در معماری داخلی منازل ایرانی, توجه به زیبایی طراحی و دکوراسیون اتاق پذیرایی اهمیت بسیاری دارد. از گذشته تا به امروز سقف ها یکی از قسمت های مورد توجه معماران ایرانی بوده است. به همین دلیل گچبری سقف پذیرایی به منظور جذابیت بیشتر اتاق پذیرایی در اغلب منازل ایرانی به چشم می خورد.امروزه برای تزیین سقف پذیرایی از سقف های کاذب و سقف کناف استفاده فراوانی می شود اما از تکنیک های سنتی که امروزه با روش های جدید درهم آمیخته شده است گچ بری است. گچبری در معماری داخلی ایرانیان سابقه تاریخی طولانی دارد. از گچبری در تزیین سقف و دیوارهای حتی مساجد نیز استفاده می شود. با پیشرفت تکنولوژی ایده های بسیاری برای طراحی گچبری زیبا سقف مطرح شد. از آن جایی که اتاق پذیرایی یکی از مهمترین فضاهای منازل ایرانی محسوب می شود, از این ایده ها بیشتر برای اتاق پذیرایی استفاده می شود. در صورتی که گچ بری سقف پذیرایی همراه با نورپردازی مناسب باشد, اتاق پذیرایی بسیار زیبا و شیک می شود. گچبری ها می توانند ثابت باشند و یا از قبل آماده شده و در سقف نصب شوند. گچبری در اندازه ها و با طرح های متنوعی ساخته می شود و بسته به اندازه سقف پذیرایی انتخاب و اجرا می شود.
سبک مجلل و با شکوه باروک برای دکوراسیون منزل
اصلا می دانید گچبری چیست؟ از قدیم هنر چسباندن گچ روی دیوار یا سقف و شکل های هنری بخشیدن به آن را گچ بری می گفتند. گچبری مدرن یا گچبری کلاسیک، هرچه باشند از قدیم در ایران بسیار طرفدار داشته اند و از شاخه های مهم معماری ایرانی هستند. درگچبری مدرن سقف پذیرایی طرح ها خیلی ساده تر از گچ بری کلاسیک هستند. در گچبری مدرن عموما از بک رنگ و طرح به صورت تکرار شونده، روی سقف و دیوار گچ کاری می شود.
استفاده از گچ در دکوراسیون داخلی توسط هنرمندان
از گچ در تعمیرات ساختمان بیشتر برای پوشاندن دیوار ها و سقف برای ایجاد سطحی صاف استفاده می شود ولی هنرمندان از گچ برای دکوراسیون داخلی و ایجاد نقش های برجسته نیز استفاده می نمایند. هنر گچبری از سالیان دور مورد استفاده قرار می گرفته است و در حال حاضر هم یکی از قسمت های دکوراسیون داخلی در بازسازی ساختمان می باشد. برای استفاده از هنر گچبری نیاز به استفاده از ابزار پیچیده ای نمی باشد بلکه اصل کار توسط گچکاران هنرمند بر روی دیوار و سقف ایجاد می شود. ماله، دمبرو بومخوار از جمله وسایلی هستند که برای گچبری مورد استفاده قرار می گیرد که هر کدام وظیفه خاصی در ایجاد طرح های برجسته گچبری دارند.
مدل های گچبری در بازسازی و دکوراسیون داخلی
یکی از انواع طرح ها برای گچبری در دکوراسیون داخلی که توسط شرکت بازسازی ساختمان انجام می شود طرح های زمینه ای نام دارد که هم بر روی سقف و هم بر روی دیوار قابلیت اجرا دارد. این طرح از نظم زیبایی برخوردار می باشد. قاب های گچی بر روی دیوار با استفاده از این طراحی قابل اجرا می باشند. و می توان طبق سلیقه مشتری طراحی های زیبایی را بر روی سقف و دیوار فضای خانه و یا هر نوعی از ساختمان پیاده سازی نمود.
