پاناسونیک یکی از باسابقه ترین برندهای تولیدکننده ی تجهیزات و لوازم الکترونیکی در دنیا است. این برند ژاپنی، به مدت یک قرن در این صنعت فعالیت دارد. پاناسونیک (Panasonic Corporation) شرکتی بین المللی با سابقه و ریشه ی ژاپنی است که سال ها در صنعت الکترونیک جهان فعالیت می کند. این شرکت تا سال ۲۰۰۸ با عنوان Matsushita Electric Industrial فعالیت داشت و محصولات خود را تحت برند پاناسونیک و تعدادی برند دیگر به بازار عرضه می کرد. در دهم ژانویه ی سال ۲۰۰۸، شرکت اعلام کرد که نام رسمی خود را نیز به Panasonic Corporation تغییر خواهد داد. در نهایت در یکم اکتبر همان سال نام شرکت به طور رسمی به پاناسونیک تغییر یافت.
شرکت پاناسونیک توسط کونوسوکه ماتسوشیتا تأسیس شد. ماتسوشیتا با تأسیس این شرکت توانست نام خانواده ی خود را در جهان پرآوازه کند. او که در برخی رسانه ها لقب «خدای مدیریت» را به خود اختصاص داده است، پس از تأسیس شرکت در سال ۱۹۱۸، تا سال ۱۹۶۱ به عنوان رئیس آن فعالیت می کرد. کونوسوکه در سال ۱۹۶۱ سمت مدیریت را به داماد خود سپرد و تا سال ۱۹۷۱ به عنوان مشاور در شرکت فعالیت داشت. کونوسوکه در سال ۱۹۸۹ در اثر سرطان ریه از دنیا رفت.
شرکت پاناسونیک در حال حاضر تحت مدیریت کازوشیرو تسوگا فعالیت می کند و از خانواده ی ماتسوشیتا، ماسایوکی ماتسوشیتا به عنوان معاون اول در این شرکت مشغول به کار است. در آخرین گزارش منتشرشده، درآمد این شرکت در سال ۲۰۱۷ حدود ۷۰ میلیارد دلار اعلام شده است.
تاریخچه تأسیس پاناسونیک
کونوسوکه ماتسوشیتا به خاطر اوضاع نامناسب اقتصادی ژاپن در ابتدای قرن بیستم و همچنین فقر خانواده، از سن ۹ سالگی وارد بازار کار شد. او در کنار فعالیت کاری در فروشگاه دوچرخه، به تحصیل و مطالعه نیز ادامه می داد. رئیس او از همان دوران کودکی متوجه علاقه ی شدید کونوسوکه به تجارت و کسب و کار شد. پس از مدتی که خودروها و موتورسیکلت ها وارد خیابان های ژاپن شدند، کونوسوکه تصمیم گرفت شغل خود را عوض کند.
او در سال ۱۹۱۷ به همراه همسر و برادر همسرش، کارگاه تولیدی و فروشگاه خود را در اوزاکا تأسیس کرد. پس از مدتی نمونه های کامل سرپیچ ها تولید شدند اما بازار آن ها را نپذیرفت. شرایط دشوار روزهای ابتدایی شرکت باعث شد آن ها برای تأمین مایحتاج زندگی برخی از دارایی های خود را بفروشند. پس از مدتی، کونوسوکه که اعتبار مناسبی بین فعالان صنایع الکتریکی داشت، از یک کارخانه ی بزرگ ژاپنی، سفارش تولید صفحات عایق دریافت کرد. او به همراه همکارانش با جدیت کار کردند تا این سفارش را به بهترین نحو تحویل بدهند و سرمایه ی لازم برای تولید انبوه ایده های خود را جذب کنند. ماتسوشیتا شرکتش را در سال ۱۹۱۸ با تنها سه کارمند تأسیس کرد.
