ۳.۵ سانتی متر (۰.۶ تا ۱.۴ اینچ)دارند، این در حالی است که ماهی ماده دارای ۳ تا ۶ سانتی متر (۱.۲ تا ۲.۴ اینچ) طول است.
زیستگاه ایده آل و شرایط لازم برای نگهداری ماهی گوپی در آکواریوم
از آن جایی که این ماهی ها متعلق به آب های شیرین آمریکای جنوبی هستند ، مهم است که شرایطی نزدیک به زیستگاه طبیعی این ماهی ها را در آکواریوم ایجاد کنید . همانند هر ماهی دیگری وجود فیلتر تصفیه آب مناسب در کواریوم از اهمیت بالایی برای نگهداری این نوع ماهی ها برخوردار است . اندازه ایده آل آکواریوم برای این ماهی ها اندازه 18 لیتر به بالا می باشد و دمای مورد نیاز برای نگهداری ماهی های کوپر در آکواریوم نیز دمای بین 75 تا 82 درجه سانتی گراد است و بنابراین وجود سیستم گرم کننده آب آکواریوم و دما سنج در آن بسیار ضروری می باشد . pH ایده آل آب برای پرورش ماهی گوپی نیز pH بین 7.0 تا 7.2 می باشد .وجود فیلتر نیز از اهمیت بالایی برای نگهداری این ماهی ها در آکواریوم برخوردار است و اندازه و نوع آن بسته به اندازه اکواریومتان می باشد اما با این وجود مهم است که بدانید آیا تنها قصد نگهداری از این ماهی را دارید و یا خواستار پرورش آن ها نیز هستید.
گیاهان موجود در آکواریوم برای نگهداری ماهی گوپی
آکواریوم خود را با تعداد زیادی گیاه زنده ، سنگ و بستر مناسب تزئین کنید. گیاهان ایده آل برای نگهداری از ماهی های کوپر گیاهان شمشیر و آمازون هستند. نوع بستری که برای آکواریوم خود انتخاب می کنید کاملا به ترجیح شخصی خودتان بستگی دارد زیرا ماهی های گوپی بیشتر در قسمت میانی و بالایی آکواریوم قرار می گیرند .از استفاده از گیاهان زیاد در آکواریم خود خودداری کنید ؛ به این ترتیب مواد غذایی به راحتی توسط ماهی ها مکیده می شوند . بهتر است از گیاهان شناور مانند جاوا ماس استفاده کنید زیرا این گیاه به تصفیه آب آکواریوم نیز کمک می کنند . همانطور که قبلا اشاره شد ، پنهان شدن ماهی در بین گیاهان موجود در آکواریوم نیز نشان دهنده موجود استرس در آن است .صرف نظر از تنظیم فیلتر آکواریوم ، تمیز کردن هفتگی آکواریوم (چیزی حدود 25% آب آکواریوم) ضروری می باشد .
حجم آکواریوم مناسب برای نگهداری ماهی گوپی
گوپی ماهی ها جزو ماهی های کوچک هستند بطوریکه در یک فضای کوچک می تواند زندگی کنند به همین علت در صورت نبود فضای کافی احتیاجی به آکواریم بزرگ نیست. برای اطمینان بیشتر بهتر است از قاعده کلی یک گالن آب برای یک اینچ از ماهی استفاده کنید تا آب و فضای کافی برای گوپی ماهی های خود فراهم کرده باشید.
ماهی های مناسب برای نگهداری در کنار ماهی گوپی
بهترین هم خانه برای ماهی های کوپی جنس مخالف ماهی های کوپی می باشند اما با این حال اگر تمایل به نگهداری از نوع زیبا تر این ماهی را دارید ، نوع نر آن را انتخاب کنید . به طور کلی شما می توانید در هر 7.5 لیتر آب آکواریوم 1 عدد کوپی نگهداری کنید . سایر آبزیانی که ماهی های گوپی با آن ها سازگاری دارند عبارتند از :ماهی مولی ، پلاتیز ، گورامیس ، تتراس و کوریدوراس .همچنین در صورت تمایل به نگهداری از سایر انواع آبزیان بهتر است این ماهی ها را در کنار غورباقه های آفریقایی نگهداری کنید . از نگهداری ماهی گوپی در کنار کوسه های دم قرمز ، بارب ها و تتراس های وحشی خودداری کنید.
