اولین قدم برای دوستی در فضای مجازی پرسیدن از سن جنسیت و محل سکونت طرف مقابل است که اغلب با سوال ASL در روزگاران گذشته و محیط یاهومسنجر شناخته می شود.صحبت هایی که با کلمات مخفف شده بیان می شد یکی از مشخصات این نوع دوستی بود.هدف اصلی بیشتر آشنایی بود و در مواردی دیگر ارسال تصویر و دوستی البته برخی از این گفتگوها تا مرحله ازدواج نیز پیش می رفت.برای نشان دادن انواع ایموجی های مختلف نیز استفاده می شد.سنتی که تا کنون نیز هنگام مکالمه های اینترنتی استفاده می شود .بعدها مسنجر های مختلفی روی کار آمده اند که فصل جدیدی در دوستی های مجازی به نام شبکه های اجتماعی را آغاز کردند.
حضور و فعالیت در فضای مجازی در دنیای امروز، اجتناب ناپذیر است. به این دلیل که اینترنت با زندگی روزمره ما پیوند خورده است و رابطه ها دیگر مثل گذشته ها فقط به آشنایان و دوستان دنیای واقعی محدود نمی شود.گسترش روابط دوستی در دنیای مجازی، در کنار محاسن اندکی که دارد، معایب بزرگی نیز در بر دارد. بسیاری از زنان و مردان متاهل، به دلیل فضای آزادی که شبکه های اجتماعی در اختیارشان قرار می دهد، وارد روابط نا متعارفی می شوند و تصور می کنند که این نوع رابطه ها صرفا یک سرگرمی است. اما در طولانی مدت اثرات مخربی را متوجه خود و کانون خانواده شان می کنند. افراد در ابتدا به عنوان همدردی، با افراد مختلف وارد گفتگو می شوند اما رفته رفته، صمیمت روابط افزایش یافته و دامنه ی آن گسترده می شود. روابطی که بدون هیچ گونه مانعی، رشد یافته و دامنگیر بسیاری از زندگی ها می شود.
دوست یابی آنلاین یا دوستی اینترنتی چیست؟
همانطور که از نام دوستی های مجازی معلوم است، این ارتباطات در بستر اینترنت و شبکه های مجازی قرار دارد. ارتباطاتی که باعث شده انسان ها با هر شرایط و در هر نقطه ای از دنیا، بتوانند دوستانی پیدا کنند و در پی آن روابطی را شکل دهند که مهم ترین مسئله ی رابــطه سالم، یعنی شناخت تا حد زیادی در آن گم است و شناخت محدود به کلمات و تصاویر می باشد. اما آیا این شناخت برای دوستی کافی است؟
باید بگوییم نه. انسان ها در فضاهای مجازی خواه ناخواه واقعیات را به گونه ای که وجود ندارند نشان می دهند. افراد امکان کنترل و حتی ویرایش حرف ها و احساساتشان را در این فضا دارند، این باعث می شود حقیقت به شکل غیر واقعی در ذهن طرف مقابل به تصویر کشیده شود. اصیل بودن و صـداقت در زندگی لازمه ایجاد روابط دوستی سالم و پایدار است و در اینگونه ارتباطات و دوستی های مجازی انسان ها می توانند هرکسی باشند.
مزایای شبکه های اجتماعی
- قابلیت برقراری ارتباط با دیگر افراد در سراسر دنیا :مهمترین نکته مثبت شبکه های اجتماعی ، وصل کردن کاربران در سرتاسر دنیا با یکدیگر است . به طور نمونه در اینستاگرام و فیسبوک می توان دوستان دوران مدرسه خود که را بیابید در حالیکه از مکان زندگی آنها بی خبر هستید ،یا کسب و کاری راه بیندازید و مشتری های خود را از همه جای دنیا داشته باشید ،همینطور می توان با کسب و کار دیگران آشنا شوید و ... .
