خانواده کوچک ترین واحد اجتماعی است که به وسیله ازدواج زن و مرد تشکیل می شود و با تولد فرزندان تکامل می یابد.مهم ترین و حساس ترین مرحله شکل گیری شخصیت، رفتار اجتماعی و خصوصیات فردی انسان، مرحله کودکی هر فرد است. این رفتارها تا حدودی متاثر از محیط، آموزش ها و عوامل باز دارنده است.انسان به دلیل ویژگی اجتماعی بودن خود از بدو تولد تحت تاثیر افکار، عقاید و رفتار اطرافیان قرار می گیرد. بدین ترتیب عدم تربیت صحیح و توجه نکردن به خواسته های طبیعی و سختگیری های بی مورد در بسیاری از این موارد به تشکیل عقده های روانی منجر می شود.عواملی از قبیل ترس، خشم و مهر مادری از مسائلی است که باید به دقت مورد توجه قرار بگیرد. کودک بیش از هرچیزی نیاز به احساس و محبت دارد و همین عواطف هرگاه از حد معمول بگذرد، خطرات خانمان براندازی را به دنبال خواهد داشت.
اگر احساس می کنید که کودک شما کمبود محبت دارد، هیچ وقت برای جبران این شکاف دیر نیست. هیچ کودکی سزاوار این نیست که به طور دائم کمبود عشق را تجربه کند، عشقی که سلامت عاطفی او را پرورش می دهد.رشد روانشناختی کافی در کودکان نیاز به محبت دارد. به عبارت دیگر، تمام عشقی که در کودکی به بچه ها داده می شود، در رشد او منعکس شده و به او هویت، اعتماد به نفس و قدرت می دهد.
محبت به کودک کمک می کند تا خود را با شرایط مختلف سازگار کند و همچنین به او آموزش می دهد که چه انتظاری از محیط بیرون داشته باشد و بتواند با دیگران ارتباط و تعامل بر قرار کند. البته محبت را با محبت بیش از حد اشتباه نگیرید. ما در این قسمت درباره ایجاد یک رابطه سالم و متناسب صحبت می کنیم.
کمبود محبت چه عوارضی در پی دارد؟
تقریبا می توانیم بگوییم که خلا محبت می تواند در تمامی جنبه های زندگی تاثیر گذار باشد! شما فردی را تصور کنید که از زمان کودکی محبت واقعی ندیده است و همواره مورد بی توجهی قرار گرفته است این فرد زمانی که بزرگ میشود خودش نیز توانایی محبت کردن را ندارد، علاوه بر آن در تمام جنبه های زندگیش این خلا احساس می شود کوچک ترین عوارضی که دارد این است که فرد دچار کمبود محبت نمی تواند محبت کردن به دیگران را تحمل کند و این برایش سخت و عجیب است!عوارض کمبود محبت را جدی بگیرید زیرا ما به طور یقین میگوییم که بسیاری از مشکلاتی که در بسیاری از انسان ها به وجود می آید به دلیل خلا محبت و توجه است.
برخی از علائم کمبود محبت در کودکان
یکی از نیاز های اساسی و مهم کودکان احساس امنیت عاطفی می باشد که این حس اغلب از طریق محبت کردن به کودک و تایید او حاصل می شود. در واقع کودک باید احساس کند که والدینش او را از صمیم قلب دوست دارند و وی را به عنوان یک شخص تایید می کنند زیرا کودک تنها زمانی می تواند نگرشی مثبت و پایدار نسبت به زندگی داشته باشد که محبت و تایید پایدار و یکنواختی را از سوی خانواده دریافت کرده باشد.کودکان شما در صورتی که با کمبود محبت موجه باشند تبدیل به کودکی می شوند با ویژگی هایی که در ادامه خواهید خواند.
عدم کنترل عاطفی
این علامت در اکثر کودکان دارای نیاز عاطفی مشاهده می شود. کودکان کم کم یاد می گیرند که چگونه از طریق عشق و روابط با افراد به کنترل احساست خود بپردازند بنابراین اگر کودکی در محیط بدون محبت رشد کند، نه تنها تشخیص احساسات، بلکه هنجار های اجتماعی نیز برای او دشوار می شود بنابراین او قادر نخواهد بود که بفهمد با دیگران چگونه رفتار کند.
علاوه براین، او نمی تواند احساسات افراد و نحوه ارتباط آن ها را منفی یا مثبت تشخیص دهد. به همین دلیل کمبود محبت خود را به صورت خشم نشان می دهد. اگر این کودکان احساسات خود را سرکوب کنند، مشکلات بیشتری گریبان گیرشان می شود. پسران معمولا بیشتر از دختران با این مشکل مواجه خواهند شد. اگر احساس می کنید که فرزند شما هم سعی در سرکوب احساسات خود دارد، باید بر روی بهبود رابطه خود با او تمرکز کنید.
