نکات مهم در هنگام خرید فلوت 

فلوت از سازهای بادی چوبی (بی زبانه یا بی قمیش) است که برخلاف دیگر سازهای این دسته، صدای آن نه از لرزش قمیش، بلکه از نوسان هوای دمیده شده بر لبهٔ دهنی (یا تیغهٔ هواییِ) ساز تولید می شود. فلوت جزو سازهای بادی چوبی بدون زبانه است. صدای فلوت را به رنگ آبی تشبیه می نمایند و آن را نوای آسمانی دانسته اند.

تاریخچه ساز فلوت

این ساز جزء قدیمی ترین ابزار موسیقی بشر محسوب می شود و قدمت برخی از انواع آن، که باستان شناسان یافته اند، به ۵۰٬۰۰۰ سال پیش می رسد. فلوت ها در گذشته از جنس چوب ساخته می شدند (به همین دلیل در قدیم از آن به عنوان ساز بادی چوبی نام برده می شد) ولی امروزه با وجود اینکه این ساز در زمره سازهای بادی چوبی قرار دارد، لیکن ملاک تقسیم بندی آن جنس و آلیاژی که در ساخت آن استفاده شده مد نظر نیست، بلکه نحوه تولید صدای آن است.

واژه فلوت در زبان های اروپایی به معنای نام کلی سازهای مشابه فلوت نیز بکار می رود. فلوت و ساز شرقی نی هم نوعی فلوت شمرده می شود. به طور کلی فلوت و نی سازهایی هم خانواده هستند.

برخی از ویژگی های ساز فلوت

• با اینکه فلوت نیز جز سازهای بادی چوبی است ولی امروزه ان را از جنس طلا می سازند.
• فلوت جدید را «فلوت بوهم» می نامند.
• نت این ساز را با کلید سل می نویسند.

راهنمای خرید ساز فلوت

خرید فلوت بسیار شبیه به خرید ماشین است.همه آنها دارای ویژگی های مشابه و در عین حال کمی متفاوت هستند.هر دو از اجزای متفاوت ساخته شده اند ، باید سرویس شوند و به خوبی از آنها مراقبت شود و طراحی های متنوع ، پاسخگوی نیازهای مختلف است.هنگام خرید اتومبیل ، به دنبال کیفیت و مناسب بودن می گردید و می فهمید که هیچ دو خودرویی شبیه هم نیستند.فلوت در اصل همان است.

1- کیفیت صدادهی مناسب

یکی از مهمترین ویژگی های یک پن فلوت باکیفیت، صدای تولید شده در هر نت آن است. یک پن فلوت حرفه ای باید صدای شفاف، با حجم و بلندی مناسب داشته باشد. هر چقدر جنس بدنه ساز استحکام بیشتری داشته باشد کیفیت صدادهی ساز بالاتر می رود. و به تناسب هر چقدر این ویژگی ضعیف تر شود، صدای ساز خفیف تر و خش دار تر می شود.

2- جنس بدنه

در حال حاضر سازهای با کیفیت بیشتر از جنس چوب و بامبو هستند. سازهای چوبی بدنه قوی تری دارند و در برابر ضربه های احتمالی مقاوم تر هستند پس اگر در نگهداری لوازمتان کمی سهل انگارید ساز چوبی مدت بیشتری دوام خواهد آورد. پن فلوت بامبویی به مراتب از نمونه چوبی ظریف تر بوده و نوای گرم تری نسبت به سازهای چوبی دارد و طبیعتا باید توجه و احتیاط بیشتری در زمان نواختن و نگهداری آن به خرج داد.

3- کیفیت حفظ کوک

اگر کیفیت ساخت پن فلوت شما مناسب نباشد در زمان نواختن، صدای ساز تغییر میکند و یک نت یکنواخت شنیده نمی شود و این نکته در نت های بالا (صدای زیر) بیشتر به نظر می آید. در یک ساز حرفه ای و با کیفیت، تمامی نت ها در زمان نواختن بدون شکستگی و یکنواخت شنیده می شوند و این موضوع به رعایت قطر مناسب، سمباده خوردن دقیق و همچنین روغن کاری ساز بستگی دارد. پس حتما در زمان خرید کیفیت حفظ کوک صدای ساز را خصوصا در نت های بالا مورد بررسی قرار دهید.

4- انتخاب کلید مناسب

به اولین نت(بم ترین نت) در هر ساز کلید ساز گفته می شود و هر نوازنده باید بداند که چه نتی به عنوان کلید مورد علاقه و مطلوب اوست. پن فلوت هایی که توسط هنرجویان مورد استفاده قرار میگیرند معمولا دارای کلید F یا G(فا یا سل) هستند که بین این دو کلید کلید F مناسب تر است و نوازنده کمتر دچار چالش می شود. کلید های بم تر مانند D یا C در سازهای بزرگتر مورد استفاده قرار میگیرند و دامنه آوایی گسترده تری را در اختیار نوازنده قرار می دهند.

