نحوه پرورش و نگهداری گیاه آویشن

داشتن آویشن تازه در منزل و عطر دل انگیز آن، هر کسی را به کاشت این گیاه ترغیب می کند. در واقع با کاشت آویشن در گلدان، شما با یک تیر، دو نشان زده اید.

آویشن شکل ظاهری جذاب و زیبایی دارد. بعد از کاشت در گلدان، آن را می توان در فضای داخلی خانه قرار داد تا زیبایی خانه را دو چندان کند.

از طرف دیگر، امکان بهره بردن از خواص آویشن در درمان بیماری ها و تهیه غذا وجود خواهد داشت. اگر شما در کاشت آویشن مهارت پیدا کنید، این می تواند نوعی شغل خانگی پر درآمد نیز محسوب شود.

نام انگلیسی : Thymus vulgaris

خانواده : نعناعیان

خاستگاه : شرق مدیترانه

آویشن با نام علمی Thymus vulgaris آویشن معمولی گیاهی از خانواده نعناع است. یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی و ادویه ای به شمار می رود که بومی نواحی شرقی مدیترانه است.

گیاهی علفی و چند ساله با ریشه مستقیم و کم و بیش چوبی که انشعاب های فراوانی دارد. ارتفاع این گیاه بین ۲۰ تا ۵۰ سانتی متر است که ساقه ای افراشته دارد.

برگ ها و گل ها کوچک هستند.در حالت وحشی به صورت بوته هایی پر پشت در دامنه های خشک و بین تخته سنگ ها در کوهستان ها تا ارتفاعات ۱۲۰۰ متری و حتی گاهی بیشتر می روید. ریشه چوبی و منشعب آن که ظاهری خشن دارد به راحتی در زمین های سخت درون تخته سنگ ها نفوذ می کند به طوری که نمی توان این گیاه را به راحتی از خاک بیرون آورد.

آویشن دارای گل های کوچک و زیبایی به رنگ های سفید و بنفش است که سبب جذب زنبور های عسل می گردد. لازم به ذکر است که این گیاه خوش عطر را به عنوان ادویه در غذا نیز استفاده می کنند.

شرایط محیطی مورد نیاز گیاه آویشن

• خاک: مناسب ترین خاک برای کاشت آویشن در گلدان، خاکی با بافت متوسط، ظرفیت مناسب انتقال آب، تهویه خوب، مقادیر بالای آهک و غنی از عناصر غذایی است.
  
• آبیاری: آویشن به آبیاری به صورت متوسط و منظم نیاز دارد. آبیاری بیش از حد باعث پوسیدگی ریشه گیاه می شود.
  
• دما: گیاه آویشن برای رشد نیازمند هوای گرم است و در برابر سرما چندان مقاوم نیست. بهترین دما برای کاشت آویشن در گلدان دمای ۲۲ تا ۲۵ درجه سانتی گراد است. یا این وجود این گیاه، دامنه تحمل تغییرات دمای ۱۲ تا ۳۰ درجه سانتی گراد را دارد.
  
• نور: گلدان را در محلی با امکان دریافت نور کافی خورشید قرار دهید. پنجره های جنوبی آپارتمان بهترین مناسب ترین مکان برای نگهداری از این گیاه است.
  
• هرس: چیدن نوک ساقه های آویشن باعث می شود که گیاهتان پرپشت باقی بماند. این کار را قبل از چوبی شدن ساقه های آویشن انجام دهید.
  
• کوددهی: برای کاشت آویشن در گلدان، استفاده از کود ضروری نیست.
  
• آفات و بیماری ها: آویشن یک گیاه مقاوم است و خیلی کم درگیر آفات و بیماری ها می شود. با این وجود توصیه می کنیم از دادن سم به گیاه خودداری کنید تا بتوانید با خیال راحت از برگ های آویشن در پخت غذا و تهیه دمنوش استفاده کنید.

در هر زمان که بخواهید می توانید برگ ها و گل های آویشن را برداشت و آن ها را در یک محیط دارای سایه با تهویه مناسب خشک کنید. برگ های خشک آویشن قابلیت نگهداری برای دو سال را دارند و عطر خود را حفظ می کنند.

مراحل کاشت آویشن در گلدان

تکثیر آویشن از طریق کاشت بذر، قلمه و تقسیم بوته صورت می گیرد. برای کاشت آویشن در گلدان شما می توانید بذر گیاه یا قلمه های جوان آن را از مراکز تولید گل و گیاه تهیه و با دنبال کردن مراحل زیر آن را در گلدان بکارید.

• بذرها را به صورت متراکم در گلدان متوسطی در عمق نیم سانتی متری خاک بکارید.
• پس از به ثمر رسیدن بذر و جوانه زدن آن، بوته های ضعیف را به اندازه مطلوب تنک کنید. فاصله بین بذرها یا نهال های آویشن را ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر در نظر بگیرید.
• بذرهای آویشن طی یک تا دو هفته در دمای ۳۲- ۱۲ درجه سانتی گراد جوانه می زنند.
• پس از کاشت آویشن بهترین کار برای نگهداری این گیاه قرار دادن آن در معرض نور غیر مستقیم آفتاب است.
• بهترین زمان برای کاشت آویشن در گلدان اواخر اسفند و اوایل بهار است. اولین گل های گیاه از اواسط اردیبهشت ظاهر می شوند و گلدهی تا اواخر خرداد همچنان ادامه می یابد. در اواسط تابستان شما می توانید برگ های تازه گیاه را برداشت کنید.