انزوا و درگیری
نشانه ی دیگر کمبود محبت در کودکان، عدم علاقه به ارتباط با اطرافیان است. اگر در برقراری ارتباط موضع گیری می کند و یا اصلا هیچ واکنشی نشان نمی دهد، مسلما مشکلی وجود دارد.بسیار شایع است کودکی با بی ثباتی عاطفی، مهارت های اجتماعی ضعیفی از خود نشان دهد. این گونه کودکان ممکن است به دلیل عدم دانش کافی در شکل گیری مهارت های اجتماعی، به انزوا و درگیری رو بیاورند. از طرف دیگر، کودکانی که این مشکلات را دارند، احترام کمی به احساسات دیگران می گذارند که این امر به ناامیدی، عدم درک و عصبانیت آن ها از پیرامون می افزاید.
نافرمانی
کودکان دچار کمبود محبت، گاهی نافرمانی کرده و حرکات و رفتارهای زشت و غیرقابل قبولی را در پیش می گیرند. خشم، رفتارهای تکانشی مانند بیش فعالی، تغییرات ناگهانی خلق و خو، ترس های کنترل نشده، پرخاشگری و وحشت از نشانه های واضح نافرمانی و سرپیچی میان کودکان است. اگر کودک احساس کند از سوی والدینش مورد بی مهری و بی توجهی واقع شده، در عکس العمل به این وضعیت، ممکن است نافرمانی کند تا توجه آنها را به سوی خویش جلب کند. در صورت عدم درمان این مشکل در کودک نوعی احساس پوچی و بی اعتمادی شکل می گیرد که با افزایش سن او شدیدتر خواهد شد.
ناامنی
کودکانی که کمبود محبت دارند اغلب احساس ناامنی می کنند. آن ها در خود شناسی به رشد مطلوب نرسیده اند. این احساس ناامنی با رفتارهای خاص نشان داده می شود. به عنوان مثال، آن ها تمایل به دفاع از خود دارند، در مواجهه با شرایط دشوار یا عقب نشینی می کنند و انزوا را ترجیح می دهند و یا خشونت از خود نشان می دهند.
خودخواهی
اگر کودکی از طرف والدین عشق و توجه کافی دریافت نکند، تنها به فکر محافظت از خود بوده و ممکن است دیگران را نادیده بگیرد و خودخواه باشد. آن ها ممکن است دیوانه وار به دنبال کسب ثروت و حقوق خود بروند و خواسته های شان را در اولویت قرار دهند.
تمایل بیش از حد به وسایل الکترونیکی
کودکانی که به بازی با گوشی و تبلت اعتیاد داشته، ممکن است جزو کودکانی باشند که مورد توجه والدین قرار نمی گیرند و والدین آنها را با ابزارهای الکترونیکی مثل تبلت، تلفن همراه یا تلویزیون تنها می گذارند و به حال خود رها می کنند. این کودکان اغلب تعاملات انسانی را به فراموشی می سپارند و به دستگاه های مدرن وابسته شده و اعتیاد پیدا می کنند.
خشونت و پرخاشگری
کودکانی که کمبود عشق دارند، رفتار خشونت آمیز از خود بروز می دهند. اگر کودکی به دلایل پیش پا افتاده عصبانی می شود و یا به سختی به چیزی علاقه نشان می دهد، ممکن است به دلیل این باشد که محبت کمی از والدین خود دریافت کرده است. این رفتار در بزرگسالی خود را بیشتر نشان می دهد. به طور مثال اشخاصی که در هنگام رانندگی خشونت به خرج می دهند و با یک مشکل کوچک جنجال راه می اندازند ممکن است که از کودکی آن ها نشات گرفته باشد.زمانی که کودک پرخاشگر می شود، به او ابراز علاقه توجه نموده و کنارش باشید و به حرف هایش گوش دهید و نشان دهید که برای گفته هایش ارزش قائل هستید تا او به شما اعتماد کند و هرآنچه ذهنش را مشغول کرده، برایتان بازگو نماید.
تزلزل و بی ثباتی
یکی دیگر از رفتارهایی که در کودکانی که کمبود عشق دارند، بروز می کند، تزلزل و بی ثباتی است. اگر کودک به دیگران اعتماد ندارد و در برابر آنها حالت تدافعی به خود می گیرد و از برقراری ارتباط با دیگران می ترسد، یعنی او دچار خلاء عاطفی شده و احساس می کند که زمین و زمان به او پشت کرده اند و دیگر هیچ پشتیبانی در این جهان ندارد.