شرکتی که امروز با نام پاناسونیک می شناسیم، به صورت رسمی در ۱۷ مارس ۱۹۱۸ و تحت نام Matsushita Electric Housewares Manufacturing Works تأسیس شد. هدف ماتسوشیتا از تأسیس این شرکت، تولید تجهیزات برای دیگر کارخانه ها و همچنین تولید محصولات نوآورانه ی الکتریکی بود. او ایده های خود را در خلال تولید تجهیزات برای دیگران پیگیری می کرد و از همان سال ابتدایی که تنها سه کارمند داشت، به فکر گسترش تنوع محصولات بود. در پایان سال ۱۹۱۸، رشد مناسب شرکت باعث شد تعداد کارمندان به ۲۰ نفر برسد. اولین محصول ویژه ای شرکت ماتسوشیتا، سرپیچ دوقلو و یک سرپیچ بهینه شده توسط شخص کونوسوکه بود.
شرکت ماتسوشیتا در ابتدای فعالیت با تولید محصولاتی باکیفیت تر و ارزان تر توانست جایگاه خود را در میان تولیدکنندگان تجهیزات الکتریکی پیدا کند. پس از مدتی رقبا نیز به فکر کاهش قیمت افتادند و کونوسوکه را در شرایط دشواری قرار دادند. البته او با ارتباط مناسبی که با فروشندگان برقرار کرد، توانست از اولین چالش های ایجادشده در مدیریت شرکت سربلند بیرون بیاید.
صنعت ژاپن پس از جنگ جهانی اول دوران خوبی را سپری می کرد. کارخانه ها با قدرت نیرو جذب می کردند و پیدا کردن نیروی کاری مناسب بسیار دشوار بود. ماتسوشیتا نیز به سختی کارگران و کارمندان خود را حفظ می کرد و هر روز نگران این بود که برخی کارمندان، شرکت را ترک کنند. او برخلاف روال موجود در صنعت ژاپن، به رازداری بیش از اندازه در قبال کارمندان معتقد نبود و فن تولید محصولات را به هر کارگری با حداقل دانش آموزش می داد. پس از گذشت مدت کوتاهی و با شروع رکود اقتصادی در ژاپن، شرکت های مختلفی در این کشور ورشکست شدند. اما ماتسوشیتا که تحت رهبری فردی باانگیزه بود، با قدرت به کار خود ادامه داد. آن ها در ابتدای قرن بیستم انجمنی کارگری با نام Hoichi Kai داشتند که با هدف دوستی بیشتر میان کارکنان تأسیس شده بود. این انجمن، پایه های فرهنگ سازمانی صحیح را در شرکت ماتسوشیتا بنا کرد.
گسترش فعالیت پاناسونیک
باوجود رکود اقتصادی در ژاپن، شرکت ماتسوشیتا با قدرت به کار خود ادامه می داد. کونوسوکه در سال ۱۹۲۰ یک لوگو برای شرکت طراحی کرد و به آرامی به سمت تبدیل شدن به برند حرکت کرد. آن ها پس از مدتی دفتری را در توکیو اجاره کردند تا کسب و کار خود را در شهرهای دیگر ژاپن نیز گسترش دهند. افزایش تقاضا برای محصولات ماتسوشیتا به قدری سریع بود که کونوسوکه منزل کناری کارگاه و پس از آن یک زمین ۲۳۰ متر مربعی را برای توسعه ی واحد ساخت و تولید اجاره کرد.
افزایش تولید باعث جذب کارگران بیشتری شد و شرکت تا سال ۱۹۲۲ دارای ۵۰ کارمند و کارگر بود. در نهایت تنها ۴ سال بعد از تأسیس، ماتسوشیتا به شرکتی مستقل با کارخانه ی اختصاصی تبدیل شد. محصول انقلابی شرکت در آن سال ها که توسط صاحب خوش ذوق و متفکرش طراحی شده بود، لامپ مجهز به باتری Excel برای دوچرخه بود که پس از مدتی توانست فروش بالایی نصیب شرکت کند.