رژیم غذایی ماهی های گوپی
غذاهای مصرفی ماهی گوپی بستگی به محیط طبیعی و آناتومی آن ها دارد . گوپی ها هم گیاه خوار هستند و هم گوشت خوار اما آدم خوار نیستند . رژیم اصلی غذایی آن ها شامل پوسته ماهی با کیفیت است و پس اطمینان حاصل کنید محصولی را برای تغذیه ماهیان خود انتخاب کنید که سرشار از پروتئین بوده و پر کننده نباشد . برای اطمینان از این امر کافیست ترتیب مواد تشکیل دهنده بر روی برچسب غذای ماهی را بررسی کنید و از غداهایی که دارای حجم بالایی از گندم و سویا هستند خودداری کنید .فقط از یک نوع غذا برای تغذیه ماهی خود استفاده نکنید زیرا این امر به کمبود مواد مغذی بدن ماهی منجر می شود . برای ایجاد تنوع در غذای مصرفی ماهیان خود، از کرم های خونی و غذاهای یخ زده مانند میگو استفاده کنید . این ماهی ها همچنین از سبزیجاتی مانند نخود فرنگی ، کاهو و خیار نیز تغذیه می کنند . شما باید ماهی گوپی خود را یک یا دو بار در روز تغذیه کنید و از ریختن مقدار ماده غذایی بیشتر از ظرفیت ماهی خود خودداری کنید .
تغذیه بیش از حد ماهی منجر به ایجاد مشکلات مختلف در سلامت ماهی و کیفیت آب آکواریوم می شود. با رعایت قوانین فوق، دیگر ماده غذایی اضافی در آکواریوم ته نشین نخواهد شد، با این حال در صورت ته نشین شدن آن ها، بهتر است با استفاد از توری آن ها را از آکواریوم دراورید.
پرورش ماهی های گوپی
روش های مختلفی برای پرورش ماهی های گوپی وجود دارد. گوپی ها با ایجاد تخم ، تولید مثل می کنند . به این معنی که ماده ها ماهی را درون بدن خود ، درون تخم پرورش می دهند . بچه ماهی ها از کیسه تخم برای تغذیه استفاده می کنند . رابطه جنسی این نوع ماهی ها پس از رسیدن بلوغ جنسی (بین 3 تا 5 ماه) بسیار آسان است و نر ها قادر به شناسایی ماده باکره و یا باردار هستند . ماهی نر با ماده ارتباط کوتاهی برقرار می کند و لقاح زمانی اتفاق میافتد که او بسته ای از اسپرم معروف به اسپرماتوفور را به ماده منتقل می کند و سپس این بسته به هزاران اسپرم تقسیم شده و در نهایت ماده تعداد زیادی بچه ماهی به دنیا خواهد آورد . از زمان لقاح تا ایجاد جنین معمولا 4 تا 5 روز زمان به طول می انجامد. دوره حاملگی ماهی گوپی بین 21 تا 30 روز است. این امکان وجود دارد که شما بتوانید چشم نوزاد را از طریق پوست شفاف ماهی ماده مشاهده کنید.
در صورتی که شما هر دو نوع ماهی گوپی را در آکواریوم خود نگهداری کنید، آن ها مرتبا با یکدیگر لقاح انجام داده و تولید مثل می کنند . شما می توانید این ماهی ها را در آکواریوم مخصوص پرورش ماهی نگهداری کنید تا از شرایط مناسب برای تولید مثل برخوردار شوند. در این صورت قسمت پایین مخزن را خالی نگه دارید و از گیاهانی مانند خزه جاوا استفاده کنید.
بهترین نسبت نر به ماده گوپی ماهی ها برای نگهداری
چنانچه هدفتان تکثیر ماهی گوپی نیست و برای سرگرمی آنها را داخل آکواریوم نگه داشته اید توصیه می کنیم تمام گوپی ها را نر انتخاب کنید چون نرها رنگارنگ تر از ماده ها هستند و فضای آکواریوم شما را زیباتر می کنند اما اگر قصد نگه داشتن هر دو جنس از گوپی را دارید بهتر است بدانید که از چه نسبت نر به ماده استفاده کنید.توصیه کارشناسان در این مورد اینگونه است که برای گوپی حداقل از نسبت 1:2 نر به ماده استفاده شود.
مثلا:
- 1 نر و 2 یا بیشتر از ماده
- 2 نر و 4 یا بیشتر ماده
بیماری های شایع ماهی گوپی
- ماهی گوپی ، ماهیانی بسیار سخت هستند اما با این حال ممکن است دم بلند آن ها در معرض عفونت های قارچی قرار بگیرد .