یکی دیگر از انواع طرح که قابلیت پیاده سازی بر روی سقف، گوشه های راه پله و راهرو و کلاً زوایا دارد طرح حاشیه ای نام دارد. بسیاری از طرح های سنتی و مدرن را می توان با استفاده از این طراحی بر روی سقف و زاویه ها ایجاد نمود و می توان برای زیبایی بیشتر در صورت تمایل از نوشتن جملاتی نیز در کنار گچبری استفاده نمود.می توان از بسیاری از طراحی های خاص نیز در گچبری دکوراسیون داخلی استفاده نمود ولی این طرح های خاص عموماً به شکل مجزایی ساخته می شوند و در محل مورد نظر نصب می شوند. این طرح ها برای سردر، ستون ها و بالای شومینه بسیار زیبا و مناسب می باشد.
درباره قیمت گچبری ساختمان به عنوان بخشی از بازسازی ساختمان می توان گفت که بسته میزان حجم کاری و سطحی که از آن برای گچبری استفاده می شود متفاوت می باشد. همچنین اینکه گچبری بر روی سطح صاف و یا ناصاف انجام می شود بر روی قیمت گچبری تاثیر می گذارد. مصالح نیز از دیگر عوامل موثر بر روی قیمت گچبری می باشد.
گچبری در دکوراسیون داخلی
گچبری انواع بسیار مختلفی دارد:
گچبری نقش برجسته
در این نوع گچبری، گچ در زمینه به صورت اندود به کار رفته و سپس طرح مورد نظر روی آن اجرا می شود. برجستگی این گچبری نسبتا زیاد است و معمولا نقوش گل و بته برای انجام آن مناسب تر می باشند.
گچبری زبره
برجستگی گچبری زبره نسبت به گچبری برجسته بیش تر اما از نوع برهشته کم تر می باشد. در این گچبری، گوشه های طرح بدون مالش و پرداخت اجرا شده و فرم بریدگی و تیزی پیدا می کنند.
گچ بری برهشته
برجستگی در گچبری برهشته نسبت به زمینه زیاد می باشد، به شکلی که بخش های گچبری شده کاملا برآمده هستند. سابقه این گچبری به دوران پیش از اسلام می رسد.
گچبری کلوخی
گچبری کلوخی که لکه نیز نام دارد، در قرن سیزدهم به خاطر نفوذ هنر غرب به کشور رواج پیدا کرد. در این نوع گچبری، برجستگی خیلی زیاد است.
گچ بری پته
گچ بری پته سابقه ای دارد که به قرن هشتم هجری بر می گردد. در این گچبری کرباس، آهار زده می شود، به صورتی که فرم مقوا پیدا می کند و سپس روی آن گچبری مورد نظر صورت می گیرد. سپس کرباس فرم گرفته به شکل آماده روی دیوار می چسبد.
گچ بری مشبک
در این نوع گچبری، گچبر ابتدا یک لایه از گچ را با فاصله مناسب از زمینه اصلی ایجاد کرده و پس از گرفتن گچ، نقش مورد نظر را اجرا می نماید. در مرحله آخر نیز زمینه خالی می شئد تا طرح به شکل مشبک ایجاد شود.
گچ بری لایه ای
این نوع گچبری بیش تر برای زمانی که علاقه به ایجاد چند رنگ مختلف وجود دارد، به کار می رود. در این متد، هر لایه رنگ خاصی دارد و با کاردک و ابزار گچبری برای ایجاد طرح ها با رنگ های مختلف اقدام می شود. ضخامت هر لایه نباید بیش از حد باشد، چرا که سبب ترک خوردن لایه گچ می گردد
گچبری تو پر و تو خالی
تکنیک اجرای این گچبری از لحاظ عمل با گچبری برجسته متفاوت است. در این تکنیک، طرح در یک سطح صاف کنده می شود تا در عقب، سطحی موازی سطح جلو ایجاد گردد. سپس خطوط اصلی که از نظر عمق یکنواخت هستند، کنده و بریده می شوند.