یکی از اولین برندهایی که توسط ماتسوشیتا به شرکت اضافه شد، ناسیونال (National) بود. او در حال انتخاب نام مناسب برای لامپ دوچرخه ای جدیدش به این نام رسید. لغت ناسیونال به معنای «ملی» می توانست شعاری ارزشمند را برای محصولات شرکت به ارمغان بیاورد. اتوی برقی و گرمکن پای برقی از محصولاتی بودند که در آن سال ها، حضور ماتسوشیتا را در بازار پررنگ تر کردند.
یکی از پرفروش ترین محصولات ماتسوشیتو در دهه ی ۱۹۴۰، رادیوی این شرکت بود. آن ها پس از گسترش شبکه ی رادیویی ژاپن در سال های ۱۹۲۵ تا ۱۰۳۹ تصمیم گرفتند محصولی باکیفیت با قیمت مناسب تولید کنند. تتسوجیرو ناکائو، مغز متفکر ماتسوشیتو در آن سال ها بود که تا مدت ها وظیفه ی مدیریت تیم تحقیق و توسعه را بر عهده داشت. او یک رادیوی حرفه ای و ارزان قیمت طراحی کرد که به کمک خرید پتنت قطعات حساس رادیو توسط کونوسوکه توانست جایگاه مناسبی در بازار پیدا کند. کونوسوکه با خرید این پتنت و آزاد اعلام کردن آن، نقش مهمی در پیشرفت صنعت رادیو در ژاپن ایفا کرد.
ورود پاناسونیک به صنایع جدید
با گسترش شرکت و تأسیس کارخانه های جدید در شهرهای مختلف ژاپن، کونوسوکه تصمیم گرفت ساختار مدیریتی شرکتش را منظم و قوانین اساسی آن را تدوین کند. او با برگزاری جلسات متعدد با دیگر مدیران و همچنین تألیف قوانین اولیه، ساختاری منسجم به شرکت روبه رشدش داد. یکی از اصول مورد تأکید او، مسئولیت پذیری و تعهد شخصی مدیران به جایگاه شغلی بود. او به آموزش کارمندان نیز توجه زیادی داشت و اولین مؤسسه ی آموزشی شرکت را در سال ۱۹۳۴ تأسیس کرد.
در سال ۱۹۳۳، تحقیقات جدی شرکت روی موتورهای الکتریکی شروع شد. در آن زمان تنها لوازم خانگی که به موتور نیاز داشت، پنکه بود و تنها تعداد کمی از کارخانه ها، موتورهای این لوازم را تولید می کردند. کونوسوکه پیش بینی می کرد که به زودی استفاده از موتور در لوازم خانگی بسیار افزایش پیدا خواهد کرد. او به همین دلیل زیرمجموعه ی طراحی و تولید موتور شرکتش را تأسیس و اولین محصول را در سال ۱۹۳۴ به بازار عرضه کرد. توسعه ی بعدی شرکت ماتسوشیتا، شرکت های زیرمجموعه ی تولید باتری خشک و لامپ تحت برند ناسیونال بود.
در دهه ی ۱۹۴۰، تب تولید تلویزیون و بهینه سازی فناوری آن بسیار بالا بود. کنجیرو تاکایاناگی یکی از مهندسان بنام ژاپن بود که در سال ۱۹۳۵ توانست نمونه های اولیه ای برای تبدیل شدن به تلویزیون تولید کند. ماتسوشیتا با شنیدن خبر پیشرفت های او، تیمی مخصوص از مهندسان تحقیق و توسعه ی خود را به آموختن فناوری جدید منصوب کرد. آن ها توانستند در سال ۱۹۳۹ اولین نمونه ی اولیه ی گیرنده ی تلویزیونی خود را تولید کنند. این تولید حرکتی انقلابی در مسیر پیشرفت شرکت بود. البته تولید نهایی تلویزیون و گسترش آن به خانه های مردم، به خاطر وقوع جنگ به سال ها بعد موکول شد.