- دسترسی سریع به اخبار :در سالهای دور ، برای کسب اطلاعت و اخبار باید منتظر می ماندیم تا روزنامه های صبح منتشر شود ، اما امروزه هر آنچه را که در دنیا اتفاق می افتد به راحتی در دسترس شما قرار می گیرد ، حتی می توان نوع اخباری که می خواهید را سفارشی سازی کنید . مثلا اخبار ورزشی ، فرهنگی و ...
- تفریح و سرگرمی :باید اعتراف کرد که شبکه های اجتماعی تبدیل به تفریح و سرگرمی برای خیلی از افراد شده است .هر زمانی که فرصتی برای استراحت پیدا می کنند ، شبکه های اجتماعی را چک می کنند و اگر خود پستی خیلی از کاربران احوال روزانه خود را در پست و یا استوری ها می گذارند و دیگر نیاز به احوالپرسی با آنها و جویا شدن احالشان ندارید.
- برقراری ارتباط آسان و فوری :برای برقراری ارتباط دیگر مثل سابق نیازی به تلفن ، نامه ، و ایمیل نیست ، دسترسی به اینترنت و داشتن یکی از این شبکه ها برای ارسال پیام و یا گفتگوی اینترنتی کافی است.
- فرصت های کاری :شبکه های اجتماعی فرصتی برای رونق کسب و کار است ، صاحبان این مشاغل به راحتی می توانند محصولات خود را معرفی و بفروشند .خیلی از مشاغل ، فروش خود را تنها به شبکه های اجتماعی محدود کرده اند و بدون آنها ، قادر به ادامه فعالیت خود نمی باشند و عملا ، شغل خود را از دست می دهند.
معایب شبکه های اجتماعی
- حفظ حریم شخصی :با این تعداد ارسال عکس و پست ، حفظ حریم شخصی کمی مشکل به نظر می رسد . زیرا ممکن است باعث ایجاد بحث در مورد نحوه زندگی ، تفریحات ، طرز فکر و خیلی موارد دیگر میان دنبال کننده ها و کاربران شبکه های اجتماعی نسبت به شما شود و یا ممکن است در محل کار برایمان دردسرساز شود.این مشکلات شاید گاه غیر قابل حل شدن و بازگت باشند.
- حجم زیاد پست و اطلاعات :هر چقدر دایره افرادی که با آنها در ارتباط هستید بزرگتر باشد ، همانقدر ، تعدا پست ها ، سلفی ها ، توئیت ها و موارد دیگر بیشتر برای شما ارسال می شود که شبکه های اجتماعی را کمی شلوغ می کند . با گذشت زمان شاید دیگر مایل به دنبال کردن خیلی از افراد و مشاغل نباشیم ، چون نه پست های آنها را دوست داریم و نه علاقه ای به تصاویر و محصولات آنها داریم.
- روابط دوستانه مجازی :دسترسی آسان و سریع به شبکه های مجازی ، مانع از روابط حقیقی میان افراد شده است ، مثلا دید و بازدیدها و معاشرت های حقیقی جای خود را به دیدن تصاویر و تبریک های اینترنتی داده است که باعث ترویج رفتار ضد اجتماعی میان مردم شده اند.
- کلاهبرداری های اینترنتی و فشار اجتماعی :الگو قرار دادن دیگران و تقلید از رفتار و پوشش کاربران در شبکه های اجتماعی بیشتر از سوی نوجوانان صورت می گیرد ، فشاری که برای انجام دادن کارهای خیلی خاص متحمل میشوند میتواند در شبکه های اجتماعی خیلی بدتر از مدرسه یا هر محیط دیگری باشد.
- عدم تحرک و بی نظمی در خواب :چرخیدن در شبکه های اجتماعی گاه زمان زیادی را ار افراد سلب می کند ، این افراد ممکن است ساعت ها بدون حرکت بدنی ، فقط با موبایل و کامپیوتر خود مشغول معاشرت و دیدن پیج های اینترنتی هستند به همین دلیل عدم تحرک و فعالیت بدنی ،خیره شدن به نورهای مصنوعی، یعنی همان نور صفحه ی کامپیوتر و لپ تاپ، میتواند در دراز مدت بر داشتن خوابی آرام و مناسب و سلامت بدن تاثیر منفی می گذارد.