روش نگهداری آویشن در گلدان

پس از کاشت آویشن بهترین کار برای نگهداری این گیاه قرار دادن آن در معرض نور آفتاب می باشد که این عمل باعث می شود تا به خوبی تکثیر یابد و البته شما می توانید با استفاده از کود های میکرو که دارای اسید آمینه های خوبی می باشند، به رشد آن کمک کنید. البته باید توجه داشت به دلیل این که این گیاه در شرایط آفتابی و فضای باز بیش ترین بازدهی را از خود نشان می دهد بهتر است از آب زیاد برای پرورش آن استفاده شود و در محلی که آفتاب مستقیم به آن می تابد دور شود.

روش تهیه بذر آویشن

اگر دور و برتان از قبل گیاه آویشن دارید، می توانید با استفاده از میوه ی انتهای شکوفه ها که حاوی دانه های آویشن است برای کاشت مجدد استفاده نمایید. یا ساقه ای از آن را در لیوانی از آّب مقابل نور خورشید قرار داده و پس از ریشه دادن آن را در خاک بکارید.

دستورالعمل کشت گیاه آویشن:

بهتر است بدانید گیاه آویشن را می توان با استفاده از نهال و یا بذر کاشت و حتی آن را ر محیط خانه و یا خارج در منزل به بهترین نحو پرورش داد.

برای کاشت این گیاه بایستی یک مکان مناسب انتخاب نمایید و به این نکته هم توجه داشته باشید که در واقع آویشن بهترین رشد خود را آفتاب کامل و خاکی با زهکشی خوب انجام می دهد و اگر خاک بستر دارای زهکشی مناسبی نباشد می توانید مقداری کمپوست،پیت ماس و شن به آن اضافه نمایید تا زهکشی خاک بهبود پیدا کند.

توجه داشته باشید که پیش از کاشت آویشن بایستی به خاک کود اضافه نمایید و توصیه می شود که این کار را هر سال و در فصل بهار انجام دهید.

بهتر است بدانید که گیاه آویشن قادر است در مناطقی که داری سنگ است نیز رشد کند و همچنین شما می توانید این گیاه دارویی را در گلدان و فضای خانه نیز پرورش دهید.

توصیه می شود که بذر ها و نهال های آویشن را زمانی که هوا گرم شد در زمین بکارید و توجه دشاته باشید که دمای مناسب برای کاشت آویشن ۲۱ درجه سانتی گراد می باشد. شما می توانید آویشن را ۶ الی ۱۰ هفته پیش از آخرین سرما در خانه بکارید و پس از گرم شدن هوا آن را به محیط بیرون منتقل کنید.

توجه داشته باشید که بایستی فاصله بذر ها در بستر کشت ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر باشند و همچنین بایستی مراقب علف های هرز باشید و روند رشد آن ها را کنترل کنید زیرا علف های هرز در نزدیکی گیاه اصلی رشد می کند و از طریق مالچ آن را از بین می برد.

بهتر است بدانید که گیاه آویشن به مراقبت کمتری نیاز دارد و تنها باید پس از سال اول کشت ساقه های آن را کمی هرس نمود. توجه داشته باشید که این کار را بایستی بعد از آخرین سرمای فصل بهار انجام دهید.

چیدن نوک ساقه ها باعث خواهد شد تا گیاه پر پشت تر باقی بماند و توجه داشته باشید که نباید این کار را یک ماه پیش از اولین سرمای پاییزی انجام دهید برای اینکه از روند رشد گیاه در شرایط جدید مطمئن شوید.

شرایط کشت آویشن

۱-حداقل دما در زمستان ۰ درجه و حداکثر۴۰درجه در تابستان

۲-آب و هوای معتدل و گرمسیری

۳-شصت هزار نهال برای هر یک هکتار

۴-استفاده از نوار تیپ(قطره ای)برای کاشت این گیاه

۵-استفاده نکردن از سموم برای از بین بردن علف های هرز

۶-فاصله هر نهال برای کاشت ۱۰ تا ۲۰سانت و فاصله بین مرزها ۷۰ سانت

۷-زمان آبیاری بهتر است هر روز باشددرماه اول کاشت(حداقل ۱ روز حداکثر۲ روز)

میتوان بعد ازبرداشت اول از آویشن،هر ۵ یا ۷ روز آبیاری شود.

۸-زمان کاشت:۱۵ اسفند تا ۳۰ فروردین

۹-استفاده از پلاسیک های مخصوص جهت جلوگیری از رشد علف های هرز بین مرزها

برداشت گیاه آویشن:

توجه داشته باشید که این گیاه را بایستی در اولین سال کشت یک مرتبه برداشت نمایید ولی در سال های بعد می توانید دو الی سه مرتبه اقدام به برداشت آن بکنید. به طور کلی زمان مناسب برای برداشت این گیاه به ترتیب اواسط فصول تابستان و پاییز است.

در این مرحله بایستی تنها قسمت هایی را که حدود ۱۰ الی ۱۵ سانتی متر از زمین فاصله گرفته اند را برداشت نمایید. پس از برداشت بایستی آن ها را در خشک کن های الکتریکی قرار دهید تا تحت دمای ۴۰ درجه سانتی گراد خشک شوند و پس از خشک شدن آن ها می توانید از خواص آویشن استفاده نمایید.

نحوه پرورش و نگهداری گیاه شاهدانه