گسترش جنگ جهانی در منطقه ی اقیانوس آرام از سال ۱۹۴۱ شروع شد و نه تنها شرکت ماتسوشیتا، بلکه کل صنعت ژاپن را با مشکلات جدی روبرو کرد. آن ها تعداد زیادی از نیروی انسانی خود را از دست دادند و از لحاظ تأمین منابع اولیه نیز با مشکلات جدی روبرو شدند. اما کونوسوکه در این زمان نیز مدیریت شرکت را به بهترین نحو پیش برد و با اتخاذ و انجام سیاست های حمایتی توانست بحران را تا حدودی کنترل کند؛ به طوری که حتی خودش هم در تولید نقش داشت. البته بحران تا پس از اتمام جنگ ادامه داشت. شرکت ماتسوشیتا بسیاری از دارایی ها و کارمندان خود را در خلال جنگ و پس از آن از دست داد و برای کسب مجدد سرمایه و دارایی، حتی محبور به تولید محصولات غیر مرتبط مانند چرخ و خانه های چوبی پیش ساخته شد.
کونوسوکه چند سال پس از جنگ و با کسب ثبات شرکت ها، تصمیم گرفت سیاست های شرکت را بازنگری کند و بازارهای بزرگ تر جهانی را نیز در چشم انداز خود لحاظ کند. او در سال ۱۹۵۱ سفری سه ماهه به ایالات متحده ی آمریکا داشت و با بررسی صنعت و بازار آنجا، متوجه شد که راهی طولانی برای رقابت با بزرگ ترین اقتصاد غرب دارد. او یک بار دیگر در آن سال به آمریکا رفت و سپس از اروپا بازدید کرد و ژاپن بازگشت. پس از بازگشت، تنها ایده ای که در ذهن او بود، شروع همکاری با یک شرکت بین المللی بود.
بحران مالی جنگ جهانی، خسارات زیادی به شرکت ماتسوشیتا وارد کرد. فراموش نکنیم که تحقیق و توسعه ی ماتسوشیتا در محصولات برند ناسیونال در تمام سال ها با قدرت فعالیت می کرد. محصول انقلابی آن ها در آن سال ها، ماشین لباسشویی بود که با ایده و انرژی اولیه ی کونوسوکه تولید شد. پس از مدتی، شرکتی که امروز با نام پاناسونیک می شناسیم، قرارداد همکاری بزرگی با یکی از همکاران اروپایی خود یعنی فیلیپس امضا کرد و این اولین همکاری بزرگ پاناسونیک با شرکت های بین المللی بود. این قرارداد زمینه تولید مشترک و به اشتراک گذاری تجربیات فنی و مدیریتی را میان این دو شرکت فراهم کرد.
سال ۱۹۵۳ با معرفی محصول دیگری توسط پاناسونیک نیز همراه بود. این شرکت یخچال مدل NR-351 را بار دیگر با برند ناسیونال به بازار عرضه کرد. روند طراحی و تولید این محصول در آن زمان کاملا پیچیده و حرفه ای بود که مرکز تحقیق و توسعه ی ماتسوشیتا وظیفه ی آن را بر عهده داشت. محصولات بعدی که در سال های پس از تأسیس مرکز تحقیقاتی ماتسوشیتا به بازار عرضه شدند، ضبط صوت RQ-201، پلوپز اتوماتیک و تهویه هوای خانگی بود که همگی با برند ناسیونال به بازار عرضه شدند. این روند نشان دهنده ی هدف بزرگ مدیران شرکت برای تصاحب بازار لوازم خانگی بود.
بازارهای بین المللی پاناسونیک
شروع دهه ی ۱۹۷۰ مصادف بود با تلاش جدی ماتسوشیتا برای ورود به بازارهای جهانی. شرکت او ابتدا زیرمجموعه ای را در آمریکا تأسیس کرد وبرند پاناسونیک نیز به منظور تولید تلویزیون در ایالات متحده و و اروپا متولد شد. پس از آن، ماتسوشیتا به سرعت در صدد تأسیس کارخانه در کشورهای دیگر جهان برآمد. پاکستان، ویتنام و اروگوئه از اولین مقاصد پاناسونیک بودند. البته اولین کارخانه ی خارجی مهم آن ها در تایلند و با هدف تولید باتری تحت برند ناسیونال تأسیس شد. تا سال ۱۹۶۷، کارخانه های خارجی پاناسونیک بسیار گسترش پیدا کرده بودند و در کشورهای مکزیک، پورتوریکو، کاستاریکا، پرو، تانزانیا، فیلیپین و استرالیا، حضور داشتند. کونوسوکه ماتسوشیتا در سال ۱۹۶۱ و پس از جشن تولد ۶۵ سالگی از سمت مدیریت شرکت استعفا داد و دامادش، ماساهارو ماتسوشیتا را به این سمت منصوب کرد. پاناسونیک، برند بین المللی شرکت ماتسوشیتا بود که در آمریکا متولد شد.
