برای اسامی جمع در زبان فرانسه از حرف تعریف “les” استفاده می کنیم. ساختار عمومی جمع بستن اسامی در زبان فرانسه بسیار آسان است. برای ساختن حال جمع از هر اسم کافیست به آخر آن “s” اضافه کنیم. این ساختار عمومی استثناهایی دارد
نکته: استثناهای اشاره شده در این درس تمام حالت های ممکن را پوشش نمی دهد بلکه تنها به بیان رایجترین استثناها بسنده شده.
استثناها
- اگر یک اسم در شکل عادی هم به –s ختم می شد هیچ چیز به آن اضافه نمی کنیم. به مثال زیر توجه کنید:
le bus (اتوبوس)
les bus (اتوبوس ها)
- اگر یک اسم به –eu یا –eau ختم می شد به جای –s به آن –x اضافه می کنیم. به مثال زیر توجه کنید:
le bateau (قایق)
les bateaux (قایق ها)
- اگر یک اسم مذکر به –al یا –ail ختم می شد این حروف را (-al یا –ail را) را با –aux جایگزین کنید. به مثال زیر توجه کنید:
le cheval (اسب)
les chevaux (اسب ها)
نکته: اسامی هستند که از این سه استثنا هم تبعیت نمی کنند. در واقع آنها استثناهایی برای استثناها هستند! اما تعداد آنها زیاد نیست و لازم نیست حالا نگران آنها باشید.
تمرین: حالت جمع اسامی زیر را بسازید (از درس قبل به خاطر دارید که un به معنای یک است!):
un journal
un vitrail
le billet
un rail
un festival
un cheveu
un pneu
un château
در زبان فرانسه اسم یا مفرد است که نشان دهنده یک فرد ( شخص، شیئی یا معنی ) از هم جنسان خود می باشد و یا جمع است که بر دو یا چند اسم دلالت دارد. در فرانسه صفت با اسم موصوف خود مطابقت دارد و عدد آن را به خود می گیرد.
جمع اسم ها و صفات معمولا از افزودن S به مفرد آن به دست می آید. مانند:
Les petites tables ; les grandes personnes .
تبصره:
1- اکثرا اسامی و صفاتی که به au , eu, eau ختم می شوند، با X جمع بسته می شوند:
De nouveaux jeux ; de beaux cadeaux .
کلمات bleu, pneu, landau استثناء بوده با افزودن S جمع بسته می شود:
Landaus ; pneus ; bleus.
2- اسامی که در مفرد به ou ختم می شوند با S جمع بسته می شوند، مانند:
Des clous ; des sous ; des fous.
تعداد 7 اسم از این قاعده مستثنی هستند و با X جمع بسته می شوند:
Des bijoux ; des cailloux ; des choux ; des genoux ; des hiboux ; des joujoux ; des poux.
3- اسامی و صفاتی که به al ختم می شوند، در جمع al به aux تبدیل می شود، مانند:
Un journal loyal, des journaux loyaux
چند اسم مانند: bal, carnaval, chacal, festival, récital و چند صفت مانند: banal, fatal, final, natal, naval از این قاعده استثناء بوده با افزودن S جمع بسته می شوند:
Bals, carnavals, chacals, festivals, récitals, banals, fatals, finals, natals, navals.
توجه:
صفت idéal بدون تفاوت به صورت idéals یا idéaux جمع بسته می شود.
4- اکثر اسم هایی که به ail ختم شوند، در جمع S می گیرند:
Des éventails ; des détails ; des chandails.
به استثناء : Email, émaux ; travail, travaux ; vitrail, vitraux
5- اسامی و صفاتی که به S, X, Z ختم می شوند، در جمع هیچگونه تغییری نمی کنند:
Un nez, des nez ; une croix, des croix ; son vieux bas, ses vieux bas.
6- موارد خاص: جمع کلمه ai ̇eul به صورت a euls یا ai ̇eux و جمع کلمه ciel به صورت ciels یا cieux بدون تفاوت بکار می رود.
جمع کلمه : œil , yeux ; monsieur, messieurs ; madame, mesdames می باشد.
7- اسامی مرکب: اسم مرکب آن است که از دو یا چند جزء کلام ترکیب شده باشد و طبق قانون کلی ، فقط اسامی و صفات، جمع بسته می شوند( مگر در مواردی که معنای اسم یا صفت ایجاب کند که جمع بسته نشوند).