گچبری کشته بری
در این نوع گچبری، نخست گچ زبره نیم کش روی محل مورد نظر کشیده شده و سپس روی آن گچ نرمه کشیده می شود. بعد از گیرش گچ، یک لایه دیگر گچ نرم ایجاد می شود و در نهایت، طرح روی آن پیاده سازی شده و با استفاده از دم بر اطراف طرح خط انداخته می شود تا دستیابی به زمینه سفت زیرین صورت گیرد. سپس با استفاده از بومخار، بخش های اضافی جدا می شوند تا طرح مورد نظر حاصل شود.
گچ بری تخمه کن
ماده اصلی برای اجرای این گچبری ،گچ سفید و نرم است. در ابتدا باید کمی گچ غربال و نرم شود. سپس گچ با آب مخلوط می گردد تا یک یکدستی به دست آید. خمیر گچ روی دیوار مالیده می شود و با ایجاد یک سطح صاف و یکدست، زمینه ی کار فراهم می گردد. این نوع گچبری با سه متد اجرا می شود. در این گچبری به خاطر این که گچ و رنگ به عمق رفته و دوباره به سطح می آیند مشکلاتی مثل فرسودگی مشاهده نمی شود.
گچبری شیر و شکری
این نوع گچبری از متدهای اصیل و قدیمی دوران اسلامی به شمار می رود. و فرورفتگی و برجستگی های موجود در این سبک گچبری بسیار کم هستند و چندان به چشم نمی آیند. به طور کلی، این متد گچبری نسبت به گچبری نقش برجسته چندان برجستگی ندارد.
هنگام طراحی و اجرای گچبری به چه نکاتی توجه کنیم؟
گچبری قرار است جلوۀ بهتر و زیباتری به خانۀ شما بدهد، اما اگر چند اصل ساده را رعایت نکنید ممکن است هزینه و زمانی که صرف می کنید نتیجۀ عکس بدهد. به شما پیشنهاد می کنیم هنگام طراحی و انتخاب مدل گچبری خانه تان به این موارد دقت کنید:
ارتفاع سقف: گچبری های سنگین، خیلی برجسته و حجیم مناسب سالن هایی با سقف های بلند و ترجیحا پنجره های قدی هستند. اگر ارتفاع سقف خانۀ شما در حد استاندارد یا کوتاه تر است، سعی کنید طرح های شلوغ و حجیم انتخاب نکنید.
دکوراسیون کلی خانه: زیبایی سقف و کناره های آن هم باید هماهنگ با سبک و سلیقۀ کلی شما باشد. همان طور که پرده های ضخیم و سنگین مناسب فضایی با مبلمان مدرن نیست، گچبری های کلاسیک هم با مبلمان مدرن سنخیتی ندارند.
پرهیز از افراط و تفریط: بهتر است سبک و طرحی از گچبری را انتخاب کنید که بتوانید آن را در باقی قسمت های خانه مانند آشپزخانه، دیوار پلکان داخلی و حتی سرویس بهداشتی هم به کار ببرید. استفاده از گچبری فقط برای سالن پذیرایی، دیگر امر پذیرفته شده ای نیست.
حفظ ارامش بصری: گچبری مانند رنگ و طرح کاغذ دیواری، تاثیر به سزایی روی آرامش یا آشفتگی بصری افراد می گذارد. به طور مثال استفاده از طرح های شلوغ در قسمت میانی سقف و رها کردن کناره ها، باعث ایجاد حس سنگینی و عدم تعادل می شود.
استفادۀ آگاهانه از رنگ: هرچند گچبری های رنگی تقریبا منسوخ شده اند، اما استفاده از رنگ هایی خاص در بخش هایی از گچبری می تواند حس اصالت و اشرافیت بیشتری در خانه ایجاد کند. البته بهتر است گچبری رنگی فقط در فضاهای بزرگ تر اجرا شود.
گچبری یکی از عوامل بسیار تاثیرگذار در زیبایی دکوراسیون داخلی است که اگر طبق استانداردهای زیبایی شناسی و رعایت تناسبات اجرا شود، هویت خاص و انکارناپذیری به فضاهای داخلی می دهد. پیشنهاد می کنیم هنگام طراحی و انتخاب مدل گچبری، سلیقۀ تمام افراد خانواده را در نظر گرفته و از متخصصین طراحی داخلی هم کمک بگیرید.