در آن سال ها تقاضا برای تجهیزات الکتریکی بزرگ تر و با کارایی های حرفه ای رو به افزایش بود. پاناسونیک نیز تلاش کرد تا به بازار تجهیزات صنعتی وارد شود و از خلاقیت تیم های تحقیق و توسعه ی خود در این بخش نیز استفاده کند. آن ها محصولات متنوع از تجهیزات جوشکاری تا آسیاب کاغذ، تجهیزات ساخت محتوای صوتی تصویری و همچنین لوازم خانگی پیشرفته مانند مایکروفر را تا پایان دهه ی ۱۹۸۰ به سبد محصولات خود اضافه کردند.
بازارهای مدرن الکترونیکی پاناسونیک
شروع دهه ی ۱۹۸۰ با گسترش تجهیزات الکترونیکی مدرن به زندگی مردم همراه بود. پاناسونیک نیز از ورود به این بازارهای جدید هیجان زده بود و محصولات متنوعی از دستگاه ضبط و پخش نوارهای ویدیویی تا رادیوهای پیشرفته ی شخصی را در این سال ها تولید کرد. آن ها در سال ۱۹۸۲ اولین دستگاه پخش سی دی خود را با نام SL-P10 در نمایشگاه های برلین و توکیو به نمایش گذاشتند و تحسین همگان را برانگیختند. این محصول با قابلیت های ویژه توانست دوران جدیدی از صنعت ضبط و پخش محتوای چندرسانه ای را شروع کند.
محصول انقلابی بعدی، دوربین فیلمبرداری VHs بود که باز هم با برند ناسیونال و با نام NV-M1 در سال ۱۹۸۵ تولید شد. این دستگاه نسبت به محصولات رقبا پیشرفته تر و سبک تر بود و به راحتی فیلم و صدا را در نوارهای VHS ضبط می کرد.
همکاری های بین المللی پاناسونیک در دهه ی ۱۹۹۰ وارد فاز جدید شد. آن ها در سال ۱۹۸۷ قراردادی بسیار مهم با دولت چین به امضا رساندند و اولین شرکت و کارخانه ی خود را در دوران پس از جنگ در این کشور تأسیس کردند. این کارخانه به منظور تولید تجهیزات CRT تلویزیون تأسیس شد و گامی بسیار بزرگ در جهانی تر شدن پاناسونیک و برندهای زیرمجموعه اش بود. ورود به بازارهای خاور میانه نیز در همان سال ها جدی تر شد و نمایندگی ها و مراکز تولیدی پاناسونیک در کشورهای این حوزه تأسیس شدند.
کونوسوکه ماتسوشیتا، مؤسس افسانه ای پاناسونیک، در ۲۷ آوریل ۱۹۸۹ از دنیا رفت. او که سال های قبل سمت های مدیریتی شرکت را به دیگران واگذار کرده بود، در سال های آخر تنها به عنوان مشاور در پاناسونیک فعالیت می کرد. مرگ او اتفاقی بزرگ در تاریخ بود که اشخاص بزرگی از رؤسای جمهور کشورهای مختلف تا شخصیت های شناخته شده ی دنیای فناوری از آن ابراز تأسف کردند. Tanii، مدیر آن زمان پاناسونیک، با روحیه دادن به کارمندان به آن ها اعلام کرد که باید با قدرت هرچه بیشتر مسیر کونوسوکه را ادامه داد. همسر کونوسوکه نیز که در طول تمام سال های توسعه ی شرکت به عنوان حامی اصلی او شناخته می شد در سال ۱۹۹۳ از دنیا رفت.
