پرونده سازی برای دیگران چه حکمی دارد؟

پرونده سازی به دلیل انتقام جویی یا پایین کشیدن فردی که از لحاظ سیاسی و اجتماعی، در موقعیت بالا و حساسی قرار دارد، اتفاق می افتد. در چنین وضعیتی، در صورت عدم توان فرد، بر اثبات بی گناهی خویش، مجازات جرمی که نسبت به آن، پرونده سازی شده، متوجه او خواهد گشت. البته، قانون گذار، در این خصوص، ساکت ننشسته و پرونده سازی، علیه دیگری را جرم انگاری کرده و مجازات جرم پرونده سازی را که مجازاتی، بسیار سنگین است، برای مرتکبین این امر، در نظر گرفته است. اما، این امر، تنها، در صورتی اتفاق می افتد که متهم، بتواند جرم پرونده سازی را اثبات کند. به همین جهت، اطلاع از ارکان جرم پرونده سازی و نحوه اثبات و شکایت از آن، ضروری است.

جرم پرونده سازی چیست؟

قبل از توضیح مجازات جرم پرونده سازی، ابتدا، باید، بگوییم که جرم پرونده سازی چیست، ارکان آن، چه هستند و نحوه اثبات آن، چگونه است؛ سپس، در خصوص مجازات جرم پرونده سازی و نحوه شکایت از آن، بر اساس قانون مجازات اسلامی و قانون آیین دادرسی کیفری، توضیح دهیم. در حالت کلی و در اصلاح عامیانه، پرونده سازی، علیه دیگری، یعنی، شخصی، با انجام اقداماتی، نظیر قرار دادن وسایل مجرمانه یا مدارکی که دال بر وقوع جرم، توسط دیگری هستند یا با سند سازی، برای شخص دیگری، پرونده های مجرمانه بسازد و او را در معرض اتهام به جرایم مختلف، قرار دهد. جرم پرونده سازی علیه دیگری، اغلب، انگیزه های انتقام جویانه یا سیاسی داشته و شخصی که اقدام به این امر، یعنی، اقدام به پرونده سازی می کند، با دلایلی نظیر خصومت شخصی و خانوادگی، انتقام گرفتن یا پایین کشیدن دیگری از موقعیت و مقام اجتماعی و سیاسی بالای او و مواردی از این دست، این عمل را انجام می دهد. برای تعریف جرم پرونده سازی، از منظر قانون مجازات اسلامی و بررسی ارکان آن، باید، به ماده 699 این قانون، مراجعه کرد و جرم افترای عملی را مورد بررسی قرار داد؛ چراکه پرونده سازی، در قالب جرم افترای عملی، قابل بررسی می باشد. ماده 699 قانون مجازات اسلامی، جرم پرونده سازی را این گونه تعریف، کرده است :

• " هرکس، عالما عامدا، به قصد متهم نمودن دیگری، آلات و ادوات جرم یا اشیایی را که یافت شدن آن در تصرف یک نفر، موجب اتهام او می گردد، بدون اطلاع آن شخص، در منزل یا محل کسب یا جیب یا اشیایی که متعلق به او است، بگذارد یا مخفی کند یا به نحوی، متعلق به او قلمداد نماید و در اثر این عمل، شخص مزبور، تعقیب گردد، پس از صدور قرار منع تعقیب و یا اعلام برائت قطعی آن، شخص مرتکب، به حبس از شش ماه تا سه سال و یا تا 74 ضربه شلاق، محکوم می شود. "
• بر اساس این ماده، افترای عملی یا همان، پرونده سازی علیه دیگری، یعنی، یک نفر با عمد و با نیت متهم کردن شخص دیگر، هر آن چیزی را که داشتن و یافت شدن آن، در وسایل شخصی یا منزل دیگری، جرم تلقی می شود را در وسایل یا منزل و محل مرتبط با آن شخص، قرار دهد و بدین ترتیب، موجب متهم شدن و تعقیب کیفری او گردد.
• شایان ذکر است، جرم پرونده سازی، زمانی محقق می شود که اولا، عمد و قصد و نیت این امر، توسط مرتکب، وجود داشته باشد؛ ثانیا، دیگری، به موجب عمل پرونده سازی، در معرض تعقیب، قرار گیرد و ثالثا، شخصی که علیه او، پرونده سازی شده، بتواند، این امر را یعنی، پرونده سازی را در محکمه، ثابت کند و قرار منع تعقیب یا حکم برائت او، یعنی، حکم به بی گناهی او، توسط دادسرا یا دادگاه رسیدگی کننده به پرونده، صادر گردد.
• پس از صدور قرار منع تعقیب یا حکم برائت، شخص بی گناه می تواند، بر اساس مقررات نحوه شکایت از جرم پرونده سازی علیه دیگری که در ادامه، آن را توضیح خواهیم داد، اقدام به شکایت از مرتکب پرونده سازی نموده و از دادگاه، خواهان صدور حکم مجازات جرم پرونده سازی گردد.