- حواس پرتی و به تعویق انداختن کارها :در روز افرادی را که به طور مداوم با گوشی و تبلت و یا لپ تاپ کار می کنند را مشاهده می کنید ؟پیامهای و موضعات شبکه های اجتماعی معمولا باعث پریشانی و حواس پرتی در افرادد می شود که می تواند باعث مشکلات زیاد و خطرناکی از قبیل حواس پرتی در هنگام رانندگی یا ناتوانی در جلب توجه افراد در هنگام گفت و گوهای واقعی و رو در رو بشود. بدغذایی و شانه خالی کردن از برخی از مسئولیت ها از عوارض وقت گذرانی بیش از حد در شبکه های اجتماعی می باشد.
نکته مهم دررابطه با روابط دوستانه در شبکه های مجازی
مهم ترین تاثیر این نوع روابط ، عدم تعهد به یکدیگر است. در این گونه شبکه های اجتماعی ،مثلا اگر فردی از نارحتی خود سخن بگوید ، دیگران با لایک کردن و یا نوشتن کامنت هایی ، ابراز احساسات می کنند در صورتی که در دنیایی حقیقی ، این گونه ابراز احساسات می توانست عمیق تر و واقعی تر باشد.از سوی دیگر با امکان بلاک کردن ، به راحتی میتوان روابط دوستی را از بین برد ، در این شرایط افراد با یک رفتار اشتباه می توانند دوست مجازی خود را از دست بدهند در صورتی که در دنیای حقیقی می توان فرصتی برای رفع اشتباه به وجود آورد.
در صورت درگیر شدن در روابط مجازی چه کنیم؟
این روزها به دلیل گسترش ارتباطات مجازی، شکل گیری روابط دوستانه و عاشقانه در این فضا نیز رشد فزاینده ای را شاهد است. هر نوع رابطه ای در دنیای مجازی، می تواند آسیب هایی هم به دنبال داشته باشد. شاید در سالهای گذشته ورود به این فضاها و حضور فعال در آن صرفا مربوط به قشر خاصی از جامعه می شد، جوانان و نوجوانانی که فرصت های فراغت خود را در آن سپری می کردند و وارد شبکه ها و گروه های مختلف ارتباطی می شدند. اما امروزه به لطف گوشی های تلفن هوشمند و دسترسی آسان به اینترنت همراه، تمام اقشار جامعه با آن درگیرند.
پنهان کاری نکنید
اگر درگیر یک رابطه ی عاطفی در فضای مجازی شده اید، قبل از بروز هر نوع آسیبی، موضوع را با خانواده هایتان مطرح کنید. مطمئنا در جریان بودن آنها مانع بروز مشکلات بعدی خواهد شد. خانواده ها اغلب مخالف ادامه دادن چنین روابطی هستند اما در صورت پافشاری از سوی شما می توانند فرصت را برای شناخت بهتر و منطقی تر و اصولی تر فراهم کنند. اگر یک رابطه ی عاطفی بی پایه و اساس نباشد مطمئنا هر دو طرف از جدی شدن آن در بستر خانواده استقبال خواهند کرد.
رابطه را واقعی کنید
مطمئنا رابطه ای که در فضای مجازی شکل می گیرد، فرصت شناخت عمیق را به شما نخواهد داد، اگر علاقمند به ادامه دادن این نوع روابط هستید، ارتباط خود را به شکل واقعی، ملموس و حضوری پی بگیرید. البته شکل واقعی دادن به آن به این معنی نیست که یک رابطه ی پنهانی و پر خطر را در دنیای واقعی پی بگیرید. شکل واقعی دادن به یک رابطه ی مجازی، صرفا به معنای ملاقات های حضوری و سنجش فرد مورد نظر است و چه بهتر که این اتفاق زیر نظر خانواده ها صورت بگیرد.
