از ابتدای خیابان سپه قزوین، محدوده ای شروع می شود که مجموعه ای از آثار دوره های صفوی، افشاریه، زندیه، قاجار و پهلوی را در خود جای داده است؛ جایی که با ورود به آن جا به سفری در زمان می روید و تاریخ 500 ساله کشور را ورق می زنید. پس با خرید بلیط هواپیما و سفر به شهر تاریخی قزوین از این مجموعه نیز دیدن کنید. باغ سعادت آباد، مجموعه باغ صفوی، باغ فرهنگی قزوین، دولت خانه صفوی، ارگ طهماسبی نام هایی است که به این مجموعه اتلاق می شود.
مجموعه باغ صفوی (باغ سعادت آباد، باغ فرهنگی قزوین، دولتخانه صفوی یا ارگ تهماسبی) مربوط به دوره صفوی - دوره قاجار است و در قزوین، مابین خیابان هلال احمر و پیغمبریه، سبزه میدان و خیابان سپه واقع شده‌است. مجموعه باغ صفوی دارای بیش از 6 هکتار وسعت می‌باشد و از سردر عالی‌قاپو در شمال و ابتدای خیابان سپه قزوین آغاز شده و در انتها به محوطه کاخ چهلستون قزوین اتصال می‌یابد و در طول مسیر خود با گذشتن از چندین حیاط و محوطه باز، می‌توانید از آثار و بقایای به‌جا مانده از دوره‌های مختلف صفوی، افشاریه، زندیه و قاجاریه را یکجا مشاهده نمایید .
دیرینگی باغ صفوی به عصر صفویه و زمان حکومت شاه طهماسب برمی گردد. پس از اینکه قزوین به عنوان پایتخت برگزیده شد و شاه طهماسب در آنجا اقامت گزید، در سال 951 هجری قمری بخش وسیعی از زمین های شمال این شهر را که «زنگیاباد» نام داشت، خریداری کرد و پس از آن زمین 6 هکتاری باغ صفوی را خریداری نمود.
شاه در ادامه، دستور ساخت بناهای مجلل زیادی از جمله باغ نام برده را صادر کرد. پس از این فرمان بهترین معماران صاحب نام ایرانی به منظور طراحی آن دور هم گرد آمدند، و این باغ که متشکل از قسمت های دیوانی و مسکونی بود را احداث کردند.
ساخت این مجموعه تا عصر قاجار و قسمت هایی از آن هم تا دوران حکومت پهلوی اول به طول انجامید اما از همان سال های ابتدایی ساخت، نامی که برای آن انتخاب کرده بودند نام «باغ صفوی» بود.
از حیث اهمیت تاریخی که این اثر دارد، در آخرین روزهای اسفند ماه سال 1386 با شماره 22680 در لیست آثار ملی کشور ثبت شد. هر یک از قسمت های باغ، نام مخصوص به خود را دارند که گذر زمان موجب تخریب آنها شده اما با تلاش هایی که سازمان میراث فرهنگی استان قزوین انجام داده، برخی از آنها در حال احیا هستند.
سازمان میراث، ساختمان هایی که وارد حریم باغ شده اند را خریداری کرده و قصد دارد این روند را ادامه دهد. تا کنون چند مدرسه که بین عمارت پهلوی و گراند هتل که زیر مجموعه باغ هستند توسط سازمان خریداری شده اند.
این باغ بزرگ هفت در ورودی داشته که در حال حاضر تنها یکی از آنها به نام سردر عالی قاپو بر جا مانده است. به دلیل تخریب های صورت گرفته و همچنین ساخت و سازهای غیر قانونی انجام شده در این مکان به طور واضح و دقیق نمی توان ابتدا و انتهای باغ را مشخص کرد.
با این حال گفته می شود از ابتدای خیابان سپه قزوین شروع و تا منتهی الیه محوطه کاخ چهل ستون قزوین ادامه دارد. عزیزانی که قصد بازید از این مجموعه را دارند می توانند در مسیر، شاهد آثار کهن برجای ماند از چند دوره تاریخی مثل صفوی، افشاریه، زندیه و قاجاریه باشند.
به‌طور کلی این مجموعه از چند بنا تشکیل شده‌است که اکثراً تخریب شده‌اند و تعدادی از آنها در حال حاضر در دست مرمت هستند.محدوده اصلی باغ دارای 7 در ورودی بوده‌است که فقط یک در از آنها به نام سردر عالی قاپو باقی‌مانده‌است.محل دقیق باغ را به علت تخریب و ساخت و سازهای اطراف نمی‌توان تعیین کرد. در حال حاضر، محوطه محصور خیابان‌های هلال احمر و پیغمبریه را باغ صفوی می‌نامند.