مجازات جرم پرونده سازی

مجازات جرم پرونده سازی علیه دیگری، در قانون مجازات اسلامی و برخی قوانین خاص، نظیر قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر، پیش بینی شده است و تنها در صورتی، بر مرتکب این جرم، اعمال، خواهد شد که شخصی که علیه او، پرونده سازی شده، با اثبات پاپوش و پرونده سازی، از دادگاه، حکم برائت بگیرد یا در داسرا، قرار منع تعقیب او، صادر گردد. در این قسمت از محتوا، قصد داریم، در خصوص مجازات جرم پرونده سازی، بر اساس قانون مجازات اسلامی و قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر و با در نظر گرفتن ماده 11 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، مصوب اردیبهشت سال هزار و سیصد و نود و نه، صحبت کنیم و بگوییم که مجازات جرم پرونده سازی علیه دیگری، در صورت اثبات آن و همچنین، در صورت صدور قرار منع تعقیب یا حکم برائت شخصی که علیه او، پرونده سازی شده، چیست. مجازات جرم پرونده سازی، در قسمت آخر ماده 699 قانون مجازات اسلامی، پیش بینی شده است. این ماده، در ابتدا، جرم افترای عملی یا پرونده سازی علیه دیگری را تعریف کرده و سپس، در خصوص مجازات این جرم، در صورت اثبات بی گناهی متهم، مقرر می دارد: "...، پس از صدور قرار منع تعقیب و یا اعلام برائت قطعی متهم، شخص مرتکب، به حبس از سه ماه تا یک سال و شش ماه و یا تا 74 ضربه شلاق، محکوم می شود. "بر اساس این ماده، مجازات جرم پرونده سازی، حبس سه ماه تا یک سال و شش ماه و یا تا 74 ضربه شلاق، خواهد بود که البته، میزان مجازات حبس جرم پرونده سازی یا افترای عملی، بدون در نظر گرفتن ماده 11 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری که در اصلاح ماده 104 قانون مجازات اسلامی، آمده و همچنین، بدون در نظر گرفتن تبصره آن که مجازات جرایم قابل گذشت را در حداکثر و حداقل، به نصف، تقلیل،داده؛ در گذشته، شش ماه تا سه سال بود. همچنین، ماده 26 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر، در خصوص مجازات جرم پرونده سازی علیه دیگری، با جاسازی مواد مخدر یا ابزار استعمال، در ماشین یا محل منتسب به فرد، مقرر می دارد: "هر کس، به قصد متهم کردن دیگری، مواد مخدر یا روان گردان های صنعتی غیر داروئی و یا آلات و ادوات استعمال آن را در محلی قرار دهد، به حداکثر مجازات همان جرم، محکوم خواهد شد." بر اساس این ماده، میزان مجازات جرم پرونده سازی علیه دیگری، با جاسازی مواد مخدر و روان گردان یا ابزار استعمال مواد مخدر، در محلی و به قصد متهم کردن شخص دیگر و از روی عمد، حداکثر مجازات جرمی بوده که به دیگری، نسبت داده شده و در خصوص آن، پرونده سازی، گردیده است.