- بیماری ایچ نیز در بین ماهیان گوپی شایع است . این یک بیماری است که در آن نقاط سفید رنگی بر روی پوست ماهی ایجاد می شود که برای درمان آن از داروهای مخصوص در فروشگاه های حیوان خانگی استفاده کنید .
- پوسیدگی باله و دم و پارگی آن ها نیز در میان این ماهی ها شایع است که با استفاده از دارو های مخصوص نیز می توانید این بیماری را مداوا کنید.
اقدامات لازم برای کاهش خطر ابتلا ماهی کوپی به بیماری های مختلف
- شرایط آب را بهینه نگهدارید.
- تغییرات منظم و بررسی های لازم را مرتبا انجام دهید.
- قبل از اضافه کردن هر چیزی به آکواریوم خود ، به خوبی آن را شستشو دهید .
- سطح استرس ماهیان خود را پایین نگهدارید .
- از رژیم غذایی متنوعی برای ماهیان خود استفاده کنید .
- از نگهداری تعداد زیادی از ماهی در کنار ماهی های گوپی خودداری کنید .
زایمان ماهی گوپی
تکثیر گوپی بسیار ساده است. هر اسپرمی که گوپی نر به بدن گوپی ماده وارد می کند می تواند تخمک را تا ۶ مرتبه بارور کند! برای تکثیر ماهی گوپی نیاز به هیچ کار اضافه ای ندارید جز اینکه ماهی نر و ماهی ماده را کنار هم بگذارید. البته بهتر است در این مدت هفته ای دو مرتبه به ماهی ها غذای مقوی (مثلاً غذای گوشتی: دل چرخ شده گاو) بدهید تا زودتر عمل لقاح انجام شود. گوپی از گونه زنده زا هاست و مدت زمان بارداری آن نیز حدود یک ماه است و پس از گذشت این مدت بچه ماهی به دنیا خواهد آمد. ماهی حامله شکم متورمی دارد و زیر شکمش خال های سیاهی قابل مشاهده است. دوره ای که طول می کشد تا ماهی های ماده گوپی دوباره بارور شوند نزدیک ۴ هفته است.
تکثیر ماهی گوپی
برای تکثیر ماهی های گوپی اول باید بتوانید نوع نر آن را از نوع ماده تشخیص دهید. گوپی های ماده پوست ساده تری دارند و زیر شکمشان خال هایی سیاه وجود دارد که در زمان حاملگی و برآمدن شکم بیشتر قابل تشخیص است. پوست ماهی نر نقش و نگار و پیچیدگی طرح بیشتری از گوپی ماده دارد و باله زیر شکم آن کشیده است، برعکس ماهی ماده که باله زیر شکمش پهن است.
درست است که تکثیر گوپی به سادگی انجام می گیرد، اما شما باید به نکاتی نیز توجه داشته باشید:
اولاً که سعی کنید دمای آب محل تکثیر را روی ۲۶ تا ۲۸ درجه تنظیم کنید.
ثانیاً اگر قصد تکثیر این ماهی را دارید، بهتر است آکواریومی جداگانه و جدا از دیگر ماهی های برای این کار تعبیه کنید. این آکواریوم را از گیاهان دریایی پر کنید تا بچه ماهی های تازه به دنیا آمده بتوانند لابه لای آن ها پنهان شوند؛ چراکه این خطر وجود دارد که ماهی های گونه های دیگر و نیز خود گوپی نر این بچه ماهی ها را خورده یا به آن ها آسیب بزنند. راه دیگری نیز وجود دارد و آن اینکه پس از اینکه بچه ماهی ها به دنیا آمدند، آن ها را از والدین خود جدا کرده و در محیط جداگانه ای قرار دهید تا از هر آسیب احتمالی ای به آن ها جلوگیری کرده باشید. روش دوم (جدا کردن بچه ماهی ها) بازدهی بهتری دارد، اما استرس زیادی را به گوپی ماده وارد می کند. در صورت وجود محیط مناسب و غذای کافی و مقوی، بچه ماهی ها در عرض ۱ ماه به بلوغ می رسند و دیگر نیازی به این مراقبت های ویژه ندارند.
عمر ماهی گوپی چقدر است؟
عمر گوپی به طور میانگین حدود ۵ تا ۱۰ سال است. با ایده آل تر کردن شرایط زندگی این ماهی می توانید مقدار عمر این ماهی را نیز افزایش دهید.