سنگ یاقوت را می توان یکی از زیباترین سنگهای تزیینی و قیمتی دانست این سنگ به تناسب رنگ های مختلف انواع گوناگونی نیز دارد که یاقوت سرخ و یاقوت کبود بیشتر شناخته شده هستند و در جواهر سازی نیز کاربرد زیادی دارند. در این مطلب قصد داریم با انواع سنگ یاقوت و خواص آنها بیشتر آشنا شویم.
تاریخچه سنگ یاقوت
نام دیگر یاقوت سرخ ، روبی (Ruby) می باشد که این نام برگرفته از واژه لاتین روبئوس (Rubeus) است.پارسیان به آن سـبج اسوز یا دافع طاعون می گویند و به هندی آن را پدرام راگ نامند که به معنی نیلوفر سرخ است .در زبان سانسکریت هند باستان، روبی به عنوان “ratnaraj” نامیده می شود، که به معنی “پادشاه سنگهای قیمتی” ترجمه شده است. یاقوت سرخ همواره سنگی زینتی و با ارزش در تاج و تخت پادشاهان بوده هرچند که برخی از این سنگها در تاج پادشاهان مورد آزمایش قرار گرفته و مشخص شده که یاقوت قرمز نبوده و درواقع اسپینل بوده اند. یاقوت سرخ پرنس سیاه که جزو جواهرات سلطنتی بریتانیا است و روبی تیمور که در تاج سلطنتی اسپانیا مورد استفاده قرار گرفته اسپینل بوده اند.
قدما معتقد بودند که یاقوت بر اثر تابش خورشید در دل سنگ به وجود می آید:سنگهای درشت یاقوت قرمزی که رنگ و خلوص بالایی داشته باشد بسیار کمیاب بوده و درصورت وجود حتی چند برابر الماس نیز ارزش دارد. در یکی از داستانهای مارکو پولو، قوبلای خان (یکی از نوادگان چنگیز) به پادشاه سیلان(سریلانکای امروزی) پیشنهاد یک شهر در ازای یک یاقوت سرخ درشت را به او می دهد. سریلانکا به عنوان “جزیره سنگهای قیمتی” مشهور است و به دلیل داشتن روبی هایی با رنگی جذاب و ملایم بسیار مشهور است. مارکو پولو در قسمتی از کتاب معروف خود می گوید:یاقوت های سرخ هیچ جای دیگری به زیبایی یاقوت های سریلانکا وجود ندارد. مارکو پولو
انواع سنگ یاقوت
صدها سال است که مردم در سراسر جهان از یاقوت به عنوان جواهر و سنگ قیمتی استفاده می کنند. بر اساس شواهد و مستندات تاریخی، خرید و فروش و ارسال یاقوت به دیگر نقاط جهان به تاریخ ۲۰۰ سال پیش از میلاد مسیح باز می گردد. در آن زمان از مسیر جاده ابریشم یاقوت به چین می رسیده و در آنجا خرید و فروش صورت می گرفته است. همچنین در کتاب مقدس مسیحی ها یعنی انجیل نیز بارها به سنگ یاقوت اشاره شده است. در مستندات یافت شده از رم باستان، نوشته شده یاقوت از کسی که آن را استفاده می کند، در برابر مشکلات مراقبت می کند. همچنین باعث قوت قلب و افزایش شهامت در فرد می شود.
یاقوت سرخ
یاقوت سرخ یکی از سنگهای قیمتی سنتی است که از نظر محبوبیت و ارزش در رده ی آمتیست ، یاقوت کبود ، زمرد و الماس است.درجه سختی روبی (یاقوت سرخ) با الماس قابل مقایسه است. این سنگ درجه سختی ۹ در مقیاس مو دارد. یعنی از بیشتر سنگ های جواهر سخت تر و مستحکم تر است. این محکم بودن باعث می شود تا این سنگ را روی انگشتر طلا سوار کنند زیرا به راحتی شکسته نمی شود.