5- سایز و وزن ساز

هر نوازنده باید بنا به نیاز و همچنین ویژگی های ظاهری خود نظیر قد، پهنای شانه و اندازه دستان خود سازی را انتخاب کند که در زمان نواختن علاوه بر صدا، ظاهر مناسبی نیز داشته باشد. برای مثال زمانی که قد نوازنده بلند و اندازه دستان وی بزرگ است، ساز کوچک در دستان وی تناسب ظاهری مناسبی ندارد و همچنین زمانی که نوازنده قد کوتاهی داشته و یا خردسال بوده و ساز بزرگی را انتخاب می کند به نظر می رسد بر روی ساز مسلط نیست. وزن ساز نیز از جمله نکاتی است که نوازندگان باید به آن توجه کنند؛ هر چقدر وزن ساز بیشتر باشد کنترل کردن آن سخت تر و اعمال ابتکارات نوازندگی دشوارتر می شود و در زمان نوازندگی طولانی دست را خسته تر می کند. پن فلوت چوبی نسبت به نمونه بامبویی وزن بیشتری دارد.

6- ساختار لبه ساز

پن فلوت از جمله سازهایی است که سلامت بدنی و به خصوص تنفسی در نواختن آن تاثیر دارد و استفاده مداوم و بیش از حد از آن سبب خشکی و التهاب پوست زیر لب می شود. به همین دلیل هر چقدر لبه ساز به خوبی سمباده خورده باشد تا به اصطلاح بهتر روی لب بنشیند این مشکل کمتر بروز می کند.

7- قابلیت کوک شدن

قابلیت کوک شدن، تغییر کوک و تغییر گام یکی از مهمترین ویژگی های یک پن فلوت خوب است. نوازندگان در زمان خرید ساز باید جنس چوب پنبه های انتهای لوله ها را مورد بررسی قرار دهند تا از سهولت کوک شدن ساز مطمئن شوند. در برخی از سازهای چوبی، چوب پنبه ها به قدری سفت هستند که عملا فقط با ضربه جابجا می شوند و این نکته سبب تنظیم نبودن کوک ساز و سخت شدن تغییر کوک می شود. نکته دیگری که در این زمینه باید مد نظر داشت این است که در حالت عادی فاصله انتهای لوله تا چوب پنبه به اندازه ای باشد که امکان حرکت چوب پنبه به پایین تر وجود داشته باشد و از انتهای لوله بیرون نزند.

8- تولید صدای آسان

تولید صدای آسان در ساز به خصوص در زمان شروع یادگیری یک فاکتور مهم به شمار می رود زیرا هر چقدر تولید صدا سخت تر باشد، پروسه آموزش به تعویق می افتد تا نوازنده بتواند به ساز خود مسلط شود. جنس ساز تاثیر مستقیمی بر روی تولید صوت آن می گذارد. اگر شدت دمش نوازنده بالا باشد و مشکلی برای دمیدن پر قدرت در ساز ندارد می تواند از سازهای چوبی و مستحکم تر استفاده کند و در صورتی که احساس می کند با حجم کمتر هوا راحت تر است می تواند از سازهای بامبویی استفاده کند.

9- چیدمان لوله ها

برای هنرجویی که در ابتدای مسیر است تفاوتی ندارد که از پن فلوت راست چین و یا چپ چین استفاده کند اما تجربه نشان داده است که اگر یکی از دست ها به شدت از دیگری فعال تر است بهتر است چیدمانی را انتخاب کنیم که لوله بلند ساز در دست مسلط تر قرار داشته باشد. یعنی اگر مثلا نوازنده راست دست است در زمان نواختن ساز، لوله بلند تر در دست راست وی قرار بگیرد و بالعکس.

10- سازگاری با آب و هوا

آخرین نکته ای که در زمان خرید پن فلوت باید در نظر داشت این است که جنس مناسبی را با توجه به آب و هوای محل زندگی خود انتخاب کنیم و از پن فلوت در برابر آسیب های محیطی محافظت کنیم. در مناطق به شدت گرم پن فلوت های بامبویی در صورت نگهداری نادرست استحکام خود را تا حدی از دست می دهند و باید از تابش شدید آفتاب به آنها جلوگیری نمود. نکته دیگر در رابطه با ناسازگاری پن فلوت های خارجی با آب و هوای ایران است و بامبوی سازهای خارجی در ایران عمر کمتری نسبت به نمونه های ساخت داخل دارند.

مواردی که باید بر روی فلوت بررسی شود

اگر فلوت کاملاً جدیدی خریداری می کنید ، نیازی به بررسی دقیق آن نخواهید داشت ، اما اگر قصد دارید نوع دست دوم را خریداری کنید ، می خواهید موارد زیر را بررسی کنید:

• در حالت ایده آل ، شما می خواهید فلوت در شرایط خوبی به نظر برسد ، زیرا این نشانه ای است که به خوبی از آن مراقبت شده است.سعی کنید از خرید فلوت هایی که فرورفته ، زنگ زده یا خراش های بزرگی روی آن قرار دارد ، خودداری کنید.
• به آرامی تمام کلیدها را به پایین فشار داده و بررسی کنید که هیچ فاصله مشخصی در زیر کلیدها و فلوت وجود ندارد.
• هنگامی که کلیدها را فشار می دهید ، کلیدها باید کمترین مقاومت را داشته باشند و باید به محض برداشتن انگشتان ، آنها نیز به عقب برگردند.(توجه داشته باشید برخی از کلیدها برعکس عمل می کنند).