سال های پایانی قرن بیستم زمانی بود که نرم افزارها به مرور جای خود را در بازار الکترونیک پیدا می کردند. پاناسونیک با ادغام شرکت MCA به عنوان زیرمجموعه ی جدید، ورودی جدی به این بازار داشت و در سال ۱۹۹۰ توانست اولین نوت بوک خود را به بازار عرضه کند. ورود به بازار تلفن همراه نیز در همین سال ها اتفاق افتاد و Mova P به عنوان اولین گوشی تلفن همراه پاناسونیک در سال ۱۹۹۱ تولید شد. دستگاه پخش دی وی دی، تلفن های همراه پیشرفته و تلویزیون های پلاسما، از دیگر محصولات مدرنی بودند که تا پیش از پایان قرن بیستم توسط پاناسونیک به بازار عرضه شدند.
پاناسونیک در قرن ۲۱، ادغام های بزرگ
با شروع قرن ۲۱ تعداد شرکت های فعال در بازارهای مشترک با پاناسونیک روز به روز بیشتر می شد و این شرکت در تمامی صنایع و بازارهایش، رقبایی جدی داشت. آن ها به مرور برندها و شرکت های زیرمجموعه را تحت نامی واحد گردآوری کردند و در سال ۲۰۰۸، نام شرکت را به صورت رسمی به پاناسونیک تغییر دادند.
سال های بعدی با مشکلات کوچک و بزرگی برای این شرکت همراه بود و شکست ها و پیروزی های متعدد در رقابت های بازار، برخی اوقات منجر به کاهش نیرو در این شرکت باسابقه شد. به عنوان مثال آن ها در سال ۲۰۱۲ حدود ۴۰ هزار کارمند خود یعنی ۱۰ درصد از کل نیروی کار را اخراج کردند. البته در همان سال ورود به بازارهای جدید مانند سیستم های هشدار، سرگرمی های حین پرواز و سیستم های صوتی و تصویری مدرن نیز در برنامه ی پاناسونیک قرار داشت که با همکاری دیگر شرکت های بزرگ جهان انجام می شد. در سال ۲۰۰۸، نام شرکت به طور رسمی به پاناسونیک تغییر کرد.
همکاری های بزرگ پاناسونیک در سال ۲۰۱۴ و با حضور یکی از پیشروترین شرکت های حال حاضر دنیای فناوری یعنی تسلا موتورز انجام شد. این دو شرکت قراردادی برای ساخت کارخانه ی تولید باتری خودرو امضا کردند که تا سال ۲۰۲۰ ساخت آن به پایان خواهد رسید. هزینه ی ساخت این کارخانه حدود ۵ میلیارد دلار اعلام شده است و ۶۵۰۰ نفر در آن مشغول به کار خواهند بود. این کارخانه هزینه های تولید باتری را برای تسلا تا ۳۰ درصد کاهش خواهد داد.
از آخرین قراردادهای همکاری پاناسونیک در دوران مدرن فناوری نیز می توان به همکاری با شهر دنور در سال ۲۰۱۶ اشاره کرد. آن ها قصد دارند با پیاده سازی فناوری های پیشرفته، دنور را به هوشمندترین شهر آمریکا تبدیل کنند.
در حال حاضر برند پاناسونیک حدود ۲۶۰ هزار کارمند در سرتاسر جهان دارد. در آخرین آمارهای ارائه شده، درآمد این شرکت را ۷.۳۴۳ تریلیون (حدود ۷۰ میلیارد دلار) اعلام شده است. زیرمجموعه های اصلی پاناسونیک در حال حاضر، لوازم خانگی، سیستم های هوشمندسازی خودرو، تجهیزات وسایل تفریحی حین پرواز، فناوری های ارتباطی، تجهیزات الکترونیکی، سیستم های تهویه ی هوا و همچنین شرکت بزرگ سانیو را شامل می شوند.
همه چیز درباره برند ال جی، پیشرو در صنعت دیجیتال
