نحوه پرورش و نگهداری گیاه زنبیان

پرورش گیاه زنبیان

نام انگلیسی : TRACHYSPERMUM AMMI CARUM COPTICUM

خانواده : APIACEAE – چتریان

بومی : ایران، مصر، هندوستان

زنیان گیاهی با میوه های دانه ای بیضی شکل و قهوه ای است که بومی سرزمین هند بوده و از دیرباز به دلیل خواص دارویی خارق العاده اش جایگاه ویژه ای در طب سنتی داشته است. زنیان گیاهی علفی، یکساله، با ارتفاع کمتر از یک متر، پرشاخ و برگ، برگ ها بریده بریده و نخی شکل است. گل ها با گلبرگ های سفید و کوچک و پرچم های صورتی رنگ، میوه کوچک و دارای ۵ خط طولی نازک، معطر و دارای طعمی تند و نافذ که به اندازه و شکل کرفس دارویی بوده، اما طعم آن متفاوت است. در کتب طب سنتی با نامه های انیسون بری و کمون حبشی آورده شده. مهمترین مناطق رویش این گیاه در ایران، سیستان و بلوچستان، آذربایجان، اصفهان، خوزستان، فارس، کرمان و خراسان است.

قسمت مورد استفاده این گیاه میوه آن بوده که دارای مقدار زیادی تیمول است.

ترکیبات شیمیایی زنیان :

بذر زنیان همانند گونه های آویشن بسیار غنی از اسانس، به ویژه تیمول است که در این اسانس ترکیبات سیمن، آلفا و بتاپینن نیز وجود دارد. بوی خوش بذر ناشی از تیمول آن است.

نحوه پرورش و نگهداری رازک

خواص زنیان :

درمان یبوست و اسهال

دانه های زنیان به برطرف شدن مشکلات مربوط به هاضمه کمک می کنند. یکی از مشکلاتی که با مصرف زنیان می توان برطرف نمود، یبوست است. همچنین این دانه ها برای درمان اسهال خونی و اسهال گزینه مناسبی محسوب می شوند.

درمان آسم

برای تسکین سریع تر سرماخوردگی، می توانید دانه های زنیان را با آب گرم مصرف کنید که سبب دفع سرفه و مخاط از بدن هم می شوند. علاوه بر این زنیان برای درمان برونشیت و آسم هم موثر و مفید است. می توان دو مرتبه در روز دانهٔ زنیان را به همراه شکر زرد استفاده نمود.

درمان آرتروز

از دیگر خواص زنیان، نقش آن در درمان مشکلات التهابی غضروف ها و استخوان ها می باشد، به همین سبب از قدیم الایام برای درمان و کاهش درد این امراض مورد استفاده قرار می گرفته است.

افزایش رشد مو

مصرف منظم زنیان به دلیل مواد مغذی موجود در آن باعث تقویت پوست سر و ریشه موها شده و راه عالی برای درمان ریزش مو است و به افزایش رشد موها نیز کمک می کند.زنیان یکی از بهترین روش های طبیعی برای جلوگیری از سفید شدن موها می باشد.

استفاده به عنوان نگهدارنده

در طب سنتی و از گذشته های دور از زنیان به عنوان یک نگهدارنده مواد غذایی و افزایش مدت دوام آنها استفاده می کردند.

کمک به لاغری

دانه های زنیان با دارابودن مقادیر بالای فیبر سبب افزایش سوخت و ساز بدن شده و با کاهش اشتها و جلوگیری از پرخوری به لاغری و کاهش وزن کمک می کنند. علاوه بر این عرق زنیان منجر به سم زدایی و پاک سازی روده ها شده و از این طریق باعث کاهش چربی شکم می شود. همچنین عرق زنیان به هضم سریع غذا در بدن کمک می کند و با هضم سریع غذا، مانع از جذب چربی غذا در بدن شده و منجر به کاهش وزن و لاغری می شود.

دفع سنگ کلیه و سنگ مثانه

اگر از مشکلات مربوط به سنگ در سیستم گوارشی خود رنج می برید و یا به دنبال دفع آنها از طریق گیاهان دارویی و سنتی می گردید زنیان مصرف کنید زیرا به دفع سنگ کلیه و مثانه کمک شایانی می کند.

رفع دل درد

از خواص شناخته شده گیاه زنیان که در طب سنتی و در خانواده های ایرانی بر آن تأکید شده، رفع دل درد می باشد به همین سبب از گیاهانی می باشد که در خانواده ها سنتی ایرانی همیشه وجود دارد.