یاقوت کبود
یاقوت کبود به عنوان یک سنگ قیمتی و با ارزش به رنگ آبی است که این آبی گرم، عمیق و درخشان را از پایه معدنی اش یعنی کروندم دریافت می کند. یاقوت کبود گوهری نسبتا محکم و بادوام است که همین ویژگی باعث شده آن را به یک انتخاب مطلوب برای استفاده روزمره تبدیل کند. به طور کلی، سفایر Sapphire دومین سنگ سخت بعد از الماس است که در طبیعت یافت می شود. درجه سختی آن ۹ است و ساختار کریستالی سه گوش دارد. به طوری که فقط الماس توان بریدن یاقوت کبود را دارد. سنگ یاقوت، در واقع کریستال اکسید آلومینیوم است که با گونه های مختلفی از مواد معدنی، رنگ های متفاوتی ایجاد می کند.
خواص سنگ یاقوت
هر ماده ای در طبیعت دارای خواص و انرژی خاصی است بویژه سنگها در طب سنتی و قدیمی فرهنگهای گوناگون جایگاه ویژه ای داشتند و از انواع مختلف سنگها در درمان و بهبود بیماریهای خاصی استفاده می شده است. سنگ یاقوت نیز استفاده های فراوانی در طبابت داشته است. از سنگ یاقوت در طب سنتی ایرانی جهت درمان امراضی مانند صرع، طاعون و جنون استفاده می کردند.هم چنین سنگ یاقوت را برای دفع سموم و مواد زاید و بیماری زا از بدن افراد مفید و موثر می دانند. از خواص دیگری که برای این سنگ زیبا عنوان می شود کارکرد تصفیه خون است. از میان بردن رخوت و سستی با افزایش میزان فشار خون پایین از دیگر خواص سنگ یاقوت است. افزایش میل جنسی و در پی آن درمان ناباروری از خواص مهم این سنگ محسوب می شود. برای بهبود سردردهای ناشی از میگرن نیز سنگ یاقوت موثر است.
ایجاد و تقویت انصاف و وفاداری در میان شرکا و کارمندان، درمان دردهای عصبی، بهبود اگزماهای پوستی، درمان آثار زخم و جراحی، از خواص یاقوت کبود محسوب می شود. از بین بردن ترس در فرد، تقویت شجاعت، صبر و طاقت از خواص روحی این سنگ گرانبهاست. این سنگ مناسب برای مدیتیشن بوده، هم چنین استفاده از آن به عنوان گردنبند قادر است یاری کننده فرد در سخنوری و داشتن یک بیان قوی باشد. داشتن انگشتری با نگین سنگ یاقوت می تواند به فرد در برقراری روابط کمک کند.
مراقبت از انواع سنگ یاقوت
اگر فرد خوش شانسی باشید و سنگ یاقوت سرخ در اختیار داشته باشید، احتمالا این سوال برایتان پیش آمده که چگونه می توان از این جواهر گرانبها نگهداری کرد تا همیشه سالم و براق باقی بماند.خوشبختانه یاقوت جزو سنگ های بسیار سخت است. در بالا هم گفتیم که از نظر سختی و استحکام می توان آن را به الماس تشبیه کرد. به همین خاطر این سنگ برای استفاده روزمره و دایمی یکی از بهترین و قابل اعتمادترین گزینه ها به شمار می رود. البته باید توجه داشته باشید که سنگ یاقوت نیزهمانند دیگر جواهرات اگر مورد ضربه محکم قرار بگیرد ممکن است بشکند یا ترک بردارد. مخصوصا اگر یاقوت را به عنوان نگین روی دستبند طلا یا انگشتر استفاده می کنید، باید همیشه حواستان به آن باشد. توصیه می کنیم انگشتر با نگین یاقوت را در زمان انجام کارهای کارهای خانه از دست خارج کنید.