ترس از تنهایی
اگر کودک ترس زیادی از رها شدن توسط والدین یا تنها شدن دارد، ممکن است که در بزرگسالی مشکلات عاطفی و روانی، مانند عدم عزت نفس هنگام مواجهه با مشکلات و سختی های زندگی را تجربه کند. در واقع این احساس در طول سال ها تاثیر قابل توجهی در شخصیت او خواهد گذاشت.
افت عملکرد در مدرسه
کمبود محبت پیامد های منفی جبران ناپذیری را به همراه دارد. یکی از بارزترین نشانه ها؛ افت عملکرد در مدرسه و عدم علاقه به مطالعه است زیرا کمبود عاطفی کودک روی وضعیت تحصیلی او اثر منفی می گذارد. کودکان دچار خلاء عاطفی معمولاً دیر زبان باز می کنند و در کسب توانایی های اجتماعی بسیار کند و ضعیف هستند و دست رد به ابراز علاقه و محبت اطرافیان خویش می زنند. بعد از بروز این نشانه سعی کنید با او ارتباط برقرار کنید و به او بفهمانید که به فکر پیشرفتش هستید.
احساس حقارت
وقتی پدر و مادر به سختی عشق و توجه خود را به کودکشان نشان می دهند، او ممکن است بدبین شود و همچنین احساس حقارت کند. همه کودکان طبیعی که محبت دیده اند در این سن احساس خوشبختی و مثبت بودن می کنند.
چه کسانی دچار کمبود محبت نیستند؟
- افرادی که دچار کمبود محبت نباشند هیچ گاه به دنبال توجه اطرافیانشان نیستند و برایشان مهم نیست که دیگران درباره آن ها چه طرز فکری دارند زیرا آن ها خلا ای در زندگی خود ندارند که بخواهند با توجه بقیه آن را پر کنند.
- همچنین این افراد هیچ وقت شخصیت وابسته ای نخواهند داشت و به راحتی می توانند از هر شی و یا شخصی جدا شوند.
- این افراد همیشه دارای عزت نفس بالایی هستند و برای خود بسیار ارزش قائل هستند.
- افرادی که در زندگی خود دچار خلا محبت نباشند هیچ گاه به دنبال این نیستند که دل کسی را بشکنند و یا کسی را تخریب و سرکوفت کنند زیرا تنها آدم های دچار خلا محبت از این کار ها احساس خوبی دارند.
- افرادی که از نظر محبت خلایی در زندگی خود نداشته باشند به راحتی دل به کسی نمی دهند و فرق بین احساسات واقعی و دروغین را به راحتی تشخیص می دهند.
نحوه محبت کردن به کودکان
در زمینه محبت به کودکان ، چند روش مشخص وجود دارد كه عبارتند از گفتار، رفتار و برطرف کردن نیازهایشان. در واقع در آغوش گرفتن، بوسیدن، حرف زدن ، همبازی شدن، ابزار علاقه از روشهای محبت کردن به کودکان است. در واقع مسلما روش انتخابی والدین بستگی به مرحله رشد كودكان دارد.
محبّت كردن به کودکان هم مانند محبت به نوزادان است با این تفاوت كه بر صحبت كردن با آن ها و تشویق به یادگیری مهارت هایی مانند راه رفتن، غذا خوردن و لباس پوشیدن تاكید بیشتری می كنیم. بچه های پیش دبستانی و در سن آمادگی، به سرعت در بیشتر مهارت های فردی خویش مستقل شده و احتیاج دارند برای رشد علائقشان، بیشتر در دنیای پیرامون خویش سیر كنند. درصورتی که با تشویق و محبت، آن ها را در انجام كارهایشان پشتیبانی كنیم، دنیای اطراف خود را شجاعانه كشف خواهند كرد.
یكی از راه های نشان دادن محبت به نوجوانان این است كه در زمان تصمیم گیری هایشان مسئولیت پذیری بیشتری به آن ها بدهیم. با چنين كاری نشان می هیم كه برای رشد شخصیت آن ها ارزش قائل هستیم. آن ها بزودی جوانان و بزرگسالانی خواهند شد كه خواه ناخواه می بایستی برای زندگی خویش تصمیم گیری كنند. پس به آنان ازادی عمل بیشتری بدهیم تا بتوانند برای حل مسائل خود از فرصت های پیش آمده بهتر استفاده كنند.
چرا کودکان شب ها باید زودتر بخوابند؟
