به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، شاید شما نیز یکبار با این مورد مواجه شده باشید که موتور خودرو در هنگامی که در یک مسیر سربالایی قرار دارید شروع به تولید صدای چق چق کند (صدایی شبیه به برخورد آرام قاشق و چنگال به یکدیگر) و تا پدال گاز را رها می کنید این صدا بر طرف می شود و هنگامی که دوباره پای خود را روی پدال گاز قرار می دهید این صدا به گوش می رسد.
این صدا مشکلی است که که مکانیک ها آن را ناک یا ضربه می نامند. ناک به حالتی گفته می شود که در آن مخلوط سوخت و هوای موجود در سیلندر زودتر از زمان جرقه زنی شمع منفجر می شود. این حالت معمولا در هنگام حرکت در حالت اصطلاحا دنده مُرده به وجود می آید. وضعیت دنده مُرده مربوط به حالتی است که با انتخاب دنده اشتباه (بیش از حد سبک) راننده قصد شتاب گیری دارد و نامناسب بودن دنده در این وضعیت، منجر به تعلل پیشرانه در دور گرفتن و طولانی شدن پروسه احتراق می شود.
ناک زدن زمانی رخ می دهد که احتراق ناقص در محفظه همراه با کوبش انجام می گیرد. که این احتراق ناقص دلایلی همچون اکتان پایین بنزین، رسوب گرفتن محفظه احتراق خراب شدن یا کیفیت پایین شمع و یا کیفیت پایین روغن موتور میتواند داشته باشد. که در توضیح هر کدام از موارد بالا میتوان گفت، منظور از عدد اکتان مقاومت در برابر حرارت میباشد و هرچه عدد اکتان بنزین پایین باشد. زمانی که مخلوط هوا و بنزین در حال متراکم شدن است انفجار ناشی از خودسوزی سریعتر رخ میدهد و اجازه نمیدهد که انفجار به واسطه جرقه شمع انجام بپذیرد زیرا عدد ایدهال برای اکتان بنزین ۹۸ میباشد و با این بنزین مخلوط هوا و بنزین به نهایت تراکم میرسد و سپس انفجار در اثر جرقه شمع باعث ایجاد توان و فشار به پیستون میشود اما بنزینهایی که در ایران وجود دارد در بهترین شرایط که بنزین سوپر میباشد دارای عدد اکتان ۹۱ است و بنزین معمولی هم دارای عدد اکتان ۸۵ به پایین میباشد.
ناک یا ضربه در موتور چیست؟
معمولا ناک یا ضربه در موتور به وقتی اطلاق می شود، که در آن مخلوط هوا و سوخت موجود در سیلندر اتومبیل زودتر از موعد جرقه زنی در شمع، منفجر شود.
قبلا هم گفتیم در موتورهای احتراق داخلی، مخلوط سوخت و هوا وارد سیلندر شده و در محفظه ی احتراق، به واسطه ی شمعی که جرقه زده و مشتعل شده منفجر می شود.
این انفجارباعث پایین رفتن پیستون شده و نیرویی تولید می گردد که توسط موتور و دیگر قطعات به چرخ های اتومبیل منتقل می گردد.
ناک یا ضربه در موتور معمولا در زمانی رخ می دهد که موتور بسیار گرم شده و دما در محفظه ی احتراق آن قدر بالا می رود که مخلوط سوخت و هوا بر اثر همین حرارت و دما، زودتر از موقعی که شمع ها مشتعل شوند، جرقه زنی می کنند.
حتی در بعضی موارد دو احتراق با هم در داخل محفظه ایجاد می شود. یعنی هم جرقه زنی شمع و هم مشتعل شدن سوخت و هوا، و این دو با هم تداخل ایجاد می کنند. همین فشار زیادی که به موتور وارد می شود، باعث ایجاد صدایی می شود؛ که شما هم آن را می شنوید.
بعضی معتقدند که این وضعیت در موقع حرکت و در حالت اصطلاحاً (دنده مرده) اتفاق می افتد.
آیا می دانید دنده مرده چیست؟
دنده مرده، به وضعیتی گفته می شود که راننده با انتخاب دنده ی اشتباه، (که معمولاً دنده ی بیش از حد سبک است)، قصد ایجاد سرعت و شتاب گیری در خودرو را دارد. دراین صورت و به خاطر انتخاب دنده ی اشتباه و نامناسب بودن دنده، پروسه ی احتراق طولانی شده و منجر به تعلل پیشرانه در دور گرفتن خودرو می شود.
ایجاد ناک یا ضربه در موتور، می تواند سبب آسیب دیدن پیستون ها شود. زیرا بوجود آمدن این حالت منجر به بالا رفتن بیش از حد دما در پیستون می شود و اگر این حالت مدت زیادی ادامه پیدا کند، می تواند به این قطعه آسیب جدی برساند و یا حتی سبب سوراخ شدن پیستون هم بشود.
اگر موتوری مدت زمان طولانی را در وضعیت ناک کار کند، نه تنها پیستون صدمه می بیند، بلکه قرار گرفتن خودرو در این وضعیت موجب آسیب دیدن قطعات داخلی اتومبیل هم خواهد شد.
در نهایت توصیه می کنیم زمانی که متوجه ایجاد ناک یا ضربه در موتور شدید، در اولین فرصت نسبت به رفع آن اقدام نمائید و تا زمان رفع اشکال سعی کنید فشار را از روی موتور کم کنید. برای این کار می توانید از وسایل برقی و خصوصا کولر کمتر استفاده کنید.
همچنین در دور موتور پایین، فشار کمتری به پدال گاز وارد نمائید و در سر بالایی نیز با دور موتور بالا حرکت کنید.