روش تمیز کردن سنگ یاقوت کبود
تمیز کردن یاقوت کبود سخت و پیچیده نیست. این گوهر از این جهت که نیاز به نگهداری زیادی ندارد و به راحتی تمیز می شود طرفداران زیادی در سراسر جهان دارد. برای این منظور به روش زیر عمل کنید:
- از یک پارچه نرم و خشک مخصوص جواهرات برای برق انداختن استفاده کنید. پیشنهاد می کنیم قبل از قرار دادن سنگ در آب و صابون آن را با دستمال مخصوصی تمیز کنید تا آلودگی های ریزی که روی سطح آن را فرا گرفته اند پاک شوند. با انجام این کار، کل فرآیند تمیز کردن موثرتر خواهد بود.
- یک کاسه کوچک را با آب گرم و مواد شوینده (ترجیحا پودر صابون) پر کنید. قبل از انداختن سنگ خود در کاسه اطمینان حاصل کنید که دمای آب گرم است و همچنین آب درون آن به اندازه ای است که کاملا روی سنگ را بگیرد. درست است که انواع شوینده ها قابل استفاده اند اما از مدلی استفاده کنید که مطمئن شوید چربی ها را هم از بین می برد.
- یاقوت کبود را درون آب و صابون بیندازید و اجازه دهید تا چند ثانیه خیس بخورد. این که سنگ خیس بخورد به دو اتفاق خوب منجر می شود؛ اولا باعث می شود که همه آلودگی های باقیمانده روی آن کنده یا شل شود و در قدم بعدی احتمال خش افتادن در طول تمیز کاری را به میزان چشمگیری کاهش می دهد.
- سنگ را به آرامی با یک دستمال مرطوب مالش دهید. بعد از خیس خوردن سنگ را به آرامی با دستمال یا مسواک نرمی پاک کنید که لکه و گرد و غبارهای مقاوم تر تمیز شوند. اگر لکه ها به قدری چسبیده بودند که کنده نمی شدند بگذارید بیشتر خیس بخورند تا راحت تر تمیز شوند.
- سنگ را بردارید و با یک دستمال نرم خشک کنید. بعد از اینکه یاقوت کبود را از کاسه بیرون آوردید دوباره آن را با آب گرم بشویید تا صابون های باقیمانده هم پاک شوند. سپس سنگ را با دستمال های مخصوص جواهرات خشک کرده که لکه های قوی آب از بین بروند.
- مطمئن شوید که یاقوت کبود به اندازه کافی خشک شده است. قبل از قرار دادن آنها در جعبه مخصوص خودشان اجازه دهید که کاملا خشک شوند. زیرا ماندن آب و رطوبت روی آن باعث ترک خوردن گوهر میشود. سپس آن را در جعبه قرار دهید و در محلی خشک نگهداری کنید که همیشه سالم و تمیز برای شما باقی بماند.
روش تمیز کردن سنگ یاقوت سرخ
بهترین و مناسب ترین روش برای شست وشوی انگشتر با نگین روبی (یاقوت سرخ) استفاده از آب و صابون است. برای این منظور بهتر است مراحل و اصول زیر را رعایت کنید:
- یک کاسه را تا نیمه با آب ولرم پر کنید. مقداری صابون مایع یا مایع ظرفشویی به آن اضافه کنید.
- انگشتری که نگین یاقوت قرمز دارد را درون محلول آب و صابون بگذارید. ۱۵ تا ۲۰ دقیقه صبر کنید.
- انگشتر را از کاسه خارج کنید و با کمک یک دستمال عینک یا دستمال جواهرات، گوشه و کنار انگشتر را تمیز کنید.
- اطراف نگین و پایه ی انگشتر را خیلی آرام مسواک بکشید تا همه جای آن به خوبی تمیز شود و خراشی هم روی سنگ ایجاد نشود.
- مراقب باشید که دستمال یا مسواک به لبه های پایه ی نگینِ انگشتر گیر نکند و آسیبی به آنها وارد نکند.