استفاده به عنوان آرامبخش

همیشه دمنوش های گیاهی نقش زیادی در آرامش و کاهش استرس و اضطراب دارند دمنوش گیاه زنیان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و از بسیاری از دمنوش های دیگر نیز نقش بهتری در تمدد اعصاب دارد.

ضد نفخ

گیاه زنیان در درمان مشکلات مربوط به سیستم گوارش بدن بسیار مؤثر و مفید می باشد و مصرف آن در درمان این مشکلات بویژه نفخ زیاد معده توصیه می گردد.

ضد وبا

خاصیت ضد عفونی، ضد میکروبی و ضد ویروسی گیاه زنیان سبب شده تا در نابودی برخی از کرم ها و عفونت های سیستم گوارش مؤثر بوده و برای درمان وبا نیز توصیه گردد.

بهداشت دهان و دندان

معطر بودن و خاصیت ضد میکروبی گیاه زنیان سبب شده تا از آن به عنوان یک دهان شویه طبیعی و حتی پاک کردن دندانها نیز استفاده گردد.

خواص زنیان برای افراد الکی

مصرف عصاره زنیان در افرادی که از اعتیاد به الکل رنج می برند توصیه می گردد زیرا مصرف عصاره این گیاه می تواند در ترک و تحمل عوارض ناشی از ترک الکل مفید باشد.

خواص عرق زنیان

عرق زنیان طبیعی گرم و خشک دارد، و خاصیت های دارویی از جمله، ضد قارچ و اسهال، رفع اعتیاد و مضرات آن، ضدعفونی کننده معده، درمان التهاب و کشیدگی تاندون ها، کاهش درد مفاصل، درمان سیاتیک موثر است.

عوارض جانبی مصرف زنیان :

آلرژی و حساسیت:

امکان دارد که مصرف بیش از اندازه زنیان عوارضی مثل آلرژی و حساسیت را به دنبال داشته باشد که با علائمی مانند تهوع، استفراغ، سوزش پوست و سردرد قابل تشخیص است.

خطر خونریزی:

• مصرف این گیاه باعث روان شدگی خون شده و خطر خونریزی را افزایش می دهد.
• مصرف بیش از حد دانه های زنیان ممکن است باعث افزایش اسیدیته در دستگاه گوارش شده و به اسهال، تهوع، استفراغ، نفخ و حتی زخم معده منجر شود.
• برخی ترکیبات موجود در زنیان باعث تشدید بیماری های کبدی می شود بنابراین افرادی که از هپاتیت، سیروز کبدی یا سایر مشکلات کبدی رنج می برند قبل از مصرف حتما با پزشک مشورت کنند.
• جویدن مکرر دانه های زنیان به دلیل مواد فعال قوی موجود در آن ها ممکن است باعث التهاب و زخم دهان شود.
• مصرف زنیان ممکن است باعث کاهش لخته شدن خون شود بنابراین افرادی که دچار اختلال در خونریزی هستند قبل از مصرف حتما با پزشک مشورت کنند.

شرایط کاشت و پرورش زنیان :

• گیاه زنیان بومی ایران، مصر، هندوستان و برخی کشورهای اروپایی است. از متحمل ترین گیاهان دارویی نسبت به شوری محسوب می شود، همچنین در خاک های قلیایی تحمل خوبی دارد. این گیاه با تراکم بالا قابل کشت بوده بنابراین برای مبارزه با علف های هرز می توان از آن استفاده کرد.
• بذور زنیان را در مناطق بدون یخبندان در طی آبان تا آذر کشت می نمایند زیرا کاشت بهاره با کاهش اسانس مواجه می گردد. کاشت در اقالیم معتدله در اوایل بهار پس از رفع خطر یخبندان ها صورت می پذیرد. بذور زنیان ۱۰ – ۷ روز پس از کاشت شروع به جوانه زنی می کنند. از ویژگی های محیط کشت این گیاه می توان به موارد زیر اشاره کرد :
• رشد گیاهک ها همانند سایر چتریان رشدی کند است و زنیان از نظر بافت و PH خاک محدودیت ندارد.
• رشد بوته های گیاه زنیان نیازمند نور و رطوبت کافی است ،گیاه زنیان نسبت به یخبندان حساس است.
• مقدار کودهای N و P به ترتیب ۱۰۰ و ۵۰ کیلوگرم در هکتار هستند.
• افزودن کودهای آلی برای زراعت زنیان بسیار مفید می باشند.

نحوه پرورش و نگهداری درخت سپستان