حساب شده عمل کنید
درگیر شدن در روابط عاطفی، به معنی اختیار عمل داشتن، حس راحتی، آسودگی خیال و …. است. چرا که دو طرف مسولیتی در قبال رابطه شان ندارند و تنها مجرای ارتباطی شان فضای چند اینچی گوشی هایشان است. پس روی این رابطه ی مجازی تنها در حد آشنایی اولیه حساب کنید. اگر بدون حساب و کتاب تمام زندگی تان را برای طرف مقابل افشا کنید، اگر او را وارد حریم خصوصی خود کنید و اگر درباره ی میزان دارایی های خود و خانواده تان خیلی دقیق با او صحبت کنید ممکن است عواقب بدی در انتظارتان باشد.
اعتماد نکنید
تا وقتی با طرف مقابل رو در رو برخورد و صحبت نکرده اید، تا وقتی او را در فضای واقعی ملاقات نکرده و محک نزده اید، به طور کامل به او اعتماد نکنید. افراد همیشه به خوبی گفته هایشان نیستند. همیشه از افراد با تجربه و دلسوز برای شناخت طرف مقابل کمک بگیرید. ممکن است عشق چشم شما را روی عیوب آشکار طرف مقابل ببندد اما یک فرد آگاه و هوشیار و در عین حال دلسوز به راحتی می تواند به آن نکته های پنهان پی ببرد.
فریب نخورید
اگر طرف مقابل با این قضیه که شما درباره ی او با خانواده تان حرف بزنید مخالف است، امکان دارد موید این نکته باشد که او ترجیح می دهد در حد یک فرد غیر قابل شناخت در فضای مجازی باقی بماند. به چنین رابطه ای نباید دل بست. چرا که یک عاشق واقعی از اینکه برای خانواده ی معشوق شناخته شود استقبال خواهد کرد.
آسیب شناسی کنید
عدم وجود ارتباط رو در رو، منجر به تغییر عملکرد ژن ها، واکنش های ایمنی بدن، سطح هورمون ها، عملکرد شریان ها و ذهن افراد می شود که این مسئله می تواند میزان خطر مشکلات جسمی نظیر سرطان، سکته، بیماری قلبی و جنون را افزایش دهد. پس هر چه زود تر رابطه های مجازی تان را به طور صحیح مدیریت کنید.
افشاگری ممنوع
این یک اصل مهم در ارتباطات مجازی است . لطفا هیچوقت فراموش نکنید که درباره ی مسائل خصوصی زندگی خود با طرف مقابل صحبت نکنید. تا وقتی رابطه ی شما حالت رسمی و جدی به خود نگرفته است، اطلاعات شخصی خود را برای او افشا نکنید. ممکن است بعد ها مورد سو استفاده واقع شوید. این اطلاعات شامل عکس ها و فیلم خصوصی نیز می شود.
طولانی کردن روابط مجازی ممنوع
اگر پس از گذشت چند ماه از رابطه، حس می کنید هنوز طرف مقابل رغبتی برای رسمی تر کردن رابطه تان ندارد؛ سعی کنید پس از هشدار جدی به او خودتان را از این رابطه خارج کنید. تجربه نشان داده پس از شش ماه از دوران آشنایی، دو طرف به نتیجه ی نهایی برای رسمی کردن یا نکردن رابطه می رسند. پس کش دادن بیش از شش ماه به یک رابطه ی عاطفی عملا بی معناست. مگر اینکه دو طرف یا یکی از طرفین میلی به تغییر ماهیت این رابطه نداشته باشد. پس در هر دو حالت بهتر است قبل از جدی شدن آسیب های روانی این رابطه، خود را از آن بیرون بکشید.
سخن آخر
به دلیل ناپایداری بیشتر در دوستی های مجازی ، باید وابستگی خود را به این فضاها کنترل کنید. لازم است توانایی تنها بودن و لذت بردن از تنهایی را داشته باشید و برای فرار از تنهایی، دل به تصمیم ها و افراد اشتباه ندهید. انتخاب های غلط می توانند خطرات زیان باری را در زندگی آینده شما ایجاد نمایند. برای مصون ماندن از این خطرات احتمالی ضروری است در روابط خود نهایت دقت را داشته باشید.