- انگشتر را درون یک کاسه آب تمیز بگذارید و با کمک انگشتان دست روی سطح آن بکشید تا صابون شسته شود.
- یا می توانید آن را زیر شیر آب بگیرید و همه جایش را با دست بمالید تا صابون روی انگشتر باقی نماند.
- در آخر، انگشتر را با دستمال مخصوص جواهر یا دستمال نرم و میکروفایبری خشک کنید.
همچنین می توانید با شوینده های تجاری جواهرات این سنگ قیمتی را شست وشو دهید و نگران خراب شدن آن هم نباشید. البته پیش از این کار حتما مطمئن شوید ماده ای که استفاده می کنید برای فلز انگشتر ضرری نداشته باشد. بعلاوه، حاوی ماده ای نباشد که برای یاقوت سرخ ضرر دارد.از فروشگاه های طلا و جواهر می توانید محلول مخصوص شست وشوی جواهرات گران قیمت را خریداری کنید. قبل از استفاده مطمئن شوید محلولی که خریده اید برای تمیز کردن یاقوت مناسب است یا خیر. از روی دستور استفاده محلول که روی بسته ی آن درج شده، می توانید متوجه این امر شوید.محلول های تمیزکننده جواهرات، اغلب برای طلای سفید، طلای زرد و پلاتین مناسب هستند و آسیبی به این فلزات وارد نمی کنند. اما اگر جواهر شما روی نقره استرلینگ سوار شده، حتما باید محلولی بگیرید که مخصوص نقره است. محلول های طلا برای این کار مناسب نخواهند بود. این مواد تمیزکننده اگر درست و استفاده نشوند، نتیجه عکس می دهند و ممکن است به طلا یا جواهر شما آسیب برسانند. پس حتما هنگام خرید دقت لازم را داشته باشید.
نکاتی که باید در مورد تمیز کردن یاقوت بدانید
- اگر نگین یاقوت سرخ از روی طلا افتاد خودتان آن را نچسبانید و به جواهرسازهای حرفه ای مراجعه کنید تا سنگ را با مواد مخصوص در جای خود محکم کنند.
- سنگ یاقوت را در کنار دیگر جواهرات قرار ندهید. سنگ ها ممکن است به هم آسیب برسانند و تماس آنها با هم روی سطح هر کدام خراشیدگی ایجاد کند.
- هر کدام از سنگ های یاقوت را درون کیسه جداگانه بگذارید و کیسه ها را درون یک حعبه قرار دهید.
- اگر به سنگ یاقوت شما ضربه شدیدی وارد شد، حتی اگر سالم مانده باشد هم بهتر است آن را نزد متخصص جواهرات ببرید تا با ابزار مخصوص از سالم بودن آن مطمئن شود. شاید سنگ در اثر ضربه ترک داخلی برداشته باشد و شما متوجه نشوید.
- برای ممانعت از کدر شدن سنگ یاقوت، آن را از موادی مثل لوسیون های آرایشی و بهداشتی، عطرها و اسپری مو دور نگه دارید. برای شرکت در مناسبت های مختلف، اول لباس های خود را بپوشید، آرایش کنید و عطر و اسپری مو بزنید و در آخرین مرحله پیش از بیرون رفتن از خانه جواهر یاقوت خود را استفاده کنید. این کار باعث می شود تا هیچ ماده ای روی سطح سنگ ننشیند.
در این مطلب توضیح دادیم که بهترین ماده برای تمیز کردن جواهرات با سنگ یاقوت، محلول آب و صابون است. شما با کمک یک مسواک نرم آغشته به محلول صابون می توانید سطح یاقوت کبود و یاقوت سرخ را تمیز کنید و خیالتان هم راحت باشد که این سنگ هیچ آسیبی نمی بیند. البته از محلول های تمیزکننده جواهرات که به صورت آماده در طلافروشی ها وجود دارند هم می توان برای این منظور استفاده کرد.
الماس صورتی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟
