پرورش شنبله
نام انگلیسی : TRIGONELLA FOENUM GRAECUM
خانواده : FABACEAE – بقولات
بومی : نواحی مدیترانه ای
- شنبلیله گیاهی است علفی، یکساله، به طول ۱۰ تا ۵۰ سانتی متر ، برگهای آن متناوب و مرکب از سه برگچه است. از اختصاصات آن این است که نصف تا سه چهارم انتهای برگچه های آن دندانه دار است. گلهائی منفرد به رنگ زرد روشن ، بنفش یا مایل به سفید به بزرگی ۰٫۸ تا ۱٫۸ سانتی متر دارد.
- میوه آن نیام، خمیده ، بطول ۳ تا ۱۱ سانتی متر و محتوی ۵ تا ۲۰ دانه زاویه دار به طول ۴ تا ۶ میلی متر و به عرض ۲ تا ۳ میلی متر است. رنگ آن از زرد حنایی تا قهوه ای تغییر می نماید. بوی آن قوی و طعمش تلخ و معطر است. منشأ این گیاه نواحی مدیترانه گزارش شده است.
- شنبلیله در حوزه دارویی و نیز غذایی در میان ایرانیان جایگاه خاصی دارد بسیاری از آن به عنوان داروی گیاهی استفاده می کنند و بسیاری نیز به عنوان طعم دهنده در غذا های شان از شنبلیله استفاده میکنند برخی نیز این گیاه را در حیات خود و یا باغچه کوچک شان و یا حتی در گلدانهای خانه شان می کارند تا شنبلیله تازه داشته باشند.
شرایط پرورش و کشت شنبلیله :
شنبلیله در آب وهوای گرم و دمای خاک بین (۱۰ تا ۳۲ درجه سانتی گراد) رشد خوبی دارد. بهترین زمان برای کاشت دانه ها در فصل بهار و اوایل تابستان است. اگر به عنوان مصرف خوراکی و درمانی قصد پرورش شنبلیله را دارید، پس می توانید هر زمانی بین بهار تا اواسط پاییز آن را بکارید.
آن را در گلدانی بکارید که به طور متوسط روزانه بین ۴ تا ۶ ساعت نور مستقیم خورشید و سایه در بعدازظهر را دریافت می کند. اگر در آب و هوای سرد و معتدل شنبلیله پرورش می دهید بهتر است یک محل آفتابی برایش انتخاب کنید.
نحوه پرورش و نگهداری زنبیانآبیاری شنبلیله :
خاک را به طور منظم آبیاری کنید تا رطوبت کافی را داشته باشد. مواظب باشید که با آب دادن زیاد شنبلیله در خاک غوطه ور نشود. این کار مانع رشد گیاه می شود و آن را از بین می برد. اگر در داخل خانه و یا یک محیط سایه دار آن را می کارید بسیار مراقب آبیاری باشید.
کوددهی شنبلیله :
شنبلیله به کود احتیاجی خیلی ندارد. در زمان کاشت، می توانید کمپوست و یا کود حیوانی را به خاک اضافه کنید و این مقدار برای چند هفته کافی است. همچنین، می توانید از کود مایع با غلظت متوسط نیز برای این گیاه استفاده کنید و برای هفته های بعدی جهت رشد بیشتر گیاه را تغذیه کنید.
بهترین زمان کاشت بذر شنبلیله :
شنبلیله از جمله گیاهان دوست دار هوای گرم است و بهترین زمان کاشت آن، فصل بهار و پس از گذر سرمای زمستانه (اواخر فروردین تا اواخر خرداد ماه) می باشد. هرچند برای این گیاه امکان کشت پاییزه نیز وجود دارد.
نیاز نوری برای گیاه شنبلیله :
این گیاه در طول رویش نیاز به آب و هوای گرم داشته و بستر کشت آن باید در مقابل تابش مستقیم خورشید قرار گیرد. (حداقل ۴ الی ۶ ساعت)
خاک مناسب برای کاشت بذر شنبلیله :
شنبلیله از جمله گیاهانی می باشد که توقعات خاکی چندانی نداشته و حتی در خاک های فقیر و شنی نیز قابلیت رویش را دارا می باشد. شنبلیله خاک های اسیدی را به خاک خنثی ترجیح داده و مخلوط خاک باغچه (۲ قسمت) با کمپوست (۱ قسمت) ترکیب ایده آلی را برای آماده سازی بستر کشت فراهم می نماید.
کاشت بذر شنبلیله در گلدان :
ابتدا برای کشت بذر شنبلیله در گلدان، گلدانی با زهکشی مناسب تهیه کنید سپس خاکی مناسب را درون گلدان بریزید و بذرهار را روی خاک بپاشید و روی آن حدود نیم سانت کود ورمی کومپوست استفاده کنید یا خاک بریزید و خوب آبیاری نمایید بهتر است روی آن نایلون فریزر بکشید و درکنار پنجره جنوبی یا بالکن قرار داده شود حتما به نور توجه شود چون به نور زیادی نیاز است.
در کل بهتر است در بالکن در مکانی با نور مستقیم آفتاب نگهداری شود . درصورت کمبود نور ساقه ها بلند شده و سبزی ها کیفیت خوبی نخواهند داشت.
کاشت بذر سبزی شنبلیله در باغچه :
ابتدا باید زمینی را که میخواهید بذر سبزی در آن بکارید را شخم بزنید و به خاک آن کود دامی اضافه کنید و خاک را خوب به هم بزنید تا کود با خاک ترکیب شود سپس خاک را خوب خورد کرده و سطح خاک را صاف کنید. بذرها را بر روی بستری که آماده شده بپاشید ، توجه کنید که بذرها خیلی نزدیک هم و فشرده پاشیده نشوند زیرا بعد از اینکه بزرگ تر شدن توی هم رفته و رشد خوبی نخواهند داشت.
بذر شنبلیله در عمق یک سانتی متری خاک بصورت دستپاش یا ردیفی با فاصله کرتی ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر کاشته می شود. حالا کافیست بر روی بذرها حدود نیم سانت کود دامی یا خاک بپاشید و به آرامی خوب آب بدید ، بهتر است ۱۰ روز اول با آبپاش آبیاری بکنید تا بذرها جابجا نشوند. حدود ۵ تا ۱۰ روز طول میکشد که بذرها سبز بشوند.
آفات و بیماری ها شنبلیله :
شنبلیله آفت و بیماری زیادی ندارد. برخی از آفت های شنبلیله عبارت اند از، شته ها، کپک پودری، پوسیدگی ریشه و پوسیدگی ساقه. خیلی راحت با استفاده از افت کش های ارگانیک و آبیاری منظم، می توانید گیاهتان را از این آفت ها دور کنید.
نحوه پرورش و نگهداری درخت سپستان