- اسم + اسم :
Des wagons – restaurants ; des chefs – lieux ; des timbres – poste.
- اسم + حرف اضافه + اسم ( مضاف و مضاف الیه ) که در آن مضاف الیه فقط جمع بسته می شود و متمم اسم بدون تغییر باقی می ماند:
Des arcs – en – ciel ; des pelles à charbon ; des chapeaux de paille.
- اسم + صفت، که هر دو جزء جمع بسته ی شوند:
Des grands – pères ; des basses – cours ; des coffres – forts ; des ronds – points.
- صفت + صفت، که هردو جزء جمع بسته می شوند:
Des clairs – obscurs ; des sourds – muets.
- فعل + مفعول بی واسطه، در این گونه اسامی مرکب، قسمت اول ریشه فعل و قسمت دوم اسم که مفعول صریح آن است، فقط اسم جمع بسته می شود:
Des garde – robes ; des pèse – lettres.
ولی اگر معنای اسم ایجاب نکند جمع بسته نمی شود:
Des abat – jour ; des brise – glace.
- اسم + حرف اضافه + فعل، فقط اسم جمع بسته می شود ولی فعل بدون تغییر باقی می ماند:
Des machines à écrire ; des tables à repasser ; des règles à calculer.
- قیدهای تغییر ناپذیر + اسم، فقط اسم جمع بسته می شود:
Des arrière – boutiques ; des haut – parleurs.
- فعل + فعل، که هر دو جزء بدون تغییر باقی می مانند، یعنی جمع بسته نمی شوند:
Des laissez – passer ; des va – et – vient ; des coupe – coupe.
8- اسم های خارجی: اسم هایی که در اثر استعمال، صورت فرانسوی به خود گرفته اند، در جمع S می گیرند:
Des bravos ; des biftecks ; des boas ; des villas ; des référendums ; des opéras ; des macaronis ; des duos .
- بعضی از اسم ها تغییر نمی کنند:
Des extra ; des errata ; des crescendo ; des veto ; des vade - mecum ; des interim.
- بعضی اسم ها صورت جمع خود در زبان خارجی را حفظ کرده اند:
اسم های ایتالیایی: un soprano, des soprani
اسم های انگلیسی: une miss, des misses
اسم های آلمانی: un lied ; des lieder
- بعض اسم ها در جمع ، یک جمع فرانسوی و یک جمع خارجی دارند:
Un maximum des maxima ou des maximums
Un baby des babies ou des babys
Un match des matches ou des matchs
Un barman des barmen ou des barmans
- در کلمات مرکبی که از زبان انگلیسی گرفته شده است، کلمه اصلی که معمولا دومین جزء است علامت جمع را می پذیرد:
Des boy – scouts ; des snack – bars ; des week- ends
9- اسم های خاص: اسم های خاص در صورتی که بر موارد زیر دلالت کنند، جمع بسته می شوند:
- بعضی از خانواده های شاهی و مشهور: Les Condés ; les Bourbons
- ملت ها، کشورها، اسم های جغرافیایی: Les Andes ; les Philippines ; les Iraniens
- شخصیت هایی که به عنوان نمونه گرفته شده اند: Les Pasteurs sont rares
در دو مورد زیر جمع بستن مجاز است:
- برای نام خانوادگی: Les Dupont( S ) ( خانواده دوپون ها )
- برای اسم های خاصی که بر کارهای هنری و ادبی دلالت کنند:
Des Picasso( S ), des Sagan( S ) ( آثار پیکاسو ، آثار سگان )
- اسم های خاص که در جلوشان حرف تعریف مفرد وجود دارد ، جمع بسته نمی شوند:
Les la Fontaine ; des le Tintoret.
تبصره: بعضی از اسم ها فقط به صورت جمع بکار مروند:
Les vivres ; les frais ; les gens ; les environs ;
- بعضی از اسم ها فقط مفرد بکار می روند:
La soif ; l’ argent ; l’algèbre
- بعضی از اسم ها بر حسب این که به صورت جمع یا مفرد بکار روند، تغییر معنا می دهند:
Les lunettes عینک la lunette دوربین
Les ciseaux قیچی le ciseau قلم نجاری و حکاکی
آشنایی کامل با 9 ضمیر فرانسوی