سازمان میراث فرهنگی در صدد است بناهایی را که به حریم باغ تجاوز کرده‌اند و باعث تخریب و نابودی تدریجی این مجموعه گشته‌اند، خریداری کرده و این مجموعه را بازسازی نماید. در حال حاضر مدرسه‌هایی که بین عمارت پهلوی و گراند هتل (دو بنا از این باغ) واقع شده‌اند خریداری شده‌است.
سردر عالی قاپو :این مجموعه در گذشته 7 درب ورودی داشته که امروزه سردر عالی قاپو تنها درب باقیمانده آن است. با اینکه تزیینات و نقاشی های این سر در از بین رفته اند ولی هنوز کاشی کاری های آن دیده می شوند.
عمارت نادری: عمارت نادری یکی از کاخ های تابستانه شاهان صفوی بود و از آن برای میزبانی از مهمانان خارجی استفاده می شد، با اینکه اثری از این عمارت نمانده ولی در دهه اخیر به همت باستان شناسان، ورودی این عمارت و بخشی از بنای مدفون شده اش کشف شد.
عمارت پهلوی و قاجاری: این دو عمارت در مجاورت هم قرار گرفته اند، 2 عمارتی که هر یک به دوره ای از تاریخ اختصاص داشته و سبک معماری متفاوتی دارند. در نمای عمارت 2 طبقهِ پهلوی تزئینات خاصی نمی بینید، در حالی که عمارت قاجاری با سرستونهای زیبا و حوض بزرگش چشم نوازی می کند. اما این دو عمارت یک ویژگی مشترک دارند و آن اینکه در گذشته به عنوان شهربانی کاربری داشته اند.
گراند هتل: درست یک قرن پیش و در سال های پایانی دوره قاجار، گراند هتل احداث شد. برای همین می توان این هتل را یکی از قدیمی ترین هتل های کشور دانست. این بنای 3 طبقه که به خاطر تفاوت سطح باغ و خیابان از بیرون 2 طبقه دیده می شود، در طی ناملایمتی های روزگار سینمای معروف خود یعنی سینما گراند را به طور کامل از دست داد ولی هنوز با قامتی استوار به حیات خود ادامه می دهد.
موزه قزوین: در قسمت شرقی مجموعه باغ صفوی، موزه قزوین دیده می شود؛ در داخل این موزه مجموعه ارزشمندی از آثار مربوط به دوران قبل از میلادمسیح تا بعد از اسلام به نمایش گذاشته شده است.
کاخ چهلستون: یکی دیگر از کاخ های سلطنتی شاه طهماسب همین کاخ چهلستون است که با نام عمارت کلاه فرنگی نیز شناخته شده است. به غیر از این کاخ بقیه کاخ های سلطنتی شاه طهماسب به تاریخ پیوسته اند ولی کاخ چهلستونِ باغ صفوی هنوز زیبایی های خود را حفظ کرده، از جمله هنر نگارگری، نقاشی دیواری، فرسک و ارسی های پنج چشمه‌اش و به همین دلیل یکی از بناهای مهم شهر به حساب می آید. این کاخ امروزه به عنوان موزه خوشنویسی کاربری دارد.
بقعه پیغمبریه: یکی دیگر از بناهای دوره صفویه زیارتگاهی است که بعد از مرمت آماده میزبانی از گردشگران شده است. این زیارتگاه زیبایی اش را مدیون کاشی کاری ها، آینه کاری ها، کتیبه و پنجره های طاق نمای خود است. بقعه پیغمبریه را می توانید جنب مسجد پیغمبریه و در قسمت غربی کاخ چهلستون پیدا کنید.
مجموعه باغ صفویه که با نام‌های باغ سعادت آباد، باغ فرهنگی قزوین و دولت خانه صفوی نیز شناخته می‌شود، به دوره‌های صفوی و قاجار تعلق دارد. با مساحتی بیش از 6 هکتار، این مجموعه از سردر عالی‌قاپو در ابتدای خیابان سپه قزوین آغاز می‌شود و در انتها به محوطه کاخ چهل ستون قزوین میرسد. با بازدید از مجموعه باغ صفوی می‌توانید از آثار و بقایای به‌جا مانده از دوره‌های مختلف صفوی، افشاریه، زندیه و قاجار به‌صورت یکجا دیدن کنید. برخی از بناهای حاضر در این مجموعه شامل عمارت نادری، عمارت پهلوی، عمارت قاجاری، کاخ چهلستون و بقعه پیغمبریه می‌شود.