نحوه شکایت از جرم پرونده سازی

شکایت از جرم پرونده سازی، با هدف صدور حکم مجازات آن، باید، بر اساس مقررات نحوه شکایت از این جرم، صورت گیرد تا دادگاه و دادسرا، به پرونده، رسیدگی کرده و حکم مجازات جرم پرونده سازی، در خصوص مرتکب این جرم، توسط دادگاه، صادر گردد. از این رو، در این بخش از محتوا، قصد داریم، در خصوص نحوه شکایت از جرم پرونده سازی، صحبت کنیم و بگوییم که پس از صدور قرار منع تعقیب و یا حکم برائت متهمی که علیه او، پرونده سازی شده، او، چگونه و با طی کردن چه نحوه و مراحلی، باید، اقدام به شکایت نماید. نحوه شکایت از جرم پرونده سازی، مطابق مراحل زیر است: تشکیل حساب کاربری سامانه ثنا: لازمه ثبت هر دادخواست یا شکواییه ای، داشتن حساب کاربری ثنا می باشد تا آرای دادگاه و جلسات رسیدگی، از طریق آن، به طرفین، اطلاع رسانی گردند. بنابراین، در صورتی که شخص، حساب کاربری سامانه ثنا را ندارد، در اولین مرحله از مراحل نحوه شکایت از جرم پرونده سازی، باید، از طریق مراجعه حضوری به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا با مراجعه به آدرس اینترنتی sana.adliran.ir، اقدام به تشکیل حساب کاربری ثنا کند. تنظیم شکواییه: برای شکایت از جرم پرونده سازی، شخص باید، با کمک یک وکیل یا مشاور حقوقی و یا عریضه نویس، یا با کمک نمونه شکوائیه های موجود، در خصوص این جرم، متن شکایت خود را تنظیم کرده و آن را در قالب یک فایل ورد، بر روی فلش یا سی دی، ذخیره کند. ثبت شکواییه و ارسال آن، به دادگاه: پس از تنظیم شکواییه جرم پرونده سازی، شاکی باید، برای ثبت و ارسال شکواییه خود به دادگاه، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، مراجعه کند و فایل شکواییه خود را به دفاتر خدمات قضایی، ارائه نماید. پس از ثبت و ارسال شکواییه به دادسرا، برای جرم مورد شکایت، تشکیل پرونده شده و تحقیقات مقدماتی آغاز می گردد.

نحوه رسیدگی به جرم پرونده سازی

در قسمت قبل، در خصوص نحوه شکایت از جرم پرونده سازی علیه دیگری، توضیح دادیم و گفتیم که برای رسیدگی و صدور حکم مجازات جرم پرونده سازی، شاکی باید، اقدام به ثبت و ارسال شکوائیه این جرم، به دادسرا، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، نماید. همچنین، اشاره کردیم که پس از ثبت شکوائیه، پرونده جرم، تشکیل شده و و تحقیقات مقدماتی دادسرا آغاز می گردد. در این قسمت، قصد داریم، در خصوص نحوه رسیدگی به جرم پرونده سازی، در داسرا و دادگاه کیفری، صحبت کنیم و بگوییم که روند رسیدگی به این جرم، چگونه و از کدام مرجع قضایی، آغاز می گردد. نحوه رسیدگی به جرم پرونده سازی، جهت صدور حکم مجازات آن، مطابق مراحل زیر است:

• پس از ارسال شکوائیه به دادسرا، پرونده جرم مورد شکایت، تشکیل شده و دادسرا، اقدام به رسیدگی و شروع تحقیقات مقدماتی می نماید.
• در صورتی که ادله کافی، برای انتساب اتهام جرم پرونده سازی، به متهم، وجود نداشته باشد، دادسرا، اقدام به صدور قرار منع تعقیب، خواهد نمود و در غیر این صورت، قرار جلب به دادرسی را صادر خواهد کرد.
• پس از صدور قرار جلب به دادرسی، پرونده، جهت صدور کیفر خواست، نزد دادستان، ارسال خواهد شد.
• با صدور کیفر خواست، پرونده، جهت رسیدگی های بیشتر و صدور حکم مجازات جرم پرونده سازی، به دادگاه کیفری دو، ارسال می گردد.

بنابراین جرم پرونده سازی، یعنی، یک نفر با نیت متهم کردن دیگری، اشیایی که داشتن آن ها، جرم یا دلیل بر جرم، تلقی می شود را بدون علم او، در محلی قرار دهد و سبب متهم شدن و تعقیب فرد، بدین سبب گردد. مجازات جرم پرونده سازی، حبس و یا شلاق بوده و این مجازات، با ثبت شکواییه، از طریق دفاتر خدمات قضایی و اثبات جرم، بعد از رسیدگی در دادسرا و دادگاه کیفری، اعمال خواهد شد. امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .

هر آنچه که باید در مورد تبدیل مجازات که باید بدانید!